Morgunblaðið - 22.05.1976, Blaðsíða 23

Morgunblaðið - 22.05.1976, Blaðsíða 23
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 22. MAI 1976 23 Minning: Sturlcmgur Böðvars- son útgerðar- maður Akranesi Það tekur stundum nokkurn tíma að átta sig á staðreyndum og sannfærast um raunveruleikann, — Á þetta einkum við þegar vinir og samferðamenn hverfa af sjón- arsviðinu fyrirvaralaust og skilja eftir opið skarð á sviði samfélags- ins og fjölskyldu sinnar — I dag er tii moldar borinn á Akranesi einn slikur samferða- maður, Sturlaugur H. Böðvarsson útgerðarmaður. — Hann er kvaddur burt fyrir aldur fram, rúmlega 59 ára að aldri. Þó að Sturlaugur hafi um all- langan tíma kennt sjúkdóms, þannig að hann gekk ekki heill til skógar, þá kom hinn sviplega and- látsfregn flestum á óvart. Sturlaugur H. Böðvarsson var fæddur í Reykjavík hinn 5. febrú- ar 1917. Foreldrar hans voru merkishjónin Ingunn Sveinsdótt- ir og Haraldur Böðvarsson, út- gerðarmaður á Akranesi, Harald- ur var sem kunnugt er þjóðkunn- ur athafnamaður, einn þeirra frammámanna þjóðar vorrar, sem á árdögum aldarinnar hófu merki framkvæmda og framfara, brutu ísinn og héldu inná nýjar leiðir og sköpuðu nýtt landnám á ísiandi. Það er þessi kynslóð, sem skilar niðjum sínum meiri og betri arði en dæmi eru til um áður. Hún hóf starfið með bjartsýni og óbilandi trú á möguleika þjóðar sinnar og til að gera Island að því velferðar- ríki, sem gæti veitt þegnum sin- um hagsæld og góð Iifskjör. Það er í þessum jarðvegi, sem Sturlaugur H. Böðvarsson elst upp í foreldrahúsum. Eftir að Sturlaugur hafði lokið sinni barnaskólagöngu, hóf hann nám i Verslunarskóla Islands og var þar einn vetur, en hélt síðan utan til Noregs og síðar til Bret- lands til framhaldsnáms. Ungur að árum fór Sturlaugur að taka þátt i störfum við hið stóra fyrirtæki föður síns, Harald- ur Böðvarsson & Co, en það hefur um langan tíma verið eitt af stærstu útgerðar- og fiskvinnslu- fyrirtækjum á íslandi. 24 ára gamall gerðist hann meðeigandi í fyrirtækinu og jafnframt fram- kvæmdastjóri, og gegndi því starfi allt til dauðadags. Sturlaugur var alla tið bjartsýn- ismaður, honum var ljóst að án öflugs sjávarútvegs gat ísland ekki átt framtíð fyrir höndum, honum var einnig ljóst, að til þess að svo mætti verða, var nauðsyn- legt að fylgjast með öllum nýjung- um og færa sér í nyt alla tækni og framfarir sem áttu sér stað í þeim löndum, sem fremst standa á sviði sjávarútvegs og fiskvinnslu. Hann var jafnan fljótur að til- einka sér nýungar og taka í notk- un fyrir fyrirtækið það sem hann taldi að gæti orðið t-íf hagræðingar og hagsbóta í atvinnurekstrinum. Auk þess að hafa á hendi fram- kvæmdastjórn Haralds Böðvars- sonar & Co, kom það í hlut Stur- laugs að vera I stjórnum ýmissa félaga og félagasamtaka, sem tengd voru atvinnurekstrinum, svo sem í stjórn Síldar- og fiski- mjölsverksmiðju Akraness, en hann var jafnframt framkvæmda- stjóri þess fyrirtækis í nokkur ár, í stjórn Jökla h.f. og Trygginga- miðstöðvarinnar h.f., í varastjórn Sölumiðstöðvar Hraðfrystihús- anna, í stjórn Olíufélagsins Skelj- ungs og stjórn Síldarverksmiðja ríkisins o.fl. félaga sem tengd eru atvinnurekstrinum. Þá átti Sturlaugur H. Böðvars- son sæti í bæjarstjórn Akraness sem fulltrúi Sjál'fstæðisflokksins um nokkurra ára skeið. Þar lét hann einkum til sín taka málefni