Morgunblaðið - 24.11.1982, Síða 13

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 24. NÓVEMBER 1982
61
ættu aö fylgja á vettvangi al-
þjóðasamskipta. Þegar Kúbu-
deilan stóð sem hæst, var ekki
gripið til þess ráðs að hafa uppi
hótanir um að stilla,hinum aðil-
anum upp við vegg, heldur öllu
fremur hvatt til samvinnu.
Orðalag Kennedys í svarbréfi
sínu til Khrútsjovs var á þann
veg, að þetta varð ekki misskil-
ið: „Ef þér eruð fús til að hefja í
alvöru viðræður um slökun
milli Atlantshafsbandalagsins
og Varsjárbandalagsins, þá er-
um yið reiðubúnir að yfirvega
ásamt bandamönnum okkar all-
ar nothæfar tillögur."
Sé því núna mesti vindurinn
úr seglunum í takmörkun víg-
búnaðar, þá er skýringin ekki
sízt sú, að þessum pólitíska
hugsanaferli er tekið mjög að
hraka. Þær þrjár myndir, sem
núverandi samningaumleitanir
hafa tekið á sig, en þær eru ein-
mitt þessa dagana að komast á
nýtt stig — þ.e. viðræðurnar um
jafnan og gagnkvæman sam-
drátt venjulegs herafla í Mið-
Evrópu (MBFR) sem fram fara
í Vínarborg, fundir Sovétmanna
og Bandaríkjamanna í Genf um
að fjarlægja meðaldrægar eld-
flaugar (INF), svo og viðræð-
urnar um að draga úr strateg-
ískum vopnabúnaði (START) —
allar þessar umleitanir virka
núna eins og leifar löngu liðins
tíma: Eftir stendur hinn tækni-
legi búnaður, án pólitískrar
undirstöðu og festingar.
Deilt um
Keisarans skegg
Það skal því engan undra, að
allar þessar samningaumleitan-
ir með tölu séu, einnig meðal
sérfróðra manna, farnar að
orka mjög svo tvímælis. Er þá
ennþá nokkurt vit í því að halda
áfram samningaumleitunum
um fækkun í þeim herafla, sem
búinn er hefðbundnum vopnum,
þegar á allra vitorði er, að sjálf
gæði búnaðarins og bardagaað-
ferðir hermannannaa eru orðn-
ir mun þýðingarmeiri þættir í
bardagamætti hersins en fjöldi
hermannanna? Þess ber og að
gæta, að sú stöðnun, sem þegar
er orðin í fólksfjölgun með Evr-
ópuþjóðum, mun eftir nokkur ár
hvort eð er hafa einmitt þá
fækkun í herafla þessara landa
í för með sér, sem samninga-
menn stórveldanna deila núna
hvað ákafast um. Skiptir þá það
eitt út a fyrir sig svo afgerandi
máli, hvort START-viðræðurn-
ar milli Bandaríkjamanna og
Rússa í Genf leiði til niður-
skurðar á strategískum kjarn-
orkuvopnabirgðum beggja aðila
úr 14.000 niður í 10.000 kjarna-
odda, eins og Reagan forseti
krefst, eða tala meðaldrægra
eldflauga verði lækkuð úr 4.500
niður í 3.600 eins og Sovétmenn
gera að tillögu sinni? Og jafnvel
þótt það tækist að ná þeirri
„núll-lausn“, sem Atl-
antshafsbandalagið aðhyllist
varðandi meðallangdrægar
eldflaugar í Evrópu — það er að
segja engum slíkum sovézkum
eldflaugum sé stefnt að skot-
mörkum í Vestur-Evrópu, en á
móti kæmi, að þær bandarísku
meðaldrægu eídflaugar, sem
beint yrði að skotmörkum í Sov-
étríkjunum, yrðu ekki settar á
skotpalla. Hvorki Vesturlönd né
Sovétríkin væru með þessum
ráðstöfunum á neinn hátt óhult
fyrir þeirri hættu, sem stafar af
öðrum áþekkum vopnum.
