Tíminn - 01.09.1965, Blaðsíða 9

■55K'
MHVVIKUDAGUR 1. september 1965
TÍMINN
Hún les Passíusálmana í eigin-
handarriti
sr. lallg
Vigdísi Magnúsdóttur
kafði ég ekki hitt fyrr en
um daginn austur á Stokks
eyri, að ég heimsótii hana
í sterku siðsumarsólskini
eftir helliskúr og voru þó
tæpast meira en austantór-
ur framundan, þegar við
komum út úr þokunni á
heiðinni- Mér hefði sjálf-
sagt veitzt erfitt að geta
rétt til um aldur konunn-
ar við fyrstu sýn, eftir út
liti einu að dæma, svo kvik
er hún enn í hreyfingum,
málhress og mir.nug, og
sjónin það skörp og áhug-
inn vakandi, að eftir að
hún komst á hundraðasta
árið fór hún að lesa Passíu
sálmana eftir Ijósprentuðu
eiginhandarriti séra Hall-
gríms, vill síðan helzt ekki
lesa þá öðruvísi, segist alla
tíð hafa verið mesti bóka-
ormur.
Mann sinn missti hún fyrir
tæpum tuttugu árum, og af sjö
börnum þeirra eru aðeins tvö
á lífi, tvíburabræður komnir á
áttræðisaldur, og er annar vist
maður á Dvalarheimili aldr-
aðra sjómanna. Vigdís lét sér
ekki nægja að koma börnum
sínum á legg, heldur tók hún
í fóstur dóttur systur sinnar.
sem fór til Ameríku, og nú
seinni árin hefur hún búið hjá
dóttur þeirrar fósturdóttur
sinnar, Margréti Sturlaugsdótt
ur og manni henmar, Herði
Pálssyni skipstjóra á Stokk-
seyri
— Ertu upprunnin hér á
næstu grösum, Vigdís?
— Nei, ég er fædd í Rangár
vallasýslu, á Bjalla í Landsveit,
þar sem foreldrar mínir, Magn
ús Magnússon og Arnheiður
Böðvarsdóttir, byrjuðu sinn
búskap. Þar ólst ég upp' til
sjö ára aldurs/ þá fluttumst
við á næsta bæ, Holtsmúla, og
vorum þangað til sjö ára ald
urs, þá fluttumst við á næsta
bæ, Holtsmúla, og vorum þang
að til ég var 14 ára, og þar í
sveit fermdist ég, en ég er víst
það eina eftirlifandi af 14 ferm
ingarsystkinum. Daginn eftir
ferminguna fluttist faðir minn
búferlum að Úthlíð í Biskups
tungum og var þar iengst af,
eða þangað til hann fluttist að
Laugarvatni, þar sem hann bjó
síðast.
— Voruð þið mörg systkin
in?
— Við vorum nú ellefu, en
ekkert eftir af þeim nema ég
og Böðvar á Laugarvatni, sem
var einn af þeim yngstu og tólf
árum yngri en ég.
— Hvað manstu fyrst eftir
þér?
— Ég heyri sagt, að sumir
muni eftir sér 2—3 ára, en það
get ég ekki sagt fyrir mína
parta. Ætli ég muni ekki lengst
þegar ég og systur mínar tvær
vorum að reka kýr einn góð
an veðurdag. Líklega hefur það
festst í minni af því að þá
fór ég fyrst yfir læk þarna á
Bjallanum.
— Hve gömul fórstu úr for
eldrahúsum?
— >á var ég 22 ára, fór þá
fram í Flóa, eignaðist þar
kærasta, Þorvarð Jónsson og
svo settum við saman bú í Með
alholtum í Flóa og bjuggum
þar í 42 ár. Þetta var mesta
kot, ekkert nema kargaþýfi, og
nú er það komið í eyði. Annars
tók sonur okkar þar við bú-
skap af föður sínum, og þá flutt
umst við hingað niður á Stokks
eyri og áttum heima hér all-
mörg ár í húsi Jóns söðla-
smiðs föður Bjama M. náms-
stjóra.
— En börn ykkar?
— Já, við eignuðumst sjö
börn, fjórar stú-lfcur og þrjá
drengi. Stúlkurnar eru allar
dánar og einn sonurinn, en á
lífi eru tvíburabræðu-mir Jón
og Ingvar, komnir á áttræðis
aldur. Jón bjó lengi í sveit og
er nú fluttur til Reykjavífcur.
Ingvar sótti sjó hér á Stokks
eyri á yngri árum en var len-gi
múrari í Reykjavík, og býr nú
á Hrafnistu. Maðurinn min-n dó
1946 og var^ þá kominn á ní
ræðisaldur. Á sínum tíma var
haidið upp á guHbrúðkaup okk
ar, svo þú getur séð að maður
man tvenna tímanna. Það má
segja að hún sé til tvískiptanna
þessi langa ævi.
— Hefurðu ætíð verið við
góða heilsu?
— Líklega má frekar se-gja
það. Þó fékk ég einu sinni í
lungun, og 1 annað sinn feiknar
óþægindi fyrir brjóstið, en ég
verð að segja sem er, að tveir
hómópatar læknuðu mig í
bæði þessi skipti eins og skot.
