Tíminn - 31.07.1965, Blaðsíða 11

LAUGARDAGUR 31. Júlí 1965
TÍMINN
n
SEND TIL ÍSLANDS
34
sína hvar sem er annars staðar í heiminum, og margar
stúlkur eru sendar til Englands eða Bandaríkjanna í skóla,
þótt það sé alls ekki af þeim sökum, að íslenzkir skólar séu
ófullnægjandi, heldur er það einungis vegna þess að íslend-
ingar hafa yndi af því að ferðast.
Mér var sagt, að allmargar íslendinganýlendur væru í
Bandaríkjunum, en margir íbúanna hefðu að vana sínum,
að koma með vissu millibili aftur heim til föðurlandsins.
Þeir bjóða nú öllum óþægindum á ferðalögunum byrginn og
ferðast enn fram og til baka milli lands síns og Bandaríkj-
anna. Hin litlu gufuskip íslendinga slást í för með skipalest-
unum, sem alltaf eru á ferðinni fram og tl baka, en (nýr orð
rómur) sagt er, að þau eigi það allt eins vel til, að sigla
um höfin fylgdarlaust. Strandferðaskipin halda uppi föstum
áætlunum þegar veður leyfir, og láta sig engu skipta kaf-
bátahættuna. Fiskibátamir hafa heldur ekki lagt upp laup-
ana, og stunda veiðar sínar á ókyrrum öldum Norður-At-
lantshafsins. Af þessu leiðir, að styrjöldin virðist ekki hafa
mikil áhrif til hins verra á lifnaðarhættina eins og þeir
hafa verið, áður en hún brauzt út. Þvert á móti lítur út
fyrir, að allt blómgist nú og dafni.
Þegar litið er í kring um sig á íslandi og þefað út í loft-
ið er greinilegt, að fiskiðnaðurinn er aðalatvinnuvegur lands
ins. Fiskurinn er alls staðar nálægur bæði á sjó og í landi.
Fiskur er á matseðlunum, í búðunum, í flöskum, í dósum,
á diskum — í kökum og salötum, á borðum og grindum
og í tunnum — allstaðar, reyktur, þurrkaður, í olíu, hakkað-
ur, eða hreint og beint rotnandi! Fiskurinn er ágætur sem
áburður, og það er erfitt að gera sér grein fyrir því á vorin,
hvemig nokkur íslendingur getur látið hugann reika til
ásta, þegar lyktin af rotnandi fiskhausum berst til manns
frá hvaða túnbletti sem er, eða óþefurinn frá fiskinum,
sem hengdur hefur verið upp í þurrkhjöllum eða breiddur
á steina. Það skiptir ekki nokkru máli úr hvaða átt vindur-
inn blæs, loftið er mettað af fiskþef á ýmsum stigum fram-
leiðslunnar. Svona er þetta svo vikum skiptir — þangað til
langt er liðið fram á sumar — og ánægð varð ég þann dag,
er ég gat dregið að mér ilminn úr nýslegnu heyi í staðinn
fyrir fisklyktina.
# Kvenfólk vinnur að mestu við verkun og pökkun á fiskin
um, eftir að hinir smáu fiskibátar hafa fært hann til hafnar.
JANE GOODELL
í litlu fiskiþorpunum vinna þær niður við ströndina, og
flokka, salta og hlaða miklu magni af fiski á mettíma.
Einnig er mikið af selum og hnísum við strendur íslands.
Fjörugur kaupskapur er í kringum selveiðina. Töskur, hanzk-
ar, inniskór, belti, seðlaveski og margt fleira úr selskinni
má sjá í gluggum margra verzlananna. Ég varð fyrir von-
brigðum með gæði skinnsins, þegar ég fór að skoða það, því
það er bæði snarpt og ekki eins vel verkað og vera ætti.
• Skinnsalar stilla ekki eins miklu út af selskinnum’ og þeir
gera af silfurrefaskinnum. Óteljandi refabændur sjá verzl-
unum fyrir skinnum, sem fengust við vægu verði, áður en
hernám Bandaríkjamanna hófst. Síðan hefur verðið stigið
geysilega, og mér var ráðlagt, að kaupa ekkert, því skinnin
þurfa allmikillar verkunar við, og gerir það þau langt um
dýrari en þau eru í Bandaríkjunum.