Samkomulag
í aðsigi
Það er með vopnin eins og
með takmörkun þeirra, að ekki
er að fullu unnt að vega og meta
pólitísk heildarstefna á Vestur-
íöndum um samstiga fram-
gangsmáta í samskiptum aust-
urs og vesturs, er ekki unnt að
finna afvopnunarstefnu eigin-
legan pólitískan stað, né heldur
hægt að skilja skelfimátt auk-
ins kjarnorkuvigbúnaðar á póli-
tískan hátt. Afvopnun ein og sér
er í augum hægrisinna einhliða
greiðasemi við hina sovézku
andstæðinga; atómvígbúnaður í
því augnamiði að skelfa and-
stæðingana er í augum vinstri-
sinna hreinasti óhugnaður og
hættulegur stríðsleikur. Jafnvel
þótt samkomulag yrði gert á
einni nóttu í Vínarborg eða í
Genf: Hið illa blóð, sem hlaupið
er í almenningsálitið á Vestur-
löndum, næði ekki þar með að
hreinsast út, á meðan vestræn-
ar þjóðir vantar með öllu póli-
tíska heildarstefnu í samskipt-
um sínum við Austur-Evrópu.
Það er á þessu sviði, sem hefj-
ast verður handa, ef takmörkun
á vígbúnaði á aftur að þjóna
einhverjum vitrænum tilgangi.
Við verðum að losa okkur út úr
einangruðum aðgerðum og póli-
tísku hálfkáki beggja vegna
Atlantshafsins. Það er alls ekki
út í bláinn, að menn eru teknir
að hafa áhyggjur af því, hvort
Evrópubúar og Bandaríkja-
menn geti í raun og veru sam-
einast um slíka heildaráætlun
— og margir þeir tónar, sem
berazt frá Washington í
stjórnartíð Ronald Reagans,
hafa gefið slíkum efasemdum
byr undir báða vængi. Ef til vill
er það einmitt þess vegna sem
bandalagsþjóðirnar hafa ein-
skorðað sig svo mjög við ein-
staka þætti vandamálsins, af
því að þær hafa ekki getað
greint nein tengsl milli grund-
vallarstefnu hverrar einstakrar
þjóðar. En hvað sem öðru líður:
Þessar grundvallarstefnur verð-
ur hreinlega að samræma, þrátt
fyrir alla erfiðleika, sem því
kann að vera samfara, og þegar
allt kemur til alls, má ekki ein-
vörðungu láta sér nægja að
skilgreina hagsmuna- og hern-
aðarárekstra við Sovétríkin,
heldur verða menn öllu heldur
að gera sér ljósa grein fyrir
möguleikunum á samvinnu við
Sovétmenn. í ræðu, sem George
F. Kennan hélt nýlega, benti
hann réttilega á þetta atriði.
Utanríkisráðherra Vestur-
Þýzkalands, Hans Dietrich
Genscher, er hvað þetta snertir
alls ekki langt frá hugsana-
gangi hins bandaríska pólitíska
hugsuðar, George F. Kennans. í
pólitískri yfirlitsgrein eftir
Genscher, sem birtist í haust-
hefti tímaritsins Foreign Af-
fairs, krafðist hann ekki ein-
ungis heildarsamræmingar á
baráttuaðferðum Vesturlanda,
heldur dró einnig upp og skil-
greindi helztu útlínur slíkrar
stefnu. En ríkisstjórn Helmut
Kohls má ekki láta hér staðar
numið. Það er ekki nægilegt að
lýsa yfir stuðningi við ákvörðun
Atlantshafsbandalagsins og
hvetja Bandaríkjamenn til að
taka forystuna. Bonn-stjórnin
verður á eftirminnilegan og þó
jákvæðan hátt að leggja fast að
samningsaðilum í Genf, að þeir
komi fram með nothæfar niður-
stöður — og þá framar öllu ber
að leggja áherzlu á hina póli-
tísku heildarstefnu um stöðug-
leika kjarnorkuvígbúnaðar í
ógnunarskyni, og á samvirka
slökunarstefnu, en í þessum at-
riðum felst hið einasta, sem gef-
ið getur samkomulagi og sam-
þykktum raunverulegt hald og
tilgang.