í annað sinn, og það var þegar
ég eignaðist yngstu dóttur
mína, sem þú sérð myndina
af þarna á veggnum, var það
svo. að ég fékk þessar óskap
legu kvalir í brjóstið Maður
inn mihn fer þá að tala um að
Vtgdis MagnuSdóttir.
Tímamynd—GB
fara til læknis. En þá er því
eins og hvíslað að mér, að rétt
ara sé að leita til hómópata.
Ég hafði sem sé hvorki mætur
né ómætur á hómópötum. Og
ég segi við manninn minn, að
helzt vilji ég láta leita til
hans ísólfs Páissonar, hann
var nefnilega hómópati, faðir
hans Páls. Nú, hann fer og
kemur með glösin þrjú, þrjá
og fimrn dropa úr hverju. Og
ég var ekki búinn að fá marg
ar inntökur og liggja lengi þeg
ar ég fann ekki lengur til Ég
veit ekki enn, hvers vegna ég
kaus að fá hjálp hómópata, ég
hafði svo sem enga skoðu-n stofn
að mér eða hugsað mikið um
mun á læknum og hómópötum,
heilbrigðir þurfa ekki læknis
við. Nú. í hitt skiptið og það
var áður, fékk ég í lungun, mik
ili og vondur hósti og hentist
upp úr mér mikið sull með
blóði í hóstaköstunum. Þá var
farið til hans Brynjólfs Minna-
Núps, ég sagði líka, að það
ætti að fara til Brynjólfs frá
Minna-Núpi, sem ég þekkti
og vissi að fékkst við þetta.
Ojæja, sendingin frá honum
dugði þá svo vel, að mér bráð
batnaði og he-f ég ekki fundið
til síðan. Svo skal ég segja þér
það, að nú fyrir nokkrum árum
voru allir, ungir og gamlir,
jafnt karlar sem konur, skoð
aðir og þá var ég í Reykjavík
og fór í þessa skoðun. Það var
gamall læknir þarna yfir, og
ég fer að spyrja hann, þegar
röðin kom að mér og allir
gegnumlýstir. hvort ekki finn
ist eitthvað athugavert við
lungun í mér, og hann segir að
það sé nú ekki aldeilis, ég sé
stálhraust í lungunum, en ein
hvern tíma hafi ég samt fund
ið til, en það sakaði ekki, það
væri voða stórt bris í lunganu,
það sér hann svo ekki var um
að villast. Af þessu geturðu
séð, að vel hafa hrifið meðölin
frá honum Brynjólfi frá Minna
Núpi.
— Var Brynjólfur mikið á
ferð um sveitin-a, t. d. að
skrifa upp sögur eftir fólfci?
— Það varð ég ekki mikið
vör við. Hann hélt oftast
til á Eyrarbakka. Og það var
mikið vinfengi milli hans og
Guðmundar „bóka“ sem svo
var kallaður og vann við bók
hald í vestari búðinni á Bafck
anum. Margar vísur og kveðl
ingar eftir Guðmund bóka fófu
á kreifc. Brynjólfur dó á und
an hon-um og þá komst G-uð
mundur svo að orði, að það
væri undarlegt, „að ha-nn
skyldi aldrei síma, úr því
hann væri kominn yfir rúm og
tíma.“
— Hvernig var vísan?
— Já, Guðmundur var ekta
gott skáld, og þegar vinur
hans Brynjólfur frá Minna
Núpi var úr töl-u lifenda, kvað
Guðmundur:
Ekkert skil ég 1 að þú
aldrei skulir síma,
ú-r því hafinn ertu nú
yfir rúm og tíma.
og síðan nokkrar vísur og loks
þessi:
Vertu sæll, ég s-akna þín
e-n sé þig, vin-ur, aftur,
þegar sumarsólin skín
og sálar þroskast kraftur.
— Hafðirðu gaman af ljóð-
um?
— Já, og ég hafði gaman af
bókum. Hefði ég lifað í eftir
læti, eins og mörg börn gera,
h-efði ég ekki gert neitt annað
en liggja í bókum.
— Voruð þið systkinin öll
svona bókhneigð?
— Ég held ég hafi verið
verst með það að láta á móti
mér að vera efcki sífellt að
lesa, þega-r hægt var. Ég hefði
viljað fá að gefa mig alla
að þessu, en það var talin
fásinna og alls ekki siður í
þá daga. En þó að maður ætti
auðvelt með að læra, þá þarf
enginn að stæra sig af því,
það var eins og hvert annað
lán. En því get ég ekki neit
að, ég var óttalega ónáttúruð
fyrir að vera yfir kindum, en
maður varð að gera þetta,
han-ga yfir rollunum og hafa
vakandi auga með þeim.
En mér leiddist þetta oft skelfi
lega. Svo var nágrannakona
oft á vegi mínum, sem betur
fór, því hún laumaði að
mér bók oftar en séð varð
til. Og þá þurfti ég að
ekki að kvíða deginum í hjá
setunni, t. d. ef hún hafði
meðferðis eitthvað eftir
Hjálmar í Bólu. En þetta var
eins og eitur í augum hinna
fullorðnu að maður hefði
Framhald á bls. 13