Morgunblaðið - 27.02.1983, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 27. FEBRÚAR 1983
57
Frumlegir
veður-
fræðingar
Teikning MBL.:/Pétur Halldórsson.
á herðarnar, fæturnir kastast aft-
urfyrir, og hann getað snúið sér
við um leið og gripið höndunum í
grasið. Höggið hafi verið svo mik-
ið á herðarnar að hann hafi nær
misst meðvitund, og ekki getað
náð andanum fyrst lengi. Segir
hann þeim nú að binda sig í vað-
inn og reyna að koma sér upp.
Allir voru fylgdarmenn lítt van-
ir bjargferðum, en þeir sem niðri
eru binda bónda í vaðinn svo sem
þeir bezt kunna, og annar hand-
langar sig síðan upp til að aðstoða
við dráttinn, en hinn er niðri til að
styðja við manninn og fylgjast
með honum upp. Þetta tekst
áfallalaust að koma manninum á
brún. Styðja þeir hann nú heim í
tjald og er hann illa haldinn. Nú
er komið kvöld og er ekki um ann-
að að gera en að taka á sig náðir í
tjaldinu og sjá hverju fram vindur
um heilsu húsbóndans, en allir
munu aðstoðarmennirnir hafa
verið þess fullvissir, að ekkert yrði
af veiðiskap í þessari ferð.
Þegar þar er komið nótt, að fugl
á að vera setztur í Bjargið og
hæfilegt að taka til við snörun,
vaknar húsbóndinn og kallar til
manna sinna og spyr, hvernig
veðri sé háttað. Einn bregður sér
út og segir, þegar hann kemur aft-
ur, að veður sé þurrt og gott. Rís
þá bóndi upp hið snarasta og segir
að nú skuli þeir tygja sig til fygl-
ingar. Fara þeir til og sígur bóndi,
og er ekki á honum að sjá að hann
kenni sér nokkurs meins. Eru þeir
nú að veiðiskapnum það sem eftir
lifði náetur, daginn eftir og nóttina
næstu, að frádregnum venjulegum
hléum um hádegi og lágnætti.
Höfðu þeir þá aflað sem nægjan-
legt þótti, og héldu heim á þriðja
degi. — Ekki fór sögum af því, að
Sigurður bóndi hefði beðið hnekki
að líkamlegri heilsu eða kjarki við
volk þetta í Bjarginu."
„Læknirinn
veikur!?“
Eftirfarandi frásögn er að finna
í ævisögu Sæmundar Sæmunds-
sonar skipstjóra, „Virkir dagar“,
sem Guðmundur G. Hagalín
skráði.
... Þriðji maðurinn hét Björn.
Hann var hinn mesti dugnaðar-
maður, en ekki var hann vitmaður
að sama skapi. Eitt sinn barst það
í tal á Njáli, að maður utanúr firði
hefði verið sendur eftir lækni inn
á Akureyri, en farið erindisleysu,
þar eð læknirinn hefði verið veik-
ur.
— Læknirinn veikur? gall
Björn við. — Öllum fjandanum
finnið þið nú upp á að ljúga!
— Ljúga? Heldurðu að læknar
geti ekki orðið veikir eins og aðrir
menn?
— 0, hann Bjössi er ekki eins
blár og þið haldið. Sá held ég
læknaði nú aðra, sem ekki gæti
einu sinni varið sjálfan sig fyrir
sjúkdómum! Ó, nei, nei, piltar
mínir! Þið ljúgið nú ekki svona
löguðu að mér, svo að ég trúi því.
Var sama, hvaða rök hásetar
færðu fyrir sínu máli: Björn sat
fastur við sinn keip. Hann kann-
aðist nú svo sem við bannsetta
lýgina úr þeim!“
í ævisögu sinni „Myndir dag-
anna“ greinir séra Sveinn Víking-
ur frá veðurathugunum og veð-
urspám sveitunga sinna:
„... Jónki á Ingveldarstöðum
var að ýmsu leyti skrítinn og sér-
kennilegur karl, fremur lítill
vexti, lotinn í herðum og með mik-
ið yfirskegg og nokkuð úfið. Hann
þótti ekki mikið gefinn fyrir að
þvo sér og snyrta sig, enda erfitt
að ná í vatn á þessu koti, eins og
raunar á fleiri heiðarbæjum á
hraunlendi Kelduhverfisins. Ég
hugsa, að hann hefði orðið mikill
vísindamaður.ef hann hefði fengið
að ganga menntaveginn. Hann
hafði einkum gaman af að ræða
um náttúrufræði og náttúruund-
ur, en ekki mun öllum hafa þótt
kenningar hans hávísindalegar.
Nokkurn spöl frá bæ hans var
hyldjúp hraungjá og vatn í botni
hennar. Þangað niður klöngraðist
karlinn margar ferðir og málaði
mörg merki og strik á klettavegg-
inn ofan við vatnsborðið. Þessi
merki voru hans barómet, og af
því, hvort og hversu ört vatnið
hækkaði eða lækkaði í gjánni,
sagði hann fyrir veðráttu og oft
langt fram í tímann. Ekki veit ég,
hvort hann varð eins snjall
spámaður og þeir síðar urðu á
Veðurstofunni í Reykjavík. En oft
þóttu þó spár hans býsna vel ræt-
ast. Aðrir spáðu í Vetrarbrautina,
en á þeirra spár þótti valt að
treysta, nema þeir hefðu vit á að
hafa spárnar nógu óákveðnar, líkt
og karlinn, sem sagði:
Annaðhvort verður hann áfram
svona, ellegar þá hann breytir til.
Þeir, sem engri spádómsgáfu
voru gæddir, studdust venjulega
við væna hlandblöðru, sem var
blásin upp líkt og blöðrur þær,
sem börnin leika sér nú að hér í
Reykjavík, og síðan hengd upp á
nagla á einhverja sperruna í
baðstofunni. Á henni þreifaði
bóndinn á morgnana. Væri hún lin
viðkomu, boðaði það stillur og góð-
viðri. En fyrir stormum harðnaði
blaðran og gat jafnvel sprungið
fyrir mestu fárviðrum ..."
|