Morgunblaðið - 07.08.1980, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 7. ÁGÚST 1980
Bolle í svarbréfi til Steingríms:
Síldveiðarnar mál
Norðmanna einna
Ekkert frekar þeirra einkamál en loðnuveið-
arnar okkar segir Steingrímur Hermannsson
„ÞESSAR veiðar á 100 þúsund ,
hektólitrum af Atlantshafs-skandi-
navískri síld fyrir norðan 62.
breiddarKráðu eru mál Norðmanna
einna. Við sjáum enga ástæðu til
þess að málið þurfi að koma til
kasta norsk-íslenzku fiskveiði-
nefndarinnar, scm komið var á fót
vegna samkomulaK-sins um Jan
Mayen,“ sagði Eyvind Bolle, sjáv-
arútvegsráðherra Noregs i samtali
við fréttaritara Morgunblaðsins í
Osló i gær. Kvaðst Bolle hafa þá
um daginn sent Steingrími Her-
mannssyni. sjávarútvegsráðherra,
svarbréf við mótmælum islenzku
rikisstjórnarinnar gegn þeirrar
ákvörðunar norsku stjórnarinnar
að leyfa sildveiðarnar. „Við höldum
fast við þá skoðun, að veiðar úr
norsk-islenzka síldarstofninum séu
engan veginn mál Norðmanna
einna og munum að sjálfsögðu lýsa
okkur ósammála þeirri skoðun
norsku rikisstjórnarinnar,“ sagði
Steingrimur Hermannsson, sjávar-
útvegsráðherra, er Mbl. leitaði
álits hans á ummælum Bolle, en
Steingrímur hafði þá ekki frétt af
bréfi norska sjávarútvegsráðherr-
ans.
„Þessar síldveiðar eru ekkert
frekar einkamál Norðmanna en
loðnuveiðarnar, nema síður sé,“
sagði Steingrímur. „Norðmenn hafa
haldið því fram að loðnuveiðarnar
séu ekki einkamál okkar íslendinga
og nákvæmlega sömu rökum má
beita í síidarmálinu.
Þessi síld gekk árvisst á slóðir hér
við land og er því tvímælalaust
flökkufiskur og við eigum því stórra
hagsmuna að gæta í þessu máli. Því
hljótum við að mótmæla því, að
Norðmenn haldi stofninum niðri
með veiðum. Bókstaflega má segja,
að ákvörðun norsku ríkisstjórnar-
innar sé ekki beinlínis brot á Jan
Mayen svæðinu, þar sem norsk-
íslenzka síldin er þar ekki nefnd á
nafn, heldur almennt talað um
flökkustofna á svæðinu. Okkar skoð-
un er þó sú, að þessi síldarstofn sé
óumdeilanlega slíkur flökkustofn,"
sagði Steingrímur.
I samtalinu við fréttaritara Morg-
unblaðsins sagði Eyvind B-lla, að
norska ríkisstjórnin skildi áhuga
Islendinga á síldinni og sagði hann
ekki útilokað, að norsk-íslenzku
fiskveiðinefndinni kynni að verða
falið að huga nánar að nýtingu
síldarstofnsins. Steingrímur Her-
mannsson sagði, að út af fyrir sig
mætti fagna þessum ummælum
Bolle sem eins konar viðurkenningu
á hagsmunum íslendinga, en þau
skytu þó skökku við framkvæmd
norsku ríkisstjórnarinnar.
Bolle lagði áherzlu á það, að á
fundi norsk-íslenzku fiskveiðinefnd-
arinnar í Reykjavík í júní hefði að
ósk íslendinga verið rætt um síld-
veiðar og hefðu norsku fulltrúarnir
þá gert grein fyrir málinu og þeirri
fyrirætlan að leyfa veiðar á allt að
100 þúsund hektólítrum, eða um
10.000 tonnum. Segist Bolle í bref-
mu til Steingríms leggja áherzlu á,
að norska ríkisstjórnin hafi á und-
anförnum árum takmarkað síldveið-
arnar verulega og bannað algjörlega
á síðasta ári. „Þessar takmarkanir
hafa reynzt norsku ríkisstjórninni
þungar í skauti," segir Bolle. „Og í
ár höfum við orðið að koma til móts
við kröfur sjómanna, sem reyndar
hljóðuðu upp á helmingi meiri veiði
en leyfð er, og leyfa takmarkaðar
veiðar. En við setjum algjört veiði-
bann til dæmis í fjörðum svo
síldarstofninn fái færi á að vaxa og
teljum að með því þjónum við einnig
áhuga íslendinga á síldinni."
