Morgunblaðið - 17.03.1979, Qupperneq 15

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 17. MARZ 1979
15
LÍF & LIST
Seymistovan gerir
þaðgottíFœreyjum
• Saumastofan eftir Kjartan
Ragnarsson hefur gert mikla
lukku í Færeyjum í vetur og hafa
yfir 5000 áhorfendur séð leikinn á
rúmlega 30 sýningum í Þórshöfn.
„Seymistovan" eins og verkið heit-
ir á færeysku verður á næstunni
sýnd utan Þórshafnar, m.a. í
Klakksvík. Óskar Hermannsson
formaður Sjónleikarfélagsins í
Þórshöfn sagði í viðtali við
Dimmalætting nýlega, að ráðgert
væri að fara víða um eyjarnar með
Seymastovuna, „sum hevur verið
so vælumtóktur og spældur ikki
minni enn 30 ferðir í Havn“, eins
og segir í blaðinu.
Leikstjóri Saumastofunnar í
Færeyjum er Elin Mouritzen, ein
af helztu leikkonum Færeyja, og er
uppsetning leikritsiné frumraun
hennar sem leikstjóra. Elín er
fædd á íslandi og bjó hér í nokkur
ár, en er nú búsett í Færeyjum.
Hún segir svo í samtali við
Dimmalætting: „At arbeiða sum
leikstjóri er ógvuliga spennandi,
Frá uppsetningu Saumastofunnar í Færeyjum.
Elin Mouritzen leikstjóri
men eisini sera krevjandi. Ein skal
spæla seg inn í allar leiklutirnar,
og ikki bara í tann eina, sum tá ein
sjálvur spælir við.“
Aldraður V-íslendingur
„Það var aldeilis
glattáhjalla,,
• „Það var aldeilis glatt á hjalla
á Betel, Gimli, föstudaginn 2.
febrúar, þegar haldið var upp á
101 árs afmæli Sigríðar Sigurðs-
son. Hún tók sjálf þátt í
afmælisboðinu um stund.“
Þannig hefst frétt í blaði ís-
lendinga í Vesturheimi, Log-
bergi — Heimskringlu. Jón As-
geirsson ritstjóri segir frá þessu
afmælisboði í blaði sínu og segir
frá því að Sigríður hafi verið á
elliheimilinu Betel frá 1967. Hún
sé nú orðin blind og nær
heyrnarlaus. Eftir að hún hafi
misst sjónina hafi heilsu hennar
hrakað, en meðan hún hafði sjón
hafði Sigríður mikið yndi af að
taka í spil.
Sigríður er fædd austur í
Múlasýslu árið 1878 og voru
foreldrar hennar Nikulás Jóns-
son og Þórunn Pétursdóttir.
Fjölskyldan fluttist til Kanada
árið 1914 og var Sigríður þá 36
ára gömul. Sigríður giftist
Hallgrími Sigurðssyni, en þeim
varð ekki barna auðið.
í afmælisboðinu var margt um
manninn og í spjalli Jóns
Ásgeirssonar við einn gestanna
kom í ljós að sá hafði verið
áskrifandi að blaðinu í um 60 ár
og lýsti óánægju sinni með að
hluti blaðsins væri á ensku.
Þetta væri íslenzkt blað fyrir
íslendinga og ætti því að vera á
íslenzku. Nóg væri af alls konar
blöðum á ensku þó svo að
íslendingablaðið bættist ekki
við. Annar gestur í hófinu vék
sér að Jóni og spurði hvort hann
væri úr Grindavík. En Jón kvað
nei við og varð ekki meira úr
samræðum.
