Morgunblaðið - 04.01.1980, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 4. JANÚAR 1980
Anna Bjarnadóttir skrifar frá Chicago I
Chicago er önnur stærsta borg Bandaríkjanna. Hún er í Illinoisríki og stendur við Lake Michigan. Þjóðabrot alls
staðar að úr heiminum byggja Chicago. Þar er stærsta nýlenda Pólverja fyrir utan Pólland en írar hafa löngum ráðið
flestu í borginni. Hin ólíku þjóðarbrot standa öll vörð um menningu sina og eru hreykin af uppruna sínum. Ár hvert
er haldin hátíð þar sem fólk klæðist þjóðbúningum og selur vörur og heitan mat frá „gamla landinu“. — Myndirnar
eru frá þeirri hátíð. — ab.
Leikur að
vísindum
Til eru þeir sem vita fátt
leiðinlegra en söfn. Þeir hafa
lítinn áhuga á að ganga um
stóra sali og virða fyrir sér
dauða hluti, hvort sem þeir
eru minjar frá fornu fari eða
listaverk líðandi stundar.
Forráðamenn vísindasafna
hafa reynt að ná til þessa
fólks eins og annarra með
því að gera það að þátttak-
endum í safninu. Eitt fræg-
asta safn sinnar tegundar er
vísindasafnið í Miinchen. Það
er fyrirmynd sams konar
safna víða um heim. Eitt
þeirra er The Museum og
Science and Industry of
Chicago, eða Vísinda- og
tæknisafnið í Chicago.
Safnið í Chicago var opnað
árið 1933 en stofnandi þess,
Julius Rosenwald, fékk hug-
myndina þegar hann heim-
sótti safnið í Munchen ásamt
syni sínum 1911. Safnið hef-
ur notið mikilla vinsælda allt
frá opnun og nú heimsækja
það um 4 milljónir manna á r
hvert. Þar er framvinda í
tækni og vísindum sýnd á
lifandi hátt og fullyrðingar
úr kennslubókum gerðar
auðskiljanlegar.
Þar er að finna ýmsa
takka og tæki sem börn og
fullorðnir geta leikið sér að
og öðlast þannig skilning á
ýmsum lögmálum. Til dæmis
er grundvallarkenning hag-
fræðinga um framboð og
eftirspurn sönnuð með leik
sem tapast fljótt ef reynt er
að yfir- eða undirbjóða verð
mótherjans á kringlum of
gróflega. (Bækistöð Chicago
-skólans í hagfræði, sem
kennir að frjáls samkepnni
geti leyst öll heimsins vanda-
mál, er aðeins steinsnar frá
safninu). Annar leikur sýnir
Koianáma i kjallara safnsins nýtur mikilia vinsælda
með aðstoð tölvu hversu
næringar- og hitaeiningarík
fæða sem maður velur sér er.
Ef viljinn er fyrir hendi er
hægt að fá tölvuútskrift með
upplýsingum um það hvort
fæðan myndi bæta á mann
kílóum eða ekki.
Mestra vinsælda nýtur þó
kolanáma í kjallara safnsins
og þýskur kafbátur sem var
hertekinn við strendur
Afríku í heimsstyrjöldinni
síðari. Kjúklingaútungun-
arvél á einnig sína aðdáend-
ur og ekki fer stórkostlegur
brúðukastali með lyftu og
fegurstu munum varhluta af
athygli gesta.
I vísindasafninu er einnig
að finna sýningar sem eru
settar upp til skamms tíma í
senn. Forstjóri safnsins,
Victor J. Danilov, hefur lýst
áhuga á að fá íslenska sýn-
ingu í safnið. Hann sagði þá
sýningu geta kynnt íslensku
hitaveituna, fiskvinnslu eða
íslenskan iðnað. Fram til
þessa hefur slík sýning þótt
of dýr. Safnið veitir aðstöðu
til sýninga endurgjaldslaust
en allan kostnað við uppsetn-
ingu sýninga þarf sýnandi
sjálfur að bera. Um þessar
mundir er í safninu kynnig á
starfi finnska arkitektsins
Alvars Aalto og sýning á
tékkneskum kristal.
Fjöldi Chicagobúa hefur
það að sið að heimsækja
vísindasafnið í jólamánuðin-
um. Þá er það prýtt jóla-
trjám, skreyttum að sið
margra ólíkra þjóða, og
stuðlar þannig að jólastemn-
ingu borgarbúa. ab