Tíminn - 09.07.1965, Side 8

r
8
FOSTUDAGUR 9. júlí 1965

Nýtt stórhýsl í Austur-Berlín.
. . offen die Fenster des
Himmels
Und freigelassen der Nacht-
geist.
Der Himmelstiirmende der
hat unser Land
Beschwatzet mit Sprachen
viel unbandingen und
Den Söhutt gewalzet bis
diese Stunde.“
Hölderlin (19. öld)
Hinn 9. maí 1945 voru ör-
lög hnis Stór-þýzka ríkis inn-
sigluð með undirritun yfirlýs-
ingarinnar um algjöra og skil-
yrðislausa uppgjöf hinnar þrek
uðu, áður svo stórreymnu
þýzku þjóðar. Tvisvar sinnum
gafst Þriðja ríkið opinberlega
upp og undirritaði þar að lúr
andi skjöl: Hinn 7. mai 1945
í Reims, Frakklandi, og tveim
dögum síðar í Berlín, 9. maí
hefur síðan verið talinn úr-
slitadagurinn i rúmlega livnm
og hálfs árs blóðugri baráttu
lýðræðisríkjanna og kommún
istaveldis Rússa við' skrímsli
nazismans.
„Þýzka þjóðin er ekki verð
hæfileika rninna," eitthvað á
þessa leið fórust foringjanum,
Adolf Hitler, orð, skömmu áður
en hann stakk skammbyssu-
hlaupinu upp í munninn og
hleypti af markvissu skoti í
sinn sjúka heila. Það var hinn
30. april 1945, kl. hálf-fjögui
síðdegis. Dönitz, yfirsjóliðsfor
ingi, var skipaður eftirmaður
hans og myndaði nýja stjórn
fimm dögum síðar, hinn 23.
mai leystu Bandamenn þá
stjórn frá völdum og hnepptu
alla ráðherra hennar í fangelsi.
Þessa maí-daga 1945 var
þýzka þjóðin að fullu hrokkin
upp frá sínum ljúfustu draum-
sýnum, að þýzk stjórnsemi,
þýzkar skipulagsgáfur, þýzk
tækni og þýzkur hugsunarhátt-
ur skyldi leysa fálm annars
flokks þjóðanna ekki-þýzku
endanlega af hólmi. Draumur
Þriðja ríkisins var, að mann-
heimurinn skyldi verða þýzk-
mótaður í hvívetna, þ. e. kom-
ast á æðra stig undir beinni
þýzkri stjórn. Framar öllu
skyldi gjöreyðileggja og upp-
ræta kommúnismann, þó af
þýzkum uppruna væri, fyrst i
Rússlandi, og síðar um víða
veröld. Nákvæmar áætlanir
lágu tilbúnar í skúffum rík-
isráðuneytisins í Berlín um
stöðu hinna mörgu sigruðu
þjóða innan Þriðja ríkisins að
þýzkum fullnaðarsigri unnum:
Slavnesku þjóðirnar skyldu
verða vinnulýður hinnar arísku
herraþjóðar og þeim haldið
menningarlega niðri á svipuðu
stigi og títt var um ánauðuga
rússneska bændur fyrr á öld-
um. Tóbak og brennivín skyldu
þessar þjóðir fá eins og þær
lysti, sömuleiðis beztu læknis;
aðstoð við fóstureyðingar. í
hinu hernumda Póljandi, Balk
anlöndunum og í Úkraníu var
þessi áætlun þegar komin í
framkvæmd. Hverju smáatriði
þessa Stóra dóms var fylgt út
í þýzkar æsar: Sem ósnertan-
legur undirlýður mátti fólk
af slavnesku þjóðerni ekki
ganga sömu megin á gang-
stéttinni og arískir Þjóðverjar,
ekki gera innkaup í sömu verzl
unum, ekki búa undir sama
þaki, ekki feröast með sömu
járnbrautarvögnum, ekki sækja
æðri skóla.
Sýnin frá 1939, þar sem
Þýzkalandi var ætlað að ná frá
Norður-Noregi suður til Mið-
jarðarhafs og frá Hollands-
ströndum austur að Volgubökk
um, hafði 1945 leystst upp í
reyknum og rykinu frá þýzk-
um borgum, sem jafnað hafði
verið við jörðu í loftárásum
Bandamanna. 13. og 14. febrú-
ar 1945 var Dresden, ein feg-
ursta borg Þýzkalands og um
leið Evrópu, lögð í rústir eftir
stórkostlegar loftárásir Eng-
lendinga. Heila viku brann
þessi borg, sem hafði að geyma
mörg fegurstu barokk bygging-
ar-listaverk Þýzkalands, en
hafði ekki meiri hernaðarlega
þýðingu en eitthvert smáþorp
í Svartaskógi. Borgin var fleyti
full af þýzku flóttafólki, auk
þess voru nokkur þúsund
brezkra stríðsfanga þar í haldi,
talið er, að um 130—150.000
aianns hafi farizt þessa tvo ár-
ásardaga. Örlög Dresdenar eru
öllum Þjóðverjum enn minnis-
stæð og víti til varnaðar um
skuggahliðar styrjaldar, jafn-
vei minnisstæðari en rústir
Hamborgar. Essens og Kölnar.
