Morgunblaðið - 28.06.1979, Qupperneq 5

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 28. JÚNÍ 1979
5
Gallað lagmeti
á markaðnum?
SAMKVÆMT skýrslu Rannsóknastofnunar fiskiðnaðar-
ins voru sýnin 3 af lagmetisvörum sem athuguð voru
„öll gölluð, þótt í mismunandi mæli sé. Eitt er þó
sameiginlegt þeim öllum, þ.e. merkingu er mjög
ábótavant. Svo virðist sem framleiðendum sé alls ekki
kunnugt um þær reglur, sem gilda um þessi mál
hérlendis.“
Þetta kom fram á blaðamannafundi sem Neytenda
samtökin boðuðu til í þeim tilgangi að kynna niðurstöð-
ur af rannsóknum sem samtökin hafa látið framkvæma
á þremur tegundum af íslensku lagmeti. Forsaga
malsins er sú að Neytendasamtökin höfðu forgöngu um
rannsókn á þessu lagmeti vegna ábendinga frá neytend-
um. Þarna er um að ræða þrjú sýni af lagmeti frá
jafnmörgum fyrirtækjum.
Rannsóknir þessar eru fram-
kvæmdar í Rannsóknarstofnun
fiskiðnaðarins að beiðni Neytenda
samtakanna. Þarna er um að ræða
gaffalbita frá K. Jónsson & Co,
Akureyri, kavíar frá Arctic h.f.,
Akranesi og sjólax frá Eldeyjar
rækjunni s.f., Keflavík.
Um gaffalbitana frá K. Jónsson
segir að framleiðsludagsetning,
26. október 1978 hafi ekki sést
vegna límmiða sem var á lokinu.
Merkingum hafi verið ábótavant á
margan hátt þar sem ekki hafi
verið getið um síðasta söludag,
þyngd innihalds, né aukaefni sem
notuð eru s.s. rotvarnarefni. Við
skynmat kom í ljós að gaffalbit-
arnir voru mjög súrir og af þeim
sökum óhæfir til neyslu. Enn
fremur kemur fram að gaffalbitar
hafi 6 mánaða geymsluþol í kæli
og því sé þessi vara of gömul, til
að vera á boðstólum.
Kavíar frá Árctic h.f. sem fram-
leiddur var 8. júlí 1977 var rann
sakaður og kom þá í ljós að rauður
litur á kavíar var orðinn mjög
óeðlilegur. Sagt er að gerilsneydd-
ur kafíar hafi venjulega 12 mán-
aða géymsluþol og því sé þetta
sýni alltof gamalt til að vera á
markaðnum í dag. Bent er á að
merkingu sé í mörgu áfátt.
Sjólax frá Eldeyjarrækjunni
fékk þá umsögn frá Rannsókna
stofnun fiskiðnaðarins að skyn
mat leiddi í ljós vott af þráa í
vörunni. Nettóþyngd var of lítil
eða 149 grömm í stað 170 gramma
eins og gefið var upp á umbúðun-
um, eða rúmlega 12% undirvigt.
Að örðu leyti voru merkingar
umbúðanna ekki í samræmi við
reglugerðir hvað varðar fram-
leiðsludag, síðasta söludag, olíu
tegundir í framleiðslu og litarefni.
Af þeim 170 grömmum sem gefin
voru upp sem nettóþyngd voru
aðeins 68 grömm af sjólaxinum
sjálfum, afgangurinn var olía.
Samkvæmt merkingum á dósinni
var 0,5% af bensoat, sem er
rotvarnarefni, eða 2,5 sinnum
meira en reglugerð frá árinu 1976
veitir heimild til.
Á þessum fundi kom fram sú
skoðun forráðamanna Neytenda
samtakanna að eftirlit með inn-
lendri lagmetisframleiðslu væri
langt fyrir neðan það sem gæti
talist eðlilegt. Á sama hátt sé
eftirlit með innfluttri matvöru
einnig í lágmarki hérlendis. Með
þessari rannsókn vildu samtökin
„ieggja áherslu á það að eftirlit
með matvöru, innlendri sem er
lendri, verði stóraukið frá því sem
nú er.“
I tilefni af blaðamannafundi
Neytendasamtakanna hafði Mbl.
samband við 2 þeirra fyrirtækja,
sem um ræðir í skýrslu
Rannsóknastofnunar fiskiðnaðar-
ins, til að fá fram þeirra sjónar
mið í þessu máli. Ekki náðist í
forráðamenn Arctic hf. á Akra
nesi.
„Magn rotvarn-
arefna leiðrétt”
—segir S verrir Matthíasson
„Mér finnst þetta vera árás á
okkur sem framleiðum þessar
vörur. Ég harma það að ekki
skyldi vera haft samband við
okkur áður, þannig að við
gætum hagað framleiðslu okk-
ar eftir ströngustu kröfum,“
sagði Sverrir Matthíasson for-
stjóri Eldeyjarækjunnar s.f.
„Við sendum sýni til Rann
sóknastofnunar fiskiðnaðarins
í febrúarmánuði en höfum
ennþá engin svör fengið við því
þangað til ég heyri þetta núna.
Mér finnst að Rannsóknastofn-
unin hefði átt að hafa samband
við okkur áður.“
„Varðandi magn rotvarnar-
efna þá fór ég eftir norskri
reglugerð. Eftir að ég fékk þess-
ar upplýsingar í hendur þá
minnkuðum við magn rotvarnar-
efnanna niður í þau 0,2% sem
leyfileg eru samkvæmt íslensku
reglugerðinni. Þetta hefur því
verið lagað."
„Ég tel mig hafa farið eftir
tilmælum Heilbrigðiseftirlits
ríkisins hvað viðvíkur merkingu
umbúða. Ég sendi þeim eintak af
þessum merkingum og gerði á
þeim þær breytingar sem þeir
óskuðu."
Kolmunnaverð ákveðið:
12 kronur hvert kg
sem kemur til skipta
YFIRNEFND verðlagsráðs sjávar-
útvegsins ákvað í gær verð á
kolmunna. en verðlagning hans
hefur dregizt f um það bil 2 mánuði
vegna þess olfuvanda, sem steðjað
hefur að útgerðinni.
Samkvæmt upplýsingum sem
Morgunblaðið aflaði sér í gær hefur
olíukostnaður útgerðarinnar vaxið
svo mjög, svo og vinnslukostnaður,
að ekki hefur verið unnt að ná
saman verði. Hefur ríkisstjórnin nú
ákveðið að leggja til um 50 milljónir
króna til þess að endar náist saman
og unnt verði að stunda kolmunna-
veiðar. Þá var einnig ákveðið verð á
sandsíli.
Verð á kolmunna var ákveðið 9
krónur á hvert kíló. Síðan hefur
ríkisstjórnin ákveðið að bæta þar
við sem svarar 33% upp að 15
þúsund tonnum, þannig að verð á
hverju kílói innan þeirra marka
verður um 12 krónur, sem kemur til
skipta. Mun þetta verð vera mjög
svipað og það var í fyrra, þannig að
verðbólguhækkunin milli ára næst
ekki fram.

