Morgunblaðið - 11.06.1982, Qupperneq 9

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 11. JÚNÍ 1982
41
Lykillinn aö vel þjálfuðum lík-
ama er kraftur blóörásarinnar.
Enginn hluti líkamans getur verið
án blóös frá hjarta og lungum.
Blóöiö flytur næringu og súrefni til
allra fruma líkamans til þess aö
bruni geti átt sér staö. Þaö er viö
þennan efnabruna sem hreyfiork-
an myndast og skiptir þá miklu
máli hvort líkaminn er í þjálfun eöa
ekki. Vel þjálfaöur líkami vinnur
eins og vel smurö vél og safnar
litlum úrgangi, en illa þjálfaöur lík-
ami hleöur upp í vöövum úrgangs-
efnum sem valda þreytu. Til dæmis
er mjólkursýrumyndun í vöövum í
beinu hlutfalli viö þreytu hjá illa
þjálfuöum manni. Hjá þjálfuöum er
viönámsgetan meiri. Viö skipu-
lagöa langtímaþjálfun geta oröið
eftirfarandi breytingar á líkams-
starfseminni:
IHjarta. — Stækkar og styrk-
■ist. Starfar af meira öryggi
bæöi í hvíld og eins viö aukiö
vinnuálag. Hjartsláttur í hvíld hjá
manni eftir mikla þolþjálfun getur
lækkaö um 20 slög á mín. eöa
jafnvel meira.
2Lungu. — Loftrými lungn-
■ anna eykst og súrefniö nýtist
betur.
3BIÓÖ. — Bióöframleiösla
■ eykst, fleiri rauð blóökorn
(súrefnisberar) myndast. Meðal-
maöur getur viö þolþjálfun aukiö
blóðmagnið um fjóröung.
4Æöar. — Stækka og veröa
■ sveigjanlegri viö mikið blóö-
rennsli. Þær geta þjónaö stærra
svæöi fyrir bragöiö.
5Meltingarfæri. — Slökun á
■ sér staö og minni úrgangs-
efni viröast myndast í maganum
hjá þjálfuöum manni. Hreyfing
bætir meltinguna og flýtir fyrir
efnaskiptum.
6Vöövakerfi. — Ummál vööva
■ eykst, svo og styrkleiki um
stund og úthald í lengri tíma.
7Fitumagn. — Blóöfita minnk-
■ ar og líkamsfita notast viö
brunann og hverfur af líkamanum.
Líkur á kransæöasjúkdómum
minnka. Takiö eftir aö grannur
maöur getur haft mikla blóöfitu.
Erlendar
bækur
Björn Bjarnason
Bókin Gorky Park hefur oröiö mjög
vinsæl víöa um lönd og skipar sæti
ofarlega á listum yfir söluhæstu
bækur um þessar mundir. Höfundur
bókarinnar er Martin Cruz Smith og
er hann sagöur blaðamaöur og
tímaritsritstjóri, er hefur síöustu 11
ár helgaö sig skáldsagnagerö. Hann
býr í New York-borg og þaö hefur
tekið hann 8 ár að skrá Gorky Park,
sem kom út á síöasta ári og í byrjun
þessa árs í pappírskilju, þannig er
hún fáanleg hér á landi.
Ef marka má útdrætti úr rítdóm-
um um bókina bæöi í Bandaríkjun-
um og Bretlandi, hefur hún vakiö
mikla hrifningu i þessum löndum.
Og segir í ýmsum bandarískum
blööum, aö loksins, loksins hafi
bandarískur John le Carré komiö
fram á ritvöllinn — með útkomu
Gorky Park hafi oröiö mestu þátta-
skil í þeirri bókmenntagrein, sem
kennd er viö spennu, njósnir og
leynilögreglu, síöan bókin Njósnar-
inn, sem kom inn úr kuldanum eftir
le Carré var gefin út í Bretlandi 1963
(Almenna bókafélagiö gaf hana út á
íslensku 1965).
Martin Cruz Smith sýnir svo
sannarlega hugmyndaauögi, þegar
hann velur sögu sinni staö. Líklega
er hann fyrsti höfundur morö- og
leynilögreglusögu á Vesturlöndum,
sem lætur meginhluta sögunnar
gerast í Moskvu og helstu söguhetj-
una vera sovéskan rannsóknarlög-
reglumann ( baráttu viö KGB og
aöra anga sovéska kerfisins. Höf-
MARTIN CRUZ SMITH
GOIW
PARK
THE THRILLER
OFTHE 80's
•ATRIUMPH'
SUNDAY TTMES
‘SUPERB'
NíWYOSKTTMES
★
undi tekst aö draga upp sannfær-
andi mynd af aöstæöum í Moskvu,
lifnaöarháttum og andrúmslofti, þar
sem vodkadrykkja setur mikinn svip
á ailt dagleg Itf.
Flefturnar í Gorky Park eru marg-
ar og óvinir söguhetjunnar leynast
víöa, þegar hann leitar moröingja
þremenninganna, sem fundust í
snjónum í Gorky-garöi í Moskvu:
„Rannsóknarlögreglumanninn grun-
aöi, aö þessir dauöu vesalingar
væru aöeins þrír drykkjufélagar,
sem heföi frosiö í hel í skemmtan
yfir vodkaflösku. Vodka var skattur í
fljótandi formi, og byröin þyngdist
jafnt og þétt. Almennt var viður-
kennt, aö þrir gætu nýtt eina flösku
best miöaö viö útgjöld og æskileg
áhrif. Þetta var skýrt dæmi um
frumstæöan kommúnisma," segir á
fyrstu síöu bókarinnar. En síðan er
lesandinn strax leiddur inn i völund-
arhús sovéska kerfisins, þar sem
rannsóknarlögreglumenn takast á
viö fulltrúa öryggis- og njósna-
stofnunarinnar KGB.
Hér er ekki um njósnasögu aö
ræöa heldur er veriö aö upplýsa
morömál, því aö drykkjufélagarnir í
Gorky-garöi höföu veriö myrtir eftir
skautaferö i garöinum og angar
málsins teygja sig víöa og aö lokum
út fyrir sovésku landamærin. Þegar
líöur á söguna er Ijóst, aö sovéski
lögreglumaðurinn á mikið undir vin-
áttu viö bandarískan starfsbróöur
frá New York og þegar þeir leggja
saman kraftana, standast fáir þeim
snúning. Eins og hjá John le Carré
veröur lesandinn aö fylgjast meö
öllum atriöum af athygli, því aö höf-
undur kemur þræöinum oft til hans
án mikilla málalenginga, en þó
finnst mér Cruz Smith veita lesand-
anum meiri aöstoö að þessu leyti en
le Carré. Til dæmis þótti mörgum
sjónvarpsáhorfandanum nóg um aö
átta sig á þræöinum í myndaflokkn-
um Tinker, Tailor, Soldier, Spy eftir
samnefndri bók le Carré.
Yfirbragðiö á Gorky Park er ró-
legt og þar er skipulega gengiö til
verks og vel aö staöiö, hins vegar
finnst mér hugmyndaflugið veröa of
mikiö, þegar líöur á söguna, og hún
gerast of óraunveruleg miöaö viö
raunsæið, sem einkennir fyrri hlut-
ann. Aö því leyti dreg ég í efa, aö
bókin marki þau þáttaskil, sem
nefnd voru hér í upphafi.