Morgunblaðið - 21.01.1984, Qupperneq 35

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 21. JANÚAR 1984
35
vináttuböndin sérstaklega traust.
Öllu þessu góða fólki sendum við
hugheilar samúðarkveðjur. Við
biðjum honum guðs blessunar á
vegferð hans á æðri vegum.
Um leið og ég og fjölskylda mín
kveðjum kæran vin, kveðjum við
sannan drengskaparmann og
tryggan vin sem við munum ætíð
geyma góðar minningar um.
Skúli Jónasson
Bjarki Árnason andaðist á
Sjúkrahúsi Siglufjarðar sunnu-
daginn 15. janúar 1984 eftir stutta
legu þar, aðeins 59 ára.
Að vísu var ljóst að síðustu
mánuði gekk hann ekki heill til
skógar, en að endadægur væri
komið voru fæstir viðbúnir.
Ég kynntist Bjarka þegar hann
var við trésmíðanám hjá Pétri
Laxdal, byggingarmeistara, og í
Iðnskóla Siglufjarðar hjá Jóhanni
Þorvaldssyni, skólastjóra,
1951—’52.
Sveinspróf í trésmíði tók hann
5. marz 1953 og byggingarmeist-
arabréf þremur árum seinna.
I skólanum vakti hann athygli
mína fyrir hvað hann var fljótur
að skilja t.d. stærðfræðina sem
Hafliði Guðmundsson kenndi, en
mér var kunnugt um að Bjarki
hafði ekki aðra undirbúnings-
menntun en einn vetur í Lauga-
skóla eftir venjulega barna-
fræðslu eins og hún gerðist til
sveita um 1930.
Hann fæddist að Stóru-Reykj-
um í Þingeyjarsýslu 3. maí 1924,
sonur hjónanna Árna Þorsteins-
sonar frá Litlu-Reykjum og Lauf-
eyjar Sigtryggsdóttur frá Stóru-
Reykjum. Hófu þau búskap í
Holtakoti en móður sína missti
Bjarki þegar hann var 9 ára, flutt-
ist faðir hans þá að Litlu-Reykjum
með syni sína tvo, sem ólust þar
upp. Sigtryggur Árnason er
tveimur árum yngri, býr nú á
Litlu-Reykjum, giftur Aðalbjörgu
Jónsdóttur frá Yzta-Hvammi í
Aðaldal og eiga þau fjögur börn.
Mjög kært samband var milli
þeirra bræðra og fannst Bjarka
hann fara heim, þegar austur í
Reykjahverfi var farið.
Til Siglufjarðar kemur hann
sumarið 1943 og vinnur þá á
Hólsbúinu, sem Siglufjarðarkaup-
staður átti og rak.
Eitthvað hefur Bjarki séð við
Siglufjörð sem eftirsóknarvert
var, því að á þrettándanum 1944
er hann aftur kominn til Siglu-
fjarðar og ráðast þá örlög hans
skjótt.
Hann kynntist eftirlifandi konu
sinni, Margréti Vernharðsdóttur,
og þau gifta sig 1. febrúar 1945.
Éignuðust þau fjögur börn,
Kristínu, f. 26. júlí 1945, gifta Haf-
steini Sigurðssyni, þau búa á ísa-
firði; Sveinsínu, f. 12. apríl 1949,
gifta Hjálmari Guðmundssyni vél-
stjóra, Vestmannaeyjum, þau eiga
tvo drengi; Brynhildi, f. 5. júní
1954, gifta Stefáni Pálssyni, Sand-
felli, Skagafirði, þau eiga þrjú
börn og Árna, f. 4. nóvember 1960,
giftan Heiðrúnu Öskarsdóttur,
þau búa á Siglufirði.
Áður en Bjarki gifti sig eignað-
ist hann dóttur, Laufeyju, er hún
gift Karli Sigurði Björnssyni og
eiga þau fjögur börn og búa á
Hafrafellstungu í Öxarfirði.
í umróti hins daglega amsturs
hrekkur maður við þegar sam-
starfsmaður er kallaður burtu
langt um aldur fram.
Minningarnar hrúgast upp, og á
hugann leitar tilgangsleysi þeirra
ágreiningsmála, sem mönnum
hættir til að blindast af innan
okkar þrönga fjallahrings, og við
verðum svo oft upptekin af.
Ég minnist þess þegar Bjarki
hafði rétt lokið sveinsprófi að
hann tók við rekstri trésmíðaverk-
stæðis Péturs Laxdai, sem hann
lærði hjá og Pétur flutti þá til
Reykjavíkur.
