Morgunblaðið - 08.05.1976, Page 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 8. MAÍ 1976
SMÁBÁTAÚTGERÐ
Rabbað við Ása í Bœ sem
er aftur kominn á sjóinn
hérna, maSur, þegar lundinn er að
koma ÞaSeralveg ofsalegt, uss."
Ási fékk núna sem sagt pléss hjá
gömlum kunningja slnum, Hilmari á
Sigurbimi — „hann var hér efni-
legur skakmaður þegar ég var í
blóma Iffsins. þetta er ágætur maSur
aS vera meS. ViS höfum sótt hérna á
gömlu miðin og erum komnir meS
um 16 tonn þaS sem af er."
Ási var spurður aS þvf hvort sá guli
hefSi nokkuð svikið hann í tryggS-
Framhald á bls. 30
„Sko vélin tekur lífs-
strauminn af nianninum"
ÞEGAR kemur fram I aprfl er það
segín saga að dálítið annar svipur
færist yfir ásjónu sjávarplássanna
við suðvesturströnd landsins — á
einhvern hátt bjartari og ákafari.
Fólkið finnur að vorið er í nánd og
vertfðin fer senn að komast f há-
mark, þótt ekki sé yfir miklu að státa
nú á dögum. En mestu skiptir að um
þetta leyti halda trillukarlarnir til
veiða fyrir alvöru, og fáir setja eins
mikinn svip á plássin og þeir. Trillu
útgerðin er nefnilega heimur út af
fyrir sig, og að margra dómi mest
heillandi allra þátta útvegsins, senni
lega vegna þess að menn eru ein
hvem veginn f miklu nánari tengsl
um við hafið og fiskinn á svona
litlum bátum en á hinum stærri og
afkastameiri fiskiskipum. Trillukarlar
þrffast Ifka illa á fiskiskipunum, því
að þeir eiga þar ekki heima. Það er
eitthvað álíka og að setja listamann í
útskurði á vélsög í trésmiðju.
Sú fullnægja sem trilluútgerðin
veitir laðar til sín fleiri en atvinnu
mennina, því að það færist stöðugt í
vöxt að örgustu landkrabbar verði
sér úti um trillu og fari á færi f
tómstundum. Árangurinn er auð-
vitað misjafn. Það má til dæmis
segja frá nokkrum vinnufélögum,
sem keyptu sér trillu í Keflavík og
eyddu sfðan mörgum vikum f að
mála hana og dytta að henni á annan
hátt. Loks settu þeir hana á flot fyrir
aftan Slysavarnafélagshúsið á
Granda og fóru til að sækja
kunningja þeirra, frægan skipa
miðlara hér í borg. til að sýna gripinn
og fá blessun hans. Þegar þeir komu
hins vegar til baka með skipamiðlar
ann var trillan horfin. Vinnufélagarn-
ir voru sannfærðir um að trillunni
hefði verið stolið, og ætluðu að fara
að sækja lögregluna, þegar skipa
miðlarinn benti út f höfnina og sagði:
„Er hún kannski þarna?" Viti menn
— þama stóð einmana masturstopp-
ur upp úr sjónum. Eftir langa mæðu
tókst að ná trillunni upp og við
athugun sérfræðinga kom í Ijós, að
hinir nýju eigendur höfðu gleymt að
setja negluna f bátinn. Þeir seldu
trilluna skömmu síðar.
Þetta voru auðvitað reykvfskir
landkrabbar. Græningjar af þessu
tagi eru ekki til í Vestmannaeyjum.
þvi að þar er útgerð mönnum í blóð
borin, og atvinnumenn og áhuga
menn um skak una glaðir við sitt hlið
við hlið. Menn sem jafnvel eru löngu
fluttir á brott, snúa aftur til baka
eftir langt hlé til að komast svolitla
stund i kast við hafið og þann gula.
Þannig er þessu t.d. farið um Ása í
Bæ, þann þjóðkunna vísnasöngvara,
lagasmið og rithöfund, sem undan
farið hefur verið á skaki f Eyjum með
Hilmari á Sigurbirni, en þess ber þó
að gæta að Ási á að baki glæstan
feril sem aflakló.
„ Ég fór fyrsta róðurinn héðan 9.
aprfl sfðastliðinn," sagði Ási þegar
við hringdum í hann til Eyja á dögun-
um. „Ég hafði ekkert verið við þetta
um langan tfma fyrr en f fyrrasumar
hérna og þá lifnaði bálið heldur bet
ur. Þá var ég hérna f mánuð á lúðu-
veiðum og það kveikti f mér fiski
löngunina. Hún hafði aldrei slokknað
alveg en var komin svona „down
below". Og mér leiðist Reykjavík f
aprfl, þá langar mann eitthvað til að
finna slorlykt og sjá fuglabjörgin
Atvinnumennska og
SIGURGEIR Jónasson, fréttaritari Mbl. í Eyjum, sendi
okkur þessar myndir af atvinnumönnum og áhugamönn-
um um smábátaútgerð í Eyjum, svo og myndirnar af Ása
i Bæ hér að ofan. Lengst til hægri er Siggi i Bæ, bróðir
Ása, atvinnumaður í trilluútgerð og aiþekkt aflakló.