'jc * í r JW
1 f' * ■ _

Jónas Bjarnason varaformaður Neytendasamtakanna kynnir niðurstöður Rannsóknastofu fiskiðnaðarins
„Hlynntir auknu
segir Kristján Jónsson
„ÉG HEF ekki fengið í hendur
þessa umsögn Rannsóknastofn-
unar fiskiðnaðarins,“ sagði
Kristján Jónsson forstjóri K.
Jónsson & Co. „Gaffalbitarnir
hafa 6 mánaða geymsluþol og
þess vegna eru þessir gaffalbit-
ar sem rannsakaðir voru of
gamlir til að vera til sölu f
búðum. Þegar þetta gerist á að
skila þeim inn til okkar aftur.
Þegar við komumst að þessu þá
kölluðum við inn þessa vöru og
settum nýja gaffalbita f stað-
inn. En vegna þess að við
seljum alla okkar framleiðslu í
gegnum heildsala þá veitist það
okkur ákaflega erfitt að haía
stjórn á þvf hvort gömul vara sé
enn á boðstólum í búðum.“
„Við lagmetisframleiðendur
erum mjög hlynntir því að eftir-
lit fari fram á framleiðslu okkar.
í reglugerð frá árinu 1976 er
skýrt kveðið á um þess konar
eftirlit sem skal vera í höndum
Heilbrigðiseftirlitsins og Rann-
sóknastofnunar fiskiðnaðarins.
Eftir þessum lögum er bara ekki
farið — en þar stöndum við
lagmetisframleiðendur ekki í
veginum."
„Fleira hef ég ekki um þetta
mál að segja að sinni" sagði
Kristján að lokum.
Vinkilslípivél til iðnaöarnota.
Stórviöarsögin meö bensínmótor. Þvermál skífu 7”.
Blaðlengd 410 mm og sjálfvirk keðju- Hraði: 8000 sn/mín.
smurning. Mótor: 2000 wött.
ÞEIR, SEM VILJA VÖNDUÐ VERKFÆRI, VELJA SKIL
Einkaumboö á Islandi fyrir Skil rafmagnshandverkfæri.
FALKIN N
SUÐURLANDSBRAUT 8, SÍMI 84670

Óviðjafnanlegur hefill með nákvæmri
dýptarstillingu. Breidd tannar:3”.
Dýptarstilling: 0-3.1 mm.
Hraði: 13.500 sn/mín.
Mótor: 940 wött.
Eigum einnig fyrirliggjandi margar
fleiri gerðir og stærðir af Skil rafmagns-
handverkfærum, en hér eru sýndar,
ásamt miklu úrvali hagnýttra fylgihluta.
Komið og skoðið, hringið eða skrifið
eftir nánari upplýsingum.
Jafnan
fyrirliggjandi
í miklu úrvali
RAFMAGNSm HANDVERKFÆRI
Borvél og fleygur, sérlega hentug
fyrir rafvirkja, pípulagningamenn og
by99in9ameistara. Tekur bora upp í
32 mm og hulsubora upp í 50 mm.
Slær 2400 högg/mín. og snýst
250 sn/mín.
Mótor 680 wött.
Fullkomin iðnaðarborvél meö tveimur
föstum hraðastillingum, stiglausum
hraðabreyti í rofa, og afturábak og
áfram stillingu.
Patróna: 13 mm.
Hraðastillingar: 0-750 og
0-1500 sn/mín.
Mótor: 420 wött
öflug beltaslípivél með 4” beltisbreidd.
Hraði: 410 sn/mín.
Mótor: 940 wött.
V1
Þetta er hin heimsfræga Skil-sög,
hjólsög sem viðbrugðið hefur verið
fyrir gæði, um allan heim í áratugi.
Þvermál sagarblaðs: 7%”.
Skurðardýpt: beint 59 mm, við 45°
48 mm. Hraöi: 4,400 sn/mín.
Mótor: 1.380 wött.
Létt og lipur stingsög með stiglausri
hraðabreytingu í rofa.
Hraði: 0-3500 sn/mín.
Mótor- 350 wött.
Mjög kraftmikill og nákvæmur fræsari.
Hraði: 23000 sn/mín.
Mótor: 750 wött. .«0*-