Þá voru vissulega erfiðleikar í
Siglufirði en Bjarki hafði þá þegar
byggt húsið Laugarveg 5 í félagi
við tengdaföður sinn. Éinstaklega
gott samband var alla tíð milli
hæðanna og sterk fjölskyldu-
tengsl.
Samband slitnaði í nokkur ár
meðan ég dvaldi við frekara nám í
Reykjavík, en þegar ég kom aftur
1957 og stofnaði fyrirtækið Raf-
lýsingu ásamt öðrum var Bjarki
orðinn umfangsmikill bygg-
ingarmeistari. Endurnýjaðist nú
vináttan. Unnum við mikið á
næstu árum bæði fyrir og í verk-
efnum með Bjarka. Byggði hann
m.a. húsið okkar að Hlíðarvegi 17,
um 1960. Hann teiknaði og byggði
mörg hús í Siglufirði og var ein-
staklega nákvæmur um alla áætl-
anagerð, verkhygginn og sam-
viskusamur.
Mér er minnisstætt þegar
Kaupfélag Siglfirðinga byggði
verzlunarhúsið að Suðurgötu 4,
1964—’66. Verkið var boðið út í
einu tilboði, uppsteypt með grunni
og lögnum. Bjarki bað mig að
áætla í verkið raflagnir. Einhvern
veginn fórst það fyrir svo að hann
varð að leggja eigið mat á þann
verkþátt. Ekki var laust við að við
værum spenntir að vita niðurstöð-
ur tilboðanna, en skemmst er frá
að segja að verkið fékk Bjarki og
fyrir tilboð sem féll að kostnað-
aráætlun svo ekki skeikaði nema
örfáum krónum. Hefur mér oft
verið hugsað til þessa verktilboðs
ásamt því vaska liði, sem Bjarki
hafði þá í vinnu og félagi við sig.
Ég man þar Guðmund Þorláksson,
sem lærði trésmíði hjá Bjarka,
Hjört Ármannsson, sem lengi
vann hjá honum, Trausta Árna-
son, kennara, Helga og Einar Haf-
liðasyni o.m.fl.
Árið 1964 kaupir Bjarki Einco
að hálfu af Ólafi Ragnars og ráku
þeir fyrirtækið saman nokkur ár.
Þegar Ólafur flutti til Reykjavík-
ur keypti Þórður Kristinsson hlut
Ólafs og ráku þeir Einco saman
meðan Þórðar naut við en hann
andaðist 22. maí 1975. Bjarki
keypti þá hlut dánarbúsins og rak
Einco einn þar til að hann seldi
Konráð Baldvinssyni í maí 1983.
Hafði Bjarki þá kennt þess
sjúkdóms, sem hann laut í lægra
haldi fyrir og vildi draga sig út úr
þeim rekstri sem hann hafði haft
með höndum undanfarna áratugi.
Verzlunin hafði vaxið mjög í
höndum Bjarka einkum eftir að
hann festi kaup á verzlunarhúsi
KFS við Aðalgötuna. Um tíma
störfuðu Brynhildur og Árni við
verzlunina hjá honum.
Bjarki starfaði mjög að félags-
málum og var félagi í Iðnaðar-
mannafélagi Siglufjarðar, Lions-
klúbbi Siglufjarðar o.fl. Hann var
í Framsóknarfélagi Siglufjarðar
og fyrir flokkinn bæjarfulltrúi
1970—1974, sat í fjölmörgum
nefndum á hans vegum um árabil.
Sinnti hann störfum sínum þar af
einstakri hógværð og sanngirni
eins og honum var lagið. Hann
sóttist ekki eftir metorðum en
lagði sitt af mörkum til mála sem
til framfara voru. í mörg ár sá
hann um vinnumiðlun og skrán-
ingu fyrir Siglufjarðarbæ.
Bjarki hafði fengið tvo eðlis-
kosti í vöggugjöf, sem báðir munu
geyma nafn hans langt eftir að
þær byggingar, sem hann byggði
hafði þjónað sínu hlutverki. Hann
var með einstaklega næmt lag-
eyra, eignaðist sína fyrstu harm-
onikku 14 ára og spilaði fyrir
dansi síðan hann kom fyrst til
Siglufjarðar óslitið þar til á sl. ári
eða samfellt í 40 ár. Síðustu 5—6
sumrin lék hann fyrir dansi með
hljómsveit sinni „Miðalda-
mönnum" á Hótel KEA og voru
það eftirsóknarverð laugardags-
kvöld.
