Morgunblaðið - 25.08.1981, Qupperneq 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 25. ÁGÚST 1981
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 25. ÁGÚST 1981
29
Útgefandi hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson.
Fulltrúar ritstjóra Þorbjörn Guömundsson, Björn Jóhannsson.
Fréttastjórar Freysteinn Jóhannsson, Magnús Finnsson, Sigtryggur Sigtryggsson.
Auglýsingastjóri Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar:
Aöalstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033.
Áskriftargjald 80 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 4 kr. eintakið.
Orð í tíma töluð
• •
Ollu er afmörkuð stund og sérhver hlutur undir himninum
hefir sinn tíma“ segir í Predikaranum. Svipuð sjónarmið
nafa verið uppi hjá sjálfstæðismönnum, þegar þeir ræða þann
vanda, sem skapaðist í flokki þeirra við myndun ríkisstjórnar dr.
Gunnars Thoroddsens. Þá gengu fimm þingmenn, sem kosnir voru
á framboðslistum í nafni Sjálfstæðisflokksins, á móti meirihluta-
vilja þingflokks sjálfstæðismanna og til samstarfs um landstjórn-
ina við kommúnista og framsóknarmenn. í forystu þessara manna
var sjálfur varaformaður Sjálfstæðisflokksins, dr. Gunnar Thor-
oddsen. Síðan hefur ekki gróið um heilt. Af fimmmenningunum
settust þrír í ráðherrastóla og hinir tveir hafa varið þá falli, á
mismunandi skýrum forsendum en aldrei brugðist á úrslitastundu.
Misjafnlega mörg sæti hafa verið auð á fundum þingflokks
sjálfstæðismanna síðan stjórnin var mynduð. Nú í sumar, þegar
landsfundur flokksins er á næsta leiti, hafa stólar ráðherranna í
þingflokksherbergi sjálfstæðismanna verið oftar setnir en áður.
Á landsfundi Sjálfstæðisflokksins er meginverkefnið tvíþætt nú
sem endranær: að móta stefnu flokksins og kjósa honum forystu.
Frá því ríkisstjórnin var mynduð hafa allar helstu stofnanir
Sjálfstæðisflokksins lýst andstöðu við ríkisstjórnina, nú síðast
kjördæmisráð flokksins á Vestfjörðum, sem kom saman um
helgina. Andstaðan gegn ríkisstjórninni hefur vaxið innan
flokksins en ekki minnkað. Eru líkur á, að á landsfundi flokksins
komist menn að annarri niðurstöðu um ríkisstjórnina en til dæmis
flokksráð, miðstjórn, þingflokkur, Landssamband sjálfstæðis-
kvenna og Samband ungra sjálfstæðismanna? Svarið er einfalt:
nei. Forsætisráðherra dr. Gunnar Thoroddsen hefur lýst yfir, að
hann muni ekki gefa kost á sér til endurkjörs sem varaformaður.
Er líklegt, að forsætisráðherra verði kjörinn formaður í stjórn-
málaflokki, sem er á móti stjórn hans?
Geir Hallgrímsson, formaður Sjálfstæðisflokksins, hefur lýst því
yfir, að hann gefi kost á sér til endurkjörs á landsfundinum. Á
laugardaginn kvaddi Gísli Jónsson, menntaskólakennari á Akur-
eyri, sér hljóðs hér í blaðinu og telur tíma til þess kominn, að
stuðningsmenn Geirs Hallgrímssonar i Sjálfstæðisflokknum (og
öðrum flokkum) fari að láta til sín heyrast. Röksemdafærsla Gísla
Jónssonar er skýr og einföld. Hér verða nokkrir þættir hennar
rifjaðir upp:
1) Vangaveltur um formannsskipti í Sjálfstæðisflokknum hafa
engan árangur borið annan en þá niðurstöðu, að þau myndu skapa
meiri vanda en þau leystu.
