Tíminn - 25.07.1965, Síða 5

SUNNUDAGUR 25. júU 1965
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson. Aug-
lýsingastj.: Steingrímur Gíslason. Ritstj.skrifstofur ) Eddu-
húsinu, símar 18300—18305. Skrifstofur, Bankastraeti 7. Af-
greiðslusími 12323. Auglýsingasimi 19523. Aðrar skrifstofur,
sfmi 18300. Áskriftargjald kr. 90.00 á mán. innanlands. — f
iausasöhi kr. 5.00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h.f.
Vísir lofsyngur
ofsköttunina
Eins og sýnt hefur verið fram á hér í blaðinu, hefur
ríkisstjórnin aldrei fallið frá því trúaratriði sínu, að
allur vandi efnahagsmálanna stafi af of mikilli kaup-
getu almennings, enda þótt hún hafi verið meira en
reikul í stefnu og störfum að öðru leyti. Tii þess að fram-
fylgja þessu trúaratriði sínu felldi hún gengi krónunnar
1960 og 1961, en síðan hefur ofsköttunin verið helzta
úrræði hennar í þessum efnum og tókst henni með þess-
um hætti að hafa ríflega greiðsluafganga hjá ríkissjóði
1962 og 1963. Á síðastliðnu ári hafði ofsköttunin hins
vegar leitt til svo mikillar dýrtíðar og sukks, að mikill
greiðsluhalli varð hjá ríkissjóði.
En þrátt fyrir þessa reynslu er ríkisstjórnin síður en
svo búin að missa trú á ofsköttunina sem helzta úrræði
í efnahagsmálunum. Þetta sannar bezt forystugrein
Vísis síðastl. föstudag, en Sjálfstæðiflokkurinn er aðal-
eigandi Vísis, og verður því að líta á Vísi sem höfuð-
málgagn flokkins og aðaltúlkanda hinnar raunverulegu
flokksstefnu. í þessari grein er Vísir að svara skrifum
Tímans um skattamálin. Vísi fórust m.a. orð á þessa leið:
„Svo gjörsamlega skyni skroppna telur Tíminn les-
endur sína, að í fyrradag segir blaðiS í leiðara, að of-
sköttun bjóði heim dýrtíð, eins og blaðið orðar það.
Hér skákar Tíminn í því skjólinu, að lesendur hans
hafi ekki þá grundvallarþekkingu á fjármálum til að
bera, að þeir viti, að skattar eru einmitt eitt helzta
vopnið í baráttunni við verðbólguna. Þeir eru ein-
mitt eitt mikilvægasta hagstjórnartækið, sem ríkið
ræður yfir til þess að draga eyðslufé úr umferð, sem
ella magnar dýrtíðina."
Hér hafa menn það svart á hvítu, í höfuðmálgagni
Sjálfstæðisflokksins, að ofsköttun auki síður en svo dýr-
tíðina, heldur sé ,,eitt aðalvopnið í baráttunni við verð-
bólguna“, því að hún „dragi eyðslufé úr umferð" hjá al-
menningi. Ofsköttun er „mikilvægt hagstjórnartæki”,
segir Vísir. Öllu meiri lofsöng um ofsköttunina er erfitt
að hugsa sér, enda hefur henni verið dyggilega beitt
af Sjálfstæðisflokknum seinustu árin.
Flestum öðrum en forystumönnum Sjálfstæðisflokks-
ins mun það hins vegar ljóst, að ofsköttun hefur boðið
dýrtíð heim og hefur því síður en svo reynzt „mikilvægt
hagstjórnartæki" heldur höfuðvaldur hins ört vaxandi
öngþveitis í efnahagsmálum þjóðarinnar. Hinir vaxandi
skattar hafa ekki „dregið eyðslufé úr umferð“, heldur
skert stórlega þær takmörkuðu tekjur, sem almenningur
hefur haft sér til brýnasta framfæris, og því knúið menn
til að krefjast kjarabóta og kauphækkana. Þannig hefur
ofsköttunin valdið stöðugum víxlhækkunum verðlags og
■ kaupgjalds og verið frumrót hinnar ört vaxandi dýrtíðar
Gott dæmi um afleiðingu ofsköttunar er seinasta hækkun
söluskattsins Hún hefur nú leitt af sér 3% kauphækkun.
sú kauphækkun hefur síðan leitt til verðhækkana m.a
á strætisvagna- og hitaveitugjöldum. Þær verðhækkanir
leiða aftur til kauphækkunar samkv. vísitölu, og þannig
gengur þetta koll af kolli.
