Morgunblaðið - 24.05.1980, Qupperneq 42

42
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 24. MAÍ1980
Skipan stjórnar Húsnæðismálastofnunar:
„Grundvallaratriði í
skipan stjórnsýslunnar46
Steingrímur Hermannsson,
sjávarútvegsráðherra, lýsti því
yíir á Alþingi nýverið, í svari við
fyrirspurn Péturs Sigurðssonar
(S), að tiiraunaveiðar skarkola á
Faxaflóa yrðu auknar. þ.e. fjórir
bátar í stað tveggja, og tilrauna-
veiðisvæði útvíkkað.
Tilraunaveiði með
dragnót í Faxaflóa
Pétur Sigurðsson (S) gerði grein
fyrir fyrirspurn sinni í ítarlegu
máli. Vitnaði hann til Aðalsteins
Sigurðssonar, sem væri sá vísinda-
maður okkar á sviði fiskifræði, er
gleggst þekkti til skarkolaveiða og
dragnótar sem veiðarfæris. Skýrsla
hans um tilraunaveiðar í Faxaflóa
haustið 1979 endaði á þessum orð-
um: „Framanskráð bendir til þess
að arðvænlegt sé að stunda skar-
kolaveiðar með dragnót við Faxa-
flóa og það þurfi ekki að hafa
áhyggjur af óðrum tegundum
vegna slíkra veiða.“ Pétur sagði að
sjaldan hefðu jafn ítarlegar rann-
sóknir verið gerðar á göngu eða
veiðiþoli einnar tegundar hér við
land á ákveðnu hafsvæði. Faxa-
flóinn hafi verið friðaður „fyrir allt
öðru veiðarfæri en verið er að nota
í dag, með miklu minni möskva og
smærri riðli. Hann hafi verið mikið
stækkaður frá því sem áður var eða
allt upp í 155 og upp í 170 mm. Þá
hafi líka verið lokað við þær
aðstæður að ofveiði var til staðar."
Pétur sagði stjórn Hafrannsókna-
stofnunarinnar sammála því að
tilraunaveiðum verði haldið áfram
og ég tel, sagði hann, „að hæstvirt-
ur ráðherra eiga að gefa leyfi til að
þessum tilraunaveiðum verði haldið
áfram og nú verði bætt við 2—4
bátum sem m.a. stundi tilrauna-
veiðar í norðanverðum flóanum eða
norðan við hann miðjan og jafnvel
utar — og jafnframt verði fisk-
vinnslufyrirtækjum í Reykjavík
gert kleift að fullnýta þetta verð-
mæta hráefni (fá sér kolaflökun-
arvél).
Þingvallanefnd
KOSNING Þingvallanefndar, sem
starfa á frá þinglokum að lokum
næsta þings eftir nýjar alþingis-
kosningar, fór fram á Alþingi sl.
fimmtudag, að viðhafðri hlut-
fallskosningu, samkvæmt lögum
um friðun Þingvalla. I nefndina
voru kjörnir: Steinþór Gestsson,
alþingismaður, Þórarinn Sigur-
jónsson, alþingismaður og Hjör-
leifur Guttormsson, ráðherra.
Pétur Sigurðsson.
Ofnýttir og
vannýttir stofnar
Pétur Sigurðsson (S) sagði okk-
ur standa frammi fyrir þeirri stað-
reynd að þurfa að draga úr veiðum
helztu nytjafiska. Þá sé lítt verj-
andi að nytja ekki sem bezt og
hagkvæmast vannýtta stofna, eins
og skarkolann, ekki aðeins hér í
Faxaflóa, heldur víðsvegar um land.
Pétur sagði friðun Faxaflóa hafa
verið gerða á sínum tíma, þó hún
stríddi gegn afkomuhagsmunum
fjöida Reykvíkinga, ekki sízt þeirra
er störfuðu við vélbátaútgerð; þá
litlu báta sem sáu um fiskmeti á
ferskfiskmarkað borgarbúa. Engar
bætur hefðu komið til þessara
manna, er flóinn var friðaður, á
þeirri forsendu, að unnið væri að
uppeldi fisks til veiða af öðrum
landsmönnum. Því er tímabært nú,
er fiskifræðilegar aðstæður leyfa,
að gefa þeim er búa við innan- og
norðanverðan flóann tækifæri til
þess að nýta þýðingarmikið og
verðmætt hráefni undir stjórn og
eftirliti þeirra, sem mesta og bezta
þekkingu hafa þar á.
Miklar umræður urðu um fyrir-
spurnina og svör ráðherra og voru
flestir á því máli, að ekki veitti af
að „afla verðmætis bak við peninga-
útgáfu" okkar, eins og Garðar
Sigurðsson (Abl), formaður sjávar-
útvegsnefndar neðri deildar, komst
að orði. Ekki væri við hæfi að sá
„kvenfélagstónn og inndalasjón-
armið", eins og annar þingmaður
komst að orði, sem mestu hefðu
ráðið um málefni Faxaflóans, úti-
lokuðu verðmætt, vannýtt hráefni,
ef fiskifræðilegar aðstæður leyfðu.