sjávarútvegsins, svo sem hafnar- málin, þvi það var honum full- ljóst, að án góðrar hafnaraðstöðu, gat Akranes ekki gegnt hlutverki góðrar útgerðarstöðvar, með fyrsta flokks fiskiskipaflota. Þá átti Sjúkrahús Akraness góðan hauk í horni, þar sem Stur- laugur var. Hafði hann jafnan mikinn áhuga fyrir að gera veg þess sem mestan; fetaði hann þar dyggilega í fótspor foreldra sinna. Það var mér kunnugt að Stur- laugur taldi sig vera mikinn gæfumann i lífinu; hann átti gott heimili, mannvænlegan barnahóp og elskulega konu, sem hann mat mikils. Sturlaugur var tvikvænt- ur, fyrri kona hans var Svana Guðrún Jóhannsdóttir Jósefsson- ar, alþm. og ráðherra, þau áttu eina dóttur, Ingunni Helgu lækni, sem gift er Hauki Þorgilssyni við- skiptafræðingi. Siðari konu sinni, Rannveigu Torp Pálmadóttur Hannessonar rektors, giftist Stur- laugur þ. 14. apríl 1945; eiga þau 6 mannvænleg börn. Þau eru Matthea, gift Benidikt Jónmunds- syni verslunarm.; Haraldur, gift- ur Ingibjörgu Pálmadóttur; Sveinn, giftur Halldóru Friðriks- dóttur; Rannveig gift Gunnari Ólafssyni; og í foreldrahúsum Sturlaugur og Helga. Heimili þeirra hjóna, Rannveig- ar og Sturlaugs, hefur alla tíð verið með miklum höfðingsbrag og hafa gestir og gangandi jafnan mætt þar hlýju og góðu viðmóti. Sturlaugur var að eðlisfari geð- prúður og sérstaklega bóngóður maður, þegar til hans var leitað, veit ég að þess munu margir minnast nú þegar hann er kvadd- ur hinstu kveðju. Ég sem þessar línur rita, þakka Sturlaugi vini mínum margar ánægjustundir, sem við áttum saman á langri samstarfsleið, það var alltaf bjartsýni og trú á fram- tíðina sem mótaði stefnu hans; með slíkum mönnum er gott að starfa. Með Sturlaugi H. Böðvarssyni er genginn góður drengur; Akra- nes hefur misst einn af sinum góðu borgurum, sár söknuður hvílir nú yfir hans nánustu ást- vinum. Eg votta konu hans, börn- um og fjölskyldum þeirra innileg- ustu samúð og bið honum guðs blessunar. Jón Árnason. Kveðja „Dáinn, horfinn! — Harmafregn! Hvflfkt orð mig dynur yfir. — En ég veit að látinn lifir. Það er huggun harmi gegn.“ Við finnum þungann sársauk- ann í þessu andvarpi Jónasar, er hann spurði lát vinar síns, Tómasar. Mér fór svo, að þetta sama andvarp leið frá brjósti mínu, er ég stóð andspænis þeirri staðreynd, að hjartkær vinur minn, Sturlaugur, væri ekki lengur. Margt býr í huga, minn- ingar frá mörgum liðnum árum, sem engan skugga ber á, minn- ingar um drenglund og bjargfasta tryggð. Þakkarefnið — stærra er það og meira, en ég fæ tjáð. Og ég er ekki einn um það. Þakklátir vinir hans, hundruðum saman binda honum sveig, minnug þess, sem hann var þeim og vildi. — Kvaddur er óvenju góður dreng- ur, sem um langt árabil hefur sett svip á bæ sinn og bernskustöðvar, Akranes. Fæddur var hann 5. febrúar 1917, sonur hinna mikil- hæfu og þjóðkunnu hjóna, Ingunnar Sveinsdóttur og Har- alds Böðvarssonar, útgerðar- manns. Að honum stóðu sterkir stofnar beggja vegna. Langa- langa-langafi hans í föðurætt var séra Þorvaldur Böðvarsson, sálmaskáld i Holti undir Eyja- fjöllum. Systkinin voru tvö, Stur- laugur og Helga, kona Hallgríms Björnssonar, læknis á Akranesi. Helga var einstök mannkosta- kona, en féll frá á léttasta skeiði, öllum mikill harmdauði, er henn- ar nutu. Hinn 14. april 1945 gekk Sturlaugur að eiga eftirlifandi konu sína, Rannveigu Torp, dótt- ur Pálma