Morgunblaðið - 02.06.1978, Blaðsíða 14

46
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 2. JÚNÍ 1978
Á þriðja hundrað börn í
norrænum kórum syngja
EyiU Frifileifsson á œfinyu med Kór Öldutúnsskóla
Eitt af atriðum listahátíðar að þessu
sinni er Norræna barnakórakeppnin, sem
fram fer í Reykjavík 12.-18. júní. Keppni
þessi er haldin á vei;ura norrænu
útvarpsstöðvanna ot; hófst 'sú starfsemi
þeirra fyrir 12 árum on hafði þá það
markmið að örva og styrkja barna- og
uníilint;akóra þannig að Norðurlöndin
íjætu ei(;nast barna- og unglingakóra á
borð við það besta í hinum Evrópulönd-
unum. F.vrstu 4 árin fóru kóramót fram
til skiptis í hverju landi fyrir sig og síðan
í einu Norðurlandanna, þar sem einn kór
frá hverju landi söng sér og síðan allir
kórarnir sameiginlegá. 1970 var ákveðið
að taka upp samkeppnisformið, sem
haldið hefur verið.
Reynt hefur verið að hvetja kórana til
listrænna afreka með því að vanda sem
best verkefnavalið, leggja áherzlu á
góðan' söngstíl, fagran samhljóm og
sannfærandi túlkun viðfangsefnanna.
Útvarpsstöðvarnar lögðu sitt af mörkun-
um ekki sízt með því að greiða allan
kostnaö við keppnina. Norrænu útvarps-
stöðvarnar lögðu fast að íslenzka ríkisút-
varpinu að taka þátt í keppninni og
buðust til að greiða niður ferðakostnað-
inn. Var þessu boði tekið og Öldutúns-
skólakórinn frá Hafnarfirði sendur til
Helsinki 1968 undir stjórn Egils Frið-
leifssonar og nokkru síðar kór Mennta-
skólans við Hamrahlíð undir stjórn
Þorgerðar Ingólfsdóttur. Þessi þátttaka
markaði þáttaskil í starfsémi beggja
kóranna og varð lyftistöng allri starfsemi
annarra barna- og unglingakóra.
Það er Öldutúnsskólinn, sem tekur þátt
í keppninni nú og er gestgjafi hinna
kóranna fjögurra, danska drengjakórsins,
stúlknakórs tónmenntadeildanna í Stokk-
hólmi, stúlknakórs Nöklevannskólans í
Noregi og skólakórs Garðabakkaskóla í
suðvesturhluta Helsingfors. Stjórnandi
og stofnandi kórs Öldutúnsskóla er Egill
Friðleifsson, en kórinn skipa nú 46 börn
á aldrinum 9-16 ára. Morgunblaðið ræddi
stuttlega við Egil um þetta mót og sagði
hann m.a.: „Þetta hefur átt sér nokkuð
langan aðdraganda. Kórinn var stofnaður
1966 en við tókum fyrst þátt í keppni 1968
í Helsinki. Fyrirkomulagið er þannig að
barnakórar keppa annað árið, en ungl-
ingakórar hitt árið og hafa Öldutúns-
skólakórinn og kór M.H. verið fulltrúar
íslands. Kórarnir hafa náð verulega
góðum árangri þótt ekki hafi enn tekist
að vinna fyrsta sæti, en þetta er
hörkukeppni, en við höfum fengið mjög
góðar umsagnir."
— Hvernig er keppninni hagað?
— Hver kór flytur tvö sjálfvalin verk
og síðan eitt sameiginlegt keppnisverk,
sem að þessu sinni er nýtt verk eftir Jón
Nordal, Salutatio Mariæ, sem er vi.ð
íslenzkt kvæði, samið á latínu á 15. öld.
Þetta verk gerir óvægnar kröfur og á að
reyna á hæfni barna og stjórnenda.
— Hvernig mælist svona keppnisfyr-
irkomulag fyrir?
— Ég held að það sé óhætt að segja að
svona keppnisfyrirkomulag orki tvímæl-
is, hvort keppni í list eigi yfirleitt rétt á
sér.
— Nú verður ýmislegt annað á
döfinni hjá ykkur í samhandi við
heimsóknina?