Sigríður Sigurðsson
HELGARVIÐTAL
Vetrarvertíð ioðnusjómanna lýkur á hádegi á morgun, en sjávarútvegsráðuneytið gaf í
vikunni út reglugerð, Oar sem loðnuveiöar eru bannaðar frá og með hádegi sunnudaginn
18. marz. Aflinn á vertíöinni er orðinn talsvert yfir 500 búsund tonn og hafa rúmlega 60
skip stundað veiðarnar. Afiahæstu skipin erú komin með um 15 púsund tonn og má ætla
að hásetahluturinn á einhverjum skipanna sé orðinn um 5 milljónir króna frá pví að
loðnuveiðarnar hófust að nýju í janúarmánuði. Örn Erlingsson er skipstjóri og annar
aðaleigenda Arnar KE 13. Hann hafði á miðvikudagskvöld, er Morgunblaðið ræddi við
hann, fengið rúmlega 12 púsund tonn á vertíðinni, en Örninn ber rösklega 500 tonn. Skipið
er smíöað í Noregi 1966, en var eins og svo mörg önnur íslenzk fiskiskip lengt og yfirbyggt
1966. Skipið er 298 brúttólestir að stærð.
„Erum alltal aó bæta
vió okkur vindstigi"
Viö náóum tali af Erni Erlinas- —— . —
Viö náöum tali af Erni Erlings
syni meðan hann beiö eftir aö
löndun hæfist úr skipinu í Hafn-
arfiröi og spuröum hann fyrst
hvort sjómenn almennt væru
samþykkir því að stopp væri
sett á loðnuveiöarnar.
— Ég held að þaö sé ekki
nema allt gott'um þaö aö segja,
sagöi Örn. — Ég veit ekki hvort
ég tala fyrir munn alls hópsins,
en persónulega er ég sammála
þessari ákvörðun. Þegar fiskiríið
stendur sem hæst og menn eru
að berjast í hita dagsins er e.t.v.
ekki vinsælt aö vera stoppaöur.
Þaö er blóöugt fyrir aflamenn aö
sjá veiðina fyrir framan sig, en
mega ekki eiga viö veiöarnar.
— En ef viö lítum til lengri
tíma, þá held ég aö þaö sé
sjálfsagt aö stoppa núna og sjá
hverju fram vindur. Ég er á því
að viö höfum veriö helzt til of
aögangsharöir við loönuna I
fyrra og veröum aö gæta okkar.
Nú erum viö farnir aö veiöa
loönuna yfir sumariö og sóknin
vex alltaf. Því er meira en
sjáifsagt aö leyfa loönunni aö fá
aö hrygna í friði. Okkur, sem
stundum þetta er þaö míkiö
kappsmál, aö lífskeöja loönunn-
ar geti haldiö áfram og aö viö
getum byggt okkar atvinnu og
okkar útgerö á loönunni í næstu
framtíð. Þetta má ekki eyði-
leggja vegna augnablikssjónar-
miöa, sá hugsunarháttur aö
nauðsynlegt sé aö ná í nokkrar
krónur í viöbót vegna blankheita
má ekki ráöa.
— Vertíðin í heíld, eru sjó-
menn ánægöir með útkomuna?
— Þetta hefur veriö ósköp
venjulegt loðnuár og ég held aö
þaö hljóti aö vera aö menn séu
ánægöir. Flest skipanna hafa
aflaö vel og þaö jafnvel þó
vertíöin í vetur hafi veriö ákaf-
lega erfið hvaö veöur snertir.
Tíöin var sérstaklega rysjótt
framan af og á meðan loönan
var fyrir austan land og fyrir
Suöausturlandi. Þaö má eigin-
lega segja aö menn séu alltaf aö
bæta viö sig vindstigi í þessum
bransa.
— Talaö hefur verið um aö
heppilegra hefði veriö að
stoppa veiöarnar tímabundið
fyrr á vertíöinni, en taka síöan
meira pegar auknir möguleikar
voru á frystingu loðnunnar og
hrognanna.
— Þaö er verið aö tala um aö
loðnan sé verömeiri núna vegna
hrognanna, en loðnan sjálf er
orðin miklu veröminnl en áöur.
Þaö segir sig sjálft aö þessum
flota veröur ekki haldiö gang-
andi með þaö í huga aö veiða
aöeins með frystingu loönunnar
og hrognanna í huga. Þaö vant-
ar mikiö upp á aö hrognataka sé
í fullkomnu lagi hjá verksmiöjun-
um yfirleitt. Þar sem tækin eru
fyrir hendi hefur þetta verið
nokkuö gott, en gæti þó hafa
verið enn betra. Hrognanýting á
milli löndunarstaða hefur verið
mjög misjöfn, þó svo aö veriö sé
aö landp loðnu úr sömu torf-
unni.
