Morgunblaðið - 17.05.1981, Blaðsíða 2

42
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 17. MAÍ 1981
tonn. Engar græjur voru til að
hífa hann upp. En ketillinn kom
með gufuskipinu Nova og var
honum velt útá firði, og þar tók ég
við honum og kom honum í land
og inn í verksmiðju, þar sem hann
átti að vera.
— Þú hefur ekki misst framan
af fingrunum í þessum stórræð-
um?
— Nei, neinei, það var árið
1937. Ég var maður sem búinn var
að stunda vélavinnu í 30 ár og svo
hendir mig þetta hugsunarleysi og
klaufaskapur. Löngutöng og vísi-
fingur á vinstri hönd fóru af um
þá miðja og þumaifingur klofnaði.
En blessunarlega gat ég stundað
mína vinnu, eftir sem áður.
Það var komið stríð. Marzeli-
us Bernharðsson hringdi til
mín og sagðist vera í
mannahraki og bað mig að koma
til sín í þrjár vikur. Ég var
hræddur um að það yrði erfitt um
efni á Flateyri, því stríðið gat
orðið langt, svo ég tók þann
kostinn að fara til Marzeliusar. En
þessar þrjár vikur urðu að fimm
árum. Við Marzelius áttum góð
skipti.
í stríðslokin hélt ég til Reykja-
víkur. Þrjú barna minna voru þá
uppkomin þar, og höfðu fengið lóð
undir tvíbýlishús í Hlíðunum og
báðu mig að koma til að byggja. I
Reykjavík hef ég verið síðan. Þar
sem við byggðum heitir nú
Barmahlíð 34-6. Þá var engin
byggð fyrir ofan Lönguhlíð og
okkar hús var fyrsta húsið sem
byrjað var að reisa í Hlíðunum
austan Lönguhlíðar. Ekki þó
fyrsta húsið fullbyggt, því ég var
einn allan daginn, en eftir vinnu
komu synir mínir og tengdasonur.
Aðstæður við húsbyggingar svo
ofarlega og austarlega í bænum
voru skiljanlega ekki góðar, og
flest erfitt um aðdrætti. Við þurft-
um til dæmis að sækja okkur vatn
í tunnum inn í Elliðavog. Og það
tók okkur fimm ár að reisa húsið.
Við áttum í því hvert handtak,
innan sem utan. Grunninn steypt-
um við fyrsta sumarið og svo
kjallarann og fluttust við María
þar inn, en áður höfðum við meðal
annars búið í Doktorshúsinu, sem
kallað var, við Ránargötuna.
Ég hafði fengið Þórð Jasonar-
son til að vera meistara, af því að
ég mátti ekki vera húsameistari i
Reykjavík. Þegar Barmahlíðar-
húsið var fullreist, fór ég að vinna
úti, fyrst hjá Þórði, svo hjá Hirti
Hafliðasyni og loks hjá Ólafi
Jónssyni. Ágætis menn allir sam-
an, en ég varð að hætta vinnu
þegar ég nálgaðist áttræðisaldur-
inn og tók þá upp smíðar í
kjallaranum fyrir hvern sem vildi
hafa. Þar vann ég daglega, þangað
til kona mín dó og ég fór á
Hrafnistu.
Mitt starf hefur verið vinna.
Ég hef alltaf haft nóg að
vinna, alla tíð, og gaf mér
ekki tíma til neins annars en að
sjá heimilinu farborða. Og ég hef
haft ánægju af vinnu, ekki þekkt
annað frá barnæsku. Það eru öll
önnur skilyrðin núna til að fram-
fleyta sér og ég hefði sjálfsagt
ekki látið mér nægja þetta, væri
ég að alast upp í dag. En ég hef
haft gaman af því að gera það sem
öðrum þykir nú erfitt. Ég smíðaði
mín hús sjálfur og mín húsgögn
líka.
— Hefurðu efnast?
— Ég hef alla tíð haft nóg fyrir
mig og mína. En ríkur er ég, af því
ég á góð börn og átti góða konu.
— Og nú ertu kominn á Hrafn-
istu?