Það er ekkert undarlegt við það, að þessi þjóð er svona
mikil fiskveiðiþjóð, þvi í æðum hennar rennur blóð sjófar-
endanna fornu. Hreystiverk og sögur fyrstu landnámsmann
anna gera sögu þjóðarinnar litríka, en sögum, sem um land
námsmennina eru sagðar, virðist ekki öllum bera saman. í
sumum þeirra er sagt, að írskir munkar hafi setzt að á land-
inu löngu fyrir þann tíma, er víkingarnir komu þangað
fyrst, þ.e. um 850 eftir Krist, en annars staðar segir, að eng
ir menn hafi verið búsettir í landinu, þegar norsku land-
nemarnir komu. Hvað um það, þá hófst landnámið árið 874
e. K. og upp frá þeim tíma var stöðugur straumur landnema
frá Noregi, en í þá daga var stjórnmálaástandið þar í landi
ekki að skapi fjölmargra skapmikilla víkinga, og varð það
til þess að þeir leituðu stjórnmálalegs frelsis annars staðar.
„Annars staðar“ var á litlu eyjunni, sem hlaut nafnið „ís-
land,“ og gengur undir því nafni enn þann dag í dag, og
bæði framburður og stafsetning er hin sama og þá.
Blöndun við Kclta hefur;
_________Hj
ástæðan sögð vera tíðar heímsóSnir mnM harögerðu Vit
inga til stranda írlands. Einnig á þessu sviði eru margar
og ólíkar sögur, sem segja frá því, hvernig blóðblöndunin
hefur átt sér stað. Við getum trúað því, ef við viljum,
að víkingarnir hafi lagt lykkju á leið sína frá Noregi til
íslands, og komið við á írlandi, þar sem þeir hafi annað
hvort boðið eða#neytt Keltana til þess að slást í förina
sem þrælar. Eða við getum trúað því, að þessir rauðskeggj-
uðu sjóræningjar hafi efnt til víkingaferða til írlandsstranda

AST 0G STÆRILÆTI

MAYSIE GREIG
17
— Það væri alls ekki vitlaust,
sagði Mafalda. — En ég get ráð-
ið yður til reynslu fyrst um sinn.
— Ég er yður ósegjanlega þakk
látur, andvarpaði Monty. — Má
ég kannski byrja með því að
bjóða yður bolla af tei?
Mafalda þakkaði fyrir, og með-
an þau voru að drekka, spurði
hann um hina gestina.
— Ég á kunningja, sem ætluðu
hingað, en kannski eru þeir farn-
ir, sagði hann, eins og honum
stæði á sama um það. — Landar
okkar. Þér hafið kannski kynnzt
þeim. Þau heita Graham.
— Graham. Þau þekki ég. Þekk-
ið þér þau? En spennandi, sagði
Mafalda áköf.
— Ég þekki frú Graham tals-
vert, sagði Monty með hægð
— Ég þekki þau ægilega vel,
sagði Mafalda. — Er hann ekki
dæmalaus. Ég held varla, að ég
hafi nokkurn tíma séð jafn töfr-
andi mann. Það er að segja á sinn
hátt, bætti hún við og brosti um;
leið, eins og hún væri að láta íl
ijósi, að að gætu verið aðrir I
menn til, sem væru töfrandi líka, I
á annan hátt. i
( — Þér segið það, sagði Monty
•an þess að láta nokkra hrifningu
á sér sjá. En áhuginn skein samt
úr augunum undir þungum augna-
'lokunum. Móðir Ray hafði sagt
honm að brúðhjónin ætluðu!
hingað. Ef hann hefði ekki gert
sér von um að hitta Ray annað
hvort í París eða hérna, mundi
hann alls ekki hafa farið að heim-
an. En nú átti hann peninga. Pen-
inga, sem gátu gert kraftaverk —
bæði fyrir hann og Ray.
— Eru þau ekki í brúðkaups-
ferð? hélt hann áfram til þess
að láta samtalið ekki falla niður.
Mafalda kinkaði kolli, alvarleg.
— Jú, þau eru það. En það er
alls ekki á þeim að sjá, að þau séu
nýgift. Maður skyldi halda, að
þau hefðu verið gift > mörg —
mörg ár. Að minnsta kosti. þegar
maður sér hana.
— Er hann kannski . . . róman-
tískari? spurði Monty.
— Ég held, að hann mundi vera
það, ef hún gæfi honum tækifæri
til þess, sagði Magda og setti upp
sálfræðingssvipinn. — Það kemur
fyrir, að hann horfir á hana eins
og banhungrað villidýr, sem ætlar
að éta hana upp til agna. Það er
yndislega frumstætt, upp á sinn
máta, finnst mér. Að hugsa sér,
ef einhver karlamður liti svoleið-
is á mig . . . Og svo er hann líka
afbrýðisamur, bætti hún við með
fagnaðarhreim. — Þegar hún
dansar við einhverja aðra, er svip-
urinn á honum eins og hann ætli
að drepa dansherrann hennar.