Steingrímur Hermannsson sagði við
þessu, að reyndin hefði jafnan orðið
sú að síldveiðar Norðmanna hefðu
farið verulega fram úr þeim kvót-
um, sem norska ríkisstjórnin hefði
sett og kvaðst hann óttast mjög að
veiðarnar nú yrðu að því leytinu til
ekki frábrugðnar fyrri vertíðum.
í fréttaskeyti sínu tekur fréttarit-
ari Morgunblaðsins í Osló, Jan Erik
Lauré fram, að íslendingar kalli
síldarstofninn norsks-íslenzka síld-
arstofninn af því að hann hafi
gengið á íslandsmið á sínum tíma.
Það hafi þó ekki hent síðustu
fimmtán árin og Norðmenn nefni
stofninn nú Atlantshafs-skandi-
navíska sildarstofninn til að leggja
áherzlu á það sjónarmið, að hann sé
á engan hátt sérstaklega tengdur
íslandi.
Sá stærsti í sumar
ÞENNAN myndarlega lax, þann
stærsta sem Mbl. hefur frétt af í
sumar, veiddi Sigrún Guð-
mundsdóttir í Soginu fyrir landi
Tannastaða á föstudaginn 25.
júlí s.l. Laxinn tók minnstu gerð
af „Wooden Devon“ og þegar um
20 mínútur voru liðnar af bar-
áttunni, strandaði ferlíkið á
grynningum og var sótt. Einn
krókurinn á gervisílinu var
kyrfilega fastur í kjafti laxins,
sem var hængur og ekki nýrunn-
inn. Sigurður Ármannsson
endurskoðandi, eiginmaður Sig-
rúnar, var henni til halds og
trausts og tók hann mynd þessa
er laxinn hafði verið rotaður.
Eins og fram hefur komið í Mbl.
var laxinn a.m.k. 27 pund, vigtin
sem notuð var tók ekki meiri
þyngd. Laxinn mældist 110
sentimetrar að lengd.
Nægar kjötbirgðir en erfitt að fá
kjöt til sölu á höfuðborgarsvæðinu
„Fölsun á vísitölunni,“ segir Jón I.
Bjarnason hjá Kaupmannasamtökunum
MIKILLAR óánægju hefur gætt
meðal kaupmanna i Reykjavik
vegna þess að I. og II. flokkur
kindakjöts, sem rfkisstjórn jók
niðurgreiðslur á fyrsta ágúst, eru
með öllu ófáanlegir. Samkvæmt
upplýsingum sem Morgunblaðið
fékk hjá Jóni I. Bjarnasyni hjá
Kaupmannasamtökum íslands hafa
kaupmenn ekki getað fengið I. og
II. flokks kjöt en hins vegar hafi
þeir getað fengið nokkuð af III.
flokks kjöti. Framleiðsluráð Land-
búnaðarins fullyrði hins vegar að
þetta kjöt sé til — spurningin sé
bara sú hvar það er að finna.
Morgunblaðið hafði samband við
Vigfús Tómasson hjá Sláturfélagi
Suðurlands. Sagði hann að hjá
Sláturfélaginu væri lítið til af I.
flokks kjöti, dálítið af II. flokki en
töluvert af III. flokki. Þessar birgðir
myndu trúlega duga til 20. ágúst ef
komist yrði hjá hamstri en skömmt-
un mun þegar vera byrjuð á I. og II.
flokki. „Eftir þann tíma er allt í
óvissu — það er Framleiðsluráðs að
ákveða hvort málinu verður bjargað
með sumarslátrun, en kjöt sem
fengið væri eftir þeirri leið yrði
óskaplega dýrt“, sagði Vigfús að
lokum.
Hjá Guðjóni Guðjónssyni, deildar-
stjóra í Búvörudeild Sambandsins,
fengust þær upplýsingar að hjá
Sambandinu væri nær eingöngu til
þriðja flokks kjöt og myndu þær
birgðir endast út þennan mánuð.
