Morgunblaðið - 16.10.1981, Page 2

34
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 16. OKTÓBER 1981
Líflíkur
fyrirbura
fara vaxandi
Paglegt
Hildur Einarsdóttir
ó þaö sé ekki algengt, aö
börn fæöist fyrir tímann þá
getur þaö oröiö hluti af dag-
• legu lífi að eignast fyrirbura. Fyrir-
burar eru þau börn kölluö, sem
fæðast fyrir lok 37. viku
meðgöngutímans. Flest þeirra eru
innan viö 2500 grömm (10 merkur)
að þyngd en meöalstórt barn, sem
fæöist á eðlilegum tíma eöa eftir
40 vikna meögöngu vegur um
3.500 grömm (14 merkur). í þeim
tilfellum, sem börn fæöast fyrir
tímann þá eru þau höfö í hitakassa
Rætt viö Hörö
Bergsteinsson lækni
á Vökudeild barna-
deildar Hringsins
og þar eyöa þau fyrstu vikum
ævinnar eöa þar til þau hafa náö
þeim þroska aö þau geti haldiö á
sér hita og nærst eölilega.
Morgunblaöiö átti viötal viö
Hörö Bergsteinsson, lækni á
Vökudeild Barnasþítala Hringsins
og sþuröi hann meöal annars,
hvers vegna börn fæddust fyrir
tímann?
„Því miður eru orsakir fyrirbura-
fæöinga ekki kunnar í öllum tilfell-
um. Kunnar orsakir fyrirbura-
fæöinga má rekja til þátta eins og
þeirra, aö legvatn fari hjá móöur
fyrir fæöingu, blæðingar eigi sér
staö, til dæmis ef fylgja losnar eöa
fyrirsæt fylgja situr fyrir leghálsop-
inu, eöa komi upp sýkingar eins og
þvagfærasýking. Ef um tvíbura eöa
fleirburafæöingu er aö ræöa, þá er
meiri hætta á fyrirburafæöingu.
Fleiri atriöi koma til eins og ef leg
móöurinnar er vanskapaö eöa
leghálsinn hefur skaöast til dæmis
vegna aögeröa. Endurtekin fóstur-
eyöing getur einnig valdiö skaöa á
leghálsi. Ungar mæöur, sem eru
innan viö 16 ára aldur eiga meira á
hættu í þessum efnum einfaldlega
vegna þess, aö líkami þeirra er
ekki oröinn nógu þroskaður. Svo
eru sumar konur, sem viröast ein-
faldlega ekki ganga meö börn sín
lengur en 36 vikur og endurtekur
þaö sig viö hverja fæöingu.
Athuganir hafa leitt i Ijós, aö
fyrirburafæöingar má einnig rekja
til félags- og efnahagslegra atriöa.
j Bandaríkjunum hafa athuganir
sýnt fram á, aö fyrirburafæöingar
eru tíöari hjá konum, sem búa í
fátækrahverfum miöborganna viö
slæman kost en tíöni fyrirburafæö-
inga þessara kvenna er 15—20%
meöan tíöni fyrirburafæðinga hjá
konum, sem búa i úthverfum borg-
anna viö betri ytri skilyröi er aöeins
4—5%. Einnig geta óhóflegar
reykingar, áfengisnotkun og fíkni-
efnaneysla gert þaö aö verkum aö
konur fæöa of snemma."
Hvaöa meöferö og aöhlynningu
fá börn, sem fæöast fyrir tímann?
„Fyrirburar eru lagöir í svokall-
aöa hitakassa (incubator), því þeir
geta ekki haldið líkamshitanum
heldur fellur hann niöur í þann hita,
sem er í umhverfi þeirra. Annars
fer meöferðin eftir því hversu
óþroskuö börnin eru.
Fyrirburar eru í flestum tilfellum
heilbrigö börn, sem fæöast of
snemma og eru líffæri þeirra því
óþroskuö. Fæöingin sjálf og þau
ytri áhrif, sem börn veröa fyrir á
fyrstu dögunum eftir fæöinguna
hvetja líffæri þeirra til aukins
Fylgihlutirnir
eins og punkturinn
yfir iiö...
Tíska
Hildur Einarsdóttir
Ýmsir skemmtilegir fylgihlutir eru hluti af núverandi tísku.
Þar er fyrst aö nefna beltin, sem eru bundin eöa spennt
um mittið. Þaö má fá ótal geröir af þessum beltum bæöi úr
leöri, ýmsum klæöaefnum og svo málmum og eru málm-
beltin oft haganlega gerö. Beltin fara vel viö fína kvöld-
kjóla og svo grófar peysur og blússur.
Stórir skartgripir eru líka áberandi hluti af núverandi
tísku. Skartgripirnir eru gylltir, brons- eöa silfurlitaöir og er
hugmyndafluginu óspart beitt viö gerö þessara glæsilegu
gripa eins og meöfylgjandi myndir bera með sér.
t