— Já, þessir kórar eru komnir langan
veg og því var ákveðið að reyna að gera
eitthvað meira og höfum við fengið
myndarlegan styrk, 3 milljónir króna frá
Norræna menningarsjóðnum. Bjóðum við
til 3ja daga kóramóts að Skálholti 14.-17.
júní og er tilgangurinn þríþættur. 1.
Dvelja saman við leik og störf og æfa
saman norrænt prógram, sem flutt
verður á Listahátíð 16. júni 2. Safna
saman á einn stað úrvali af norrænni
kóratónlist og gefa út, en bókin er í
prentun og kemur næstu daga. 3. gefa
íslenzkum kórstjórum, kennurum og
kennaranemum kost á að fylgjast með
kennslu og.þjálfun kóranna og verður í
því sambandi sérstakt námskeið á vegum
Kennaraháskólans. Dvölin í Skálholti
verður öll fest á sjónvarpsfilmu og
hljóðrituð og síðan búinn til sjónvarps-
þáttur til sýninga á öllum Norðurlöndun-
um. Kórarnir koma síðan saman sameig-
inlega 17. júní á Arnarhóli, en syngja fyrr
um daginn á sjúkrahúsum fyrir aldraða
og á ýmsum öðrum stöðum, en alls eru
á 3. hundrað börn í kórunum.
DUBLINERS
Itzhak
Itzhak Perlman er meðal fremstu
fiðluleikara af yngri kynslóðinni. Hanner
fæddur í Tel Aviv árið 1945 og þriggja ára
gamall hafði hann látið svo ótvírætt í ljós
áhugasinn á fiðluleik að honum var gefin
leikfangafiðla. Fimm ára gamall hóf
hann síðan nám í fiðluleik. Nokkru áður
hafði hann veikzt af Iömunarveiki og
hefur það haft þau áhrif að hann verður
jafnan að sitja við leik sinn.
Níu ára var hann þegar námið hófst
fyrir alvöru og sama ár hélt hann fyrstu
einleikstónleika sína í Tel Aviv. Hann
kom síðan víða fram þar í landi ásamt
námi sínu. Þrettán ára komst hann í
kynni við Ed Sullivan sem kom að leita
að hæfileikafólki i þátt sinn hjá CBS.
Perlmann slóst í för með honum og kom
fram í tveimur sjónvarpsþáttum og síðan
var ákveðið að Perlmann dveldist í
Bandaríkjunum og stundaði tónlistarnám
í Juilliardskólanum. Hann þreytti frum-
raun sína í Carnegie Hall 1963 og lék þar
fiðlukonsert nr. 1 eftir Wieniawski undir
stjórn John Barnetts. Frábær árangur
hans í tónlistarkeppnum á næstunni varð
til þess að hann ferðaðist síðan vítt og
breitt um og hlaut hvarvetna mikið lof.
Hann fer nú í árlegar heimsóknir og
spilar í helztu borgum Bandaríkjanna og
sama máli gildir um allar helztu
tónlistarmiðstöðvar í Evrópu. Hann kom
til íslands í fyrra sinni 1975. Hann lék þá
með Sinfóníuhljómsveit íslands undir
stjórn Karsten Andersons. Um hríð lék
hann kammermúsík með Barenboim,
Jacqueline du Pré og Ashkenazy. Iðulega
fer hann heim til Israels og leikur þá með
fílharmoníuhljómsveitinni þar og fer með
henni í hljómleikaferðir.
Lynn Harell er bandarískur og hefur
hlotið mikinn frama í heimalandi sínu
þótt ungur sé, hvort sem er fyrir einleik
á selló ellegar með hljómsveit. Hann
hefur leikið með öllum helztu hljómsveit-
um í Bandaríkjunum og hann hefur
einnig haldið einleikstónleika víðs vegar
í Bandaríkjunum, farið í hljómleikaferðir
og tekið þátt í listahátíðum í ýmsum
löndum. Hápunktur Evrópuferðar hans
árið 1975 voru þrennir einleikstónleikar
sem hann hélt með Vladimir Ashkenazy
í London.
