Morgunblaðið - 07.09.1984, Síða 48

48
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 7. SEPTEMBER 1984
W T
*• V
RHD G
Ííct
ERMETO
háþrýstirör og tengi
Atlas hf
Armúli 7 — Sími 26755.
Pósthólf 493, Reykjavík
LEGUKOPAR
Legukopar og fóðringar-
efni f hólkum og heilum
stöngum.
Vestur-þýzkt úrvals efni.
Atlas hf
Armúli 7 — Sími 26755.
Pósthólf 493, Reykjavík
Sigurður Halldórs
son — Minning
Fæddur 16. marz 1897
Dáinn 27. ágúst 1984
Þann 27. ágúst lézt i Hrafnistu í
Reykjavík föðurbróðir minn, Sig-
urður Halldórsson. Hann fæddist
16. marz 1897 á Miðhúsum í
Reykjafjarðarhreppi við fsafjarð-
ardjúp. Foreldrar hans voru hjón-
in Þórdís Guðmundsdóttir frá
Skálavík og Halldór Sigurðsson,
sem lengi var húsmaður í Miðhús-
um. Börn ömmu og afa voru átta.
Þau voru: Þorgerður Helga, Sal-
óme Margrét, Jóhanna, Sigrún,
Guðmundur, Þorsteinn, Benedikt
og Sigurður, sem nú kveður síðast-
ur. Einn son átti afi áður. Var það
Elías formaður í Nesi í Grunna-
vík. Hann ólst upp hjá móður
sinni.
Um aldamótin þegar Sigurður
var að alast upp var öll alþýða
manna örsnauð og voru þeir þá
verst settir, sem mörg börn áttu,
en ekkert jarðnæði. Það segir sig
sjálft að erfitt hefur verið að sjá
þessum stóra hópi farborða enda
þurftu börnin snemma að fara að
vinna. Var þá vinnudagurinn
langur og strangur enda ekki hægt
að leita til almannatrygginga eins
og nú á dögum. Raunar var þetta
fólk nánast réttindalaust og bjó
því við mikið öryggisleysi.
Sigurður hóf snemma að stunda
sjómennsku. Aðeins fimmtán ára
að aldri fór hann i róðra frá ver-
stöðvum í Ögurvík og Bolungar-
vík. Þótti hann forkur til vinnu og
góður sjómaður. Fyrir fyrstu ver-
tíðina fékk Sigurður hálfan hlut
eða 35 krónur. Þá var fiskkílóið
metið á 7—8 aura. Eftir allmörg
ár á sjónum fór Sigurður að vinna
sem lausamaður á ýmsum stöðum
við Djúp. Þá varð hann að kaupa
sér lausamennskubréf, sem hann
þurfti að greiða 20 krónur fyrir.
Hann sagði mér að eftir átta ára
lausamennsku hefði hann varla
átt fötin utan á sér.
Árið 1930 kvæntist Sigurður
Guðmundinu Jónsdóttur og réðust
þau hjón í að kaupa jörðina Galt-
arhrygg í Heydal í Mjóafirði. Sú
jörð var þá í niðurníðslu og þurfti
Sigurður að byrja á því að koma
upp fjárhúsi. Jörðin sjálf kostaði
600 krónur, en til þess að koma
upp húsum þurfti Sigurður að
taka lán að upphæð 1500 krónur.
Afborganir og vextir voru 90 krón-
ur á ári og voru það níu lambs-
verð.
Sigurður og Guðmundína eign-
uðust tvær dætur. Stefanía fædd-
ist 1925, en lézt 1968. Hún var gift
Aðalsteini Sigurðssyni og eignuð-
ust þau þrjú börn. Þórdís Halldóra
fæddist 1930. Hún er gift Haraldi
Pálssyni byggingameistara. Börn
hennar eru sex. Alls eru langafa-
börnin orðin sjö talsins og voru
þau mikið augnayndi afa síns.
Eftir fjórtán ára búskap á Galt-
arhrygg seldi Sigurður búið og
Aksel Piihl for-
stöðumaður - Minning
Ég kynntist Piihl, eins og við
vorum vön að kalla hann, fyrir
réttum 35 árum. í ágúst 1949 kom
ég til íslands í sumarfri frá starfi
mínu hjá SÞ í New York. Ætlunin
var að búa viku í sæluhúsi í Land-
mannalaugum. En áin var svo
mikil þann dag að við gátum ekki
keyrt að húsinu, en urðum að
ganga og bera allt dót I bakpokum
o.þ.h. Á þessum tíma var enginn
vegur, ekki einu sinni troðningur.
maður varð að feta sig áfram í
fótspor þeirra, sem gengu á und-
an.
