Morgunblaðið - 04.03.1984, Síða 9

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 4. MARS 1984
57
innan húðar brjóstanna og hafa
leikkonur og aðrar konur í
skemmtanaiðnaði helst látið gera
slíkt. í erlendum tímaritum eru
oft auglýstar aðferðir og tæki til
að stækka barminn og heitið góð-
um árangri eftir ákveðinn tíma.
En við of stórum brjóstum, sem
sannarlega geta verið til óþæg-
inda, er hægt að ráða bót með
skurðaðgerð og munu slíkar að-
gerðir vera framkvæmdar hér-
lendis.
Söngkonan Dolly Parton er með
barmstærri konum, eins og sjá má
á myndum, og notfærir sér það oft
til gamanmála á leiksviðinu. Það
Mynd af málverki eftir Botticelli,
Venus frí 15. öld.
Breska sýningarstúlkan Twiggy sem
kom fram á sjónarsviðið í byrjun
sjöunda áratugarins. Það er ekki
mikið „framan á henni“.
er ekki langt síðan hún sagði frá
því, að hún gæti ekki með nokkru
móti skokkað sér til heilsubótar,
gerði hún það fengi hún glóðar-
auga á bæði!
Er samband á milli
brjóstastærðar og
gáfnafars?
Það eru nær tveir áratugir síðan
að bandarískur kvensjúkdóma- og
fæðingarlæknir, Erwin 0. Strass-
mann, í Houston í Texas, birti
grein í tímaritinu International
Journal of Fertility, þar sem hann
greindi frá rannsóknum sínum á
stórum hópi kvenna og átti að
sanna þá gömlu almennu trú, að
Hin barmfagra Jane Russell,
brjóstmál 95—% sm. Myndin er frá
árunum 1950—60.
Læknirinn skipti konum í fjóra
flokka eftir vaxtarlagi og studdist
þar við fyrri flokkun þýska sál-
fræðingsins Ernst Kretschmers.
Fyrr höfðu sálfræðingarnir
Kramaschke og Jung komið fram
með þá kenningu, að mögulegt
væri að draga konur í dilka gáfna-
farslega eftir líkamsbyggð.
En það er af grein Strassmann
að segja, að hún olli hinu mesta
fjaðrafoki, jafnt meðal leikra og
lærðra, og ýmsir þekktir einstakl-
ingar leyfðu sér að andmæla
niðurstöðunni og töldu hana í alla
staði óvísindalega.
Barmmiklar konur urðu að von-
um bæði sárar og reiðar, undan-
tekning var smástirni í Holly-
wood, Mamie van Doren að nafni,
sem benti á að sjálf væri hún tal-
andi dæmi um þessa kenningu,
þ.e. gáfnafar hennar væri í öfugu
hlutfalli við hinn stóra barm!
Hin barmstóra Jayne Mansfield.

„Bikini“-klædd stúlka frá Sikiley.
Myndin er frá seinni hluta 3. aldar
e.Kr.
Styttan Venus de Milo (200—150
f.Kr.) fannst árið 1920. Hún er nú á
Louvre-safninu í París.
Mynd af málverki eftir þýska málar-
ann Cromach frá 16. öld.
Auglýsingamynd frá þriðja áratugn-
um. Konur notuðu belti eða lífstykki
til að gera sig flatar í vexti. Þær áttu
belst að vera alveg brjóstalausar.
samband væri á milli brjósta-
stærðar kvenna og gáfnafars, þ.e.
þess stærri barm, sem konur
hefðu fengið í vöggugjöf því minni
skammtur hefði farið í „topp-
stykkið".
Síðan segir ekki söguna meir af
slíkum rannsóknum og ekki vitað
hvort fleiri hafa verið gerðar. En
skyldi sú trú vera útbreidd að
samband sé á milli brjóstastærðar
og gáfnafars?
Ber brjóst eða hulin
Hún er þekkt sagan af daður-
drósinni Fryne sem uppi var í
Aþenu á 4. öld f. Kr.b.
Fryne var dregin fyrir rétt
vegna lítilsvirðingar við trúna og
verjandi hennar, Hypereides, var
kominn í þrot með að finna henni
eitthvað til málsbótar. En þá
hugkvæmdist verjandanum allt í
einu að svipta klæðum af barmi
ungu stúlkunnar og sýna hann
nakinn. Stúlkan með hinn undur-
fagra barm var lýst sýkn saka af
dómurunum, þeir töldu fráleitt að
svo fullkominn líkamsvöxtur væri
umgjörð um annað en saklausa
sál. Fryne fór því frjáls ferða
sinna, og var síðar fyrirmynd
gyðjunnar Afrodite á myndum og
höggmyndum.
Á steinmyndum af egypskum
konum frá því f. Kr. eru þær
klæddar í stíf, efnismikil pils en
brjóstin eru ber. Grískar konur
eru naktar við íþróttaæfingar,
eins og karlarnir, til forna, en
rómverskar konur klæddust sér-
stökum búningum við slík tæki-
færi.