— Já, ég vildi ekki íþyngja
börnum mínum með gamalmenni,
fyrst svona heimili voru til. Við
hjónin höfðum sótt um pláss fyrir
3—4 árum, svo ég þurfti lítið að
bíða eftir að kona mín dó. Ég kann
ágætlega við mig á Hrafnistu,
starfsfólkið gott og allur aðbúnað-
ur til fyrirmyndar. Ég hef alltaf
haft það gott, hvar sem ég hef
■ verið.
En núorðið gerir maður lítið. Ég
les dálítið, en ég get ekki lesið
nema stórt prent. Það er útaf
sjóninni. Helst eru þetta minn-
ingar og ævisögur sem ég reyni að
drepa tímann með. Áður fyrr gaf
ég mér aldrei tíma til lestrar. Ég
átti þó gott bókasafn, en mest
voru það gefins bækur á jólum og
afmælum, og maður hristi það
venjulega af, að lesa þær bækur,
og setti þær svo í skápinn.
Já, það hefur margit breyst á 90
árum. Og meiriparturinn, held ég,
til góðs. En mér finnst áfengis-
neyslan meiri núna, heldur en hún
var á mínum ungdómsárum. Þá
þótti okkur skömm að því, að láta
fullorðna sjá, að maður væri með
víni. Þetta breyttist með aðflutn-
ingsbanninu. Eftir það þóttist
hver manninum meiri, sæist á
honum vín.
Nei, ég var aldrei ungmennafé-
lagsmaður. En það var málfunda-
félag á Flateyri, sem ég starfaði
svolítið í. Og ég hef fengið orð
fyrir að vera pólitískur. Þótti
alltaf heldur íhaldssamur og er
það enn. Sé ekki annað betra. En
ég tók aldrei þátt i neinu pólitísku
starfi, ég vildi sniðganga opinber
mál sem mest. Ég átti nóg með
mitt.
— Trúirðu á Guð?
— Mér voru kennd kristin
fræði, en framan af ævi var ég
ekki trúaður. Það hefur þó glæðst
með aldrinum, að einhver tilvera
sé til önnur en þessi og æðri
forsjón. En ég veit ekkert um það.
Guðmundur Pétursson og kona
hans, María Hálfdánardóttir, á sextugs-
afmæli þeirra hjóna.
— Heldurðu að þú farir til
konunnar þinnar að loknu þessu
lífi?
— Ef það er til annað líf, já. Og
af sögnum sem ég hef heyrt af
mönnum í dauðateygjunum, get ég
búist við, að eins verði hjá mér, að
maður mæti sínum nánustu þegar
maður fer yfirum. En trúin á að
það taki eitthvað við af þessu lífi
glæddist svolítið með mér, eftir
að hjá mér var vetrarstúlka á
Flateyri, sem var skyggn.
Hún sagði mér oft fyrir um
hluti, sem ég var sannfærð
ur um að hún gat ekki
vitað eftir venjulegum
leiðum, og reyndust svo réttir.
Nei, skyggnt fólk er ekki í
minni ætt, en það er samt
sagt, að það hafi fylgt
henni draugur. Faðir minn sagði
mér eitt sinn þessa sögu af afa
sínum og langafa mínum: Hann
var barnamaður, gamli maðurinn,
átti mörg börn. Einn daginn hafði
gleymst að ná í dúsuna fyrir
yngsta barnið, svo hann fer út í
skemmu, sest þar á kistukant,
meðan hann þreifar eftir þessu, en
veit ekki fyrri til en það er gripið
þéttingsfast um herðar hans og
hann keyrður aftur. Þá var Selja-
lands-Móri kominn, og þeir takast
á, langafi minn og Móri, og lýkur
svo að gamli maðurinn hefur
draugsa, rekur hann af stað og
segir honum að fara til þess sem
sendi hann. Fylgir honum síðan
fram dalinn í áttina norður til
Seljaness. Þar eigast þeir við í
annað sinn, og rekur sá gamli
draugsa aftur af höndum sér, og
heldur nú að Móri hafi látið sér
segjast. En þegar hann kemur
heim undir bæinn þá er Móri
kominn á hæla hans og það verður
önnur rimma og meiri en hinar
tvær fyrri. Enn tapar draugsi og
fylgir gamli maðurinn honum nú
enn lengra til föðurhúsanna en
áður. Skilja þeir á stað sem heitir
„á Tagli". Gengur langafi svo einn
til síns bæjar. Þegar þangað
kemur, er sú litla, sem átti að fá
brauðið, háskælandi, og gekk illa
að hugga hana. Um morguninn
var hún böðuð og kom þá á daginn,
að hún er með sár á fæti, líkt og
bitið hefði verið stykki úr. Þetta
sár greri aldrei, en stúlkan varð
síðar kona Jakobs kaupmanns
Thorarensens að Kúvíkum. Bónd-
inn á Seljanesi, sem átti að hafa
vakið upp drauginn og sent hann,
missti eina kú í fjósi sínu þá um
morguninn.