Örn Eriingsson skipstjóri
— Erum viö aö veiöa síðustu
loðnuna í vetur?
— Nei, sem betur fer ekki.
Þaö er erfitt aö segja til um
þetta, en í ár hefur verið nóg af
ipðnunni. í fyrra var hins vegar
gengiö of nálægt stofninum.
— Ef við berum petta saman
við síldina pá virtist vera nóg af
henni pangaö til allt í einu að
hún var með öllu horfin. Gæti
Það sama ekki gerzt með loön-
una?
— Nei, ég á ekki von á því.
Þegar síldin hvarf endanlega
hérna um áriö, hafði þaö veriö
áberandi vertíöarnar á undan,
aö smærri síld bættist aldrei í
stofninn. Síldin varö stærri og
stærri ár frá ári síöustu árin og
eflaust dó eitthvaö af henni úr
elli fyrir rest. Ég er ekki sam-
mála því aö síöasta gangan úti
af Austfjöröum hafi veriö drepin
upp, alla vega ekki hér, þaö
hefur þá veriö gert viö Noreg.
Þaö vantaöi endurnýjun í síldar-
stofninn og sú endurnýjun var
drepin viö Noreg, noröur viö
Finnmörku var talaö um.
— Má ekki líka ætla aö rann-
sóknir fiskifræöinga sóu orðn-
ar nákvæmari og traustari með
árunum?
— Jú, alveg hiklaust, og þess
vegna finnst mér alveg sjálfsagt,
aö þegar menn reka augun í aö
eitthvaö er aö gerast og benda
á aö betra sé aö fara sér hægt,
eigum viö aö fara ettir því. Viö
verðum aö byrgja brunninn áöur
en þaö er oröið of seint.
— Nú eru yffir 60 skip á
loðnuveiðum sem bera allt frá
250 tonnum upp í 1600 tonn. Er
útgerð á loðnuna arðbær fyrir
allan pennan flota?
— Það stórefast ég um, án
þess þó aö ég hafi nokkrar tölur
þar um. Fyrir nokkrum árum var
hreinn leikur aö gera út á þetta
skip, sem bar svona 2—300
tonn, og skila sæmilegri af-
komu, en í dag held ég aö þaö
sé alveg útilokaö. Veiöarfærin
og útbúnaðurinn kostar þaö
sama hvort sem skipiö er lítið
eöa stórt.
— Þaö er að vísu annaö mál
þegar svona mikiö fiskast á
skömmum tíma eins og aö und-
anförnu, þá er þetta sjálfsagt allt
í lagi. Til aö þetta sé hægt
útheimtir þaö meiri vinnu, meiri
og haröari sókn og gerir kröfu
um meiri afla. Þaö er ekki hægt
aö skila viöunandi útkomu,
hvorki fyrir fólkið né útgeröina,
meö þeim afla, sem fiskaöist á
svona skip, viö skulum segja
fyrir 2 árum.
— Hvað tekur við að lokinni
loðnuvertíðinni?
— Viö förum á net, en aö
þeirri vertíö lokinni get ég bezt
trúaö víö viö förum aö dunda
okkur viö aö mála. í fyrrasumar
vorum viö á kolmunnaveiöum
og gerðum þá tilraun meö
tveggja báta vörpu. Þð er ekki
fráleitt aö viö förum aftur á
kolmunna í sumar, en í flotanum
eru ekki nema 6—7 skip sem
útbúin eru fyrir þessa flotvþrpu.
Ég held aö þaö sé mjög breyti-
legt hvaö loönuskipin gera
þegar vertíöinni lýkur núna.
- áíj
Skipverjar á Erninum gera kiárt fyrir kolmunnaveiöarnar
síöastliöiö sumar.

wwmMmwmmMmmwmmm mmmmmmmrmmrmrm'arm ms'ts q
tll •mtSiC'ttlkCIStt'f M ••'I I It'tl t I tllt MltMIIIMfSlllltltfllllltlSlStVSllt