Morgunblaðið - 09.07.1981, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 9. JÚLÍ 1981
Hér eru nokkrir starfsmenn sjúkrahússins i Arba Minch fyrir framan bygginguna.
Frá kristniboðsstarfí i Eþíópíu:
Eþiópinn á myndinni var nýlega sloppinn úr fangavist og lét verða
sitt fyrsta verk að heimsækja Jóhannes, sem situr með yngstu dóttur
sina, Önnu Svölu.
Reynt að takmarka áhrif
kristnirinar í santfélaginu
segir Jóhannes Ólafsson um afstöðu yfirvaldanna
— í EINU fylki Eþíópiu gerðist
það að öllum kristniboðum var
gert að yfirgefa stöðvar sinar á
24 tímum og allar eignir kristni-
boðsins voru gerðar upptækar,
hús, húsmunir og bilar, en þó
tókst að semja um að fá eitthvað
af persónulegum eignum aftur.
Þetta gæti einnig gerst annars
staðar i landinu, jafnvel hvenær
sem er. Það fer nánast eftir
yfirvöldum á hverjum stað hver
afstaða er til starfsemi kristni-
boðanna, en trúfreisi á þó að
heita i landinu.
Þannig lýsir Jóhannes Ólafsson
kristniboðslæknir í Eþíópíu
ástandinu þar í landi um þessar
mundir og segir hann mjög tilvilj-
anakennt hvort yfirvöld hafi ein-
hver afskipti af málefnum kristni-
boðsins. Jóhannes óiafsson hefur
starfað í Eþíópíu í rúm 17 ár í allt,
hann fór fyrst utan árið 1960, en
það er Samband ísl. kristniboðsfé-
laga sem sér um starfsemi ís-
lenzkra kristniboða í Eþíópíu og
Kenýa. Kona hans er Aslaug
Johnsen og eiga þau sex börn.
Trúfrelsi
í orði kveðnu
— í orði kveðnu ríkir trúfrelsi í
Eþiópíu, segir Jóhannes, en yfir-
völdin tala þó yfirleitt gegn trúar-
brögðunum í útvarpi eða öðrum
opinberum málgögnum. Beina þeir
spjótum sínum einkum að þeim
sem þeir nefna öfgahópa, Vottum
Jehóva, Hvítasunnumönnum og
fleirum og telja þá tæki heims-
valdasinna komin til að bæla
þjóðina niður. Hlutskipti og at-
hafnafrelsi kristinna manna er
mjög misjafnt í landinu og vald-
hafar hafa frelsi eða taka sér
frelsi til að skipa málunum eins og
þeim sýnist. Fylkisstjórar ráða
miklu og svonefnd bændafélög eða
bæjarfélög einnig.
Þetta hefur breytzt nokkuð eftir
að flokkurinn, verkamannaflokk-
urinn, tók til starfa. Þá hefur
verið reynt að samræma stefnu og
sjónarmið, en það nær þó ekki enn
út um allt landið.
Jóhannes ólafsson segir að
þjóðhöfðingi landsins, Mengistu
Haile Mariam, hafi komið í heim-
sókn á sjúkrahús það er hann
starfaði á, í Arba Minch og farið
um þar í nágrenninu. Hópur
hermanna búinn vélbyssum hafi
gætt hans við hvert fótmál og ekki
sagði hann þeim kristniboðunum
hafa verið gefið tækifæri til að
ræða við hann.
En hvernig er starfsaðstaða
kristniboða í landinu í dag?
Prestar fá ekki að
heimsækja söfnuði
sína
— í okkar fylki, Gamu Gofa,
þar sem er Konsó, kristniboðsstöð
Islendinga, og Arba Minch, þar
sem ég starfaði, hefur prestum
verið bannað að fara út af kristni-
boðsstöðvunum og geta þeir því
ekki lengur heimsótt söfnuði sína
úti í þorpunum eða prédikað í
kirkjum þeirra. Þetta hefur aðal-
lega gilt um prestana, en aðrir
starfsmenn hafa fengið að halda
áfram.
Prestarnir hafa sinnt margs
konar fræðsluhlutverki fyrir söfn-
uðina, haldið námskeið fyrir safn-
aðaröldunga og þar fram eftir
götunum og strax og skorið er á
allt þetta samband má búast við
að það geti haft áhrif á allt
safnaðarstarfið. Sumir söfnuðir
geta kannski starfað óbreytt
áfram, en aðrir þurfa aðstoðar við
og því má búast við erfiðleikum
hjá þeim eftir að þessi tengsl hafa
rofnað. En einnig þetta er breyti-
legt og í öðrum hlutum landsins
nýtur kirkjan mikils frjálsræðis.
Hafa kirkjan og kristniboðið
eitthvert svar við þessum aðgerð-
um?
Reynt að takmarka
starf kristniboðsins
— Eiginlega ekki. Við höfum
lítið getað breytt starfinu, nema
að nú er þó meira um að safnaðar-
fólk komi á kristniboðsstöðvarnar
til að fá fræðslu og aðstoð. Starf-
semi kirkjunnar er mest úti í
sveitunum, en á kristniboðsstöðv-
unum er oftast barnaskóli, sjúkra-
skýli og önnur þjónusta sem
miðuð er við söfnuðina í heild og
reyndar almenning. Þetta bann
yfirvalda er tilraun til að tak-
marka starf kristniboðsins, en
segja má að áhrifin séu kannski
ekki komin í ljós.
