Morgunblaðið - 28.08.1983, Blaðsíða 10

58 MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 28. ÁGÚST 1983
Fjölmörg umfangsmikil fjársvikamál vestur-þýzkra lækna og lyfsala hafa vakið
feiknalega reiði meðal almennings í landinu. Dómar hafa þegar verið felldir í hundruðum
slíkra sakamála og enn fleiri áþekk mál eru í rannsókn. Þessi víðtœku og vel skipulögðu
fjársvik bitna á öllum almenningi, og fréttirnar af þessum ólöglegu starfsháttum hafa því að
vonum einnig vakið mikið umtal utan Þýzkalands í þeim nágrannalöndum sem búa við
áþekkt fyrirkomulag um greiðslu sjúkrakostnaðar.
SVARTIR SAUÐIR
IHVÍTUM SLOPPUM
Lyfsali einn í Bochum í
Vestur-Þýzkalandi haföi á
undanförnum árum oft ærna
ástæðu til aö láta liggja vel á
sér. Hagnaður hans af lyfja-
sölu reyndist oftast drjúgum
meiri en sá gróði, sem helzti
keppinautur hans gat sýnt
fram á. En frá síðustu ára-
mótum hafa tekjur hans þó
minnkað heldur betur, því
þær eru ekki neinar. Og það
sem verra er: Þessi 34 ára
gamli lyfsali á þungan dóm
yfir höfði sér, því hann er
ákærður fyrir að hafa fengið
greidda lyfseðla hjá sjúkra-
samlögum, sem hann aldrei
lét neina sjúklinga fá lyf út á.
Á þennan hátt er iyfsalinn
sagður hafa auðgazt um
hundruð þúsunda marka
(milljónir ísl. króna) með því
að beita svikum og prettum.
Risavaxin fjársvik
Karl Lucks, saksóknara í Bochum,
finnst þetta svikamál liggja alveg
ljóst fyrir, en hann álítur samt
annan aðila einnig eiga vissan
þátt í sökinni: „Hin lögbundnu
sjúkrasamlög og almannatrygg-
ingar eru hreinlega þannig kerfi,
að þau beinlínis bjóða upp á alls
konar svik og misferli. Reikningar
sérfræðinga til sjúkrasamlaga og
tryggingastofnunar gefa öllum að-
ilum hið bezta tækifæri á að moka
inn peningum."
Án sjúkrasamlagsskírteina
myndu sakamál af því tagi, sem
dómstólarnir í Bochum og í mörg-
um öðrum hlutum Vestur-Þýzka-
land eru að láta rannsaka og
dæma í um þessar mundir, vera
alveg óhugsandi, og engum myndi
koma til hugar að leggja út í að
fremja slík afbrot.
En undanfarna mánuði hefur
réttvísin verið beinlínis önnum
kafin við að upplýsa og dæma í
heilli holskeflu slíkra mála. I
Stuttgart og Donauwörth hafa
saksóknarar þegar safnað sönnun-
argögnum í slíkum fjársvikamál-
um. I Kassel og Göttingen er verið
að yfirheyra grunaða lækna og
lyfsala; í Hamborg óg Hannover
hafa handtökur farið fram, rétt-
arrannsókn stendur yfir í Kobl-
enz, Konstanz, Esslingen, Núrt-
ingen, Nördlingen og Gerlingen,
svo og víða annars staðar í land-
inu. Eitt er nú þegar orðið ljóst:
Stöðugt ný og ný fjársvikamál af
þessu tagi koma til kasta dómstól-
anna í Vestur-Þýzkalandi á næstu
mánuðum eða misserum, og þarna
er um gífurlegar fjárupphæðir að
ræða. Þegar yfirríkissaksóknari
Vestur-Þýzkalands, Johannes
Hirsch, var spurður um fjölda
slíkra sakamála í meðalstórri borg
á borð við Bochum (með u.þ.b.