Meiri aðgæzlutónn var í nokkrum
þingmönnum efri deildar, „helzta
vígi andstæðinga dragnótar", eins
og Stefán Jónsson (Abl) lýsti deild-
inni, og lagði Guðmundur Karlsson
(S) til að tilraunaveiðin yrði miðuð
við 170 mm. möskvastærð og sjón-
armið sjávarútvegsnefndar efri
deildar frá fyrra þingi.
Umdeilt frumvarp um Húsnæð-
ismálastufnun ríkisins kum til
annarrar umræðu í neðri deild
Alþingis í gær. Friðrik Sophus-
son mælti fyrir nefndaráliti
Sjálfstæðismanna og sagði m.a.:
í sjónvarpinu í gærkveldi hélt
hv. forsætisráðherra Gunnar
Thoroddsen því fram, að Sjálf-
stæðisflokkurinn hefði reynt að
koma í veg fyrir að þetta mál,
sem hér er til umræðu fengi
afgreiðslu á þessu þingi og lét
einnig að því liggja, að meiri
hluti þingflokksins væri á móti
félagslegum aðgerðum í húsnæð-
ismálum.
Hér virðist vera um mikinn
misskilning að ræða, því að
Sjálfstæðisflokkurinn hefur ein-
ungis bent á, að ef þetta mál eigi
að fá afgreiðslu á þessu þingi, þá
verði Alþingi og hv. ríkisstjórn að
gefa sér nægilegan tíma til þess.
Ríkisstjórnin hefur valið þann
kost að leggja áherslu á af-
greiðslu málsins á þessu þingi.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur gert
sitt til þess að svo geti orðið með
því að:
• í fyrsta lagi að fallast á að
efna ekki til umræðna um
málið við fyrstu umræðu, sem
er mjög óvenjulegt, þegar
þingmál koma gjörbreytt og
full af ágreiningsatriðum úr
fyrri deild.
• I öðru lagi féllst Sjálfstæðis-
flokkurinn á að nefndarstörf
tækju aðeins tvo virka daga
og var við það staðið eins og
framsögumaður meiri hluta
félagsmálanefndar gat um,
þrátt fyrir að Ed. hefði nán-
ast á hverjum degi í hálfan
mánuð unnið að málinu, sem
er afar yfirgripsmikið.
• í þriðja lagi vil ég benda á, að
um margra vikna skeið hafa
fulltrúar stjórnmálaflokk-
anna unnið að gagngerum
breytingum á frumvarpinu án
þess að gefa stjórnarandstöð-
unni kosti á að fylgjast með
því verki fyrr en því var
fulllokið. Dráttur málsins er
því fyrst og fremst á ábyrgð
hæstv. ríkisstjórnar en engan
veginn stjórnarandstöðunnar.
Kjör í kjara-
deilunefnd
ALÞINGI hefur nýlega kjörið
kjaradeilunefnd, til fögurra ára
frá 28. maí 1980 að telja, að
viðhafðri hlutfallskosningu, sam-
kvæmt lögum um kjarasamninga
BSRB. í nefndina vóru kjörnir
Friðrik Sóphusson, alþingis-
maður, og Pétur Einarsson, full-
trúi.
Rangtúlkun
stjórnarliða
leiðrétt
• í fjórða lagi hefur stjórnar-
andstaðan fallist á að fram-
lengja þingstörf út þennan
mánuð og jafnvel lengur m.a.
til þess að gera kleift, að
frumvarp þetta og önnur
veigamikil mál fái þinglega
umfjöllun.
• í fimmta lagi skal þess getið
að formaður félagsmála-
nefndar efri deildar, Þor-
valdur Garðar Kristjánsson,
beitti sér sérstaklega fyrir
hröðum og ákveðnum vinnu-
brögðum til að málið fengi
eðlilega meðferð í deild og í
atkvæðagreiðslu við 2. um-
ræðu í þeirri þingdeild, þegar
margir tugir breytingartil-
lagna vóru til afgreiðslu.
Einn þingmaður flokksins,
Eyjólfur Konráð Jónsson,
greiddi atkvæði gegn einstök-
um liðum til þess að málið
fengi nægilega þátttöku í
atkvæðagreiðslu vegna fjar-
veru stjórnarþingmanna.
Friðrik gat þess og að í nótt
(þ.e. fyrrinótt) hefði stjórnarand-
staða orðið að hjálpa stjórnarlið-
um til að koma ýmsum málum
gegn um neðri deild, vegna fjar-
veru ráðherra sem sæti eiga í
deildinni.
Um þetta atriði að ASÍ tilnefni
menn beint í stjórn Húsnæðis-
málastofnunar sagði Friðrik:
„Ég vil strax í upphafi taka það
skýrt fram, að við sjálfstæðis-
menn erum ekki á móti því, að
ASÍ hafi áhrif á ákvarðanir í
húsnæðismálum með eðlilegum
hætti. Okkur þykir hins vegar
rangt, að slíkt gerist með beinni
stjórnaraðild eins og nýjasta gerð
frv. gerir ráð fyrir. Fleiri samtök
vinnumarkaðarins eins og BSRB
og VSÍ hafa einnig gert kröfu til
Friðrik Sophusson
beinnar aðildar og auk þess hefur
Samband sveitarstjórna orðað
slíka aðild fyrir sig. Sjálfstæðis-
flokkurinn telur að öll þessi sam-
tök eigi að hafa áhrif á ákvarðan-
ir, en óæskilegt sé að það gerist
með beinni stjórnaraðild þeirra.