En ég hef aldrei haft nema gott
eitt af Seljalands-Móra að segja,
hafi hann þá einhvern tímann
verið til ... J.F.Á.
Fengum það
sem við
áttum rétt á
„VIÐ FENGUM það sem við
áttum rétt á, eða svo til,“ sagði
Skarphéðinn Jónsson formaður
Vörubílstjórafélagsins á Húsa-
vík í samtali við Morgunblaðið,
en nokkur styrr mun hafa
staðið um flutninga á 300
tonnum af sementi og 100
tonnum af borleðju frá Húsa-
vík til Kröflu.
Skarphéðinn sagði að Hús-
víkingar hefðu séð um að flytja
efnið úr skipi í geymslu á
staðnum, en Norðurverk á Ak-
ureyri hefði fengið flutningana
til Kröflu. Það kom fram hjá
Skarphéðni, að óskað hefði
verið eftir tilboðum í verkið, en
vörubílstjórar talið tímafrest
of skamman. Þó hefðu þeir
gert munnlegt tilboð, en því
hefði ekki verið tekið.
„Eins og
skot“
ÁHÖFNIN á Halastjörnunni
gerði mikla lukku með plötunni
„Meira salt“ sem út kom síð-
astliðið sumar, en hún varð
söluhæsta plata ársins 1980.
Nú kemur út önnur plata
Áhafnarinnar á Halastjörn-
unni og nefnist hún „Eins og
skot“.
Líkt og á fyrri plötunni, er
Gylfi Ægisson höfundur laga
og texta og sá hann jafnframt
um útsetningar ásamt Rúnari
Júlíussyni og Þóri Baldurssyni.
í Áhöfninni eru alls 15 með-
limir og eru þá vélstjórarnir
tveir, Sigurður Bjóla og Tony
Cook taldir með. Söngvarar
eru: Ari Jónsson, Viðar Jóns-
son, Hermann Gunnarsson,
María Helena, María Baldurs-
dóttir og Páll Hjálmtýsson
sem jafnframt er messagutti á
Halastjörnunni. Rúnar Júlí-
usson sér um hluta söngsins og
leikur á bassa og gítar. Þórir
Baldursson sér um hljóm-
borðsleik, Árni Scheving blæs í
saxafón og leikur á víbrafón,
Sigurður Karlsson annast
ásláttinn, Finnbogi Kjartans-
son plokkar bassann, Tryggvi
Hiíbner leikur á gítar og Grett-
ir Björnsson leikur á harmon-
ikku.
Hljóðritun fór fram í Hljóð-
rita, Alfa annaðist pressun
plötunnar, Prisma annaðist
prentun og Ernst J. Backmann
hannaði umslagið. Utgefandi
er Geimsteinn hf., en Steinar
hf. dreifa plötunni „Eins og
skot“.
(FréttatilkynninK)
Handtökur
við norræn
sendiráð
McxíkóhorK. 13. maí. AP.
FÁMENNIR hópar sveita-
kennara efndu til friðsaml-
egs setuvcrkfalls i tvo tíma í
sendiráðum Noregs og Finn-
lands í dag til að krefjast
launahakkana.
Annar hópur fór til sendi-
ráðs Sviss og krafðist þess að
fá að hitta Roland Wermuth
sendiherra, en hann neitaði og
fór úr sendiráðinu ásamt
starfsfólki sínu.
Milli 30 og 40 kennarar í
bændaklæðum voru handtekn-
ir við sendiráð Noregs og
Finnlands fyrir truflun á al-
mannafriði.