Enda þótt lœknar
og lyfsalar séu
meðal tekju-
hœstu þegna
þjóðfélagsins,
gátu sumir hverj-
ir ekki staðizt þá
freistingu að
drýgjastórlega
tekjur sínar á
ólöglegan hátt.
380.000 íbúa), þá svaraði hann því
til, að þessu gæti hann ekki svarað
með neinni nákvæmni: „Ég yrði
fyrst að spyrjast fyrir hjá lögreglu
og sakadómi, því að það bætast
næstum því daglega ný mál við.
Þetta er að verða eins og eldur í
sinu.“
Velsmurð
svikamylla
Þeir afbrotamenn, sem verið er
að leita uppi í þessum fjársvika-
málum, eru að vísu klæddir snjó-
hvítum sloppum en eru samt
svörtu sauðirnir í sinni atvinnu-
grein: Það eru læknar og þeirra
hjálparkokkar, lyfsalar og lyfja-
tæknar. Stundum eiga jafnvel
sjúklingarnir líka beina aðild að
þessum fjársvikum. Allt þetta fólk
hefur auðgast á því að svíkja fé út
úr sjúkrasamlögum og trygg-
ingastofnunum. Höfuðpaurinn í
öllum slíkum málum er einhver
læknir, stundum hefur komið i
ljós, að hann hefur gert þetta af
fávísi og hugsunarleysi, en oftast
hefur læknirinn verið potturinn
og pannan í öllu svindlinu.
Það er læknirinn, sem skoðar
sjúklinginn, greinir sjúkdóm hans
og tekur hann að lokum til læknis-
fræðilegrar meðferðar. Það er svo
sjúkrasamlagið eða trygginga-
stofnunin, sem borgar brúsann —
án þess að sjúklingurinn fylgist
neitt nánar með því. Alveg á sama
hátt og fæstir sjúklingar gera sér
í reynd fulla grein fyrir því, hvað
það er, sem læknirinn gerir við þá,
þegar hann er með þá til meðferð-
ar, jafn lítið vita þessir sjúklingar,
hvaða gjald læknirinn reiknar sér
fyrir meðferð og sömuleiðis hvaða
leið reikningurinn fer í raun og
veru.
Þegar nánar er að gáð, reynast
aðferðirnar til að svíkja fé út úr
sjúkrasamlögunum vera ærið
margvíslegar.
Einföldustu aðferðina til að
drýgja stórlega tekjur sínar á
ólöglegan hátt valdi til dæmis
ungur læknir, nýlega útskrifaður
og með lækningaleyfið upp á vas-
ann, en hann sló sér niður í smá-
bæ í Bayern, Suður-Þýzkalandi og
hóf rekstur læknisstofu fyrir
sjúkdóma í hálsi, nefi og eyrum. Á
þremur árum hafði hann sent inn
reikninga sérfræðings til sjúkra-
samlagsins í Donauwörth upp á
hvorki meira né minna en rúmlega
250.000 v.þýzk mörk (rúmlega
tvær og hálfa milljón ísl. króna)
fyrir læknisaðgerðir, sem hann
aldrei hafði framkvæmt. Aðferðin,
sem hann notaði var í senn mjög
svo gróðavænleg og afar einföld: I
stað þess að skrifa t.d. að sjúkling-
urinn hefði komið tvisvar til með-
ferðar hjá sér, skrifaði hann strax
þrisvar eða fjórum sinnum slíka
meðferð á reikning sérfræðings til
sjúkrasamlagsins. Þessi aðferð
vekur minnsta athygli.
Ótrúlegt eftir-
litsleysi
Það liðu nokkur ár, áður en
þessum prettum læknisins var yf-
irleitt veitt nokkur athygli í Don-
auwörth. Læknirinn sat þá orðið í
stjórn margra félagasamtaka í
bænum, og í fljótu bragði virtist
hann yfir allan grun hafinn, þegar