Þegar kom fram á fjórtándu öld
fór tískan að segja til sín, eins og
áður segir, hálsmálin gátu verið
þannig að helmingur brjóstanna
var sjáanlegur. Jóhann Húss
(1369-1415) frá Bæheimi í Tékkó-
slóvakíu, sem sætti sig illa við for-
sjá páfadóms og barðist gegn hon-
um með þeim afleiðingum að hann
var brenndur á báli fyrir villutrú,
hafði á sínum tíma áhyggjur af
blygðunarieysi kvenna og kvartaði
undan þeim með eftirfarandi orð-
um: „Konurnar ganga nú í kjólum,
sem eru svo flegnir að vel sést hin
alveg bert á selskapskjólum, hafa
brjóstin alveg verið hulin.
En árið 1964 kom bandarískur
hönnuður, Rudi Gernreich að
nafni, fram með byltingarkennda
tilraun til að innleiða „topplausa"
tísku og þótti þá mörgum mannin-
um nóg um. Þegar myndir birtust
í tímariti af sundfatnaði hans,
voru sýningarstúlkurnar aðeins í
buxum og með brjóstin ber. Þetta
vakti svo mikla athygli og
hneykslan að margir urðu til að
álasa hönnuðinum fyrir tilraun til
afsiðunar kvenna og spáðu menn
hinu versta í siðferðismálum ef
þessi tíska næði fram að ganga.
Hönnuðurinn svaraði fyrir sig
og taldi ekkert ósiðlegt né ósæmi-
legt við að sýna ber brjóstin, það
væri ekki einu sinni kynæsandi.
En það er skemmst frá því að
segja, að konur voru ekki ginn-
keyptar fyrir þessari nýjung,
kærðu sig ekki um að vera í gagn-
sæjum blússum og kjólum með ber
brjóstin, og tilraun Gernreich
lognaðist út af. Síðan þetta var
hefur þó heyrst frá konum í út-
löndum sem sóla sig á ströndum
„topplausar" og þykir á sumum
stöðum ekki tiltökumál, en á öðr-
um allt annað en viðeigandi.
Það kom upp dálítið undarlegt
mál í ítalska bænum Calabria á
síðasta sumri og varð blaðamatur
af. Bæjarstjórnarmenn í Calabria
sömdu reglugerð og birtu í maí-
mánuði á síðasta ári þess efnis að
sumum leyfðist að vera berbrjósta
á almannafæri en öðrum ekki.
Reglugerðin kvað svo á um: „að
konum var leyft að sóla sig „topp-
lausum" við strendur bæjarins
með því skilyrði, að þær væru fal-
legar". En sömuleiðis var lagt
blátt bann við því, „að konur, sem
Mynd af málverki eftir Picasso, Sitj-
andi kona frá um 1940. Það þarf
stundum að leita að einstökum lík-
amshlutum út um alla mynd hjá Pic-
asso, en hann hefur þó sett brjóstin
á réttan stað.
hvíta húð barms þeirra, þær koma
jafnvel þannig í musteri alföðurs,
fram fyrir augu presta og annarra
andlegra höfðingja." En lengi get-
ur vont versnað, eitt hundrað ár-
um eftir að þetta var skrifað urðu
kjólar kvenna svo flegnir að
brjóstvartan var ber. Lengst af
virðist þó, sem ekki hafi þótt við-
eigandi að vera með ber brjóstin á
almannafæri.
Á þeim tíma, þegar kjólar
kvenna hafa verið mjög flegnir
síðustu áratugi, og bakið jafnvel
ekki hefðu til að bera hæfilega lík-
amsfegurð væru að myndast við
að fækka fötum". Eins og gefur að
skilja vakti þessi reglugerð at-
hygli og mætti mikilli mótspyrnu
kvennasamtaka og stjórnmála-
flokka, sem töldu hana beina
móðgun við konur. Borgarstjórinn
í Calabria, Giuseppe Romano,
reyndi að bera blak af þeim
stjórnarmönnum með þeirri yfir-
lýsingu að þetta hefði verið hugs-
að sem hótfyndni. En þeir sáu sitt
óvænna og námu reglugerðina úr
gildi, mánuði eftir að hún var sett,
og nú er í gildi fyrri reglugerð í
Calabria, þar sem kveður svo á
um, að konum beri að hylja brjóst
sín á almannafæri.
Það fylgdi því miður ekki sög-
unni hvort til tals kom að setja
karlmönnum einhverjar fagur-
fræðilegar takmarkanir í klæða-
burði á almannafæri.
Einn af fáum sólardögum hér-
lendis fyrir tveim árum eða svo,
voru teknar myndir, og birtar í
blöðum, af smástelpum berbrjósta
við að snyrta grasflatir við mikla
umferðargötu í borginni. Það hef-
ur líka heyrst að ein og ein kona
sprangi um berbrjósta á sundstöð-
um borgarinnar á góðviðrisdög-
um.
Þess er ekki að vænta að stúlk-
urnar í útlöndum hafi heyrt v’3-
una hans Hannesar Hafstein:
Fepirð hrífur hugann meir'a
ef hjúpuð er
svo andann gruni ennþá fleir'a
en augað sér.
En hvað um þær íslensku?
Mynd frá seinni hluta 17. aldar. Karlmaðurinn kemur að þar sem kona er
hálfklædd við að lauga sig. Það eru þó ekki hálfber brjóstin, sem honum
varð svona mikið um að sjá heldur ber fótleggurinn.