Morgunblaðið - 20.09.1981, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 20. SEPTEMBER 1981
51
heima, og ef svo er, í hverju er
hann þá fólginn?
„Þessu er erfitt að svara í stuttu
máli, en ég skal þó reyna. „Stand-
ardinn“ á knattspyrnunni er tölu-
vert hærri en heima, og einkum
áberandi hvað breiddin er miklu
meiri. Þegar íslenska landsliðið
lék gegn því sænska í Halmstad í
fyrra og stóð sig með miklum
ágætum í 1:1 jafnteflisleik, voru
Svíar í miklum vandræðum með
landslið sitt. Þar voru að eiga sér
stað kynslóðaskipti ef svo má að
orði komast, auk þess sem nýr
landsliðseinvaldur hafði þá tekið
við stjórninni, Lars „Laban" Arn-
esson, fyrrum þjálfari Öster. Hans
vandamál var það að það vantaði
afgerandi toppleikmenn í sænsku
knattspyrnuna. Breiddin var hins
vegar svo mikil, að hægt hefði
verið að velja 5 til 6 nokkurn
veginn jafnsterk landslið. Enda
fór svo að Laban notaði um eða
yfir 30 leikmenn áður en hann
fann kjarnann, sem hefur staðið
sig svo vel í sumar. En í sumar
hafa Svíar unnið síðustu fjóra
leiki sína, gegn Norður-írum 1:0
og Portúgal 3:0 í undankeppni
Heimsmeistarakeppninnar, og svo
hafa þeir unnið bæði Búlgari og
Finna 1:0.
Gagnstætt því sem hefur gerst á
íslandi og í Danmörku meðal
annars, hafa æ færri Svíar gerst
atvinnumenn í knattspyrnu sunn-
ar í Evrópu á undanförnum árum.
Þeir eru sjálfsagt ekki nema 5
núna, sem eitthvað kveður að, og
aðeins einn þeirra er fastur lands-
liðsmaður. Tveir frægustu leik-
menn Svía undanfarinn áratug,
Ralf Edström fyrrum félagi Ás-
geirs Sigurvinssonar í Belgíu, og
Ronnie Hellström, sem talinn hef-
ur verið einn besti markvörðurinn
í Vestur-Þýskalandi sl. 6 til 7 ár,
hafa ekki verið í landsliðinu í ár.
Og víst er að ekki eru Svíar í
markmannsvandræðum.
Gæði markvörslunnar eru hér
stórum meiri en heima, þó mér
sýnist að vísu af blöðunum, sem
íslenskir markverðir hafi staðið
sig betur í ár en oft áður. Við hjá
AIK höfum til dæmis frábæran
4 » ' 'A i-4 * » 1 1**4 • 4»á.5 U ð 1 # » I
markvörð, sem þó er aðeins vara-
markvörður landsliðsins. Marga
fleiri markmenn gæti ég einnig
nefnt, fjöldinn allur er af þeim,
allt niður í 3. deild. Breiddin er öll
miklu meiri hér en heima, og er
nánast ótrúleg. Getu- eða gæða-
munur á milli deilda er mjög lítill,
og bestu liðin í annarri deild eru
sjálfsagt oft betri en þau lakari í
fyrstu deildinni. Sama er að segja
um muninn milli 2. og 3. deildar,
og áfram niður deildakerfið.
Hér eru leikmenn líka almennt
betur þjálfaðir en heima á Fróni,
og er það raunar eðlilegt. Aðstöðu-
munurinn er mikill, og menn eru
mun betur grunn- og þrekþjálfaðir
hér fyrir keppnistímabilin en
heima. Við hjá AIK vorum til
dæmis komnir í mjög góða æfingu
í febrúar-mars í vetur, eftir að
hafa æft fimm sinnum í viku
fyrstu tvo mánuði ársins. Og frá
því síðari hluta febrúar lékum við
15 æfingaleiki, og dvöldum um
tíma í ísrael i æfingabúðum. Við
vorum því mjög vel undir keppn-
istímabilið búnir æfingalega séð.
— Jafnvel er undirbúningurinn
stundum of strangur, sem kemur
síðar í ljós í leikþreytu.
Knattspyrnan hér er þó ekki
eins miklu betri en heima eins og
ætla mætti, og kemur þar ýmis-
legt til: Hér vantar til dæmis
tilfinnanlega góða erlenda þjálf-
ara, er hleypi nýju blóði í knatt-
spyrnuna. Sænskir þjálfarar virð-
ast flestir kunna það sama, og því
kemur of sjaldan eitthvað óvænt í
ljós. Þarna hafa sum íslensk
knattspyrnulið staðið mun fram-
ar, svo sem ÍA og Valur, sem hafa
haft marga frábæra útlenda þjálf-
ara hjá sér, sem kennt hafa
leikmönnum nýja hluti. Hér í
Svíþjóð finnst mér líka of mikið
um neikvæða knattspyrnu, ef svo
má kalla hana, það er knattspyrnu
sem leggur of mikla áherslu á
varnarleik. — Undantekningar
eru þó frá þessu, svo sem Öster og
Örgryte, sem leika oft skemmti-
lega knattspyrnu með uppbyggi-
legum sóknarleik.
