Morgunblaðið - 24.05.1980, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 24. MAI1980
43
Umsjdn: Séiv Jón Dalbú Hróbjartsson
Séra Karl Siynrbjörnsson
Siyuröur Pdlason
n
Ærottinsdegi
BIBLÍULESTUR
Hvítasunnudagur Jóh. 14,23—31a
Annar hvítasunnud Post. 10,42-48
þriðjudagur Post. 2,43-47
miðvikudagur Post. 3,1-10
fimmtudagur Post. 4,6—21
föstudagur Efes. 2,17-22
laugardagur Post. 8,14-25.
Náð
náðarmeðöl - náðargálur
Náð
er eitt lykilorð kristinnar trúar. En
hvað merkir það? Öll þekkjum við
sögnina að náða, gefa upp sakir. I
kristinni trú er orðið náð notað um
hina virku afstöðu Guðs, afstöðu sem
felur í sér miskunn, ást og fyrirgefn-
ing. Afstaða Guðs til mannanna
mótast ekki af verðleikum þeirra,
heldur kærleika hans eingöngu. Þessi
kærleikur, þessi náð er óverðskulduð
með öllu, og er einungis gefin fyrir
trú. Það var þetta sem Lúther upp-
götvaði í rannsókn sinni á Rómverja-
bréfinu 1. kafla 17. versi, sem hann
kallaði „staðinn, sem kirkjan stendur
og fellur með.“ Og þar með hófst
siðbótin.
Náðarmeðöl
kallast það sem Guð gefur okkur til
að næra, styrkja og viðhalda trú okkar
og trausti á óverðskuldaðri náð hans.
Orðið náðarmeðal finnst ekki í Nýja-
er þá langatöng, sterkasti fingurinn,
Biblían er vísifingur, sem vísar til
vegar, þumalfingurinn minnir loks á
samfélagið, hann vinnur með hverjum
einstökum hinna og sameinar þá í
handtaki. í náðarmeðölunum réttir
Guð okkur hönd náðar sinnar, í

testamentinu, en þeim er lýst í
Postulasögunni 2;42: „Þei'r (það er
iærisveinarnir) héldu fast við kenning
postulanna og samfélagið, brotning
brauðsins og bænirnar." Fimmta náð-
armeðalið er svo skírnin. Þannig fáum
við það, sem stundum er kallað
B-vítamín trúarinnar: Baðið, borðið,
bænin, Biblían og bræðralagið. I
barnastarfi kirkjunnar bendum við
stundum á, að þetta samsvarar á
skemmtilegan hátt fingrum annarrar
handar: skírnin er litli fingur, kvöld-
máltíðin baugfingur (einbaugurinn
táknar sáttmálann og kvöldmáltíðin
er máltíð hins nýja sáttmála). Bænin
náðarmeðölunum grípur trúin í sterka
föðurhönd Guðs.
Skírnin er inngangur, fæðing til lífs
í náð Guðs. Við erum skírð til
samfélags við Jesúm Krist, og verðum
limir líkama hans.
Kvöldmáltíðin er náðarmáltíðin,
þar sem Guð höfðar á sérstakan hátt
til allra fimm skilningarvita og sýnir
okkur þannig á áþreifanlegan hátt, að
líf, dauði og upprisa Krists var „fyrir
yður“ — fyrir þig.
Bænin er „lykill að Drottins náð“,
sem Guð leggur okkur í hendur í
bæninni megum við koma með allt
fram fyrir hann í Jesú nafni.
Biblían er Guðs orð, þar sem við
sjáum hvernig Guð er og hvað hann
vill með okkur og líf manns og heims.
Samfélagið er nátengt öllum hinum
náðarmeðölunum, því Drottinn kallar
okkur til samfélags við sig og náung-
ann. í náðarmeðölunum vill Drottinn
rjúfa viðjar hins sjálfhverfa lífs synd-
arinnar og skapa samfélag kirkjunnar,
sem lifir og starfar sem líkami Krists
og verkfæri í heiminum.
Náðargáfurnar
Náð Guðs felur í sér köllun og kröfu,
þá að þjóna náunganum í kærleika.
Kirkjan á þann tilgang einan að vinna
verk Krists í heiminum. Náðargáfurn-
ar eru þeir hæfileikar, sem Guð gefur
hverjum og einum í þessu skyni. Það
getur verið eðlisgreind og hæfileikar,
sem Guð tekur í þjónustu sína, en það
getur líka verið um að ræða sérstaka
mannlega möguleika. Reyndar hefur
þetta síðarnefnda verið all mjög til
umræðu að undanförnu vegna hinnar
svokölluðu náðargáfuvakningar, sem
farið hefur um kirkjuna, einnig hér á
landi, hin síðari árin. En ef við gefum
því gaum sem Nýjatestamentið hefur
um þetta að segja, einna helst í Róm.
12.1. Kor 12 — 14. Ef 4. og 1. Pét. 4, og
þar sem taldar eru upp einar 18—20
mismunandi náðargáfur, þá verður
ljóst, að við megum ekki leggja
ofuráherslu á eina gáfu á kostnað
annarrar. Og 1. Pétursbréf segir:
„Þjónið hver öðrum með þeirri náð-
argáfu, sem hver og einn hefur fengið,
svo sem góðir ráðsmenn margvíslegrar
náðar Guðs.“ Þetta bendir til þess, að
hver og einn kristinn maður hafi
hlotið náðargáfu til þjónustu við Guð
og náungann. Ef til vill ættum við
helst að greina milli þeirra náðar-
gáfna, sem beinast að innra lífi
kristins safnaðar, boðun og tilbeiðslu,
og svo hinna, sem beinast út á við.