Fyrir um 30 árum spilaði ég
með honum eftir að Þórður Krist-
insson fór til Gautlandsbræðra og
er mér í fersku minni ánægja sú
og gleði sem ríkti í kring um hann.
Á Siglufirði kom þá fyrir að dans-
að var á þrem stöðum sama kvöld-
ið.
Seinna lágu leiðir Þórðar og
Bjarka aftur saman.
Bjarki var mjög hagmæltur, oft
var til hans leitað með litlum sem
engum fyrirvara með gamanvísur
á skemmtun sem halda átti eftir
stuttan tíma, varð þetta að eins
konar föstum lið í árshátíðum
Siglfirðinga. Þetta leysti Bjarki og
Þórður söng vísurnar ógleyman-
lega, en textinn var þannig að eng-
an meiddi, en af var hin bezta
skemmtun. Frá 1970 hefur Magn-
ús Guðbrandsson verið í hljóm-
sveitinni ásamt Inga Eiríkssyni og
Árni sonur hans tók við af Þórði
Kristinssyni. Þessi hljómsveit var
mjög vinsæl og landsfræg undir
nafninu „Miðaldamenn". Það erf-
iði sem hann lagði á sig í ferðalög-
im, veit ég að hann fékk endur-
goldið í ánægjunni við að spila og
gleyma þá um stund áhyggjum af
amstri hins daglega starfs.
Bjarki var ein driffjöðrin í
Karlakórnum Vísi um áratugi,
hann hafði mjög góða söngrödd og
söng í fyrsta bassa.
Um árabil samdi hann texta við
lög sem kórinn söng, t.d. voru 9
textar af 18 sem voru á söng-
skránni 1971 eftir hann.
Hug sinn til Siglufjarðarbæjar
tjáði hann í ljóðinu „Siglufjörður"
sem hann gerði einnig lag við.
Hér við íshaf byggð var borin
bærinn okkar, Siglufjörður,
inn í fjöllin skarpt var skorinn
skaparans af höndum gjörður.
Til að veita skjól frá skaða
skipunum á norðurslóðum,
sem að báru guma glaða
gull er fundu í hafsins sjóðum.
Hér er skjól og hér er ylur
hart þó ís að ströndum renni,
þó að hamist hörkubylur
hlýju samt hið innra kenni.
Fólkið sem að byggir bæinn
beztu lofgjörð honum syngur
um að bæti öllum haginn
eitt, að vera Siglfirðingur.
í dag þegar við kveðjum þennan
vin okkar leitar á hugann hversu
tilviljanakennd okkar tilvera er.
Ef þýzka skipið sem Voga Jón,
langafi Bjarka, beið eftir á Húsa-
vík veturinn 1865—’66 hefði kom-
ið, en með því ætlaði hann til
Vesturheims, hefði rás atburða
orðið önnur og við ekki notið sam-
fylgdar Bjarka. Siglufjörður hefði
farið á mis við þá menningar-
strauma sem hann flutti hingað
og auðgaði með okkar bæjarlíf.
Um leið og ég þakka honum
óeigingjarnt starf á vegum Fram-
sóknarfélags Siglufjarðar, færum
við kona mín Margréti og fjöl-
skyldu ásamt öðrum ættingjum
okkar innilegustu samúðarkveðj-
ur, í vissu um að minningin um
Bjarka megi lýsa upp sorg þeirra
og góður Guð styrkja þau.
Sverrir Sveinsson
urardóttur og Sigurðar Jörgens-
sonar við að koniast á fundi stúk-
unnar og var hann þeim mjög
þakklátur fyrir.
Hjörtur var einlægur fylgis-
maður Sjálfstæðisflokksins og tók
ríkan þátt í fundarstörfum Varð-
arfélagsins. Hann var ötull fylgis-
maður frelsi og friðar og lagði
ævinlega gott til mála.
Leiðir okkar Hjartar lágu einn-
ig saman þegar þau hjónin fluttu í
íbúðir aldraðra í Furugerði 1.
Hjörtur naut vegna hógværðar
sinnar virðingar og trausts, og var
því fljótlega kjörinn í íbúaráð
hússins.
Það var gott að starfa með Hirti
og einlægnin og hlýjan sem frá
honum streymdi, hlaut að hafa
góð áhrif á alla sem hann um-
gekkst. Hann var traustur vinur
sem ávallt var reiðubúinn að
leggja lið ef einhver þurftLmeð og
unun var að fylgjast með hve annt
hann lét sér um fjölskyldu sína og
ættingja.
Hjörtur var ágætlega hagorður
og fengum við stúkufélagar hans
öðru hvoru að njóta þess. Hjörtur
samdi m.a. ljóð sem stúkan hefur í
öndvegi þegar gesti ber að garði.