Harrel hefur aðsetur í Tónlistarháskól-
anum í Cincinnati og hefur unnið til
ýmissa mjög eftirsóttra tónlistarverð-
launa. Hann hefur m.a. fengið Avery
Fischerverðlaun en innifalið í þeim er
tækifæri til að koma fram með New York
fílharmoníunni og einleikstónleikar í
Great Performers Series í Lincoln Center.
Hann hefur ekki alls fyrir löngu verið
sérstaklega heiðraður af Ford
Foundation Concert Artist Program.
Það var vel til fundið að fá hingað írska
söngflokkinn Dubliners á Listahátíð. Hér
er um að ræða helftu forsöngvara írskrar
þjóðlagatónlistar, sem á síðustu 15 árum
hafa átt hvað drýgstan þátt í því að
endurvekja mörg hinna bráðskemmtilegu
írsku þjóðlaga með lifandi og fjörmikilli
túlkun. Þeir hafa og orðið mörgum
flytjendum þjóðlagatónlistar víða um
heim til eftirbreytni og höfum við
íslendingar ekki farið varhluta af því
a.m.k. ekki hvað lagaval snertir —
góðkunnir eru textar Jónasar Árnasonar
og flutningur tríósins „3 á palli“ á
mörgum ágætum írskum þjóðlögum. Þess
vegna geta væntanlega margir tekið
undir í lögum Dubliners þegar þeir troða
upp á fjölum Laugardalshallarinnar.
Dubliners-flokkurinn var stofnaður í
Dublin, höfuðborg Irlands á árinu 1962 og
hóf feril sinn með því að syngja í
klúbbum, veitingahúsum og við ýmis
önnur tækifæri. Náðu þeir strax miklum
vinsældum i heimalandi sínu. Að fáum
árum liðnum náði hróður þeirra til
Englands og höfðu þeir sín áhrif á þá
þjóðlagabylgju, er gekk yfir enska
popptónlist um miðjan síðasta áratug.
Sína fyrstu alþjóðlegu viðurkenningu
hlaut flokkurinn árið 1967 fyrir lagið
„Seven drunken nights" og má segja að
frægð þeirra hafi farið vaxandi síðan.
Þrátt fyrir velgengni sína og að tónlist
þeirra verði í marga staði að teljast
alþjóðleg hafa þeir haldið hinum mjög
svo persónulega stíl sínum í túlkun og
hafa jafnan haldið á loft greinilegum
einkennum írskrar þjóðlagahefðar í
flutningi sínum.
Textaval Dubliners er margbreytilegt,
allt frá vísum um baráttu þjóðar og
pólitískum áróðursvísum til gamanvísna
í léttum dúr en lag og texti er alltaf
samvalið — og þess má geta í leiðinni að
styrkur texta Jónasar Árnasonar felst
einmitt í því að gera þá trúverðuga á
íslenska vísu, án þess að um staðfæringu
eða eftirlíkingu sé að ræða.
The Dubliners eru viðurkenndir sem
mjög færir hljóðfæraleikarar og músik-
anter. Á ferli sínum hafa þeir komið víða
við til tónleikahalds og hvarvetna hlotið
mjög góðar undirtektir. Hljóðfæraskipan
þeirra er:
Luke Kellys banjó, gítar og söngur.
Ronnie Drews gítar og söngur.
Barney McKennas banjó, fiðla, mandólín
og söngur.
Ciaron Bourkes flauta, munnharpa, gítar
og söngur.
John Sheahans fiðla, flauta, gitar, banjó,
mandólín, harmonikka, klarinett og
söngur.
Eins og áður er getið hafði þjóðlagatón-
list mikil áhrif á vinsældatónlist í Évrópu
á síðasta áratug og komu þau áhrif
greinilega fram hér á íslandi. Án þess að
vanvirða þá ágætu fulltrúa þessarar
tónlistar, sem heimsótt hafa ísland, er
koma Dubliners án efa merkasti viðburð-
ur á þessum vettvangi hingað til.
Söngflokkur þessi höfðar til ungs fólks á
öllum aldri — til þeirra sem á annað borð
hafa gaman af tápmikilli og glaðlegri
þjóðlagatónlist. Jafnvel þótt Laugardals-
höllin geti varla talist ákjósanlegasti
staðurinn fyrir svona tónlist og fram-
komu er fengur í þessum fúlskeggjuðu og
glaðværu írum.