Hannessonar rektors. Á þeirra fallega heimili liðu árin við mikla umhyggju þeirra beggja. Sturlaugur var góður heimilisfað- ir, og lét enga stund ónotaða til að hlú að því og rækta, er verða mætti ástvinum hans til hamingju og blessunar. Margs er að minnast frá liðnum árum, sem þú kæra Rannveig mín, geymir næst hjarta. Tilfinningum þinum, með árin ykkar í huga, sem nú eru liðin, söknuði þínum, þegar hann er horfinn þér, ég reyni ekki að lýsa þeim. Þitt hjartans hljóða mál þekkir og skilur himinninn einn. Hann sendir þér nú bjartan geisla í sporin þín. Sú er bæn allra ykkar vina, sem rétta þér höndina í samúð og kærleika. Ég veit — þú finnur hvað í því hand- taki býr. — Systkinin — börnin þeirra sjö — eiga sínar hugsanir Ijúfsárar um sinn góða föður, sem áttu hug hans allan og heitustu tilfinningar, tengdabörnin og afa- börnin, sem voru honum hjart- fólgin gjöf — og þau umvafin ástúð afa sins. Þess eigið þið nú, börnin hans, að minnast, sem dýr- mætt er að eiga, og jafnan mun leggja birtu frá á lífsleiðina. Föðurhöndin holla og hlýja gleymist ekki, ekki heldur föður- augun, sem jafnan vöktu yfir vel- ferð sinna. Og gott er að kunna að meta það allt og þakka. Og þakkið þá einnig, kæru vinir mínir, að hafa reynst honum svo sem þið voruð honum — og hann var svo hjartanlega þakklátur fyrir. Sú minning má vera ykkur gleðigjafi í bráð og lengd. — Sturlaugur var sviphreinn maður, sem bar það með sér, sem inni fyrir bjó. Hann átti mikinn næmleika fyrir helgi lífsins. Hann gekk þess ekki dul- inn, að þá fyrst hefði lífið tilgang, störfin tilgang, að allt væri gert, störfin unnin í nafni hins fagra og góða öðrum til heilla og bless- unar. Ótalin eru þau spor, og verða ekki talin, sem vitna um hinn göfuglynda, góða dreng, er hann gekk á meðal okkar, en við erum minnug þess og bæn okkar er sú, að Guð gefi þjóð okkar marga honum líka. Vissi Stur- laugur, að einhver ætti bágt, ætti litlu að miðla fyrir sjálfan sig og heimili sitt, sviði í hjarta af ein- hverjum ástæðum, leið honum ekki vel. Ekki sist þá sýndi það sig, hver drengskaparmaður hann var. Oft og mörgum sinnum kom hann til mín — með stórar fjár- hæðir og bað mig færa þeim, sem byggju við skarðan hlut, væru einmana og kviðu komandi dög- um. Víst er það, að mikla birtu bar ég í margan bæinn fyrir hans hönd. Jafnan trúði hann mér fyrir því, að láta nafns síns ekki getið. — Þannig var Sturlaugur, og ég tel mig fara nærri um það, að fáir hafi þekkt hann betur en ég. Vel finnst mér það falla að gerð Sturlaugs, hugsun hans og hjartalagi, þetta fallega ljóð: „Hvar, sem þú IfAandi lítur hið lága og veika, kveddu það kærleikans máli og knýttu það örmum, vektu þeim vonir f hjarta, sem veturinn særir, skapaðu gleði úr gráti og geisla úr skuggum.** — Sturlaugur átti sér margvís- leg hugðarmál, og félagslyndur var hann, og í félagsmálum þeim, er hann lét til sín taka, var hann virkur og ötull og lá ekki á liði sínu góðum málstað til framdrátt- ar. Til margra trúnaðarstarfa var hann kjörinn af meðbræðrum sín- um, en verða ekRi talin hér. — Ég finn mig smáan, þegar ég stend andspænis vináttu Sturlaugs árin mörg, sívakandi umhyggju og vel- gerðum hans í garð okkar hjón- anna og fjölskyldu okkar — fyrr og síðar. — Það er svo margt, sem maður getur ekki þakkað sem skyldi í þessu lífi, þvi síður laun- að að verðugu. — Guð