Afstaða Sjálfstæðisflokksins og
reyndar fjölmargra annarra, sem
kynnt hafa sér þessi mál — þ.á m.
fulltrúar Framsóknarfl. og Al-
þýðuflokks í húsnæðismálastjórn
— er hvorki byggð á annarlegum
sjónarmiðum gagnvart verkalýðs-
hreyfingunni né heldur skilnings-
leysi á gildi félagslegra úrræða,
þar sem þeirra er þörf. Hér er um
að ræða grundvallaratriði í skipan
stjórnsýslunnar og spurninguna
um valdmörk Alþingis og hvenær
eðlilegt sé að þingið framselji vald
sitt til hagsmunasamtaka. Sjálf-
stæðisflokkurinn styður heils hug-
ar að ASÍ hafi áhrif á ákvarðanir
húsnæðismálastjórnar án beinnar
aðildar að stjórninni. Á hinn
bóginn telur Sjálfstæðisflokkur-
inn
eðlilegt og æskilegt, að launþega-
samtökin eigi beina aðild að
stjórnum Verkamannabústað-
anna, sem sérstaklega sinna hinu
svokallaða félagslega þætti hús-
næðismálanna.“
Tilraunaveiði með dragnót:
Skarkolastofninn
í Faxaflóa nýttur
4 bátar í stað tveggja, sagði ráðherra
Lög um jöfnun á hitakostnaði:
Skylduákvæðum breytt í heimildarákvæði
Frumvarp til laga um jöfnun
og lækkun húshitunarkostnað-
ar var samþykkt sem lög frá
Alþingi í fyrradag. en það felur
i sér áframhaldandi greiðslu
olíustyrks. vegna þeirra sem
búa við oliukyndingu, auk þess
sem í frumvarpinu eru ákvæði
um hagkvæmari orkunotkun,
orkusparnað og aukna notkun
innlendra orkugjafa.
I þriðju grein hinna nýju laga
er tekið fram að þeir, „sem
eingöngu nota gasolíu sem orku-
gjafa til hitunar íbúðar eigi rétt
á olíustyrk". Olíustyrkur, skv.
frumvarpinu er kr. 20.000 á
Endurskoðun
heitið til sam-
ræmis við þing-
mál Þorvalds
Garðars Krist-
jánssonar o.fl.
ársfjórðungi og er heimilt að
breyta honum til samræmis við
verðbreytingar á gasolíu. Fyrir
einn íbúa greiðist 2 olíustyrkir,
fyrir tvo þrír, fyrir þrjá 3‘/2,
fyrir fjóra 4, fyrir fimm 4'/2,
fyrir sex 5 og fyrir sjö eða fleiri
5 V2. Við framangreinda styrki
bætist 'á olíustyrkur vegna
lífeyrisþega.
Olíustyrkur samkvæmt nú-
gildandi lögum er kr. 18.000.-.
Samkvæmt upplýsingum, sem
fram komu í umræðu um frum-
varpið, þurfti 3,2 milljarða
króna til að standa undir
óbreyttu kerfi. í nýjum fjárlög-
um eru hins vegar veittar 4
milljarðar til olíustyrkja; þann
veg, að heildarfjármagn til verð-
jöfnunar eykst óverulega.
Breytingartillögur sjálfstæð-
ismanna í efri deild, þess efnis,
að þessi verðjöfnun nái til
atvinnuhúsnæðis, skóla og ann-
arra menningarstofnana,
sjúkrahúsa og heilsugæzlustofn-
ana, dvalarheimila aldraðra,
dagvigtunarstofnana, raforku-
vera er nýta olíu til raforku-
framleiðslu til húshitunar, og
aðila er ekki hafa aðgang að
samveitum (mörg bændabýli)
voru allar felldar. Hinsvegar
vóru tekin inn í lögin heimildar-
ákvæði um olíustyrki í nokkrum
framangreindum tilvikum, sem
er fráhvarf frá gildandi lögum,
er í flestum framangreindum
tilfellum fela í sér skyldu — en
ekki aðeins heimildarákvæði.
Fjárhags- og viðskiptanefnd
efri deildar var sammála um að
leggja til að þessu nýju lög skuli
þegar tekin til endurskoðunar,
m.a. með hliðsjón af frumvarpi
Þorvaldar Garðars Kristjáns-
sonar (S) o.fl. um jöfnun hita-
kostnaðar, sem ekki fékk af-
greiðslu á þinginu, og þings-
ályktunartillögu Þorvalds Garð-
ars o.fl. um framkvæmdaáætlun
í orkumálum til húshitunar. Við
lokaafgreiðslu frumvarpsins gaf
ráðherra út yfirlýsingu að slík
endurskoðun yrði framkvæmd.