Allavega er varað við því að vanmeta
einn hæfileika en upphefja annan, eins
og Páll bendir á: „Augað getur ekki
sagt við höndina: Ég þarfnast þín ekki!
né heldur höfuðið við fæturna: Ég
þarfnast yðar ekki! (l.Kor.12) Það
hefur reynst afdrifaríkt þegar vakn-
ingahópar hafa í hrifningu sinni lagt
ofuráherslu á gáfur eins og tungutal,
spádómsgáfu, lækningar o.þ.h. og talið
það mælikvarða á trúarstyrk einstakl-
ings. Hins vegar hefur svo kirkjan af
ótta við trúarvingl veitt þessum náð-
argáfum allt of litla athygli.
Sérhver hæfileiki manns, hversu
hversdagslegur sem hann er, er náð-
argáfa, ef hann er notaður Guði til
dýrðar og söfnuði Krists til uppbygg-
ingar. Og sérhver náðargáfa, hversu
„yfirnáttúrleg" og stórfengleg sem
hún er, missir gildi sitt ef hún miðar
að því að upphefja þann, sem henni er
gæddur og verður til að veikja eða
sundra söfnuðinum.
Náðargáfurnar eru verk heilags
anda og fyrst og fremst það að finna
þar sem Kristur er boðaður og söfnuð-
urinn nærist af orði Guðs, þar sem
kærleikur Guðs er að verki. Náðar-
gáfurnar eru birtingarform eða opin-
berun, heilags anda í heiminum. En
þær miðast við þennan heim, þar sem
Guð er að verki í anda sínum. En þessi
heimur líður undir lok. Honum eru
takmörk sett: Þegar Drottinn kemur
aftur og ríki hans verður öllum
augljóst, það ríki, sú tilvera, þar sem
Guð er allt í öllu, Guð, sem er
kærleikur.
„Kærleikurinn fellur aldrei úr gildi.
en hvort það nú eru spádómsgáfur,
þá munu þær líða undir lok, eða
tungur. þær munu hætta. eða þekk-
ing, þá mun hún líða undir lok.
En nú varir trú, von og kærleikur,
þetta þrennt, en þeirra er kærleikur-
inn mestur.
Keppið eftir kærleikanum!
(1. Kor. 13,8,13,14,1)
Kraftur
Hefurðu nokkurn tíma velt því
fyrir þér hvernig á því stóð að
fámennur og óttasleginn hópur
lærisveina Jesú breyttist í sigur-
vissan hóp trúboða sem ekkert
fékk stöðvað? Nýja testamentið
gerir ekkert til að fela þá
staðreynd að lærisveinarnir voru
skelfingu lostnir efti krossfest-
inguna, reyndu að dyljast og
læstu kyrfilega að sér þar sem
þeir komu saman. Það var ekki
rneitt sem benti til þess að þessir
menn væru til stórræða fallnir.
En það er tvennt sem gerist
sem gjörbreytir myndinni. í
fyrsta lagi mæta þeir hinum
krossfesta upprisnum. Því fór
fjarri að þeir létu allir sannfær-
ast um upprisuna umsvifalaust.
Upprisa dauðra var ekki hótinu
algengari þá en nú. En Jesús
birtist lærisveinum sínum hvað
eftir annað, talaði til þeirra og
neytti með þeim matar. Hann
ítrekaði við þá að hann væri andi
„því andi hefur ekki hold og bein
eins og þér sjáið mig hafa“. Þú
ættir að lesa síðasta kaflann í
Lúkasarguðspjalli. Þar er sagt
frá því á lifandi og skemmtileg-
an hátt hve mikla áherslu Jesús
leggur á að sannfæra lærisveina
sína um að hann sé raunverulega
upprisinn.
Aður en Jesús skildi við læri-
sveina sína á uppstigningardag
fékk hann þeim hlutverk. Þeir
skildu fara um allan heim í þeim
tilgangi að gera allar þjóðir að
lærisveinum.
Hið síðara sem verður til þess
að breyta þessum hóp er atburð-
ur sem átti sér stað á hvíta-
sunnudag. Jesús hafði sagt við
lærisveinana: „Þér munuð öðlast
kraft er heilagur andi kemur
yfir yður.“ Og á hvítasunnudag
gerist undrið. Þeir fyllast krafti,
sem ekki var þeirra eigin. Þeir
fyllast djörfung sem þeir áttu
ekki fyrir. Þeir tala tungum sem
þeir kunnu ekki fyrir. Og predik-
un þeirra fylgdi kraftur sem
sannfærði áheyrendur þeirra
þannig að þeir snerust til trúar á
hinn krossfesta og upprisna Jesú
Krist.
Fyrir mörgum er heilagur
andi óljóst hugtak. Margir telja
sig geta skilið þetta með Guð
föður og Jesú bróður besta. En
heilagur andi er óraunverulegur.
Samt er heilagur andi ef til vill
raunverulegastur. Hann er „Guð
með oss“. Hann er sá kraftur
Guðs sem fylgt hefur kirkju
Krists frá upphafi. Það er hann
sem starfar þegar predikað er.
Það er hann sem sannfærir og
gefur mönnum trú. Það er hann
sem útdeilir margvíslegum náð-
argjöfum til þerra sem trúa,
gjöfum sem gera þá hæfari til
þjónustu við Guð og náungann.
Það er hann sem breytir sjálfs-
elskufullum mönnum í kær-
leiksríka þjóna.
Heilagur andi er enn að verki.
Hann heldur lífi í kirkju Krists.
Hann er enn að sannfæra menn.
Hann er enn sá kraftur sem Guð
gefur þeim sem þiggja vilja.