En þetta dylst forystumönnum Sjálfstæðisflokksins
Þeir halda áfram að trúa á ofsköttunina sem mikilvægt
hagstjórnartæki“ Það sýnir áðurnefnd forvstugrein Vís
is. í þessum efnum verður bví ekki nein stefnubrevting
meðan þeir fá að ráða öllu um stiórn landsms.
TÍMINN
Walfer Lippmann rifar um alþjóðamál:
Er stefna de Gaulle íhalds-
samari en stefna Hallsteins?
Ágreiningurinn í Efnahagsbandalaginu er um framtíð Evrépu
De Gaulle
FURÐULEGT mætti heita,
ef deilan, sem upp er risin
innan Efnahagsbandalagsins,
ylli sundrungu þess. Sérhver
þeirra þjóða, sem hlut eiga að
máli, missti mikils í við upp-
lausn bandalagsins, en enginn
hefði af henni hag. Allar að-
ildarþjóðimar vita, að þær
yrðu fátækari eftir en áður og
frönsku bændumir og ítölsku
og þýzku iðjuhöldamir yllu rík
isstjómum þeirra hugarkvöl og
hrellingum, ef upplausn banda
lagsins yrði látin líðast.
Ástæða deilunnar er alger-
lega tæknilegs eðlís, eða
ágreiningur um greiðslu til
landbúnaðarins, en fjárhags-
lega vel viðráðanlegt atriði.
En samofið þessum ágreiningi
er annað djúptækt deiluefni,
sem varðar ’framtíðarskipan í
Evrópu allri. Sennilegt er þó,
að unnt reynist að semja einn-
ig um þetta deiluefni áður en
lýkur. En eins og nú horfir
virðist um þá spummgu
að ræða, hvort Vestur-Evrópu-
ríkin sex á meginlandinu skuli
heldur stefna að lausum sam-
tökum, sem öll Evrópa geti
sameinazt í, eða einungis sex-
velda-bandalagi undir einni yf-
irstjóm, ■ sem sé í ýmsu efni
; qfar stjómupum í París, Bonn.
' Róin b.sírv.
í BRÁÐ er hagkvæmast og
brýnast að fá úr því skorið,
hvort unnt sé að koma í veg
íyrir, að þróun Efnahagsbanda
lagsins leiði til stjómmálaað-
gerða, sem kunni að kveða
óbeint á um stjórnarfarslega
skipan í Evrópu í framtíðinni.
í yfirstandandi deilu hafa
bandalagssinnar, eins og t.d.
dr. Hallstein, forseti stjórnar-
nefndar Efnahagsbandalags
ins, reynt að blanda saman
ágreiningnum um fjárhag land
búnaðarins og hinni örlagaríku
ákvörðun um samþjóðlega
stjóm Evrópu.
En hversu má þetta vera?
Jú, í Rómarsamningnum er
gert ráð fyrir, að mótun Efna-
hagsbandalagsins verði lokið
31. desember 1969, en uppi eru
áform um að flýta þessari full-
mótun. Ákvæðið táknar, að eft
ir hálft fimmta ár í mesta lagi
eigi Evrópuríkin sex, Frakk-
land, Vestur-Þýzkaland, Ítalía,
Belgía og Holland að hafa kom
ið á sameiginlegum tollaákvæð
um gagnvart umheiminum og
greiða landbúnaðarstyrki og út
flutningsbætur einvörðungu úr
sameiginlegum sjóði.
