Morgunblaðið - 02.06.1978, Page 7

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 2. JÚNÍ 1978
39
Rætt við Hrafn Gunn-
laugsson, framkvæmda-
stjóra Listahátíðar í
Reykjavík, sem nú
hyggst láta af störfum
„Listahátíö byggir auövitað á gamalli reynslu aö nokkru
leyti en þetta er hins vegar í annaö skipti sem ég er
framkvæmdastjóri pessarar hátíöar og kostur pess ér aö
sjálfsögöu aö í sumum tilfellum getur maöur séö fyrir hvaö
upp á kann aö koma og búiö sig betur undir átökin. En
í annan staö má kannski segja aö starfiö sé ekki eins
spennandi fyrir bragöiö,“ sagöi Hrafn Gunnlaugsson,
framkvæmdastjóri Listahátíöar í Reykjavík, í samtali viö
Mbl. er hann var spuröur hver væri helzt munurinn á aö
vinna viö hátíöina í ár og hina síöustu.
BREIÐARIDAGSKRA
- ÞEKKTARALISTAFÓLK
Hrafn sagði, að varðandi vinnubrögðin
væri helzti munurinn sá að síðasta hátíð
hefði verið ákveðin á síðustu stundu svo
að segja, því að þá hefði lengi verið
áhorfsmál hvort hátíðinni yrði frestað
unz tekið var af skarið og ákveðið að
halda hátíðina þótt undirbúningstíminn
væri skammur.
„Núna hins vegar má segja að undir-
búningur hafi byrjað strax daginn eftir
að hinni hátíðinni fyrir tveimur árum
lauk, og þetta hefur eðlilega í för með sér
að hægt hefur verið að gera allar
áætlanir af miklu meiri nákvæmni," segir
Hrafn ennfremur. „Höfuðbreytingin er
þó kannski sú að nú hefur Listahátíð
eignast afdrep því að fyrstu árin átti hún
hvergi húsaskjól og var á vergangi með
öll skjöl sín og bréfaskipti. Ég man að
þegar ég réðst fyrst til Listahátíðar var
hún á vergangi með öll sín plögg og það
var heilmikið mál að komast til botns í
þeim öllum. Hins vegar varð dálítill
hagnaður af síðustu Listahátíð og hluti af
þessum hagnaði var notaður til að skapa
hátíðinni fastan samastað í Gimli, >þar
sem við höfum lítið herbergi á 1. hæð,
tvær góðar geymslur í kjallara og aðstöðu
til miðasölu hér í hinum enda hússins."
Starfsemi Listahátíðar hefur einnig
orðið viðameiri í framkvæmdastjóratíð
Hrafns að ráðist var í að halda sérstaka
kvikmyndahátíð, sem Hrafn kvað jafnvel
hafa reynt enn meira á þolrifin og
úthaldið því að þar hefðu komið upp hin
ótrúlegustu vandamál, sem ekki nökkur
leið var að sjá fyrir, en reynslan sem af
þessu stímabraki hefði fengizt væri hins
vegar ómetanleg. „Og það er mín
persónulega skoðun að öll skynsamleg rök
mæli með því að kvikmyndahátíð verði
fastur liður í starfsemi Listahátíðar og
haldin annað hvert ár eftirleiðis."
Hrafn segir, að enginn vafi væri á því
að Listahátíð í Reukjavík væri að geta sér
orðstír erlendis og innan listamannahópa
þar. „Maður þarf ekki lengur að koma
með langar útskýringar á því hvers konár
fyrirbæri þetta er, og það er held ég bæði
vegna þess að við höfum gefið út og sent
víða kynningarbækling um hátíðina og að
listamenn sem hingað hafa komið á fyrri
hátíðir bera okkur síðan mjög vel söguna
þegar þeir eru komnir heim. Menn hafa
talað fjálglega um að við eigum síðan að
reyna að höfða til stærri hópa erlendis og
að listahátíðin eigi að vera landkynning
fyrir Island úti í heimi. Ég er nú hins
vegar svo rómantískur maður, að mér
finnst við ekkert hafa að gera hér við
stóran hóp erlendra ferðamanna upp um
fjöll og firnindi — fyrst og fremst vegna
þess hversu allur gróður hér og náttúran
er viðkvæm fyrir slíkum átroðningi.
Listahátíðin á fyrst og fremst að vera
fyrir Islendinga. Það má kannski bjóða
hingað forráðamönnum þekktra erlendra
listahátíða, því að það getur orðið okkur
til ávinnings með útvegun listamanna
síðar meir, því að þessi samskipti fara
ótrúlega mikið fram á persónulegum
grundvelli. Ég sé líka fyrir mér frekari
útþenslu á starfsemi Listahátíðar i þá átt
að vinna að því að koma íslenzkum
listamönnum á framfæri erlendis, en ég
tel að slík starfsemi sé að verða fyllilega
tímabær."