gefi vini okkar það, sem við vildum hafa gert — í okkar stað. Jón M. Guðj. „Mjök erum tregt tungu at hra*ra“ kvað eitt mesta skáld þjóðar vorr- ar fyrr og síðar, þá er þyngsta harmfregn barst honum til eyrna. Mér er líkt farið nú, þegar sú staðreynd starir óhagganleg á móti mér, að einn ágætasti vinur minn, Sturlaugur á Akranesi, sé skyndilega sofnaður svefninum langa. Nýkominn heim úr hvíldarför með konu sinni, bezta lífsföru- nautnuiiY á vit suðrænnar sólar, heim til Akraness, þar sem hann var samgróinn og jarðbundinn miklum athöfnum, framkvæmd- um og fólkinu þar, heim til Akra- ness, þar sem hann var hinn ást- ríki og fórnfúsi faðir, stoð og stytta stórrar fjölskyldu, barna, tengdabarna og barnabarna, er nú þessi dagfars- og heimilis- prúði, drenglyndi og fórnfúsi ætt- arstólpi, skyndilega kvaddur til feðra sinna yfir sundið ómælan- lega. Um áratuga skeið hefur hin tryggasta og innilegasta vinátta verið með okkur Sturlaugi og fjöl- skyldum okkar. Slík fölskvalaus vinátta hefur verið mér og minum ómetanleg, og þökk sé færð fyrir hana frá hjartans innsta grunni. Ótal minningar og myndir hrannast upp í huga mínum við brottför þessa elskulega og sér- stæða vinar. Ég sé hann við hlið föður síns, hins mikia og merka athafna- og framkvæmdamanns, Haralds Böðvarssonar, föður Akraness, þar sem hinn svipfríði og vörpu- legi æskumaður var leiddur holl- ráðum og traustum höndum i lífs- ins skóla, við áframhaldandi átök og framkvæmdir til atvinnu- og lifsafkomuöryggis á Akranesi. Og þar var heldur ekki hikað við að fórna og gefa til heilla almenn- ings og starfsglöðum höndum fólksins á Akranesi. Ég sé hann við hlið merkrar móður, Ingunnar Sveinsdóttur, sem mikiTin og áhrifaríkan þátt átti í þvi, að skapa Akranesi ör- yggi í heilbrigðis- og heilsuvernd- armálum. Þá var sonur hennar, Sturlaugur, ekki ósjaldan nær- staddur. En framar öllu öðru sé ég vin minn Sturlaug og minnist hans mest og bezt við hlið konu sinnar, Rannveigar, sem hann unni öllu — Minning Framhald af bls. 22 og ég man, hve það gladdi Helga, þegar á leið okkar varð hin fegursta Jöklasóley. Það var líkt og við hefðum fundir fjársjóð. Og við skelltum okkur siðan frá Súlnatindi niður egghvassar skriðurnar ofan í Glerárdal, og gengum siðan fram dalinn, en enga fundum við steingerv- ingana. Við komum ekki til Akur- eyrar fyrr en kl. 9 um kvöldið og höfðum verið 10 klukkutíma á ferð, og það verð ég að segja, að Helgi stóð sig mun betur en ég, ungur maðurinn á göngunni, en við höfðum lagt að baki 40 kíló- metra, og þá varla talið með prílið upp Súlur. Á siðustu árum hafði Helgi gert víðreist m.a. farið oft i heimsókn til Harðar læknis sonar sins í Houston, í eitt skiptið i fylgd konu sinnar, og kom til baka fullur af fróðleik og með ýmsar náttúrumenjar sem minjagripi, til að gleðja barnabörnin mörgu og smáu. Þá brá hann sér hringveginn og i annað sinn Sprengisand og Kjöl, og voru þá 3 feðgar saman á ferð, og höfðu ánægju að samferðinni. Einn eðlisþátt Helga verð ég að minnast á, og það var, hvað hann hafði mikla unun af samræðum við fólk og oft var það svo, að hann vildi helzt láta slökkva á útvarpinu, það væri svo miklu skemmtilegra að „skrafa", og sú framar í lífinu, enda voru þau hjónin svo samrýnd og óaðskiljan- leg, að sérstaka athygli vakti og þá ekki hvað sízt þeirra, er næst þeim stóðu í lífinu, og hjá hinum fjölmenna hópi vina, er naut ná- vistar þeirra, frábærrar gestrisni og tryggrar vináttu. Ég sé hann með börnum sínum, tengdabörnum og barnabörnum, sem þekktu og fundu bezt hinn víða og djúpa faðm föðurins, er ætið stóð opinn og útbreiddur á móti þeim. Þungur harmur og söknuður er kveðinn að hinni stóru og fallegu fjölskyldu, þegar Sturlaugur hefur nú verið kvadd- ur á fund „Oddvita tíða og þjóða“, en Hann einn getur gefið þeim styrk, trúartraust og huggun. 