Hann er hér að koma að á Hvítingi með tæp 4 tonn af
vænum þorski, sem hann og Óli sonur hans fengu eftir
daginn. Þeir voru við Sandgrunnið og eins og sjá má er
aflinn fallegur en það er ekki létt verk að landa þessum
stóru skepnum, sem eiga að vera löngu útdauðar sam-
kvæmt öllum spám.
Ilér sjáum við hins vegar áhugamennina. Barðinn kemur í höfn vel
hlaðinn en áhöfnin var skipuð einum skrifslofusljóra, verzlunar-
manni, kaupmanni og útgerðarstjóra, sem brugðu sér á skak einn
sunnudaginn og komu með 4 tonn af fiski, sem gerir um 200 þúsund
krónur. Þokkalegur afrakstur á hvíldardegi.
Þ<*ssir eru hins vegar
iOnaAarmenn og
hrugrtu sér einifí í
hanrifa*raróAur á
Þrasa. Þetia sport
reyndist þeim einnig
arðbært, því að þeir
komu að með fullan
bát og um 100 þúsunri
krónur í aflahlut alls.
Strákarnir á Lgga
komu með rúm 1100
kg og voru sa*milega
ána*gðir. Einn þeirra
er verkstjóri en hinir
bílstjórar. ok hafa
þeir haft þann hátt-
inn á að róa fyrripart
riagsins en síðan
keyra á kvölriin og
nóttinni, þef»ar stóru
hátarnir koma að til
lönriunar.
leioinni
Áfram veiðar
the latest cod-war crlsis comes after a fortnight's campaigri'
of renewed narassment.
there have oeen ten warp-cutting incídents and three collislonsj
onLy haLf of the 4o trawlers in the disputed grounds two
•//eeKS ago are stiLL fishing tnere.
a oritish trawLers, federation spo*esman said they had
advised SKippers to carr^^n^fishing in the Licht of tomcrro/T’s
Þetta skeyti barst okkur frá AP-fréttastofunni, í þann mund sem
brezku togararnir á íslandsrrViðum voru aS búa sig undir að sigla af
miðunum.
Niðurlag skeytisins kveikti þá hugmynd í kolli okkar hvort ekki væri
þama komið tilvalið viðfangsefni fyrir framleiðendur Carry on. . .
myndanna, sem hvað vinsælastar hafa orðið í Bretlandi og meðal
kvikmyndahúsgesta í Háskólabfói auðvitað. Vonandi kemur starfs-
maður Bretlandsdeildar franska sendiráðsins, Brian Holt, henni áleiðis
til réttra aðila.
Samtök brezkra þjófa?
Ekki eru eintóm illindi á miSunum milli varSskipsmanna og brezkra
togaramanna, enda þótt oft skerist I odda. Núna um daginn sigldi til
dæmis eitt varSskip fram á brezkan togara, sem bar skammstöfun
togarafyrirtækis slns — B.U.T. eSa British United Trawlers. Skipverjar
á varSskipinu gátu þá ekki stillt sig og kölluSu yfir til togarans og
spurSi hvaS B.U.T. MERKTI — hvort þaS stæSi kannski fyrir British
United Thieves.
I gegnum talstöSina heyrSu varSskipsmenn þá ógurlegar hláturrokur
skipstjórans á togaranum unz hann gat stuniS upp: „Oh, you bloody
bastard."
Hagsmunir eða hvað?
í nýútkomnu fréttabréfi Verkfræðingafélags íslands ritar Július
Sólnes, prófessor, forsíðuleiðara, sem hann nefnir „Jarðstöð eða
nýlendukúgun". í greininni deilir Júlfus hart á íslenzk stjórnvöld og
Póst- og símamálastjórn vegna fyrirætlana um að láta leggja hingað
nýjan sæsímastreng samkvæmt samkomulagi við Mikla norræna rit-
sfmafélagið. Sfðan segir Júlíus orðrétt:
„Ekki er því til að dreifa, að hér sé verið að spara þjóðinni fjárútlát.
Lagning hins gamla notaða sæsímastrengs, sem Mikla norræna ritsíma-
félaginu þóknast aðfleygja f okkur, kostar um 650 milljónir. Viðeigum
að greiða helming þessa eða um 325 milljónir. Óvfst er um lánskjör á
þessum fjárútlátum. Jarðstöðin, hins vegar, kostar um 850 milljónir og
munu jafnvei vera • athugun enn lægri tilboð. Þannig hafa t.d. Japanir
og Kanadamenn boðið mjög hagstæð lánskjör eða allt að 90% til langs
tfma.