Hrafn segist nú staðráðinn í því að láta
af störfum sem framkvæmdastjóri Lista-
hátíðar. Ymsar hugmyndir og áform bæði
á ritvellinum og í leikstjórn hafi setið á
hakanum vegna starfs hans fyrir Lista-
hátíð en nú sé hann staðráðinn í að snúa
sér að þeim. Þess vegna verði að koma til
nýir menn með nýtt blóð hvað snertir
daglegan rekstur Listahátíðar. Hins
vegar segist Hrafn eiga margar ógleym-
anlegar stundir úr starfinu hjá Listahá-
tíð en er tregur til að nefna einhverja
sérstaklega.
Hrafn Gunnlauysson
„Sennilega er manni efst í huga
þakklæti fyrir að hafa fengið að kynnast
mörgu af þessu stórkostlega listafólki
sem hingað hefur komið og stundum hafa
kynnin verið hin sérkennilegustu. Ég man
t.d. þegar Benny Goodman kom hér
síðast, þá fór ég með gamla manninn í
heimsókn inn í Laugardalshöll, þar sem
hann átti að leika. Skyndilega lagðist
hann á fjórar fætur og tók að berja í
sviðsgólfið með hnúfum og hnefum. Ég
vissi ekki hvaðan á mig stóð veðrið og
hallaðist helzt að því að loftslagsbreyt-
ingin hefði farið svona í hann en hætti
þó algerlega að lítast á blikuna þegar
gamli maðurinn þeyttist á fjórum fótum
fram af sviðinu og um allan salinn, þar
sem hann alltaf öðru hverju lagði
vangann að gólfinu. Ég var alvarlega
farinn að íhuga að sækja aðstoð þegar
Goodman sagði stundarhátt: „Hér _ er
prýðilegur hljómburður."
Hrafn er að því spurður hvort hann
hafi sett sér eitthvert takmark varðandi
aðsóknina að Listahátíðinni nú. „Nei,
maður bara vonar að aðsóknin verði
ennþá betri en síðast, en þá seldust 16.500
aðgöngumiðar á þessi helztu dagskráratr-
iði. Ég tel, að við séum núna með enn
breiðari dagskrá þar sem fléttast saman
túlkun á sígildri tónlist, eins og hún getur
bezt orðið, þjóðlagasöngur, jazz og
popptónlist. Núna erum við líka með
þekktara listafólk á margan hátt en var
siðast."
Hrafn segir ákaflega mismunandi
hvernig listafólkið sem nú skemmtir á
hátíðinni hafi fengizt hingað. „Til dæmis
eru The Dubliners hingað komnir með
þeim hætti, að borgarstjórinn frá Dublin
var hér á ferð í boði Reykjavíkurborgar
og barst þá í tal áhugi beggja borganna
á að efla menningarsamskipti og The
Dubliners nefndir. Þegar borgarstjórinn
kom heim úr Islandsferðinni hafði hann
samband við The Dubliners og hvatti þá
til Islandsfarar og þegar við höfðum
síðan samband við umboðsmann þeirra
reyndist auðsótt mál að fá þá hingað.
Hins vegar fengum við Oscar Peterson
með þeim hætti að ég var á ferð í
Bandaríkjunum og hitti mann þar sem
fór að spyrja um Island. Listahátíðin
barst í tal og ég nefndi að við hefðum oft
reynt að fá Peterson hingað. Þá kom á
daginn og maðurinn kvaðst þekkja vel
umboðsmann Petersons og gaf mér upp
einkasíma hans. Ég beið ekki boðanna og
hringdi strax í hann. Umboðsmaðurinn
reyndist þá þekkja vel til hér, því að hann
hafði komið til íslands með Ellu
Fitzgerald á sínum tíma. Hann tók
málaleituninni vel og bað mig að nefna
tölu. Ég tók bara mið af samningi okkar
við Benny Goodman, en umboðsmaðurinn
bað um nokkurra stunda frest og hringdi
til Kanada, þar sem Peterson var þá.
Hann bað um nokkurra tíma umhugsun-
arfrest en svaraði síðan að hann fengi
hann Joe Pass og danska bassaleikarann
N.H. Pedersen þá væri hann til í þetta.
Það tókst fáum dögum síðar.“
Hrafn segir einnig að Ashkenazy hafi
nú sem oft áður reynzt Listahátíðinni
ráðhollur. „Það var hann sem náði
sambandi við Rostropovich og fékk hann
til að koma hingað en aðrir listamenn
hafa síðan fengizt fyrir milligöngu stórra
erlendra umboðsskrifstofa," segir Hrafn.