2) Sættir verða engar innan Sjálfstæðisflokksins, þótt skipt sé
um formann, meðan hluti flokksins er í stjórn eða styður stjórn,
sem hinn hluti flokksins er í harðri andstöðu við.
3) Dr. Gunnar Thoroddsen vill eðlilega, að stjórn sín sitji út
kjörtímabilið. Nema hvað.
4) Gísli Jónsson tekur undir með Pálma Jónssyni á Akri,
landbúnaðarráðherra, er sagði, að forsenda sátta í Sjálfstæðis-
flokknum væri sú, að ríkisstjórnin færi frá.
Þessar fjórar röksemdir, sem fram koma í grein Gísla Jónssonar,
sýna í hnotskurn þann vanda, sem varð í Sjálfstæðisflokknum við
myndun núverandi ríkisstjórnar. Enginn vafi er á því, að
meirihluti sjálfstæðismanna vill fórna ríkisstjórninni til að stuðla
að sáttum innan flokksins. Fylgi stjórnarsinna í Sjálfstæðisflokkn-
um fer minnkandi. En Gísli Jónsson lætur sér ekki nægja að nefna
þessar flokkspólitísku ástæður því til stuðnings, að tími sé til þess
kominn að hefja baráttu fyrir endurkjöri Geirs Hallgrímssonar.
Tímabærar röksemdir Gísla Jónssonar verða ekki allar tíundaðar
hér. Orð hans eiga ekki einvörðungu við um Sjálfstæðisflokkinn
heldur k mur Gísli Jónsson víðar við og lýsir viðhorfi æ fleiri
kjósenda til stjórnmálamanna og stjórnmálastarfs á líðandi stund.
Hann segir til dæmis:
„Það er tími til kominn, að við áttum okkur á, að nú skiptast
menn á Islandi ekki bara eftir hinum gömlu flokkslínum, heldur og
ekki síður í tvennt: Annars vegar þá, sem fremur vilja sýnast en
vera og svífast fás í því efni, svo og stuðningsmenn þeirra, og hins
vegar þá, sem heldur vilja vera en sýnast og þá sem það kunna að
met.a.“
Á öðrum stað í grein sinni segir Gísli Jónsson:
„Það er tími til kominn, að skiptast á skoðunum hreint og
opinskátt og láta til skarar skríða. Mál er að rógi og bakmælgi
linni. Rekum fjölmæli af foringja okkar."
Gísli Jónsson gengur fram fyrir skjöldu í grein sinni. Hann hikar
ki i við að segja það, sem í brjósti hans býr, en hann gerir það án
ess að bera út óhróður um aðra. Þetta ættu fleiri að tileinka sér,
egar þeir fjalla um landsfund Sjálfstæðisflokksins — jafnt
jáJfstæðismenn sem aðrir. Næsta formann og varaformann
->jálfstæði.sflokksins á að velja með þessu hugarfari, því að eins og
'Lsli Jónsson segir:
„Það er tími til kominn, að hrinda áralöngum rógi, sem hefur
umlukt okkur eins og linnulaus þokusúld, því að aftur rennur lygi,
þá sönnu mætir.“
Kjördæmisráð sjálfstæðismanna á Vestfjörðum:
Minnkandi hlutdeild Vestfirðinga
í þorskafla ógnar byggðinni
Á AÐALFUNDI Kjördæmisráðs Sjálfstæðisflokksins í Vest-
fjarðakjördæmi sl. laugardag var samþykkt stjórnmálaályktun,
þar sem m.a. er vakin athygli á þeim alvarlegu tíðindum, að
hlutdeild Vestfirðinga í þorskafla iandsmanna hefur farið mjög
minnkandi. Á fyrstu mánuðum ársins 1979 var hlutur Vestfirð-
inga 15% en á fyrstu mánuðum þessa árs 10,4%. Segir í ályktun
kjördæmisráðsins, að allri byggð á Vestfjörðum sé stórlega
ógnað, ef svo haldi fram sem horfi.