Þá má og geta þess, að margfalt meiri tekjur verða af rekstri
jarðstöðvarinnar en sæstrengsins og er því verðmunurinn, 200 milljón-
ir, léttvægur.
Stjórnvöld hafa látið í veðri vaka að annaðhvort þurfi að rifta
samningnum, ef byggja eigi jarðstöðina, eða leggja sæstrenginn. Nú er
spurt, hefur þaðekki verið athugað hvort mikla norræna ritstfmafélagið
hefði ekki alveg eins fengizt til þess að reisa jarðstöðina í félagi við
íslendinga og þá innan samningsins. Eru það ef til vill hagsmunir
einhverra hér á landi, að Mikla Norræna ritsfmafélaginu græðist fé á
því að geta komið aflóga kapli f notkun?"
Það sem koma skal
í Svalbarðsstrandarhreppi búa stórhuga bræður eftir þvf sem bezt
verður séð af sfðasta hefti Sveitarstjórnarmála. Það eru þeir Haukur
Halldórsson f Sveinbjarnargerði, sem er annar af tveimur mestu
mjólkurframleiðendum landsins, og Jónas Halldórsson, sem rekur
fuglabúið Fjöregg, sem vera mun eitt stærsta alifuglabú landsins.
Þeir bræður hafa verið kvaddir til á ráðstefnur til að greina frá ýmsu
því sem þeir hafa brotið upp á til að auka framleiðni búanna. Á
kúabúinu til að mynda eru um 80 mjólkandi kýr, sem gefa af sér um 30
þúsund Iftra mjólkur á mánuði. Tímamælingar sýna, að við hirðingu á
hverri kú er varið 6—7 mínútum á dag samanborið við hálfa klukku-
stund á venjulegu búi. Mjaltir fara fram úr gryfju og kýrnar fá eingöngu
vothey, heykökur og karnfóður en ekki þurrhey eins og algengast er.
Haukur Halldórsson hefur greint frá þvf, að fjármagnskostnaður og
fyrning við búreksturinn nemi um 40% framleiðslukostnaðarins en
vinnulaun um 20% en í útreikningum búvöruverðsins er almennt gert
ráð fyrir að vinnulaun séu 45% en fjármagnskostnaður og fyrning 8%.
„Nú er lundin létt og kát”
Sumarstemning er að færast yfir landið. ilmur I lofti, sauðburður á
næstu grösum. lækir spretta fram og það hýrnar yfir augum Við
leituðum fregna hjá fréttaritara okkar Jens I Kaldalóni, Bæjum,
Snæfjallahreppi. Norður-jsafjarðarsýslu. og inntum eftir vorkomunni.
Jens í Kaldalóni var að vanda hinn hressasti og sumarið var aldeilis
hlaupið í hann eins og frásögn hans ber með sér og vlsukorn:
„Veturinn kvaddi hér með logni og hita og því bllðasta veðri. Mikiil
vatnagangur hefur verið i leysingunni undanfarið, og þvi nokkuð runnið
úr vegræsum, en fært er nú á bílum um allt Djúpið, nýbúið að moka hið
svokallaða Lónseyrarleiti. sem ekki var þó nema nafnið eitt, þar sem
snjórinn var svo litill, að rétt þurfti að strjúka smákafla með ýtutönn.
Sumarið heilsaði einnig með eindæma bliðu, lognstillu og hlýju. og
eru því vonir manna bjartar með sumarkomunni. í dag er Djúpbátnum
Fagranesi fagnað sem sumarkomunni hér i Djúpi i fyrstu ferð sinni nú
eftir um það bil mánaðarstopp, með nýja skrúfu. öxul og i nýmáluðum
sumarskrúða. en þetta farsæla skip er lífæð okkar Djúpmanna í
samgöngum öllum. Nýlega var settur saman rafmagnsstrengurinn yfir
Kaldalónið, og rafmagni frá Blævardalsárvirkjun hleypt hér á 2 bæi.
þ.e. í Bæjum.
Nú er lundin létt og kát,
þvi nú er komið vorið.
Vetur gamli er orðinn mát,
og æsku Ijómar sporið.
Sáð er fræi i blómabeð,
og allvel upp er skorið.
Alltaf kætist hugur með,
er aftur kemur vorið.
Gleðilegt sumar.
Jens í Kaldalóni.
Umsjón: Björn Vignir Sigurpálsson.

14 «44 4 4 4 4444-4 444 4 4 444 4 4 4 4 f I
i 4 M 4 4 4 4 4 4 4 444144%44444441
k k 4 »*Jtel*»*i* Þhi
4 é 1 i é