Sænsk knattspyrna virðist þó
þegar allt er skoðað heldur vera á
uppleið, og menn eru farnir að
taka eftir nokkrum mjög
skemmtilegum leikmönnum með
sumum liðanna, sem beðið er eftir
og menn vænta sér mikils af. Enn
er hins vegar ekki útséð um hvort
Svíum helst á þeim, eða hvort þeir
bestu fara til stóru liðanna í Mið-
og Suður-Evrópu, eins og gerist
með íslenska knattspyrnumenn.
Æfingar og leikir
— En hvernig gengur lífið
annars fyrir sig hér, snýst þetta
allt i kringum fótbolta, og ef svo
er, er þá ekki um að ræða heldur
einhæft og leiðigjarnt starf?
„Auðvitað hlýtur þetta að snú-
ast meira og minna í kringum
knattspyrnuna, en þar með er ekki
sagt að það þurfi að vera leiðin-
legt. Hér er miklu fremur um það
að ræða að mér gefst nú tími og
tækifæri til að sinna aðaláhuga-
málinu, knattspyrnunni, án þess
Hörður meö dóttur þeirra Sigríö-
ar, Bryndísi litlu. Sigríöur baðst
undan myndatöku, en í staðinn
fékk aö sitja fyrir meö feöginin-
um, lítill maöur gestkomandi hjá
þeim, Jakob aö nafni.
Höröur Hilmarsson í landsleik á
Laugardalsvellinum . Hann hefur
þegar leíkíö 14 landsleiki f
knattspyrnu fyrir ísland.
að hafa samviskubit yfir þvi að
vera að taka það frá öðru, til
dæmis vinnunni eða fjölskyldunni.
Atvinnan er ekki í vegi eins og
áður er komið fram, og æfingar og
leikir hér stangast heldur ekki á
við eðlilegt fjölskyldulíf, eins og
það gerir gjarna heima.
En í stórum dráttum gengur
þetta þannig fyrir sig, að við
æfum flesta daga vikunnar, tvo til
fjóra klukkutíma í senn, og þá er
allt meðtalið, nudd og læknisskoð-
un fyrir æfingar, þrekæfingar,
skotæfingar og leikaðferðir, auk
þess sem farið er yfir næstu leiki á
töflu, eða að menn kynna sér
næstu mótherja á annan hátt.
Við eigum alla jafna frí daginn
eftir leik, en sama dag og leikið er
tökum við oftast létta æfingu
snemma dagsins. Leikdaga erum
við annars saman mest allan
daginn, hittumst í höfuðstöðvum
félagsins, förum gjarna á æfingu,
borðum létta máltíð saman, og
leggjum okkur síðan, og komum
þá saman til leikvangsins nokkru
fyrir leik. — Ef við erum á útivelli
er þetta að nokkru svipað, nema
hvað ferðalög til og frá setja að
sjálfsögðu strik i reikninginn.
En mikið er lagt upp úr því að
leikmenn umgangist hverjir aðra,
við borðum saman eftir æfingar,
ræðum mikið saman, og reynt er
að fá upp sem mesta samheldni,
og það finnst mér hafa tekist
ágætlega hér hjá AIK.
Munurinn er á hinn bóginn
mikill frá því sem maður á að
venjast heima, er leikmenn lið-
anna eru meiri félagar og vinir
utan vallar en hér. Þar eru þetta
oftast strákar sem aldir eru upp
hjá viðkomandi félögum, hafa
leikið saman allt frá því þeir voru
í yngri flokkunum. Menn fara því
saman á bíó, skemmta sér saman
og heimsækja hverjir aðra. Hér
má aftur segja að samverunni
ljúki um leið og gengið er út úr
húsi félagsins, leikmenn umgang-
ast ekki mjög mikið í frítíma
sínum, þó vissulega komi það fyrir
að allir fari saman út með konum
sínum, eða að þeir heimsæki
hverjir aðra.“
Svíar formfastari
* *
en Islendingar
— Stafar þetta eingöngu af öðru
eðli atvinnuknattspyrnunnar en
áhugamennskunnar, eða eru Svíar
á einhvern hátt frábrugðnir okkur
íslendingum?
„Hvorttveggja held ég, en þó er
rétt að undirstrika að hér er ekki
um að ræða hina hörðu atvinnu-
mennsku eins og hún þekkist í
Mið-Evrópu, svo samkeppnin milli
manna hér stendur félagslegum
samskiptum varla eins fyrir þrif-
um.
En Svíar eru um margt ólíkir
okkur, fjölskyldubönd eru ekki
eins sterk, samband milli foreldra
og uppkominna barna er kulda-
legra en við eigum að venjast, og
eins finnst mér sem Svíar séu mun
formfastari á ýmsum sviðum en
við erum.“
— Hvað áttu við með því?