Kjördæmisráðið segir, að þær sýndaraðgerðir, sem nefnist
niðurtalning. muni lítt duga gagnvart dýrtíðinni, sem geysað
hafi í landinu. Stjórnmálaályktunin fer hér á eftir í heild:
Stjórnmálaályktun
Síðustu misserin hefur verið við
völd á íslandi ríkisstjórn sem á
margan hátt er einstæð. í upphafi
valdaferils hennar bundu margir
vonir við að hún gæti skilað raun-
verulegum árangri í mörgum þeim
málum, sem hafa verið meginvið-
fangsefni íslenskra stjórnvalda. Nú-
verandi ríkisstjórn hét því að við-
halda fullri atvinnu. Samkvæmt
opinberum hagskýrslum hefur hver
vinnufús hönd nóg að starfa, en ekki
er allt sem sýnist. Hópar íslendinga
taka sig upp ár hvert og flýja land.
Stjórnvöld hyggja ekkert að því að
búa atvinnurekstrinum þau skilyrði
að dugi til sköpunar nýrra atvinnu-
fyrirtækja. Þetta er hið dulbúna
atvinnuleysi, sem ekki kemur fram í
hagskýrslum, en hlýtur að brenna á
komandi kynslóðum. Á næstu ára-
tugum mun virkjun fallvatna og
jarðvarma svo og sá stóriðjurekst-
ur, sem því fylgir, hafa grundvallar-
þýðingu fyrir bætt lífskjör íslend-
inga. Ljóst er að þessi uppbygging
mun að mjög óverulegu leyti verða á
Vestfjörðum. Sjávarútvegurinn
mun því í næstu framtíð svo sem
endranær verða meginstoð atvinnu-
lífs í þessum landsfjórðungi og
raunar á enginn landshluti eins
mikið undir þróun og hag þessarar
atvinnugreinar og Vestfirðir. Rétt
er að benda á þau alvarlegu tíðindi
að hlutdeild Vestfirðinga í þorsk-
afla landsmanna hefur farið mjög
minnkandi, 15% fyrstu mánuðina
árið 1979, 12,9% fyrstu sex mánuð-
ina árið 1980, 10,4% fyrstu sex
mánuði þessa árs. Þessi þróun er
svo ískyggileg að allri byggð á
Vestfjörðum er stórlega ógnað, ef
svo heldur fram sem horfir. Sýndar-
aðgerðir þær sem nefnast niður-
talning munu lítt duga gegn dýrtíð-
inni, sem geysað hefur í landinu. Til
að sigrast á verðbólgunni þarf að
ráðast að rótum vandans. Á síðasta
ári, fyrsta stjórnarári ríkisstjórnar-
innar, jókst verðbólgan. Sú hjöðnun,
sem hefur orðið á þessu ári er vart
umtalsverð og alls ekki til frambúð-
ar. Fiktað hefur verið við vísitölu,
ríkisfyrirtæki jafnt og einkafyrir-
tæki rekin með stórfelldum halla.
Þannig hefur verðbólgan verið
klædd í dulargervi en ekki sigruð.
Kjördæmisráðið harmar myndun
núverandi ríkisstjórnar og þá
sundrungu, sem hún hefur valdið
meðal sjálfstæðismanna. Kjördæm-
isráðið bendir á nauðsyn þess, að
Sjálfstæðisflokkurinn gangi heill og
óskiptur til átaka við þau miklu og
vandasömu mál, sem nú er við að
glíma í okkar þjóðfélagi. Kjördæm-
isráðið hvetur því til eindregni og
sátta innan Sjálfstæðisflokksins og
treystir framkvæmdastjórn og
þingflokki, til að finna farsæla
lausn á þeim deilumálum, sem risið
hafa, hið allra fyrsta.
