Morgunblaðið - 21.06.1978, Blaðsíða 30

62
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 21. JÚNÍ 1978
Oddur Olafsson
—Minningarorð
Fæddur 12. júlí 1886
Dáinn 13. júní 1978
I dag er til moldar borinn frá
Fossvogskapellu Oddur Ólafsson.
Oddur var fæddur að Leirá í
Borgarfirði þann 12. júlí 1886.
Foreldrar hans voru þau hjónin
Ólafur Halldórsson og Jórunn
Helgadóttir. Tólf ára gamall flutti
Oddur úr föðurhúsum og fór til
hjónanna Ólafs Stefánssonar og
Sesselju Jónsdóttur að Kalmans-
tungu í Borgarfirði. Að Kalmans-
tungu dvaldi Oddur sín þroskaár
og römm var sú taug er batt hann
við Kalmanstungu alla tíð síðan.
Að Kalmanstungu var búið rausn-
arbúi, eins og enn er. Má segja að
sá andi atorku og stórhugar sem
þar hefur svifið yfir vötnunum
hafi fylgt honum alla tíð síðan.
Líkamlegt atgervi Odds var slíkt
að til þess var tekið. Hann var
einn þeirra fáu manna er lyft
hefur Snorrahellu á Húsafelli. í
skjóli Eiríksjökuls og í kærleika og
eindrægni fjölskyldunnar að Kal-
manstungu bjó hann til tuttugu og
fjögurra ára aldurs.
Arið 1918 kvæntist Oddur Þuríði
Jónsdóttur frá Kalastöðum á
Hvalfjarðarströnd. Var þeim
fimm barna auðið. Þau eru: Katrín
fædd 1918; Þorsteinn fæddur 1919;
Gísli Jón fæddur 1923; Halldór
fæddur 1924 og Alfreð Ólafur
fæddur 1926. Mikið skarð er nú
hoggið í barnahópinn, því af
systkinunum eru aðeins bræðurnir
Þorsteinn og Gísli á lífi. Þau sem
dáin eru, voru öll héðan kvödd á
blómaskeiði lífsins. Oddur og
Þuríður slitu samvistum árið 1933.
Arið 1936 tók Oddur upp sambúð
við Pálínu Jóhannsdóttur og eign-
uðust þau tvíburana Jórunni og
Friðbjörgu árið 1938. Pálína lést af
slysförum árið 1940.
Oddur var einstakur dugnaðar-
maður og gekk að öllum verkum
með gleði og karlmennsku. Trú-
mennska hans og húsbóndaholl-
usta var rðmuð. Lengst af var
Oddur starfsmaður sjúkrahúss
Hvítabandsins og gegndi þar
erfiðu og vandasömu starfi.
Auk þess að ala önn fyrir
barnahópi sínum eftir bestu getu,
ól hann upp undir handarjaðri
sínum dótturdóttur sína Kolbrúnu
Hannesdóttur. Var hún auga-
steinn hans og yndi síðustu ár
hans.
Oddur lagði gjörva hönd á
margt í lífi sínu og margar
minningar koma í hugann á
skilnaðarstund, minningar sem
vekja þakklæti vegna samfylgdar
við góðan og drenglyndan mann.
G.Þ.
5VAR MITT
EFTIR BILLY GRAHAM
Ég er ekki fróður í Biblíunni, svo að ég er utangátta í
kirkjunni. enda finn ég, að menn æskja ekki nærveru
minnar. Hvað á ég að taka til bragðs?
Mér virðist þér vera haldinn vanmetakennd. Það er
á valdi okkar sjálfra að dæma um okkur sjálf, svo að
niðrandi ásakanir hafi ekki við rök að styðjast.
Þér segizt ekki vera fróður í Biblíunni. Þér getið verið
henni alveg eins handgenginn og hver annar, nema þér
vanrækið hana. Ef yður finnst þekking yðar á Biblíunni,
eða þekkingarskortur, vera yður til trafala, þá skulið þér
sökkva yður niður í Biblíuna, svo að þér þekkið hana.
Enginn lærði um Biblíuna af tilviljun. Þekking á
Biblíunni er ekki gjöf. Hún er árangur náms, bænar og
íhugunar.