„Það er kannski ekki svo auðvelt
að skýra þetta út fyrir fólki, sem
ekki hefur búið hér, en þetta
birtist þó á ýmsa vegu. Hér er til
dæmis mjög fátitt að vinir eða
kunningjar komi skyndilega og
óvænt í heimsókn hvor til annars,
heldur er eins og alltaf þurfi að
vera um formleg boð að ræða.
Komi maður óvænt i heimsókn að
kvöldi til, í kvöldkaffi eins og svo
algengt er heima, þá er allt eins
líklegt að andrúmsloftið verði
þvingað, og gestirnir fá það oft á
tilfinninguna að þeir séu ekki
beint velkomnir, eða að minnsta
kosti að æskilegra hefði verið að
tilkynnt hefði verið um komuna
með meiri fyrirvara! — Flestir
Svíar ganga raunar með dagbók
upp á vasann, þar sem þeir skrá
niður hvenær þeir eiga að fara
eitthvert eða hvenær gestir komi
til þeirra. Hafi maður orð á því að
gaman væri að „kíkja inn“ eitt-
hvert tiltekið kvöld, þá má alveg
eins búast við að flett verði upp í
bókinni góðu, og síðan sagt, nei
því miður, pabbi og mamma koma
þá, en við erum laus þann 20. ef
það hentar ykkur! Nú, sinn er
siður í landi hverju, og þetta gerir
Svíana náttúrulega hvorki að
betri né verri mönnum en við
erum, en því er ekki að leyna að
við Islendingarnir hér leyfum
okkur að brosa í laumi að þessum
tiltektum.
Þessi lýsing þarf þó alls ekki að
vera „týpisk" sænsk að öllu leyti.
Við búum í stórborg með miklum
fjarlægðum, og ég hef trú á að
þetta sé öðru vísi úti á landi, í
smærri bæjarfélögum. Það þarf þó
ekki að vera alls staðar, til dæmis
hafa tveir íslenskir knattspyrnu-
menn hér sagt mér svipaða sögu,
þótt þeir búi annars staðar, þeir
Þorsteinn Ólafsson í Gautaborg og
Teitur Þórðarson sem var í
Váxjö."
— Þú minntist á fjölskyldu-
tengsl. Á hvern hátt eru þau
frábrugðin því, sem við eigum að
venjast?
„Það lýsir sér eiginlega á sama
hátt og ég var að tala um samgang
vina og kunningja: Formlegheit
cru ríkjandi, foreldrar hafa ekki
mikið samband við börn sín eftir
að þau eru farin að heiman, og öll
tengsl fjölskyldunnar eru mun
lausari en ég held að almennt
gerist heima. Þetta leiðir oft til
mikils einmanaleika meðal eldra
fólks og hér er mikið talað um
margvísleg félagsleg vandamál
eldri borgara, til dæmis er alk-
óhólismi þar talsvert útbreiddur.
En hér verður þó að sjálfsögðu
alls staðar að gæta þess að alhæfa
ekki um of, sænska velferðarríkið
svokallaða er heimsþekkt og
margt gott um það að segja, en um
leið ætti fólk þó að hafa i huga að
það er alls ekki gallalaust."
Mannsæmandi laun
Hörður Hilmarsson býr sem
áður segir í Solna, útborg Stokk-
hólms, ásamt unnustu sinni, Sig-
ríði Brynjúlfsdóttur, og árs gam-
alli dóttur þeirra, Bryndísi. Þau
búa í stórri 5 herbergja íbúð, aka
um á nýrri bifreið af gerðinni
Honda Accord, og ekki er að sjá að
þau skorti neitt.
— Þýðir þetta að laun þín í
knattspyrnunni séu svo há, að taki
langt fram venjulegum launum?
„Við höfum kosið að ræða þau
mál ekki nákvæmlega, enda sé ég
ekki að meiri ástæða sé fyrir
knattspyrnumenn en aðra laun-
þega að vera að gefa laun sín upp í
blöðum. Ég get þó aðeins sagt það
að ég hef mannsæmandi laun og
við líðum ekki skort!“
— Þú kannt bærilega við þig í
Svíþjóð, og þú hefur mannsæm-
andi laun. Þýðir það að þú verðir
hér áfram?
„Það er allt óákveðið ennþá. Við
erum ákveðin í að við munum
Iptjast að heima, en hvenær það
verður veit ég ekki. Ég hef velt því
fyrir mér að flytjast heim í haust,
en einnig hef ég kannað ýmislegt
annað sem boðist hefur. Þar á
meðal er bæði áframhaldandi dvöl
við knattspyrnuiðkun hér í Sví-
þjóð, eða þá að flytjast eitthvert
annað, þar sem betra býðst. Það
skýrist allt síðar, og nú er ég ekki
tilbúinn til að ræða það frekar.“
Þar með létum við viðtalinu
lokið að sinni, og kvöddum Hörð,
Sigríði og Bryndísi litlu, með
þökkum fyrir frábærar móttökur
nokkra hásumardaga fyrr í
sumar.
- AII
Riddaralögregla, lögregluþjónar meö alvæpni og sórþjálfaöir lögregluhundar eru jafnan til taks, þegar
knattspyrnuleikir fara fram í Stokkhólmi, ef til ólóta kynni að koma.