Morgunblaðið - 20.09.1981, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 20. SEPTEMBER 1981
57
Sturla Sighvatsson. sem Egill
Ólafsson leikur. Kvikmyndin er
um Snorra öðrum fremur, en i
íslendingasögu er Sturla tvi-
mælalaust fyrirferðarmestur.
Krimmur ok glæsilegur höfðinjíi
sem einskis svífst, en verður þó
að lúta í lægra haldi fyrir ofur-
efli liðs að lokum.
Gizur Þorvaldsson jarl, en Hjalti
Rögnvaldsson fer með hlutverk
hans. Allar myndirnar tók Auður
Eir Guðmundsdóttir.
studdi höndum at höfði honum,
því at hann var þrotinn af mæði,
en lítt sárr eða ekki.
Þá kom Kolbeinn ungi at ok
spurði: „Hverr húkir þar undir
garðinum?"
„Sighvatr," sögðu þeir.
„Hví drepið þér hann eigi?“
sagði Kolbeinn.
„Því, at Björn hlífir honum,"
sögðu þeir.
„Drepið þér hann þá fyrst,"
sagði Kolbeinn.
Björn hrökk þá í brott þaðan.
Kolbeinn lagði til Sighvats með
spjóti, þar er mættist hálsinn ok
herðarnar, ok varð þat lítit sár,
þvi at oddurinn var af spjótinu.
Sighvatr mælti: Höfumst orð
við, — þér munuð nú ráða skiptum
várum.“
Þá hljóp at Einarr dragi ok hjó í
höfuð Sighvati, ok var þat ærit
banasár, en þó unnu þá fleiri
menn á honum.
En er Sighvatr djákni sá þetta,
þá lagðist hann ofan á nafna sinn
ok var þar veginn.
Sighvatr Sturluson hafði sjautj-
án sár. Þá var hann á inu átta ári
ins sjaunda tigar.
Arni Auðunarson lézt þar við
mikinn orðstír. Þorvarðr ór Saur-
Sturla Sighvatsson veginn I Orlygsstaðabardaga 1238.
Veginn Sighvatur Sturluson á
Grund. á Orlygsstöðum í Skaga-
firði 1238. Sighvatur djákni hafði
lagst ofan á nafna sinn er hann
var veginn, og var hann þá
einnig veginn.
Upphafsatriðið í kvikmyndinni um Snorra: Hallbera Snorradóttir á
Þingvöllum.
Sturla Sighvatsson við annan mann á Þingvöllum við Oxará.
bæ var í brynju þeirri, er Fulltrúi
hét, ok gengu ekki spjótalög á
hana. Þat gaf honum líf, en
Kolbeinn, þá er hann kom til.
Sámr lézt þar. Árni var á átta tigi.
Þeir flettu Sighvat öllum klæð-
um nema stuttbrókum.
Jafnframt þessu er at segja frá
Sturlu. Hann hafði mikla atsókn
ok varðist alldrengiliga.
Markús Þorgilsson hét ungr
maðr. Hann hljóp ór flokki Sturlu
ofan á garðinn snemma fundarins.
Hann var lagðr með spjóti í
gegnum ok varðist síðan sem bezt.
Þá fekk hann annat lag í gegnum,
svá at út fellu iðrin, ok þá fell
hann.
Sturla hörfaði upp ór kvínni
fyrir neðan húsit ok svá vestr um.
Lauga-Snorri gekk fyrir Sturlu ok
hlífði honum með buklara ok hafði
sverðit undir buklaranum, sem þá
er menn skylmast. Sturla hafði
sinn buklara yfir höfði honum. Þá
var mikil atsókn at Sturlu, en
Snorri hlífði honum, en ekki sér
sjálfum, ok fekk hann því mörg
sár ok stór, áðr hann fell. Sturla
varðist með spjóti því, er Grásíða
hét, fornt ok ekki vel stinnt
málaspjót. Hann lagði svá hart
með því jafnan, at menn fellu
fyrir, en spjótit lagðist, ok brá
hann því undir fót sér nökkurum
sinnum.
Húnröðr, sonr Magnúss Hún-
röðarsonar, lagði spjóti til Sturlu,
en hann lagði á mót, svá at
Húnröðr fell. Hann var lítill maðr
ok hafði góða brynju ok varð ekki
sárr.
Þá sótti Koðrán Svarthöfðason
at Sturlu ok lagði til hans með
spjóti.
Sturla mælti til hans: „Ertu þar
enn, fjandinn?"
Koðrán svarar: „Hvar væri hans
meiri ván?“
Þat segja fleiri menn, at Sturla
skeindist eigi á því lagi.
Þá stóð Húnröðr upp ok lagði
spjóti í hægri kinn Sturiu ok nam
í beini stað. Þá mælti Sturla: „Ok
nú vinna smádjöflar á mér,“ sagði
hann.
Þá lögðu tveir menn senn til
Sturlu. Hjalti biskupsson lagði í
vinstri kinn honum, ok skar spjót-
it út ór tungu, ok var sárit
beinfast. Böðvarr kampi, sonr
Einars nautbælings, lagði spjóti í
kverkr Sturlu ok renndi upp í
munninn.
Sturla lagði til Hjálms á Víði-
völlum, ok fell hann við.
Þá er Sturla var sárr þrimr
sárum, mælti hann til Hjalta:
„Grið, frændi," sagði hann.
„Grið skaltu af mér hafa,“ sagði
Hjalti.