BANDALAGSSINNARNIR,
sem vilja stofna samþjóðlegt
Vestur-Evrópuriki. hafa álitið
sig geta nálgazt takmark sitt
með því að láta tekjurnar af
tolli á iðnaðarvarningi renna
í hinn sameiginlega landbún
aðarsjóð Þeir stinga upp á. að
þessar tekjur renni í síaukn
um mæli í sjóð samtakanna
i stað þess að renna í ríkissjóð
bandalagsríkjanna hvers urr
«ig Árið 1972 ættu svo þessar
tekjur einungis að renna i sjóð
Bandalagsins en þær eru tald
ar muni nema sem svarar tvö
þúsund milljónum dollara
Samkvæmt ákvæðum Rómar
samningsins lytu grejðslur úr
þessum sjóði ákvörðunum Hall
stein-nefndarinnar, en þær
yrðu þó háðar samþykki full-
trúafundar aðildarríkjanna.
Bandalagssinnarnir hyggjast
treysta vald sitt með því, að
koma fjárlagaákvörðunum x
hendur Evrópuþings á þenn-
an hátt.
Með þessu móti væri á hug-
vitssamlegan hátt unnt að nota
Efnahagsbandalagjð til þess að
koma á sambandsríki Vestur-
Evrópu. Þetta væri áhrifamikið
skref og kynni að ráða úrslit-
um. Frakkland de Gaulles neit
ar að stíga þetta skref, og af
því sprettur deilan.
VÍÐA og almennt er litið
á andstöðu de Gaulles gegn
stofnun sam-þjóðlegs Vestur-
Evrópuríkis, sem íhaldssama
þjóðernisstefnu, er komi f veg
fyrir uppkomu nýs og mikils
ríkis. Auðvitað er hverju orði
sannara, að De Gaulle hers-
höfðingi er gersamlega and-
snúinn öllum skerðingum á yfir
ráðarétti Frakklands og hvers
konar framvindu, sem haft
gæti í för með sér, að staða
Frakklands i Evrópu yrði á ein
hvern hátt áþekk því.
sem staða fylkjanna er i sam-
ríki okkar Bandaríkjamanna.
En getum vjð láð honum
betta a nokkurn hátt?
Yrði forseti Bandaríkjanna
eða Bandaríkjaþing fylgj-
andi aðild Bandaríkjanna að
sam-þjóðlegu ríki eins og nú
standa sakir?
wwwwaaarrwimi hbwbbiwmwwiwb
Við megum hvorki láta það
valda okkur hneykslun né
furðu, þó að Frakkar séu jafn
þjóðléga sinnaðir og við Banda
ríkjamenn erum undir forustu
Johnsons forseta.
VIÐ ættum einnig að hugsa
okkur vel um áður en við full-
yrðum, að íhaldssemin móti
ein allar hugmyndir de Gaulles
um Evrópu. Fari til dæmis svo,
að bandalagssinnarnir verði yf
irsterkari og takist að mynda
samþjóðlegt ríki, verður ákaf-
lega erfitt fyrir brezka þingið
að afhenda því snara þætti úr
fullveldi Breta, jafn margvís-
lega ábyrgð og þeir bera á
hagsmunum víða um heim.
Bandalagsstjórn í Vest-
ur-Evrópu, ásamt samþjóðlegu
Þingi og samþjóðlegu skrif-
stofuveldi, kæmi einnig í veg
fyrjr, að Austur-Evrópa gerð-
ist aðili að samfélagi Evrópu,'
að minnsta kosti um langa
framtíð.
í raun og sannleika stendur
deila þeirra de Gaulles hers-
höfðingja og bandalagssinn-
anna um fastmótaða Evrópu
ríkjanna sex, eða stærri og laus
tengdari Evrópu, sem náð gæti
til alls meginlandsins. Er með
sanni unnt að segja, að hin
stærri Evrópa, — sem tákna
myndi endursameiningu Þýzka
lands og samkomulag við Sovét
ríkin, — sé tákn um íhalds-
semi samkvæmt hefðbundnum,
bandarískum skilningi, eða sé
andstæð raunverulegum hags-
munum okkar Bandaríkja-
manna yfirleitt?