Monty hló, en hann virtist hugs-
andi. Hann varð vitanlega að fara
varlega að öllu, svo að Druce
hleypti ekki öllu í uppnám. Og
það var enginn hægðarleikur að
leika á hann — svo mikið vissi
Monty síðan þetta eina skipti.
sem fundum þeirra hafði borið
saman. Mafalda hélt áfram að
blaðra, hlæja og pata, og Monty
svaraði einsatkvæðisorðum þangað
til honum datt nokkuð í hug. Nú
leit hann á stúlkuna með nýjum
áhuga.
Mafalda þagnaði í miðri setn-
ingu . . .
— Hvað er þetta? Þér horfið
allt í einu á mig eins og þér
hefðuð ekki séð mig fyrr en á
þessu augnabliki.
— Hver veit nema ég hafi kom-
ið auga á eitthvað nýtt og sér-
staklega aðlaðandi hjá yður, sagði
hann spekingslega.
— Blessaður, segið mér það.
Hún hallaði sér að honum.
En hann hló bara og hristi höf-
uðið. — Það er of flókið til að
lýsa því með orðum, góða barn,
sagði hann íbygginn.
Þetta stelpuskinn leggur lausn-
ina upp í hendurnar á mér hugs-
aði hann með ánægjusvip. Ray
mundi vafalaust skilja þennan
gamanleik, sem hann ætlaði að
leika. Og þó hún skildi hann ekki
mundi allt fara að óskum samt.
Ofurlítil afbrýði skaðar aidrei.
Rest best koddar
Endurnýjum gömlu sængumar.
Eigum dún- og fiðurheld ver,’
æðardúns. og gæsadúnssængur
og bodda af ýmsum stærðum.
— PÓSTSENDUM —
Dún- og
fiðurhreinsun
Vatnsstig 3 — Sími 18740
(Örfá skref frá Laugavegi)
Hann hallaði sér makindalega aft-
ur í stólnum og brosti ísmeygilega
til Maföldu, sem nú var farin að
segja honum frá sjálfri sér, for-
eldrum sínum og framtíðaráform-
um sínum. Hún ætlaði að fara til
New York og leggja stund á list-
nám, sagði hún. Henni hafði líka
dottið í hug að reyna auglýsinga-
teikningar.
Monty tókst með Iagni að beina
talinu að hinum sameiginlegu vin-
um þeirra, og Mafalda var fljót
til að gleypa agnið og sagði hon-
um allt, sem hún gat um Ray
o^ Druce. Hún hvjslaði jajnvel að
honum með hálfluktúm augum, að
þau hefðu ekki aðeins sitt hvort
svefnherbergið, en að herbergin
væru sitt á hvorri hæð. Hún fann
vel, að þetta umræðuefni var eig-
inlega ekki sem bezt viðeigandi,
en hún vildi fyrir hvern mun
segja eitthvað, sem honum þætti
matur í. Hún hafði ekki búizt við,
að áhrifin yrðu jafn sterk og þau
reyndust. Monty greip andann á
lofti og brúnu augun urðu dökk
— nærri því svört. En á næsta
augnabliki brosti hann aftur.
Ray var að hafa kjólaskipti fyr-
ir miðdegisverðinn, þegar Mafalda
drap á dyr hjá henni. Hún sat
fyrir framan stóra þrískipta speg-
ilinn og púðraði á sér axlirnar
og bakið með stórum svanadúns-
hnoðra. Hún var í gulum silki-
slopp, sem lagðist þétt að grönn-
um líkamanum, og þykkt rauð-
jarpt hárið glitraði í skininu frá
lampanum. — Kom inn, kallaði
hún.
Mafalda nam staðar fyrir inn-
an dyrnar og horfði á Ray með
uppgerðarlausri aðdáun. Það er
leitt, að maðurinn hennar skuli
ekki sjá hana núna, datt henni
í hug. ~ *
Ray leit við með dúnhnoðrann
á lofti. Það var einhver nýr svip-
ur á Maföldu í kvöld. Gleði- og
æskuvon virtist skína út úr krakka
legu andlitinu. — Ertu orðin ást-
fangin í alvöru? spurði Ray hisp-
urslaust, og hún varð ekkert hissa,
er hún sá stúlkuna roðna og spyrja
hvernig í ósköpunum hún gæti
vitað það.
— Kvenfólk finnur það, sagði
Ray brosandi og brá fyrir sig upp-
áhalds orðatiltæki Maföldu: —Nú
hefur Druce vesalingurinn enga
von í kvöld.
— Hann hefur því miður aldrei
kært sig um mig, andvarpaði Maf-
alda. — Hann vill ekkert nema
þig . . .
Ray svaraði ekki. Hún brosti
enn, en brosið var ekki eðlilegt
og hjartað tók kipp. Hún sá Druce