Ályktun um samgöngumál
Kjördæmisráð Sjálfstæðisflokks-
ins í Vestfjarðakjördæmi hefur
fjallað um samgöngumál fjórðungs-
ins og vill hvetja alla Vestfirðinga
til virkrar samstöðu um leiðir til
úrbóta. Kjördæmisráðið telur að
eðlilegast sé að þingmenn kjördæm-
isins og sveitarstjórnarmenn móti
meginstefnur í uppbyggingu sam-
gangna innan fjórðungsins þar sem
fullt tillit sé tekið til mikilvægustu
verkefna er tryggi búsetu alls fjórð-
ungsins og sem greiðastar samgöng-
ur innan hans og einnig að og frá
vestfirskum byggðum til annarra
landshluta. Kjördæmisráðið fagnar
þeirri samstöðu vestfirskra sveitar-
stjórnarmanna, sem þegar hefur
tekist í þessum málum, og hvetur þá
til frekari umræðna um samgöngu-
málin, og að fyllsta samheldni ríki
meðal Vestfirðinga um röðun verk-
efna í þessum málum. Kjördæmis-
ráðið áréttar fyrri samþykktir í
samgöngumálum og bendir á mik-
ilvægi þeirra í öllu mannlífi innan
fjórðungsins.
Ályktun um orkumál
Kjördæmisráð Sjálfstæðisflokks-
ins á Vestfjörðum lýsir fyllsta
stuðningi við stefnu og störf Orku-
bús Vestfjarða í uppbyggingu orku-
mannvirkja innan fjórðungsins.
Kjördæmisráðið hvetur Vestfirð-
inga til að standa fast saman um
málefni og framkvæmdaáform
Orkubús Vestfjarða þar til fullum
sigri er náð og öllum Vestfirðingum
tryggð afnot þeirrar orku, sem þeir
þarfnast á hagkvæmustu kjörum.
Kjördæmisráðið bendir á að Vest-
firðingar búa í dag við eitt hæsta
orkuverð á íslandi og gera kröfu til
þess að Vestfirðingum verði ekki
gert að greiða hærra orkuverð en
meirihluti landsmanna býr við.
Kjördæmisráðið styður því heils-
hugar þá kröfu Vestfirðinga að
stjórnvöld standi við gefin fyrirheit
um jöfnunarverð orku.
„Það er gengið
framhjá konum í
kvikmyndaiðnaði44
„Þær verða að bindast samtökum um
að gera hlutina sjálfar, ef þær vilja
koma verkum sínum á framfæri,“
segir Julie Christie, sem nú leikur í
kvikmyndinni „Gull“ á Langjökli.
„It’s like a burden of your back.“ sagði
Julie Christie. er hún var spurð
hvernig henni þætti að vinna að
kvikmynd undir stjórn kvenna í lyrsta
skipti á leikferli sínum og kvaðst
hiakka mikið til verksins. en hún er
þekkt fyrir að vera vandlát við val á
hlutverkum.
„Það er að vissu leyti eins og
létt sé af manni byrði,“ sagði
Julie Christie. er hún var spurð
hvort það væri ólikt þvi sem hún
ætti að venjast að vinna að
kvikmynd undir stjórn kvenna í
stað karla. „Það er svo margt
sem konur skilja sjálfkrafa en
karlmenn ekki.“ bætti hún við.
Leikkonan kom til landsins sl. laugar-
dag með hópi kvikmyndagerðarkvenna
og er ætlunin að taka hér atriði í fyrstu
bresku kvikmyndinni í fullri lengd, sem
eingöngu er unnin af konum. Myndatak-
an fer fram á Langjökli og hélt hópurinn
þangað strax á sunnudaginn en heim
halda þær fyrsta september.
