Morgunblaðið - 14.07.1976, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 14. JULl 1976
Með köldn
blóði en
heifri ást
Tröllakrabbar: Hér má glögglega sjá hvernig stóri krabbinn heldur vel og vendilega utan um kellu sína,
en þarna eins og víðast í náttúrunni, glima karltegundirnar um kvonfangið. Tröllakrabbinn heldur
kærustunni svona jafnvel mánuðum saman þar til hún verður ástfangin af honum. Sk.vldi hún vera
rauðsokka? Ljósmyndir Mbl. Sigurgeir.
í heimsókn hjá nytjafiskum landsmanna í Eyjum
„Maður fær ekki einu sinni frið til að kyssa eina þorskstelpu í friði.“
NÁTTÚRUGRIPASAFNIÐ í
Vestmanneyjum vekur mikla
athygli allra þeirra sem heim
sækja það, enda er safnið
feikilega vel rekið af Friðrik
Jessyni forstöðumanni þess
og Magneu konu hans. Safn-
ið þykir á heimsmælikvarða
hvað snertir aðbúnað allan
fyrir fiskana og það líf sem f
búrum er, en að jafnaði eru í
fiskasafninu lifandi fiskar af
flestum þeim tegundum sem
við ísland eru. Gerðar hafa
verið ýmiskonar tilraunir í
safninu, m.a. með fóðrun
fiska og gervibeitu. Eyjólfur
Friðgeirsson gerði í tvö ár
margvíslegar rannsóknir í
safninu, m.a. með fóðurgjöf
til nytjafiska, ýsu, þorsks,
lýsu og loðnu, fóðrun á klaki
hjá þessum tegundum og
fæðið var krabbalirfur. Kvað
Friðrik þá hafa séð lirfurnar
skríða lifandi út úr seiðunum
afturt.d. þorskaseiðunum.
í búrum fiskasafnsins kennir
margra grasa. í einu búrinu búa sam
an skarkoli, sæfíflar og marhnútar, í
öðru litli karfi, skarkolar og kamb
hríslingur síðan fyrir gos. Það voru
litlir strákar sem fundu hann úti á
Urðum, en það land er nú undir
hrauni í safninu hefur dýrið fundið
sér felustað undir koral og þar heldur
það sig alla tíð, um það bil 20 sm
langur og helzt lætur hann sjá sig
þegar hann er að bisa við að koma
brotnum skeljum fyrir hellismunn-
ann.
í þriðja búrinu eru margar tegundir
sæfífla en fjórar tegundir sérstaklega
dafna mjög vel þar. Þeir eru stórir og
borða mikið. Fyrir gos voru nokkrir
alhvítir sæfíflar en í gosinu barst
nokkuð af ösku inn í búrin og þeir
hvítu þoldu hana ekki og drápust, en
þeir bleiku og dökkleitu létu ekkert á
sig bíta og lifðu allir. Eyjabátar hafa
ekki fengið þá hvítu f veiðarfæri sfn
eftir gos.
í fjórða búrinu eru lúða, skata og
tveir skarkolahvítingjar. Lúðurnar
voru tvær, en það óhapp vildi til að
önnur stökk upp úr búrinu að nóttu
til fyrir nokkru og var dauð þegar
Friðrik kom á vettvang um morgun-
inn. Sú sem eftir lifði neitaði hins
vegar að éta f þrjár vikur og er
reyndar rétt byrjuð að smakka mat
aftur, en báðar lúðurnar átu annars
alltaf saman þegar komið var með
fóður tvisvar á dag. Þarna hefur
Ifklega sanna ástin verið matarást-
inni yfirsterkari.
Hvert búr á sér sína sögu og fer
það eftir því hvaða tegundir hafa gist
þar. í einu búrinu búa tröllkrabbar,
þeir eru í ástarvímu um þessar
mundir, en þar eru tveir stórir karl-
krabbar sinn með hvora dömuna að
bfða eftir þvf að þær verði ástfangn-
ar. Þegar þeir hafa valið sér dömu,
fara þeir með hana afsfðis og halda
henni með annarri klónni með því að
styðja ofan á dömuna og þannig
þurfa þeir að bfða allt upp f 3 mán-
uði, svo óhætt er að segja að þær
séu fastar fyrir ef því er að skipta, en
karldýrið gefur dömunni sinni þó að
borða með sér. Einu sinni komu lif-
andi krabbalirfur og sfðan hrogn sem
voru f um þrjár vikur áður en þau
voru frjóvguð, en skömmu síðar
veslaðist allt upp.
I sérstöku búri eru þorskarnir og
þegar kemur að ástartfma þeirra
hætta þeir alveg að borða og þeir
borða ekki f safninu f allt að tvo
mánuði. Á þeim tfma synda þeir
mikið hlið við hlið, nudda sér saman,
liggja kvið við kvið og hængurinn
þeysist gjarnan á fullri ferð með
munninn frá tálknum og aftur á
sporð. Og þegar hann rennir sér
þannig með munninn á hrygnunni
stendur hann beint út frá henni,
undarlegt að dýr með svo kalt blóð
geti sýnt svo heita ást.
í einu búrinu er blágóma. Vélbát-
Hér sjáum vid grásleppuseiði sem eru aðeins 2—3 mm á stærð. rétt byrjuð að taka sporið í
sjónum.
Einn af þessum eftirsóttu og verðmiklu, humarinn