„Við höfum einnig haft þann sið á
Listahátíð að bjóða heim á Listahátíð
íslendingi, sem getið hefur sér gott orð
erlendis fyrir list sína. Síðast var það
Helgi Tómasson, dansari, en nú er það
Erró, sem er hér með feykilega forvitni-
lega sýningu. Maður vonar að áhrifa frá
þessari sýningu eigi eftir að gæta lengi.
Mér hefur satt að segja fundizt þessir
ungu málarar okkar full fastir í abstrakt-
inu og of önnum kafnir við að mála kúlur
og kubba í stað þess að þreifa á púlsi
samtímans, eins og Erró gerir í myndum
sínum. Vonandi verður þessi sýning til
þess að einhverjir yngri mannanna í
málverkinu brjóti af sér formaiismann og
fara að mála lífið í kringum þá.“
„Nú er ég með vetrar-
blómið alveg á heilanum"
„Þetta eru allt vatnslitamyndir af
íslenzkum blómum og jurtum, 20
myndir alls og ég hef verið að vinna
þaer alveg fram á þennan dag, þótt
þrekið sé ekki orðið mikið," sagði
Vigdís Kristjánsdóttir listmálari _í
samtali við Morgunblaðið, en liður í
listahátíð er sýning á verkum
hennar í Norræna húsinu.
Við litum aðeins við hjá Vigdísi á
Fjölnisveginum og þegar hún hafði
boðið okkur i stofu kynnti hún okkur
fyrir heimilisdýrinu, skjaldböku sem
nefnist Haddi, sem var á ferð og
flugi um gólfin meðan á samtalinu
stóð og hafði blaðamaður ekki gert
sér grein fyrir því að skjaldbökur
gætu verið svo fráar á fæti.
„Elsta myndin á sýningunni er frá
1965, en sú sem ég er að ljúka við
núna er af vetrarblóminu íslenzka,
sem er alveg komið á heilann á mér.
Þetta er yndislegt blóm, ekki ólíkt
lambagrasinu nema stærri og litrík-
ari og þessi dýrð kemur blómstrandi
undan þegar snjóa leysir. Ég verð að
semja við æðri máttavöld um að gefa
mér 4—5 ár til viðbótar svo að ég
geti fest þessa dýrð á blað. Eg er
einhvern veginn svo þrjósk að ég
verð að ná því markmiði og við
þessar kerlingar getum verið þráar
þegar við tökum eitthvað svona í
okkur.
— Að hverju hefur þú verið að
vinna undanfarið?
— Ég hef auðvitað verið að hugsa
um sýninguna og fullgera myndina
af vetrarblóminu, annars hef ég lítið
getað gert vegna veikinda. Mig
langar eins og ég sagði áðan að halda
áfram að mála vetrablómið og svo
hef ég verið beðin um að vefa teppi
í tilefni 100 ára afmælis Unnar
Bjarklind, sem ég vona að mér takist
að koma af stað og heilsan leyfi.
— Hefur þú beitt þér meira að
vefnaði en vatnslitum á undanförn-
um árum?
— Ég byrjaði á vefnaðinum eftir
að ég kom á Listaakademíuna í
Kaupmannahöfn 1940, þar sem ég
var í 5 ár, því að prófessorinn minn,
Kærsten Iversen, sagði a,< það væri
svo mikill ævintýralitur í myndun-
um mínum að þær hentuðu vel fyrir
vefnað og mér fannst ég verða að
fara að orðum svo menntaðs manns.
Annars hef ég frá öndverðu haldið
upp á vatnslitinn og hann Maulen-
berg biskup á Landakoti kenndi mér
að fara með þá, hann kunni svo vel
ensku vatnslitatæknina, þar sem allt
það hvíta og ljósa í myndinni er
pappírinn sjálfur. Ég held að það
megi segja að ég grípi í pensilinn
jafnt og vefnaðinn.
Vigdís segir okkur að lokum að
síðasta einkasýning sín hafi verið í
Bogasalnum 1969, en fyrsta opinbera
sýningin, sem hún tók þátt í, var
1926, samsýning listamanna í
Reykjavík. Hún hefur haldið fjöl-
margar einkasýningar og tekið þátt
í sýningum hér heima og erlendis.
Meðal annars átti hún verk á
sýningunni Norræn vefjarlist á
listahátíð 1974, sem haldin var í
Norræna húsinu. Verk eftir hana
prýða margar stofnanir og skóla hér
á landi og í sal borgarstjórnarinnar
í Reykjavík hanga tvö stór vegg-
teppi, sem hún hefur ofið eftir
frummyndum Jóhanns Briem.
Viydis Kristjánsdóttir.