Sturla var þá þrotinn af mæði
ok blóðrás. Hann studdi þá hönd-
unum á herðar Hjalta, ok gengu
þeir svá út af gerðinu. Hjalti tók
þá annarri hendi aftr á bak Sturlu
ok studdi hann svá. Sturla kastaði
sér þá niðr, er hann kom skammt
frá gerðinu. Mál hans var þá
óskýrt, ok þótti Hjalta sem hann
beiddist prestsfundar. Hjalti gekk
þá í braut, en yfir honum stóð
Óláfr tottr, mágr Flosa prests.
Hann skaut skildi yfir Sturlu, en
Játgeirr Teitsson mágr Gizurar
kastaði buklara yfir hann.
Þá kom Gizurr til ok kastaði af
honum hlífunum ok svá stálhúf-
unni. Hann mælti: „Hér skal ek at
vinna." Hann tók breiðöxi ór
hendi Þórði Valdasyni ok hjó í
höfuð Sturlu vinstra megin fyrir
aftan eyrat mikit sár ok hljóp lítt
í sundr. Þat segja menn þeir, er
hjá váru, at Gizurr hljóp báðum
fótum upp við, er hann hjó Sturlu,
svá at loft sá milli fótanna ok
jarðarinnar. Þá lagði Klængr
Bjarnason í kverkr Sturlu í þat
sár, er þar var áðr, ok upp í
munninn. Var allt sárit svá mikit,
at stinga mátti í þrimr fingrum.
Þá kom Einarr Þorvaldsson þar
ok sagði lát Sighvats.
„Ekki tel ek at því,“ sagði
Gizurr.
Önundr biskupsfrændi skar
púss af Sturlu ok fekk Gizuri.
Annarr maðr dró gull af fingri
honum, þat er átt hafði Sæmundr
í Odda, dökkr steinn í og grafit á
innsigli. Gizurr tók gullit ok vápn
Sturlu.
Markús Marðarson lagði spjóti í
kvið Sturlu hægra megin upp frá
nafla. Þrjú sár hafði hann á
bringunni vinstra megin. Naddr
hét maðr, er hjó á barka Sturlu.
Engi sár blæddu, þau er hann
fekk, síðan er Gizurr vann á
honum.
Þórarinn Sveinsson var jafnan
nær Sturlu ok bar sik vel, en
Gizurr gaf honum grið, þá er hann
kenndi hann, fyrir sakir frænd-
semi við Gróu konu Gizurar.
Þórarinn þó líki Sturlu ok saum-
aði um, en þeir höfðu áðr flett
líkit, svá at bert var.
Septembernótt í
Reykholti 1241
Þeir Kolbeinn ungi ok Gizurr
fundust í þann tíma á Kili ok
gerðu ráð sín, þau er síðan kómu
fram.
Þetta sumar var veginn Kolr
inn auðgi. Árni, er beiskr var
kallaðr, vá hann. Síðan hljóp hann
til Gizurar, ok tók hann við
honum.
Þá er Gizurr kom af Kili,
stefndi hann mönnum at sér. Váru
þar fyrir þeir bræðr, Klængr ok
Ormr, Loftr biskupsson, Árni
óreiða. Helt hann þá upp bréfum
þeim, er þeir Eyvindr ok Árni
höfðu út haft. Var þar á, at Gizurr
skyldi Snorra láta útan fara,
hvárt er honum þætti ljúft eða
leitt, eða drepa hann at öðrum
kosti fyrir þat, er hann hafði farit
út í banni konungs. Kallaði Hákon
konungr Snorra landráðamann við
sik. Sagði Gizurr, at hann vildi
með engu móti brjóta bréf kon-
ungs, en kveðst vita at Snorri
myndi eigi ónauðigr útan fara.
Kveðst Gizurr þá vildu til fara ok
taka Snorra.
Ormr vildi ekki vera í þessi
ráðagerð, ok reið hann heim á
Breiðabólstað.
Gizurr dró þá lið saman ok
sendi þá bræðr vestr til Borgar-
fjarðar á njósn, Árna beisk ok
Svart. En Gizurr reið frá liðinu
með sjau tigu manna, en Loft
biskupsson lét hann vera fyrir því
liðinu, er síðar fór. Klængr reið á
Kjalarnes eftir liði og ok svá upp í
herað.
Gizurr kom í Reykjaholt um
nóttina eftir Mauritíusmessu.
Brutu þeir upp skemmuna, er
Snorri svaf í.
En hann hljóp upp ok ór
skemmunni ok í in litlu húsin, er
váru við skemmuna. Fann hann
þar Arnbjörn prest ok talaði við
hann. Réðu þeir þat, at Snorri
gekk í kjallarann, er var undir
loftinu þar í húsunum.
Þeir Gizurr fóru at leita Snorra
um húsin.
Þá fann Gizurr Arnbjörn prest
ok spurði, hvar Snorri væri.
Hann kvaðst eigi vita.
Gizurr kvað þá eiga sættast
mega, ef þeir fyndist eigi.
Prestr kvað vera mega, at hann
fyndist, ef honum væri griðum
heitit.
Eftir þat urðu þeir varir við,
hvar Snorri var. Ok gengu þeir í
kjallarann Markús Marðarson,
Símon knútr, Árni beiskr, Þor-
steinn Guðinason, Þórarinn Ás-
grímsson.
Símon knútr bað Árna höggva
hann.
„Eigi skal höggva,“ sagði Snorri.
„Högg þú,“ sagði Símon.
„Eigi skal höggva," sagði Snorri.
Eftir þat veitti Árni honum
banasár, ok báðir þeir Þorsteinn
unnu á honum.
(íslendingasaga rftir Sturlu
Þórðarson. Bókaútgáía
Menningarsjóðs og I>jóð-
vinafélagsins. Kevkjavik
1971.)