Athugið samt; Ekki þurfa allir safnaðarmenn að vera
leiðtogar. Ef allir væru leiðtogar, væru engir óbreyttir
liðsmenn. Þó að þér getið ekki státað af Biblíuþekkingu,
getið þér orðið góður nemandi. Lærisveinn er maður,
sem er að læra.
Enginn okkar veit allt um ritningarnar. Víkið þeirri
hugsun frá yður, að þér séuð minni maður en aðrir, og
gleymið því, að þér hafið nokkurn tíma sagt, að menn
æski ekki nærveru yðar. Allir eru þarfir og nauðsynleg-
ir, og þér verðið enn þá þarfari og eftirsóttari, ef þér
losið yður við þessa „ímyndun" yðar.
Páll Pálsson Litlu-
Heiði—Minning
_Það vekur klökkan söknuð en
engan ofurharm,
er aldinn maður hvflist við dauðans
kalda barm.
sem barn á mjúkum svæfli um allra
nótta nótt,
er nemur ti'minn staðar og allt
er dauðahijótt."
Indr. Þork.
Þann 13. þ.m. andaðist í Land-
spítalanum Páll Pálsson fyrrum
bóndi að Litlu-Heiði í Mýrdal.
Hann var fæddur þann 11. mars,
1902 og yar því fullra 76 ára, er
hann lést. Hann gekk að sínum
störfum heima við, þótt oft væri
vanheill og þjáður um margra ára
skeið, allt þar til hann lést að
fáum nóttum liðnum.
Páll fæddist að Litlu-Heiði þann
11. mars, 1902. Hann var sonur
Páls Jökuls Pálssonar og Guðlaug-
ar Ólafsdóttur.
Á Litlu-Heiði dvaldi hann sín
bernsku- og æskuár ásamt móður
sinni, sem vann því heimili af
dæmafárri fórnfýsi og dugnaði
meðan kraftar entust. Móður sinni
reyndist hann góður sonur og hjá
honum og konu hans og börnum
þeirra átti hún ylríkt skjól þar til
yfir lauk.
Okkur fóstursystkinum sínum,
var hann sem besti bróðir og
félagi, eftirsóttur í leik og starfi,
sökum dugnaðar, léttrar lundar og
geðprýði.
Eins og að líkum lætur, var oft
glatt á hjalla, glaumur og háreysti
í tólf barna hópi, á ýmsu reki og
svo sem á bæjum er títt sjónar-
miðin ekki öll á einn veg. Deilur
og missætti voru ekki að skapi
Palla svo var hann jafnan nefndur
í okkar hópi. Þá átti hann það til,
að brosa góðlátlega að þeim, sem
hæst lét í og það reyndist oft
öruggasta meðalið, til að allt félli
í Ijúfa löð.
Frá þessum æskuárum er margs
að minnast. Víst fannst okkur þá
margt í fangið, allir voru drifnir
í störf þótt ungir væru, hver við
sitt hæfi og vel það, nógu var að
sinna, heyskapur, skepnuhirðing,
aðdrættir og aflabrögð, oft við
erfiðar aðstæður og ónógar verjur.
En allt þetta gleymdist með
árunum.
Öðru vísi er því farið með björtu
minningarnar, þær ljóma og lýsa
því meir sem lengra líður á ævina.
Ég minntist t.d. á aflabrögðin, en
þau voru snar þáttur í lífi þess
fólks, er byggði Heiðardalinn á
þessum árum. Heiðarvatnið fagra
og veiðisæla, sem aldrei brást, var
bjargræði býlanna og þeirra er
næstir bjuggu.
Veiðiskapurinn var stundaður af
mikilli atorku með litlum hvíldum
á öllum árstímum. Hann gat verið
kaldsamur og erfiður en þó svo
lokkandi. Næturnar gátu verið
dimmar og svalar, en því dásam-
legri og ylríkari varð okkur
sólaruppkoman, þegar geislar
hennar gægðust yfir austurfjöllin
og gylltu Höttu, að skammri
stundu liðinni breiddi Arnar-
stakksheiðin okkur sólgylltan
faðminn. Þá upphófst morgunsin-
fónía sumarfuglanna, dillandi og
dásamleg. Slíkar stundir gleymast
aldrei.
Árið 1929 kvæntist Páll Mar-
gréti Tómasdóttur skaftfellskrar
ættar. Þeim varð átta barna auðið.