Eins og áður. hefur verið sagt frá í
Morgunblaðinu fjallar myndin, sem ber
vinnuheitið „Gull“, um tvær konur og
upplifun hvorrar fyrir sig á tilfærslum
auömagns í heiminum. Sjá þær hlutina
frá ólíkum sjónarhornum, önnur vinnur
i banka í stórborg en hin er alin upp á
ónefndu gullgrafarasvæði. Þar kemur
Langjökull til sögunnar og er hann
sögusviðið, er Ruby, persóna Julie
Christie, rifjar upp barnæsku sína. Tvær
íslenskar stúlkur munu ennfremur leika
hana á ólíkum aldursskeiðum, Vigdís
Hrefna Pálsdóttir, 3 ára, og María
Pétursdóttir Ridgewell, 7 ára.
Fæstar kvennanna eru neinir ný-
græðingar í kvikmyndagerð. Babetta
Mangolte, sem sér um kvikmyndatök-
una, er vel þekkt á sínu sviði og hefur
m.a. unnið mikið með leikstjóranum,
Chantal Akerman. Mangolte er frönsk
að þjóðerni en starfar nú mestmegnis
sjálfstætt í Bandaríkjunum, að því er
hún tjáði blm. Leikstjóri er Sally Potter,
hönnuður Rose English og tónlistina
semur Lindsey Cooper, en þær Sally og
Lindsey hafa báðar komið til íslands
áður í tengslum við hjómsveitina „Fem-
inist Improvising Group“.
Hitt aðalhlutverkið, Celeste, er í
höndum Colette Lafont frá Frakklandi.
Móður Julie Christie leikur breska leik-
konan Hilary Westlake og eru þær
Lafont báðar í hópnum sem hingað kom.
Framkvæmdastjóri myndarinnar á ís-
landi er Kristín Ólafsdóttir, félagsfræði-
nemi. Guðný Halldórsdóttir og Dóra
Einarsdóttir verða einnig til aðstoðar.
„Ein leiö til aÖ
rétta hlut kvenna“
Afar góður andi virtist ríkja í hópnum
og greinilegt var að þær hlökkuðu til að
takast á við þetta óskaverkefni sitt, þó
að Babette Mangolte og aðstoðarkonur
hennar við kvikmyndatökuna létu í ljós
áhyggjur af veðrinu, sem svo sannarlega
leit illa út þennan dag.
Julie Christie reyndist vera látlaus og
vingjarnleg kona, greinilega sterkur
persónuleiki, en laus við alla „stór-
stjörnustæla“. „Ég á mjög annasamt ár
framundan," sagði hún. „Er nýkomin frá
því að leika í franskri kvikmynd og tek
strax til við að leika í annarri, þegar
þessari sleppir. Sú mynd verður byggð á
sögu eftir Rebeccu West og heitir „The
Return of the Soldier". Það er sjaldgæft
að mér berist handrit, sem eru jafn
mikið að mínu skapi og þetta,“ sagði
Christie um „GulP. „Og- ég ákvað strax
að taka hlutverkinu." Er blm. Mbl.
spurði hana hvort hún áliti að það væri
rétta leiðin fyrir konur, sem vildu koma
boðskap sínum á framfæri, að láta
karlmenn hvergi koma nærri verkefninu
sagði hún: „Það er ein leiðin til að rétta
hlut kvenna í kvikmyndaiðnaðinum. Og
er svo sannarlega ekki vanþörf á, þvi að
það er gengið framhjá konum og þær fá
óeðlilega fá tækifæri til að spreyta sig á
öðrum sviðum en í leik. í Ameríku hefur
verið reynt að leysa þetta með löggjöf
sem segir til um að svo og svo margar
konur skuli vera viðriðnar hverja kvik-
myndatöku, en því er erfitt að fylgja
eftir. Ég get því tekið dýpra í árinni og
sagt að þetta sé eina leiðin, sem er fær ef
konur vilja koma verkum sínum á
framfæri."
„í þessari mynd leik ég konu sem
reynir að skilja orsakasamhengi þjóðfé-
lagsgerðarinnar með því að „ferðast" í
gegnum eigið minni. Hin persónan,
Celeste, er í beinni tengslum við
raunveruleikann þar sem hún vinnur við
tölvuskerm í banka og sér á honum
hvernig auðæfin streyma milli landa.
