Morgunblaðið - 17.03.1979, Qupperneq 29

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 17. MARZ 1979
29
Miðað við að þessu verki verði
lokið í árslok 1980 er áætlað að
kostnaður Orkubúsins vegna dísil-
keyrslu, sem komist hefði verið
hjá ef verkinu hefði verið lokið á
tilsettum tíma, nemi nálega 1.500
millj. kr. miðað við verð á gasolíu í
lok febrúar 1979. Þá er ótalið það
tjón fyrir íbúa þessa landshluta að
vera án þess rafmagns sem
Vesturlína hefði getað flutt á
þessum tíma til fjarvarmaveitna
og annarrar upphitunar húsa. Það
eru slíkar staðreyndir sem þessi
sem krefjast að allt kapp sé lagt á
að hraða lagningu aðalháspennu-
lína.
•2. Nú er styrking rafveitukerfis
orðin aðkallandi og brýnt verkefni.
Þetta er forsenda þess, að sveitir
landsins geti notið upphitunar
húsa með rafmagni og innlendur
orkugjafi geti leyst gasolíuna af
hólmi. Hér er því á ferðinni
verkefni sem hraða verður svo sem
nokkur kostur er.
•3. Nú er aðeins eftir að rafvæða í
sveitum 50 býli, sem gert er ráð
fyrir að fái rafmagn frá samveit-
um, en það er 50 býlum of mikið.
Því er lagt til, að þessu verki verði
lokið á árinu 1979 svo að linni
gasolíunotkun á þessum býlum til
dísilkeyrslu og innlendur orku-
gjafi taki við.
•4. Jarðvarminn er hagkvæmasti
orkugjafinn til upphitunar húsa.
Því má einskis láta ófreistað að
leita hans, þar sem hann kann að
vera. Eins og nú horfir verður ekki
sagt, að nóg sé að gert á árinu
1979. Ekki er einu sinni séð fyrir
nægilegu fjármagni til að fullnýta
þá jarðbora, sem eru í eigu ríkis-
ins. Slíkt er með öllu óviðunandi.
Jarðhitaleitin er undanfari nýrra
hitaveituframkvæmda og aukn-
ingar þeirra, sem fyrir eru. Þá
þarf meiri hraða á jarðhitaleitinni.
við Kröflu en nú er ráðgerður svo
að hagnýtt verði sem fyrst þau
miklu mannvirki, sem þar hefur
verið komið upp. Með tilliti til
þessa alls er lagt til að aukin verði
jarðhitaleit.
•5. Ekkert er mikilvægara en að
jarðvarminn verði hagnýttur sem
fyrst til upphitunar húsa og leysi
gasolíuna af hólmi. Þjóðhagslega
er því ekkert brýnna en að hraða
þeim hitaveituframkvæmdum,
sem standa yfir, og hefja nýjar
framkvæmdir. Og þó að jarðvarm-
inn sé ekki fyrir hendi, er verk að
vinna, þar sem til þurfa að koma
fjarvarmaveitur með kyndistöð.
Slíkar framkvæmdir eru einnig
mjög mikilvægar þjóðhagslega,
þar sem fjarvarmaveiturnar geta
hagnýtt afgangsrafmagn frá orku-
verum landsins og afgangsvarma
frá verksmiðjum og kælivatn disil-
véla, auk þess sem svartolía er
tekin sem orkugjafi í stað gasolíu.
Allt þetta kallar á aukinn hraða í
hitaveituframkvæmdum, hver sem
orkugjafinn er.
Reykjavík hafði forystu í hitaveituframkvæmdum í áratugi. Hér er
borað á gamla Framvellinum við Sjómannaskóla.
——f-
Tillögur Orkuráðs
og viðbrögð
stjórnvalda
Tillaga þessi fjallar um auknar
framkvæmdir í orkumálum á ár-
inu 1979 vegna hækkunar olíu-
verðs. En auðvitað var þörf fyrir
meiri framkvæmdir en ráðgerðar
eru, þótt olíuverðshækkunin hafði
ekki komið til. Það var þörf á að
veita t.d. til Vesturlínu um 4.000
millj. kr. á árinu 1979 og ljúka
henni á því ári, í stað þess að veita
einungis 1.549 millj. kr. og ljúka
henni ekki fyrr en á árinu 1980.
Orkuráð gerði að tillögu sinni til
fjárlaga 1979, að framlag til styrk-
ingar dreifikerfa í sveitum yrði
1.000 milljónir króna, en á fjárlög-
um eru veittar aðeins 220 millj. kr.
Tillaga var gerð um 500 millj kr.
til sveitarafvæðingar, en ekkert
veitt nema 200 millj. kr. á láns-
fjáráætlun, sem aðallega gengur
til heimtauga. Lagt var til, að til
jarðhitaleitar færu 450 millj. kr.
til en veittar voru aðeins 350 millj.
kr. Og þá var gerð tillaga um 1.000
millj. kr. til hitaveitufram-
kvæmda, en aðeins veittar 330
millj. kr. Tillögur Orkuráðs, sem
gerðar voru í júní 1978 um fjár-
magn til þessara framkvæmda og
ætlað var Orkusjóði, námu sam-
tals 2.950 millj. kr., en á fjárlögum
1979 voru veittar aðeins 900 millj.
kr.