Þau eru: Erla gift Jóni Sveinssyni
bónda á Reyni; Kjartan læknir í
Reykjavík kvæntur Ingibjörgu
Ivarsdóttur; Sigurbjörg gift Einari
Kjartanssyni bónda í Þórisholti;
Elsa gift Jakobi Ólafssyni bif-
reiðaviðg.m. í Vík; Tómas bóndi á
Litlu-Heiði kvæntur Steinunni
Þorbergsdóttur; Áslaug gift
Brynjólfi Gíslasyni presti í Staf-
holti; Guðlaug gift Vigfúsi Guð-
mundssyni bifreiðastjóra í Vík;
Páll Rúnar bóndi á Litlu-Heiði.
Þegar faðir minn brá búi á
Guðlaug Björnsdótt-
ir — Minningarorð
Guðlaug Björnsdóttir, húsfreyja
á Álfabrekku við Suðurlandsbraut
í Reykjavík, lézt í Landakots-
spítala hinn 6. júní s.l., 84 ára að
aldri, og var útför hennar gerð frá
Fossvogskirkju 12. þ.m. í kyrrþey
að eigin ósk. Hún fæddist 2. apríl
1894 að Reyn í Hegranesi, dóttir
hjónanna Guðríðar Hjaltadóttur
og Björns Ólafs Jónssonar, skip-
stjóra og síðar bónda að Karls-
stöðum í Fljótum, ein af 6 börnum
þeirra hjóna, er upp komust, en
tvö dóu í bernsku. Eru nú þrjú
þeirra systkina eftir á lífi, þau
Hjalti stórkaupmaður, Kristín og
Sigurlína. Guðlaug var systir
mágkonu minnar, Jónínu Björns-
dóttur, sem lézt 9. desember 1977,
og leiddu þau tengsl til náinna
kynna. Það var fyrst haustið 1941
er ég kom að norðan til náms í
Háskóla Islands að ég kynntist
Guðlaugu. Er ekki að orðlengja
það, að þá þegar tók hún mér
opnum örmum eins og ég væri
sonur hennar. Á tilbreytingarlaus-
um kvöldum var mörg ferðin farin
inn að Álfabrekku, og aldrei brást
það, að ég mætti þar hlýju og
kærleika og kæmi til baka heim á
Nýja Garð glaðari og sælli en ég
áður var. Ég fann, að hjá Guð-
laugu átti ég athvarf og kærleiks-
ríkum skilningi að mæta, hvenær
sem ég þurfti á að halda, og ég
fann, að ég var þar alltaf velkom-
inn, hún reyndist mér sem önnur
móðir.
Árin liðu að loknu námi. Ég fór
út á land með fjölskyldu minni til
11 ára dvalar, en fluttist síðan
aftur til Reykjavíkur. En kærleik-
ur Guðlaugar og hlýja var hin
sama. Hún bar hag minn og
fjölskyldu minnar fyrir brjósti allt
til hinztu stundar.
Aðstæður hennar í lífinu voru
þannig, að hún gat ekki miðlað
miklu af veraldarauði, en kærleik-
urinn var óþrjótandi, og má segja,
að líf hennar hafi verið samfelld
kærleiksþjónusta við meðbræður
og systur. Fannst mér oft sem hún
næstum leitaði uppi þá sem
hjálpar voru þurfi til þess að
reyna að verða þeim að liði og hirti
þá ekkert um það þó að hún sjálf
Litlu-Heiði, hófu þau Páll og
Margrét búskap á jörðinni ásamt
Jónatan Jónatanssyni fósturbróð-
ur okkar. Þáu þrjú hófust handa
með sameiginlegu átaki, sam-
heldni og undraverðri atorku, að
rækta og bæta jörðina. Þeirra er
heiðurinn, að hafa lagt grundvöll-
inn að því að breyta kargaþýfðum
óræktarmóum, rittumýrum og
blásnum moldarauðnum í velrækt-
aðan töðuvöll. Svo sem að líkum
lætur, krafðist þetta átak þrot-
lausrar vinnu, en allt blessaðist
þar sem ungir og gamlir lögðust á
eitt.
Ánægjulegt er, að synirnir tveir
þeir Rúnar og Tómas ásamt
Steinunni konu hans — endurtek-
in þrenning — hafa fyrir nokkrum
árum tekið við búinu og halda uppi
merkinu af miklum myndarskap
og umsvifum svo að nú sér
naumast út yfir hið ræktaða land.