Annars er myndin að mörgu leyti mjög
huglæg og mikið um táknræn atriði í
henni,“ sagði Christie. „Til dæmis verður
eitt atriðið tekið upp í danssal, þar sem
ég verð innan um fjölda af prúðbúnu
fólki. Siðan kemur Celeste á þeysireið á
hesti og „rænir" mér úr gleðskapnum.
Þetta atriði á að tákna vissa uppreisn
gegn ríkjandi samfélagsgerð, en verður
þó auðvitað að skoðast í tengslum við
myndina í heild.“
„Það er heilmikill léttir að vinna bara
með konum," sagði Julie Christie að
lokum. „Allt í einu er svo margt sem ekki
þarf að standa í baráttu til að fá
leikstjórann til að skilja. Það er góð
tilbreyting.“
Leikstjórinn, Sally Potter, sagði að
strax í upphafi hefði verið ákveðið að
eingöngu konur stæðu að gerð „Gulls-
ins“. Farið hefði verið fram á að fá Julie
Christie í aðalhlutverkið vegna þess að
hún nyti mikillar virðingar sem leikkona
og einnig vegna þess að nafn hennar
stuðlaði að því að verkið hlyti þá athygli
sem æskilegt væri. Aðspurð hvort „Gull“
byði upp á einhverjar lausnir á þjóðfé-
lagsvandamálum eða málefnum kvenna
sagði Potter að svo væri ef til vill ekki í
beinum skilningi, en a.m.k. væri gerð
tilraun til að vekja athygli á því hvar
skórinn kreppti.
„Er þetta raunhæft hlutfall?" spurði
Potter og leit yfir blaðamannahópinn,
sem mættur var á fundinn og samanstóð
aldrei þessu vant aðallega af konum frá
hinum ýmsu fjölmiðlum. Viðstaddar
kváðu upp úr um að svo væri nú ekki, hið
gagnstæða væri mun algengara.
Síðustu íréttir
Kristín Ólafsdóttir sagði í samtali við
Mbl. í gærkveldi að tökur við Langjökul
hefðu gengið afar vel, þrátt fyrir slæmt
veður á köflum og væri verkið komið
fram úr áætlun. I gær voru tekin atriði
með Julie Christie og Vigdísi Hrefnu
Pálsdóttur, sem er aðeins þriggja ára, og
sagði Kristín að sú litla hefði staðið sig
frábærlega vel. hhs.
Húpurinn, sem að gerð myndarinnar stendur. Fremst t.v. er Kristin Ólafsdóttir. framkvæmdastjóri „Gulls“ á íslandi. Sally
Potter leikstjóri, Nita Amy framleiðandi. Babctte Mangolte, sem tekur myndina og Diane Ruston hljóðmaður. Aftari röð
f.v.: Nancy Schiesari, aðstoðarkona við kvikmyndatökuna. Colctte Lafont, sem leikur aðalhlutverkið á móti Julie Christie,
Rose English hönnuður, Lindsay Cooper, sem semur tónlistina, Susanne Pillsbury tæknimaður. Hilary Westlake, en hún
leikur móður Julie Christic, og Julie Christie.
I.jósm. Mhl.: Kmilía
Tovc Ólafsson
myndhög>ívari
„Ég
hef
verið
meðhöndluð sem
prímadonna“
- segir Tove Ólafsson
myndhöggvari, sem
sýnir verk í
Listmunahúsinu,
en hún bjó á íslandi
fyrir 28 árum
„JEG IIAR folt meg som en
primadonna,“ sagði Tove Ólafs-
son, myndhöggvari, þegar ég
spurði hana að því hvernig
henni hefði liðið þessa viku.
sem hún hefur dvalið á Islandi
og undirhúið og opnað sýningu
á verkum sínum i Listmunahús-
inu við Lækjargötu.