Ég hef alltaf átt erfitt með að
ganga meðfram fjallshlíð og ekki
bætti það úr, að fsköld áin rann
fyrir neðan. Piihl tók eftir að mér
fannst það erfitt. Hann sneri sér
að mér og sagði á sinni skemmti-
legu józku: „Eg ætla að ganga rétt
fyrir neðan þig. Ef þú skildir
hrasa, þá hrasar þú beint á mig og
ég er haldgóður. Svo þú dettur
ekki í ána.“
Piihl sýndi á þennan hátt eðli
sitt — hann var alltaf hjálpfús.
Hvort sem það var á Vatnajökli
eða aðeins í Reykjavík, ég not-
færði mér hjálpsemi hans öll þessi
þrjátiu og fimm ár. Þegar vinir
mínir komu í heimsókn til Islands
erlendis frá, sem var oft, var
Aksel Piihl alltaf tilbúinn að
keyra okkur um sveitir landsins.
Eftir að Karen systir hans kom
til Islands, voru bæði tilbúin að
hjálpa öðrum og erum við vinir
þeirra þakklátir fyrir öll þau góðu
ár.
Eiríka A. Friðriksdóttir.
Aksel Piihl, forstöðumaður
landmælinga Landsvirkjunar, er
látinn.
Aksel fæddist á Jótlandi 12. ág-
úst 1920 og lést 30. ágúst 1984.
Aksel lærði múraraiðn og að því
loknu fór hann í Tækniskólann í
Horsens og lauk þaðan prófi í
byggingartæknifræði f mars 1944.
Aksel kom hingað til landsins
fyrir tæpum fjörutfu árum í stutta
heimsókn sem varð heldur lengri
en í upphafi var ætlunin.
Hann réðist til Rafmagnsveitu
Reykjavíkur (Sogsvirkjun) við
landmælingar árið 1946 og var þar
til 1967 er hann réðst til Lands-
virkjunar og vann þar til hinstu
stundar.
Aksel tók strax miklu ástfóstri
við ísland og fslendinga, þótt
hann héldi mjög góðu sambandi
við samlanda sína. Mér er kunn-
ugt um það, að hann hélt mjög upp
á islenskar bókmenntir og einkum
var hann hrifinn af íslendingasög-
unum og las hann þær öllum
stundum, þegar tími gafst frá
önnum dagsins.
Aksel kvæntist ekki og átti ekki
börn, en þó hefur hann alið upp
fleiri unglinga en margir aðrir.
Starfi hans var þannig varið að
mest var að gera á sumrin og þess
vegna þurfti að ráða sumarvinnu-
fólk. Mest voru þetta námsmenn,
sem fengu þarna sín fyrstu kynni
af erfiðri og hollri vinnu.
Það má með sanni segja, að
Aksel var þarna kennari í vinnu-
skóla. Hann krafðist mikils af
unglingunum, en þó ekki meira en
af sjálfum sér, því að hann var
mjög duglegur, enda kominn frá
Vestur-Jótlandi.
Vestur-Jótland er að mörgu
leyti líkt og fsland, þótt ekki séu
fjöllin. Á ströndinni gnauðar vest-
anvindurinn og stunda menn þar
sjóinn eins og hér. Veður geta oft
verið válynd þar og sjósókn erfið
og elur það af sér dugnaðarfólk.
Jótar hafa það sem á dönsku er
kallað „lune“, sem er sérstök teg-
und af kímni og góðvild. Þessum
eiginleika var Aksel gæddur í rík-
um mæli. Hann var vinur vina
sinna, en þoldi illa órétti og vildi
öllum gott gera. Hann kenndi
unglingunum nákvæmni í vinnu-
brögðum, því að nákvæmni var
honum í blóð borin. Það er því
mikið sem fslendingar eiga honum
að þakka og stór sá hópur ungs
fólks, sem mun sakna góðs vinar.
Ég vil sérstaklega þakka honum
fyrir þau sumur sem yngsti sonur
minn vann hjá honum.
f starfi sínu sem landmælinga-
maður gafst Aksel tækifæri til að
Halldór Óskar Stef-
ánsson — Minning
Fæddur 2. janúar 1899
Dáinn 21. ágúst 1984
Halldór var sonur ólafar
Hjálmrósar Ólafsdóttur og Stef-
áns Jóhannessonar hjóna búandi í
Efri-Hlíð í Helgafellssveit, Snæ-
fellsnesi. Var hann þriðji í röð
sextán alsystkina og tveggja hálf-
systkina.
Ungur lærði hann bakaraiðn og
um tvítugt fór hann til Kaup-
mannahafnar í framhaldsnám I
brauð-, köku- og kexgerð. Einnig
nam hann sælgætisgerð og var
hann þar í tvö ár en eftir það var
bakaraiðn hans atvinnuvettvang-
ur. Vann hann í fjölda ára í bak-
aríi Mjólkursamsölunnar og var
starfsfólkið honum mjög hugleik-
ið. Eftir að starfsaldri lauk leið
vart sú vika að hann færi ekki
niður í bakarí og hefði tal af því.