Ljóð sem innihélt kærleika til
allra manna og minnti á starf
reglunnar í trú, von og kærleika.
Hjörtur gekk þess ekki dulinn
að hverju stefndi þegar veikindin
tóku að lama þrek hans og til stóð
að leggja hann inn á sjúkrahús til
rannsóknar. í nóvember sl., færði
hann mér mynd af sér og þakkaði
mér sér sýnda vináttu á liðnum
árum.
Þegar ég heimsótti hann í Borg-
arspítalann rétt fyrir jól, sagði
hann að nú færi að styttast í jarð-
vistinni. Hún væri jú orðin löng og
enginn fengi ráðið ákvörðun skap-
arans um fjölda lífdaga. Æðru-
leysi hans og trú var til fyrir-
myndar, jákvæð og skýr hugsun
allt til hinztu stundar.
Þegar ég nú kveð vin minn
Hjört Ólafsson hinztu kveðju, vil
ég þakka allar samverustundirnar
og þá órofa tryggð og vináttu sem
hann alla tíð sýndi mér og mínum.
Ég flyt kveðjur félaga í St. Ein-
ingin nr. 14, sem þakka fórnfús
störf hans í þágu Góðtemplara-
reglunnar, störf sem hann vann að
aukinni bindindissemi og bættu og
fegurra mannlífi.
Ég flyt konu hans Láru Hall-
dórsdóttur og ættingjum hans öll-
um fyllstu samúðarkveðjur og bið
guð að blessa þeim minninguna
um góðan dreng.
Gunnar Þorláksson
Hann Hjörtur, okkar kæri vinur
og stúkubróðir, er látinn.
Hjörtur var á 92. aldursári er
hann lést 12. janúar sl. Við hjónin
kynntumst honum fyrst er hann
fyrir tæpum 20 árum gekk í stúk-
una okkar, Eininguna, þá orðinn
aldraður maður, rúmlega sjötug-
ur. Hjörtur var ákaflega hlédræg-
ur maður og vildi lítið láta á sér
bera, enda voru kynni okkar lítil
til að byrja með, en örlögin réðu
því skömmu síðar að við hjónin
fluttum í nágrenni við Hjört og úr
því lágu leiðir okkar á stúkufund-
ina saman. Þá kynntumst við best
hvílíkur öðlingur Hjörtur var og
lærðum að meta hans innri mann.
Áður en Hjörtur gerðist templ-
ari, hafði hann átt við erfiðleika
að stríða vegna áfengisneyslu, og
eins og eðlilegt er var ekki auðvelt
fyrir hann að snúa blaðinu við, en
í stúkunni eignaðist hann marga
góða og trygga félaga, þótt við
værum flest mörgum áratugum
yngri en hann. í apríl 1967 tók
hann Trúnaðarstig og vann þar
með ævilangt bindindisheit sem
hann hélt alla tíð síðan og hafði
hann oft á orði hvað það hefði ver-
ið sér mikið gæfuspor er Gunnar
Þorláksson fékk hann til að ganga
í stúkuna og styrkti hann og
hvatti fyrstu árin. Hjörtur tók
einnig önnur stig reglunnar og nú
síðast Hástúkustig.
Á fyrstu árum kynna okkar
vann Hjörtur hjá Reykjavíkur-
borg við að laga til í skrúðgörðum
borgarinnar. Hann' var mikið
snyrtimenni og hafði mikla
ánægju af að hlú að gróðrinum og
snyrta til og innti hann starf sitt
af hendi með stakri samviskusemi
og síðustu árin sem hann vann,
var hann settur yfir flokk ungl-
inga sem hann leiðbeindi í gróð-
ursetningu og umhirðu. Þótt aldr-
aður væri, átti hann einkar hægt
með að vinna með unglingum, og
unglingsstúlka ein, sem átti heima
í nágrenni okkar og hafði unnið
undir umsjón Hjartar, hafði orð á
því við okkur, hve hann væri ind-
æll og góður verkstjóri. Okkur
kom þetta ekki á óvart því við
vissum að Hjörtur var góður mað-
ur, en svo hefur hann að sjálf-
sögðu notið þess að hann var
barnakennari í fjöldamörg ár og
því vanur að umgangast börn og
unglinga.