Það væri alltof mikil áhætta
að bíða næstu deilunnar til þess
að við yrðum að læra Kúbulexí-
una á nýjan leik — og við miklu
hættulegri kringumstæður.
Hér sést Pershing II medal-
langdræg, bandarísk eldflaug
stefna til himins. Samkvæmt
ákvöröun utanríkisráöherra-
fundar Atlantshafsbanda-
lagsins frá 12. desember 1979
veröur 108 eldflaugum af
þessari gerö meö kjarnaodd-
um komið fyrir í Vestur-
Þýskalandi, semji Sovétmenn
og Bandaríkjamenn ekki um
annað fyrir árslok 1983.
gildi þeirra, án þess að hafa hið
pólitíska heildarsamhengi í
huga. Hin tilfinningalega and-
staða gegn kjarnorkuvopnum,
sem sett hafa verið upp í því
augnamiði að skelfa andstæð-
ingana, og valdið hafa mikilli
ólgu í friðarumræðum á Vestur-
löndum, svo og þær efasemdir,
sem verið hafa á kreiki um gildi
takmörkunar vígbúnaðar —
efasemdir sem vinstri sinnar í
Evrópu jafnt og hægri sinnar í
Ameríku hafa látið í ljós — er í
heild ærið eftirtektarverð og
hefur sínar vissu ástæður.
Því sé ekki fyrir hendi nein
Kápur — Kjólar
Höfum fengiö nýja sendingu af vönduöum vetrarkáp-
um. Einnig kjólar í yfirstæröum. Höfum einnig vetr-
arkápur frá fyrra ári sem seljast á krónur 450.
Dalakofinn tískuverslun,
Linnetstíg 1, Hafnarfiröi.
Sími 54295.
(MBOj
TÖLVUUR

vmaMMvur og tölvuúr.
Mikiö úrval. Hagstaett verö
H
r=
ÁRMÚLA11
STJÚRHUHflRFRffiflSlA
Grunnnámskeið
um tölvur
Tilgangur námskeiðsins er aö gefa þátttakendum innsýn
í hvernig tölvur vinna, hvaða möguleika þasr hafa og
hvernig þær eru notaöar.
áL
A AU a Fræðslusjóður Verslunarmannafélags
• sl■ ■ Reykjavíkur greiöir þátttökugjald félags-
manna sinna á þessu námskeiði og skal sækja um það til
skrifstofu VR.
Sjálfsnám á tölvur
Stjórnunarfélagiö gefur þér nú kost á því aö stjórna
þínu eigin námi og leysa þín eigin verkefni á tölvur
félagsins. Sérhæföir leiðbeinendur eru á staönum
til aðstoðar. Hægt er aö velja á milli eftirfarandi
námslína:
— Grunnlína
— 3 námslínur í BASIC
— VisiCalc/SuperCalc
— Ritvinnsla á stórar tölvur
— Ritvinnsla á smátölvur
— Vélbúnaöur tölva
Þátttakendur velja sjálfir tíma og yfirferðarhraða.
Á hverjum mánudegi kl. 18—20 fer fram kynning á
sjálfsnáminu og gefst þá tækifæri til aö bóka æf-
ingartíma, sem eru frá kl. 18—20 eða frá kl. 20—22
á kvöldin. Næsta kynning og innritun verður mánu-
daginn 29. nóvember kl. 18.
— Grundvallarhugtök í tölvu-
fræöum.
— Stutt ágrip af sögu tölvu-
þróunarinnar.
— Lýsing helstu tækja sem notuö
eru í dag.
— Hugbúnaður og vélbúnaöur.
— BASIC og önnur forritunarmál.
— Notendaforrit: Kostir og gallar.
— Æfingar á tölvuútstöövar og
smátölvur.
— Kynning á notendaforritum
fyrir ritvinnslu og áætlana-
gerö.
Staöur: Tölvufræðsla SFÍ,
Ármúla 36.
Tími: 6.—9. desember kl.
13.30—17.30.
Þátttaka tilkynnist til
Stjórnunarfélagsins í síma 82930.