„Ég seldi öll verk mín nema
eitt á opnunardeginum en það
seldist daginn eftir og er þetta
því besta sölusýning, sem ég hef
upplifað. Ég hefði ekki trúað
þessu að óreyndu. Þegar Knútur
Bruun hafði samband við mig
fyrir einu ári og spurði hvort ég
vildi sýna á íslandi, þá fannst
mér það mjög spennandi, en var
ekki viss um að nokkuð yrði af
því. Síðan talaði Knútur við mig
aftur og afráðið var að ég sýndi
hér í ágúst. Ég sagði við dóttur
mína áður en ég fór hingað, að
líklegast væru allir búnir að
gleyma mér, ég myndi sitja ein
úti í horni, enginn mundi koma
að skoða sýninguna, hvað þá að
nokkuð seldist.
Það var öðru nær. Ég komst
fljótt að því að ég á ennþá marga
góða vini á íslandi og það er eins
og ég hafi aldrei farið í burtu, né
hafi liðið 28 ár síðan ég var hér.
Þetta er stórkostleg upplifun,"
sagði Tove Ólafsson.
Tove tjáir sig ekki aðeins í
orðum heldur notar hún hend-
urnar til að undirstrika það sem
inni fyrir býr. Þegar hún talar
um tryggð íslendinga í sinn
garð, þrýstir hún krosslögðum
höndum að brjósti sér eins og til
að sýna hvaðan þetta trygglyndi
kemur.
Stuttu síðar rifjar hún það
upp, þegar hún fluttist til ís-
lands með þáverandi manni sín-
um, Sigurjóni Ólafssyni, mynd-
höggvara.
„Við komum í stríðslok, það
var í nóvember. Hér var allt
grátt og kalt og ég kunni alls
ekki við mig strax. Það var líka
erfitt að yfirgefa Danmörku,
fjölskyldu og vini þar. Það var
eiginlega ekki fyrr en ég upp-
götvaði, hvað það var stórkost-
iegt að vinna myndir í íslenskan
stein, að leiðindunum létti af
mér. Því ef maður finnur sig í
vinnu sinni, þá skiptir veðurfar
og loftslag ekki máli. Ég kynnt-
ist líka mörgu ágætu fólki hér,
mér finnst íslendingar mjög gott
fólk.
Við bjuggum inni í Laugarnesi
í steinhúsi, sem breski herinn
hafði reist og notað hafði verið
sem lyfjaverslun. Vinnustofan
okkar var í bragga skammt frá.
Þegar ég fór að heimsækja
Sigurjón í gær, þá tók ég strætó
og ætlaði að finna leiðina inn í
Laugarnesið. En það var svo
margt breytt og ég fann ekki
leiðina hjálparlaust. Þegar við
bjuggum i Laugarnesinu voru
þar grænar grundir en nú eru
komin þar stór umferðargata og
há hús.“
Hvernig fannst henni að hitta
Sigurjón aftur eftir öll þessi ár?
„Það var mjög gaman. Við
erum góðir vinir og eigum sam-
an tvær yndislegar dætur. Mér
fannst líka athyglisvert að sjá
það sem hann hefur verið að
gera á umliðnum árum og er ég
mjög hrifin af verkum hans.“
Hefur Tove gifst aftur?
„Maður giftist ekki nema einu
sinni. Þegar ég kom til Dan-
merkur þurfti ég að byrja alveg
upp á nýtt og hafði því engan
tíma til að leita mér að manni,
en slíkt tekur jú tíma, ekki hvað
síst vegna þess að ég er mjög
sérlunduð hvað þetta varðar. Ég
segi ekki að ég hafi orðið svolítið
hrifin öðru hvoru, en þá sagði
elsta dóttir mín:
„Den vil jeg ikke have til min
far“ og ekkert varð úr neinu."
Tove hlær. „Ég hef alltaf átt
góða vini og aldrei fundist ég
vera einmana. Mér finnst mjög
gott að vera ein með sjálfri mér.