Hjörtur var hagmæltur vel, já,
það má jafnvel segja að hann hafi
verið skáld, en lítillæti hans hvað
þetta varðaði var svo að ljóð hans
hafa ekki víða birst og fá varð-
veist. Þessi hæfileiki Hjartar erfð-
ist til sonarsonar hans, Rúnars
Hafdal Halldórssonar, sem lést af
slysförum aðeins 23 ára að aldri,
en hafði þá þegar ort allmörg ljóð,
og voru nokkur þeirra gefin út ár-
ið 1971. Við skynjuðum að andlát
Rúnars olli Hirti miklum harmi
þótt hann talaði þar fátt um.
Frásagnargáfu átti Hjörtur í
ríkum mæli, enda er slíkur hæfi-
leiki mjög í ætt við skáldgáfuna.
Okkur stúkusystkinum hans er
minnisstætt þegar hann á fundum
sagði frá gömlu dögunum og ekki
eru nema tvö ár síðan hann flutti í
stúkunni frásögn af jólahaldi á
æskudögum hans. Frásögnina
flutti hann blaðlaust og svo lifandi
að unun var á að hlýða.
Hjörtur var drengur góður.
Aldrei urðum við þess vör að hann
legði illt til neins. Hann var trygg-
lyndur með afbrigðum og þegar
atvikin höguðu því þannig að ég
fyrir 12 árum þurfti að dvelja í
sjúkrahúsi um 8 mánaða skeið,
heimsótti Hjörtur mig reglulega í
viku hverri. Alltaf var hann til-
búinn að gleðja aðra, t.d. kom
hann í mörg ár á aðfangadags-
morgun með jólagjafir handa
börnum okkar, og eftir að hann
flutti í Furugerði og við hjónin
upp í Seljahverfi, hefur hann rétt
okkur umslag fyrir hver jól, með
sendingu til barnanna. Núna síð-
ast þegar hann lá fárveikur í
sjúkrahúsi um miðjan desember,
tók hann umslag upp úr skrif-
borðsskúffu sinni merkt dóttur
okkar. Hann Hjörtur gleymdi ekki
að gleðja aðra þótt hann sjálfur
væri sárþjáður.
Hjörtur var orðinn þreyttur,
enda aldurinn hár, þó að okkur
vinum hans fyndist hann aldrei
vera gamall vegna þess hve ungur
og hress hann var í hugsun og tali.
En ég vissi í haust þegar hann
heimsótti mig á vinnustað að hann
ætti ekki langt eftir, þótt hann
segði ekki með berum orðum að
hann væri á förum. Hann sagði að
sér færi mikið aftur, en hann
kæmi samt sem áður á stúkufundi
ef hann lægi ekki fyrir. Síðan tók
hann upp mynd sem tekin var af
honum 25 ára og gaf mér. Mér
þótti ákaflega vænt um þessa gjöf,
en jafnframt var ég þess viss að
hann væri að undirbúa brottför
sína, enda spurði hann mig hvort
ég myndi eftir hvað hann hefði
sagt við mig þegar stúkubróðir
okkar var jarðsettur í fyrravetur.
Þá sagði Hjörtur þegar stúku-
bræður okkar röðuðu sér í kring-
um kistuna til að bera hann út:
„Það vildi ég að þessir sömu héldu
undir mig,“ og það munu þeir gera
í dag þegar Hjörtur verður jarð-
settur frá Eyrarbakkakirkju.
Hjörtur Ólafsson fæddist 18.
september 1892 í Varmavatnshól-
um í Öxnadal, sonur hjónanna
Ólafs Jónssonar og Guðrúnar
Helgadóttur. Þegar hann var 23
ára varð hann kennari í Skriðu-
hreppi í Eyjafirði og næstu 30 árin
vann hann alltaf af og til við
kennslu, en jafnframt stundaði
hann sjó lengi framan af en síðan
ýmsa landvinnu. Hann kvæmtist
14. maí 1928 Láru Halldórsdóttur
frá Arnarbæli í Grímsnesi og lifir
hún mann sinn. Þau áttu tvo sonu:
Halldór, kvæntan Báru Þórðar-
dóttur, og Hörð, kvæntan Erlu
Pálsdóttur. Lengst framan af
bjuggu þau Hjörtur og Lára á
Eyrarbakka, en þangað hafði Lára
ung flust með foreldrum sínum. Á
Eyrarbakka undu þau vel hag sín-
um og þar óskaði Hjörtur að vera
til moldar borinn.
Við hjónin og börn okkar vott-
um Láru og öðrum aðstandendum
innilega samúð.
Eilift líf, -
ver oss huggun, vörn og hlíf,
lif í oss, svo ávallt eygjum
æðra lífið, þó að deyjum.
Hvað cr allt, þá endar kíf?
Eilíft líf.
Matth. Jochumsson.
Sigrún Gissurardóttir