Jóhannes Ólafsson nefnir einnig
að nokkrir starfsmenn kirkjunnar
hafi verið fangelsaðir eins og fram
hefur komið í fréttum. Þannig
sátu tveir prestar í Konsó í
fangelsi í sex mánuði, en þeir virtu
að vettugi bann yfirvalda um að
starfa ekki fyrir utan kristni-
boðsstöðina.
En hvernig horfir með framtíð
kristniboðsstarfs í Eþíópíu?
— Það er erfitt að spá nokkru
um framtíðina. Reynt er að tak-
marka áhrif kristninnar í samfé-
laginu og þess vegna meðal annars
er mikið gert af því að skylda fólk
til að mæta á sunnudögum á
stjórnmálafundi. En yfirvöldin
treysta sér ekki til að ýta starf-
semi okkar burtu þar sem við
sinnum svo mörgu öðru en aðeins
boðun kristinnar trúar. Við rekum
hjálparstarf, skólastarf og veitum
læknishjálp og það vilja þeir ekki
eða geta ekki misst. Kristniboðið
bíður átekta má segja, stefna
yfirvaldanna er ekki fastmótuð og
því erfitt að segja hverju fram
vindur. Enn eru sterk öfl í landinu
sem vilja hafa okkur áfram og
óska kirkjunni meira frjálsræðis í
starfi sínu.
Jóhannes ólafsson kristniboðs-
læknir, sem starfað hefur í rúm
17 ár í Eþíópiu.
Ljcism. Emilia.
Yfírvöldin vilja
aðstoð
Versta ógnaröldin er liðin hjá
að mínu mati og það er margt sem
bendir til þess að yfirvöld vilji
áfram fá þessa hjálp, sem kristni-
boðar veita, en þeir gera sér grein
fyrir að þá þýðir ekki að hindra
annað starf kristniboðanna um of.
Við viljum og fáum að boða
fagnaðarerindið á kristniboðs-
stöðvunum, á sjúkraskýlum og
sjúkrahúsunum og augljóst er að
fáum við það ekki höfum við
ekkert í landinu að gera. Boðunin
er aðalstarf okkar, en henni fylgir
þetta fræðslu- og hjálparstarf,
sem ég nefndi áður.
í þessu sambandi mætti nefna
að sendinefnd frá Eþíópíu var í
Noregi og Svíþjóð í vor til að biðja
um þróunaraðstoð en Norðmenn
Ferðamálaráð mótmælir orðrómi um
slæmt eftirKt með umgengni um landið
Vegna umræðna í fjöl-
miölum að undanförnu um
meint brot á lögum um
náttúruvernd og slæma
umgengni ferðamanna um
hálendi íslands, hefur
Ferðamálaráð íslands sent
frá sér tilkynningu þar
sem mótmælt er orðrómi
um að Ferðamálaráð hafi
verið afskiptalaust og ekki
gegnt skyldu sinni um eft-
irlit með ferðum manna
um landið og bent á ýmsar
staðreyndir í því sam-
handi.
Vegna ásakana um að
Ferðamálaráð hafi látið
undir höfuð leggjast að
banna með öllu ferðir
manna um óbyggðir, vill
Ferðamálaráð benda á það
að engum innan ráðsins
hafi komið til hugar að
banna ætti umferð ís-
lenskra eða erlendra ferða-
manna um hálendið eða
önnur óbyggð svæði í Iand-
inu, auk þess sem engin
lagaskylda hvílir á Ferða-
málaráði um þau efni, en
engu að síður hefur Ferða-
málaráð á því fullan skiln-
ing að öll náttúra landsins
er mjög viðkvæm fyir öllum
átroðningi.
Vegna þessara stað-
reynda hefur Ferðamála-
ráð, í samvinnu við Nátt-
úruverndarráð, gefið út
bækling sem fyrst og
fremst er ætlaður erlendum
ferðamönnum, en í þeim
bæklingi er lýst fyrir
mönnum ýmsum stað-
reyndum um náttúrfar
landsins og óskað samvinnu
til verndar landi, jafnframt
sem bent er á hvað allur
gróður er viðkvæmur. Þess-
um bæklingi hefur verið
dreift í nokkrum þúsundum
eintaka, á bílaleigur, um
borð í Smyril og á þá staði
aðra þar sem ætla má að
hann komist í hendur
þeirra erlendra ferða-
manna, sem gera víðreist
um landið.
Þá skal þess getið að
Ferðamálaráð hefur látið
fara fram könnun um meg-
inhluta landsins á aðstöðu
til tjaldsvæðagerðar og til
að bæta úr þjónustu fyrir
þá sem óska að slá tjöldum
og á það að sjálfsögðu jafnt
við íslenska og erlenda
ferðamenn. Um tjaldsvæðin
og búnað þeirra hefur
Ferðamálaráð látið gera
aðgengilegan bækling þar
sem fram kemur hvar
tjaldsvæði er að finna,