Vafalaust hefur þessi þróun
verið mjög að skapi hins látna
atorkumanns.
Við hjónin kveðjum traustan
heiðursmann sem í engu mátti
vamm sitt vita. Innilega þakklát
erum við að hafa mátt, um áratuga
skeiö, kúra við túnfótinn á æsku-
heimili mínu.
Við sendum vandamönnum hans
öllum innilegar samúðarkveðjur
og þó sérstaklega öldnum vini og
samstarfsmanni svo og eiginkon-
unni, sem stóð sem bjarg við hlið
hans og studdi hann, þá best er
mest lá við.
Nú drúpir dalurinn fagri og
kveður dyggan son.
í dag verður hann jarðsettur við
Reyniskirkju.
ólafur Pálsson.
þyrfti að líða fyrir það. Víst er um
það að margir eiga henni þakkar-
skuld að gjalda af þessum sökum
þó að hún ætlaðist ekki til launa.
Hún var eins og blómið sem vex
og þroskast og veitir lífi okkar frið
og fögnuð án þess að vita af því
eða ætlast til endurgjalds. Hægri
hönd hennar vissi aldrei hvað sú
vinstri gjörði. Hún var fágætlega
vel gjörð kona sem lét einskis
ófreistað til þess að verða sam-
ferðamönnunum að liði.
Guðlaug hafði ekki ætíð meðbyr
í lífinu, nema síður væri. Eigin-
mann sinn, Jón Erlendsson frá
Sturlureykjum, missti hún árið
1939 af slysförum. Þá stóð hún ein
uppi með tvö börn sín, ung að
árum, þau Magnús Lárus sem nú
er búsettur í Bandaríkjunum og
kvæntur þar konu að nafni
Patricia, og eiga þau einn son Jón
Eirík, og Unni Andreu sem síðar
giftist Guðmundi Einarssyni verk-
fræðing en hún lézt langt um
aldur fram árið 1962. Áttu þau
saman fimm börn, þau Jón, Einar,
Guðmund, Karólínu og Guðlaugu.
Er eiginmaður Guðlaugar féll frá
höfðu þau nýlega keypt húseignina
Álfabrekku við Suðurlandsbraut
og var eignin að mestu í skuld en
Guðlaug lét ekki hið mikla áfall,
missi eiginmannsins, á sig fá
heldur óx henni ásmegin og
barðist hún hetulegri baráttu fyrir
börnum sínum og heimili og bar að
lokum sigurorð af öllum erfiðleik-
um.
Guðlaug var kona gædd mikilli
lífsorku og hafði alltaf afgangs-
orku handa samferðamönnunum.
Það er ekki aðeins sjónarsviptir,
heldur opið og ófyllt skarð þegar
slíkt fólk hverfur okkur sjónum þó
að ekki sé nema um sinn. En lífið
heldur áfram, og Guðlaug lifir
áfram í þeirri tilveru sem við
lítum öll vonaraugum til, fegurri,
bjartari og gleðiríkari.
Þrátt fyrir háan aldur minnist
ég þess ekki, að hafa kynnzt konu,
sem allt til hinztu stundar, 84 ára
að aldri, átti eins mikinn æsku-
glampa í augum, mýkt í hreyfing-
um, yndisþokka í fasi og málróm
og ómældan kærleika hver sem í
hlut átti. Slíkt er fágætt í
nútímaþjóðfélagi þar sem fæstir
nenna að bera hag náungans fyrir
brjósti, hvað þá að leggja sig fram
um að miðla þeim sönnum kær-
leika.
, t
Páll postuli sagði: „Nú varir trú,
von og kærleikur, þetta þrennt, en
þeirra er kærleikurinn mestur."
Guðlaug var boðberi kærleikans í
öllu sínu lífi. Hún á góða heimvon
á landi lifenda. „Þar bíða vinir í
varpa, sem von er á gesti,“ sagði
Davíð skáld frá Fagraskógi. Ég
veit, að margir hafa vinirnir verið,
sem biðu í varpanum við komu
Guðlaugar til annars heims. Guð
blessi hana og minningu hennar.
Syni, systkinum, tengdasyni,
barnabörnum og öðrum vanda-
mönnum votta ég og kona mín
dýpstu samúð okkar.
Valgarður Kristjánsson.