Útreiðina sem Rotterdam, Var-
sjá og London fengu, muna
flestir Þjóðverjar ekki lengur
jafn glögglega.
Hið sama ríki, sem afði
krafizt svo hárri raustu aukins
þýzks olnbogarýmis á kostnað
nágrannalanda sinna, á kostn-
að undirþjóðanna eins og þær
hétu opinberlega á há-þýzkri
tungu Þriðja rikisins, hið stór-
mennskubrjálaða Stór-þýzka
ríki Hitlers og félaga hans lá
í dauðateygjunum í maímán-
uði 1945: 600.000 þýzkir þegn-
ar höfðu farizt i loftárásum
Bandamanna, sem lagt höfðu
allar stærri borgir Þýzkalands
að meira eða minna leyti í
rústir og eyðilagt nær 5 millj-
ónir íbúða, 2400 brýr höfðu ver-
ið sprengdar í loft upp ásamt
öllum helztu járnbrautarstöðv-
um og umferðaæðum landsins,
svo umferð um landið var hin-
um mestu erfiðleikum bundin
Um 45 milljónir bóka og verð
mætra skjala höfðu brunnið til
ösku í þýzkum skjala- og bóka-
söfnum. 4.2 milljónir þýzkra
hermanna lágu i valnum á víg-
völlunum, rúml. 1.5 milljón
þýzkra hermanna höfðu verið
drepnir á leiðinni frá austur-
héruðunum til Vestur-Þýzka-
lands. í hóp þeirra 7 milljóna
heimilislausra þýzkra borgar-
búa sem þrengdu sér inn á
bændaheimili víðs vegar um
landið vestanvert, og annarra
7 milljóna erlendra þrælkunar-
fanga, sem leystir höfðu verið
úr haldi, og þýzkra stríðsfanga
Bandamanna, bættust um 5
milljónir þýzkra ijlóttamanna,
sem í febrúarmánuði 1945 flúðu
í kjölfar þýzkra herja, er und-
anhaldið hófst við stöðuga
gagnsókn Rússa á Austurvíg-
stöðvunum, 6 eða 7 milljónir
Þjóðverja, sem Pólverjar, Tékk
ar, Júgóslavar, Ungverjar og
Rússar gerðu landræka eftir
styrjaldarlokin, bættust svo síð
ar smám saman í hópinn í
Vestur-Þýzkalandi.
„Wir wussten von diesen
Dingen“ (Við vissum af þessu),
sagði Theodor Heuss, fyrsti
forseti þýzka sambandslýðveld-
isins, og einn ágætasti sonur
þýzku þjóðarinnar bæði fyrr og
síðar. Þessi orð lét hann falla
við eina af hinum árlegu minn-
ingarathöfnum í Bergen-Belsen
í N-Þýzkalandi. Auk þrælkun-
arbúðanna fyrir hundruð þús-
unda pólítískra fanga í Berg-
en-Belsen. Ravensbriick, Sach-
senhausen, Dora-Mittelbau,
Buchenwald, Neuengamme,
Gross-Rosen, Flosenbriigg,
Stuffhof. og Dachau í Þýzka-
landi sjálfu, voru helztu út-
rýmingabúðirnar austur í Pól-
landi: Auschwitz, Treblinka,
Belzec, Madjanik, Kulmhof, So-
bior. Þarna var fram á síðasta
dag og síðustu stundu unnið
látlaust að því að myrða fang-
ana eða allt þar til Bandamenn
tóku þessar borgir. Um 6 millj-
ónir Gyðinga. Pólverja. Rússa
og pólitískra fanga af mörgum
þjóðernum höfðu verið myrtar
í gösunar-búðum nazistanna,
þegar yfir lauk. Sá hluti fang-
anna, sem SS og handlangarar
þeirra náðu ekki að myrða í
tæka tíð. var safnað saman í
stórar skemmur og hlöður þús-
undum saman og skotnir til
bana, benzíni var hellt yfir -ík-
in og kveikt í líkkestunum.
Það urðu einnig endalok
Fjöldaaftaka SS í Póllandi.
I
\