Morgunblaðið hafði samband við
Gunnar Guðbjartsson formann
Framleiðsluráðs landbúnaðarins og
var hann fyrst spurður hversu mikið
væri til af kjöti í landinu og hvernig
stæði á því að kjöt fengist ekki í
verzlanir í Reykjavík. „Það eru til
birgðir sem ættu að endast fram yfir
miðjan september og jafnvel lengur.
I. og II. flokkur kindakjöts er á
þrotum í Reykjavík en mikið er til af
þessu kjöti út um landið en mjög
erfiðlega hefur gengið að fá það
hingað til Reykjavíkur. Þetta kjöt er
í eigu kaupfélaga og einkaaðila og
eru þeir að sjálfsögðu alls ekki
skyldugir að láta það af hendi."
I samtali sem Morgunblaðið átti
við Jón I. Bjarnason hjá Kaup-
mannasamtökunum sagði hann með-
al annars að ekki væri annað
sjáanlegt en að ríkisstjórnin væri að
falsa vísitöluna með því að greiða
niður kjöt sem hvergi væri til nema
á pappírunum — „I. og II. flokkur
eru ef til vill til úti á landi — nema
það hafi allt verið flútt út“, sagði
Jón, „en hér í Reykjavík er það
ófáanlegt. Fólki á Reykjavíkursvæð-
inu nýtast aðeins niðurgreiðslurnar
á III. flokks kindakjöti, — sem
kannski er talið nógu gott í það, en
niðurgreiðslur á I. og II. flokks
kindakjöti fer það alveg á mis við.
Þessar niðurgreiðslur fara engu að
síður inn í vísitölu — þetta kalla ég
að vísitalan sé fölsuð“, sagði Jón að
lokum.
Gunnar Guðbjartsson var spurður
hvernig stæði á því að verið væri að
greiða niður kjöt, sem ekki væri til,
eða hvort hér væri um fölsun á
vísitölunni að ræða. „Það er alls ekki
verið að greiða niður vöru sem ekki
er til, því nóg er til af III. flokks
kindakjöti í verzlunum í Reykjavík.
Verðbreytingin vegna niðurgreiðsl-
unnar 1. ágúst er sú sama á alla
gæðaflokka — það er eins með kjöt
og aðra vöru, að fólki nýtast aðeins
niðurgreiðslur á þeim vörutegundum
sem það kaupir. Hér er því alls ekki
um fölsun á vísitölunni að ræða. Við
höfum flutt úr landi 4347 tonn af I.
og II. flokks kindakjöti í ár eða 119
tonnum minna en í fyrra. — Við
munum gera allt sem í okkar valdi
stendur til að fá I. og II. flokks kjöt
sent hingað til Reykjavíkur utan af
landi en ég get ekki sagt, að svo
stöddu, hvenær það getur orðið“,
sagði Gunnar að lokum.
Álagningarseðlarn-
ir finnast ekki
Dr. Richard Beck.
Akurcyrl, B. áxúst 1980.
ÁLAGNINGARSEÐLAR margra
Akureyringa virðast hafa gufað
Dr. Richard Beck látinn
DR. RICHARD Beck, fyrrver-
andi ræðismaður íslands i
Norður-Dakótafylki 1 Bandarikj-
unum andaðist hinn 20. júli
síðastliðinn, i Victoria, British
Columbia i Kanada. Hann var
jarðsettur hinn 24. júlí.
Richard Beck fæddist þann 9.
júní árið 1897 að Svínaskálastekk
í Helgustaðahreppi í Suður-Múla-
sýslu, sonur hjónanna Hans
Kjartans Beck og Þórunnar V.
Vigfúsdóttur. Richard varð stúd-
ent frá Menntaskólanum í Reykja-
vík árið 1920, en fluttist ári síðar
til Winnipeg ásamt móður sinni.
Hann lauk M.A. prófi í enskum og
norrænum fræðum frá Cornell-
háskóla í New York árið 1924.
Hann var kennari og prófessor í
tungumálum og bókmenntum við
fjölmargar menntastofnanir, svo
sem við háskóla í Minnesota,
Pennsylvaníu og Norður-Dakóta.
Hann var um langt árabil í
fyrirsvari íslendinga í Vestur-
heimi, hann var heiðursgestur
íslensku ríkisstjórnarinnar á lýð-
veldishátíðinni 1944, og honum
var margvíslegur sómi sýndur af
íslenskum stjórnvöldum og
menntastofnunum. Eftir Richard
liggja fjölmörg ritverk, svo sem
ljóðmæli, frásagnir og fræðirit.