1 vitund minni og minningum er vandfundinn sá maður, er mér hefur meira þótt svipa til öðlings- ins, Brands hins örfa, en um hann var sagt, að sjaldan eða aldrei vissi vinstri höndin hvað hin hægri hefði gefið eða látið gott af sér leiða. Þannig var einmitt Sturlaugur gerður, alltaf fórnfús, gjöfull og búinn til hjálpar og mátti helzt engan vita í vanda staddan. Slíkir mannkostamenn eru því miður fátíðir á tækniöld okkar, en þess vegna verða þeir okkur minnisstæðastir og lifa hjá okkur lengstu og fegurstu lífi, sem þannig eru af Guði gerðir. Sturlaugur á Akranesi sat þennan sess með miklum sóma, skörungsskap og fyrirmennsku. Þegar slíkur vinur er kvaddur er engin furða þótt „tregt sé tungu að hræra“. Fátækleg orð og örfáar minningar á blaði, gefa þvi miður litla hugmynd um þær til- finningar, sem í brjóstinu bærast. Kveðjuorðin knýja fram ein- lægt og djúpt þakklæti til elsku- legs vinar. Þakklæti fyrir þá samleið, sem mér var gefin með honum á lífs- leiðinni, skuggalausar samveru- stundir fyrr og siðar, stundir og samfundir, sem varanleg birta hvilir á og lýstir eru þvi ljósi einu, sem blessuð sólin gefur og verm- ir. Bæn mín er heit til Hans, sem öllu ræður, að Rannveigu eigin- konu hans gefist sá styrkur og trúartraust, sem hann sjálfur vildi hafa gefið henni í hverri raun, og að börnin tengdabörnin og barnabörnin fái notið þeirrar leiðsögn algóðs Guðs, er styrki þau í hinni þungu sorg, söknuði og trega, er brottför hans veldur þeim. Og þegar vinur minn nú kemur á hinn ókunna áningarstað, munu hans þar bíða „vinir í varpa“, sem vefja hann örmum, en Guð al- máttugur mun „set ja þi« f sfnu rfki sólskinsmegin á hvftan hest“. J.V. Hafstein. varð raunar staðreynd, því að hann kunni frá mörgu að segja, bæði frá gömlum tima og nýjum. Þó minnist ég Helga tengda- föður míns, máski fyrst og fremst fyrir hina rólyndu og traustu framkomu hans. Hann var alltaf jafn og samur, hann var einn þeirra manna, sem óhætt var að treysta, einn þeirra manna, sem aldrei gekk á bak orða sinna, því að hvert hans orð var eins og gull, stóð eins og stafur á bók. Innilegustu samúðarkveðjur fylgja þessum orðum til Valýjar og allra barnanna, og ég veit, að sú ósk mín væri rétt og sönn, að aðstandendur Helga Ólafssonar, mættu i fótspor hans feta, og taka dyggðir hans sér til fyrirmyndar. Veri hann svo kært kvaddur og hafi beztu þakkir fyrir samver- una. Friðrik Sigurbjörnsson. Afmælis- og minningargrcinar ATHYGLI skal vakin á því, að afmælis- og minningargreinar verða að berast blaðinu með ,góðum fvrirvara. Þannig verð- ur grein, sem birtast á í mið- vikudagsblaði, að berast í sið- asta lagi fyrir hádegi á niánu- dag og hliðstætt með greinar aðra daga. Greinar rnega ekki vera í sendibréfsformi eða bundnu máli. Þær þurfa að vera vélritaðar og með góðu Ifnubili.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.