Olíuverðshækkunin, sem nú er
við að fást, kom til hálfu ári eftir
að Orkuráð gerði framangreindar
tillögur. Óskum Orkuráðs var
mjög stillt í hóf, ef menn vilja á
annað borð viðurkenna þörfina og
að framkvæmdir í orkumálum
skuli hafa forgang. En því miður
var ekki fallist á þessar tillögur og
framlög á fjárlögum ársins 1979
eru ekki einu sinni þriðjungur
þeirrar heildarupphæðar, sem
Orkuráð lagði til. Þetta var fráleit
niðurstaða, þó að olíuverðshækk-
uninni nú hefði ekki verið til að
dreifa, hvað þá heldur eins og nú
er komið.
Engan tíma má missa
Tillaga þessi til þingsályktunar
er flutt í því trausti, að hinn mikli
vandi, sem olíuverðshækkunin nú
veldur í ofanálag á það sem fyrir
var, ýti við stjórnvöldum þannig
að ekki einungis verði á árinu 1979
veitt það fjármagn til fram-
kvæmda í orkumálum, sem tillög-
ur höfðu verið gerðar um, heldur
að enn meira verði að gert.
Hér er um að ræða framkvæmd-
ir á því ári, sem nú er að líða. Samt
sem áður hefur þingsályktunartil-
laga þessi mikla raunhæfa þýð-
ingu. I fyrsta lagi er meginhluti
ársins eftir og aðalframkvæmda-
tíminn enn ekki hafinn. I öðru lagi
þarf undirbúningur og hönnun
framkvæmda ekki að tefja aðgerð-
ir í þessum efnum. Verkefnin, sem
hér er um að ræða, eru í fram-
kvæmd eða undirbúin til að hefja
framkvæmd. Það er um að tefla að
veita auknu fjármagni til þessara
verkefna, svo að framkvæmdum
verði hraðað á árinu og þær komi
fyrr þjóðarbúinu að notum. Til-
laga þessi gerir ráð fyrir að allra
ráða sé leitað til að útvega þetta
fjármagn, hvort heldur er með
lántökum eða beinum framlögum
úr ríkissjóði, enda verði beitt
niðurskurði á öðrum útgjöldum
ríkissjóðs í því skyni.
Tillaga þessi er flutt á þeirri
forsendu, að engan tíma megi
missa til að mæta þeim mikla
vanda, sem olíuverðshækkunin nú
veldur. Of mikið er í húfi þjóð-
hagslega og of miklar byrðar
þeirra landsmanna, sem þyngst
verða fyrir barðinu á olíuverðs-
hækkuninni, til þess að ekki sé
þess freistað að gera allt sem
mögulegt er til úrbóta.
Að sjálfsögðu er tillaga þessi og
flutt í trausti þess, að málum
þessum verði fylgt eftir á næstu
árum og framvegis með þeim
hraða og yfirhyggju, sem mikil-
vægi orkumálanna fyrir þjóðarbú-
skap Islendinga krefur.
Þóra Friðriksdóttir og Rúrik Haraldsson í hlutverkum Albjarts og
Matthildar í „Sonur skóarans og dóttir hakarans".
Fimmtugasta sýning
á ,jSonur skógarans og
dóttir bakarans ”
UM 25 þúsund manns hafa nú séð leikrit Jökuls Jakobssonar „Sonur
skóarans og dóttir bakarans“ sem sýnt hefur verið í Þjóðleikhúsinu í
vetur. Fimmtugasta sýning verksins verður á sunnudagskvöld og eru
þá aðeins fáar sýningar eftir. Leikritið er viðamesta verk höfundar en
leikstjóri sýningarinnar er Helgi Skúlason. Þær breytingar hafa orðið
á hlutverkaskipan að Sigurður Sigurjónsson hefur nú tekið við
hlutverki Óla sem hann reyndar lék á forsýningum verksins í fyrravor
en meðal annarra leikenda eru Þóra Friðriksdóttir, Rúrik Haraldsson.
Kristbjörg Kjeld, Arnar Jónsson, Kristín Bjarnadóttir, Erlingur
Gíslason, Róbert Arnfinnsson, Bryndís Pétursdóttir og Edda
Björgvinsdóttir.
Hulda Lárusdóttir heitir stúlkan á myndinni og hún varð
Islandsmeistari í diskódansi unglinga s.l. sunnudag.
Keppnin var haldin á vegum veitingahússins Klúbbsins og
Ferðaskrifstofunnar Útsýnar og fór fram í Klúbbnum að
viðstöddum um 1500 áhorfendum. Hátt á annað hundrað
manns tóku þátt í danskeppninni en einnig var keppt í
paradansi og hópdansi. Sigþór Þórarinsson og Drífa
Óskarsdóttir unnu parakeppnina og flokkur frá Jassball-
ettskóla Báru vann hópkeppnina en hann skipuðu Heba
Hertevig, Emilía Jónsdóttir, Júlía Sveinsdóttir, Helga
Jóhannesdóttir og Kristín Björgvinsdóttir. Ljósm. Ágúst
H. Rúnarsson.