Richard Beck var tvíkvæntur og
lifði hann báðar konur sínar, sem
voru af íslenskum ættum.
upp á dularfuilan hátt, en nú er
verið að grafast fyrir um hvernig
á þvi geti staðiö. Þeir skattþegar
sem i hlut eiga telja þó of snemmt
og óhyggilegt að fagna skattleysi
sinu.
Hér er um að ræða þá gjaldendur
sem búa við þær götur á Akureyri
er bera upphafsstafina L til Æ.
Álagningarseðlarnir hafa ekki bor-
izt þeim í hendur og ekkert hefur
til þeirra spurst.
Guðmundur Gunnarsson fulltrúi
á Skattstofu Norðurlands eystra
sagði í dag, að fyrst hefði verið
talið, að þeir hefðu tafizt í pósti, en
nú væri ljóst að svo væri ekki.
Sennilegast væri að seðlarnir hefðu
aldrei verið áritaðir af einhvers
konar vangá eða bilun. Reikni-
stofnun bankanna hefði tekið að
sér verkið, vegna mikils álags og
annríkis hjá Skýrsluvélum ríkisins
og Reykjavíkurborgar og talið væri
hugsanlegt að tölvan hefði hætt
áritun þegar hún var komin að
götunöfnunum, sem byrjuðu á L.
- SVP.
Stefán hættir við
Rússlandsf ör vegna
fóðurbætisskattsins
Á almennum bændafundi, sem
Búnaðarsamband Eyjafjarðar
efndi til að Freyvangi s.l. þriðju-
dagskvöld. kom til hvassra orða-
skipta milli Pálma Jónssonar land-
búnaðarráðherra og Inga
Tryggvasonar, formanns Fram-
leiðsluráðs landbúnaðarins, ann-
ars vegar og ýmissa forystumanna
bænda hins vegar vegna álagn-
ingar 200% fóðurbætisskatts.
Eyfirðingarnir skírskotuðu til
þess, að þeir hefðu þegar gert
ráðstafanir til þess að draga úr
framleiðslunni, bæði með því að
fækka gripum og minnka fóðurbæt-
isgjöf áður en fóðurbætisskatturinn
var á lagður. Þeir gagnrýndu mjög
þau ummæli landbúnaðarráðherra,
að fóðurbætisskatturinn gæfi svig-
rúm til að leggja kvótakerfið niður
og töldu að það hefði ekki dugað
sem skyldi vegna þess að engin
alvara hefði fylgt framkvæmd þess.
Stefán Valgeirsson alþingismað-
ur Framsóknarflokksins spurði ráð-
herra af þessu tilefni hvort hann
héldi að hægt væri að stjórna
landbúnaðarframleiðslunni með
fóðurbætisskatti einum saman og
skírskotaði til þess, að útflutnings-
vandi sauðfjárframleiðslunnar væri
ekki minni en mjólkurframleiðsl-
unnar þrátt fyrir allt. Þar vantaði
átta milljarða en sex milljarða í
mjólkinni.
Stefán Valgeirsson sagði enn-
fremur að þrír stjórnmálaflokkar
a.m.k. hefðu á stefnuskrá að bænd-
ur skyldu hafa svipuð laun og aðrar
stéttir. Þess vegna væru eyfirzkir
bændur reiðir og sárir útaf því
hvernig málin hefðu þróast. — Það
er ekki óeðlilegt þótt bændum, sem
eru nú í miklum fjárhagslegum
erfiðleikum, finnist töluvert að sér
þrengt, eftir að hafa fækkað grip-
unum, með svo hátt verðjöfnunar-
gjald og fóðurbætisskattinn að
auki, sagði hann. Ef uppi eru
ráðagerðir um að leggja niður
kvótakerfið en halda skattinum er
áreiðanlegt að ekki gengur allt
hljóðalaust fyrir sig.
í framhaldi af þessu kvaðst
alþingismaðurinn hafa ráðgert för
til Rússlands um næstu mánaðamót
en eftir ummæli ráðherra kvaðst
hann verða að hætta við þá för, til
þess að geta barist fyrir hagsmun-
um eyfirzkra bænda á stéttarsam-
bandsfundinum í haust.