Hafði hann orð á því eftir að hann
lagðist á spítalann í annað sinn að
nú væri ferðum sínum lokið þang-
að og veit ég að hann hefði viljað
senda kveðju sína til þeirra allra.
Árið 1925 kvæntist Halldór,
Dagmar Einarsdóttur og eignuð-
ust þau fjögur börn en stúlkubarn
misstu þau þriggja vikna. Slitu
þau hjónin samvistir eftir nokkur
ár. Einn son eignaðist Halldór áð-
ur en hann byrjaði búskap með
eftirlifandi sambýliskonu sinni,
Soffíu Ásgeirsdóttur en þau eign-
uðust tvö börn. Einnig ólu þau upp
eina dótturdóttur sína.
Kynni mín af Halldóri byrjuðu
er ég kvæntist elstu dóttur hans
fyrir þrjátíu og sex árum og kom
fljótlega í ljós að við áttum sam-
eiginleg áhugamál og var stang-
veiði þar á meðal. A unga aldri
hafði hann oft farið í silungsveiði
og komið með fisk í soðið heim til
móður sinnar. Þegar hann var sex-
tugur fórum við til Kaupmanna-
hafnar og þar rifjaði hann upp
margar góðar minningar okkur
ferðafélögunum til ánægju og
fróðleiks. Trúmaður var hann á
framhaldslif og meðan sjónin ent-
flutti með fjölskylduna til Hnífs-
dals. Þar stundaði Sigurður alla
venjulega verkamannavinnu, m.a.
við fshúsið.
Árið 1945 fluttist svo fjölskyld-
an til Reykjavíkur. Fyrstu árin
þar vann Sigurður hjá Sænska
frystihúsinu, en var síðan í verka-
mannavinnu hjá Reykjavíkurborg
allt til ársins 1973. Fljótlega eftir
komuna til Reykjavíkur réðst Sig-
urður í að kaupa sér íbúð við
Laugaveg. Þar undu þau hjónin
vel hag sínum.
Guðmundína lézt árið 1973 og
bjó Sigurður eftir það einn á
Laugaveginum. Þar hugsaði hann
um sig sjálfur, eldaði matinn og sá
um önnur heimilisstörf fram yfir
áttræðisaldur, en 1979 fór hann á
Hrafnistu í Reykjavík. Þar dvaldi
hann þar til yfir lauk. Á Hrafnistu
naut Sigurður sín vel meðal jafn-
ingja.
Sigurður var alla tíð mjög
heilsuhraustur og mikill útivistar-
maður. Hann gekk mikið og notaði
strætisvagna lítið. Til þess var
tekið er Sigurður og Guðmundína
gengu á Esjuna nokkrum sinnum,
þá nokkuð öldruð. Heilsuhreysti
sína þakkaði Sigurður þvi að hann
var alla tíð bindindismaður og
reglusamur í hvívetna. Gaman
hafði hann af því að spila og fór
hann þá oft til gamalla vina úr
Djúpinu. Einnig naut hann þess
ferðast um landið og ekki síst um
óbyggðir. Á þessum ferðalögum
kynntist hann íslenskri náttúru og
þegar ættingjar og vinir komu að
heimsækja hann var hann vanur
að fara með þá í öræfaferðir, því
að fátt vissi hann betra. Aksel lét
sér ekki nægja að fara upp á öræfi
í vinnu eða skemmtiferðum með
vinum og kunningjum. Hann vann
einnig mikið og ósérhlífið starf við
mælingar á jöklum fyrir Jökla-
rannsóknafélagið og var það vel
metið.
Aksel bjó í mörg ár með systur
sinni, Karen, sem einnig er ógift.
Þau byggðu hús fyrir nokkrum ár-
um í Garðabæ og höfðu búið sér
indælt heimili sem gott var að
koma á. Það er því mikill missir
hjá Karen að sjá á bak bróður sín-
um og votta ég henni innilega
samúð.
Það er erfitt að hugsa sér það,
að Aksel sé ekki lengur á meðal
okkar. Hann var í fullu starfi,
nýkominn austan úr Fljótsdal, þar
sem hann var að mæla fyrir virkj-
un.
Stjórnendur Landsvirkjunar
þakka Aksel fyrir gott og gæfuríkt
starf og færa Karen systur hans
innilegustu samúðarkveðjur.
Samstarfsfólk Aksels hjá
Landsvirkjun kveður Aksel hinstu
kveðju og minningin um góðan vin
og samstarfsmannn lifir.
Gísli Júlíusson
ist var lestur slíkra bóka honum
til mikillar ánægju.
Bálför hans hefur farið fram í
kyrrþey að hans eigin ósk og óska
ég Halldóri góðrar heimferðar til
eilífðarlandsins sem hann trúði
svo mjög á.
Guð blessi minningu hans.
Daði