Dætur mínar búa líka í nágrenni
við mig og ég á góða tengdasyni
og fjögur barnabörn."
Við víkjum að verkum hennar.
„Þau verk, sem ég kom með til
Islands eru öll fremur smá, því
erfitt er að flytja stór verk milli
landa. Ég vissi heldur ekki hvað
ég mundi selja hér mikið. Mér
finnst skemmtilegast að vinna
að stórum verkum og nýlega
fékk ég pöntun um að gera
fjögurra metra háa mynd af
skautahlaupara, sem verður sett
fyrir framan Brönderbyhallen,
sem er íþrótta- og tónleikahöll í
Kaupmannahöfn.
Verkin mín eru í náttúru-
legum stíl en ég er lítið fyrir að
gera abstraktmyndir. Högg-
myndalistamenn hér á Islandi
eru svo nútímalegir, að það
liggur við að mér finnist ég
gamaldags.“ Og Tove hlær aftur.
„Ég tilheyri listahóp í Dan-
mörku, sem kallar sig „Kamme-
raterne" í Kaupmannahöfn og
höldum við venjulega samsýn-
ingu í otkóber í sýningarsal, sem
er í Den Frie Udstillingsbygn-
ing, sem er nálægt ósterport.
Það er mjög dýrt að halda
sýningar í Kaupmannahöfn og
mikið fjárhagslegt hættuspil til
dæmis fyrir unga listamenn,
sem geta ekki áætlað hvað þeir
muni selja.
Ég hef verið i þessum félags-
skap í 35 ár og er líklegast sú
elsta í hópnum núna. Þetta er
afar skemmtilegur félagsskapur
og við hittumst alltaf einu sinni
á sumrin hjá einhverju úr hópn-
um, sumir búa út í sveit. Við
sláum upp veislu, dönsum,
drekkum og höfum það afar
skemmtilegt. Við tölum alls ekki
um listir heldur éitthvað allt
annað á þessum stundum, því við
erum jú bara venjulegar mann-
eskjur.
Ég mun ekki taka þátt í
samsýningunni með félags-
skapnum núna í október, því ég á
hreinlega ekkert til að sýna, því
allt seldist hér á íslandi!"
Tove er afar lifandi persóna og
það skín út úr henni mannleg
hlýja. Hún er grönn, kvik í
hreyfingum, hefur eiginlega fas
ungrar konu enda þótt hún sé
orðin 71 árs gömul.
„Ég hreyfi mig mjög mikið,
því ég þarf að vera að príla upp
og niður stiga. Ég er líka þannig
gerð að ég get borðað eins og
hestur án þess að það sjáist utan
á mér. Það er nú heldur ekki
þægilegt fyrir myndhöggvara að
vera digur.
Ég hef alltaf verið hraust og
haft gott vinnuþrek og þó ég sé
komin nokkuð til ára minna, þá
finn ég ekki svo mjög fyrir
aldrinum."
Tove er búin að dvelja á
Islandi í viku og hefur haft
mikið að gera.
„Ég hef heimsótt marga vini
mína en hef þó ekki getað dvalið
nema stutt hjá hverjum þeirra,
því ég er að fara á morgun."
„Ég er búin að vera alveg nógu
lengi hér og ef satt skal segja þá
er ég orðin svolítið þreytt, því ég
er búin að tala svo mikið, brosa
svo oft, að ég held að ég sé búin
með kvótann fyrir næsta hálfa
árið. Ég verð því að fara heim
núna, ég á ólokið við höggmynd-
ina mína að skautahlauparan-
um, sem ég þarf að Ijúka við
fyrir ákveðinn tíma. Ég verð líka
að reyna að komast niður á
jörðina aftur og verða venjuleg
manneskja en ekki filmstjarna
eins og ég hef verið núna síðustu
daga,“ segir Tove og hlær inni-
lega.