Morgunblaðið - 30.08.1985, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 30. ÁGÚST1985
19
„Krossnefur veld-
ur stórtjóni“
- eftir Gísla Jónsson
1.
Þau orð, sem ég hef sett yfir
þessa grein, eru forsíðufyrirsögn í
Þjóðviljanum 8. ágúst síðastliðinn.
Kemur í ljós við frékari lestur að
krossnefur er fugl „austan úr
Rússía" og „herjar á lerkifræ í
Hallormsstaðaskógi". Þessi fyrir-
sögn var í Þjóðviljanum þanin yfir
fimm dálka með kolsvörtu styrj-
aldarletri. Ekki er furða, þótt
Adda Bára frænka mín segi í blað-
inu sínu fáum dögum síðar, að hún
fái ekki annað séð en að Þjóðvilj-
inn sé á þessu sumri að breyta sér
í allsherjar póstkassa.
Þessa dagana, sem krossnefur-
inn þenur sig yfir forsíðu Þjóðvilj-
ans, eru þeir launþegar á íslandi
sem vilja vera heiðarlegir og dug-
legir - eða neyðast til að vera það
- margir hverjir að kikna undan
beinum sköttum. Ég er óteljandi
sinnum búinn að skrifa og tala um
þetta efni. Má ég bara taka eitt
einasta dæmi núna til þess að
misbjóða ekki lesendum með end-
urtekningum og málalengingum.
Kunningi minn, í stöðu sem er
talin þokkaleg, fær frá ágústbyrj-
un til áramóta rösklega sex þúsund
krónur á mánuði, þegar skattahít-
in hefur gleypt sitt. Þessi maður
hefur að vísu ekki fyrir stórri fjöl-
skyldu að sjá. En ég held ég þurfi
ekki að reikna þetta dæmi frekar.
Þótt hann væri einn síns liðs og
skuldlaus - sem hann er hvorugt
- lifði hann ekki af sex þúsund
krónum á mánuði. Enn verri dæmi
eru því miður til. Á sama tíma
flykkjast í munaðarferðir til út-
landa menn sem ekki þurfa að
borga teljandi beina skatta, ýmist
af því að þeim helst uppi að svíkja
skatt, eða þá af því að skattalög
ná ekki til þeirra. Minna mætti á
t.d. að sparifé er skattfrjálst að
lögum.
Ekki miklu fyrr en fuglinn
krossnefur flaug á síðum Þjóðvilj-
ans, voru Staksteinar hér í Morg-
unblaðinu um tannlækningar, ekki
einu sinni laun og skattgreiðslur
tannlækna, heldur um tannlækn-
ingar sem slíkar. Og blaðið að öðru
leyti um þessar mundir lagt undir
myndir og frásagnir af hesta-
mannamótum og sambærilegt dót.
Forystugreinin 14. ágúst, heill
langur leiðari, var um litinn á
strætisvögnum Reykjavíkur, að
því er virðist ekki skrifaður í
gamni. Veit ég vel að Morgun-
blaðið er blað allra landsmanna,
en ég hélt þá líka okkar sem höfum
áhuga á stjórnmálum. Ég spyr nú
líkt og Adda Bára: 1 hvað eru
blöðin að breyta sér á þessu sumri?
Eg skal þó viðurkenna að hafa lesið
frá fyrra hluta þessa mánaðar
ágæta grein í DV eftir Ellert
Schram um skattaranglætið gagn-
vart launþegum (og reyndar líka
um vanda húsbyggjenda eftir
Magnús Jónsson veðurfræðing).
2.
Á skrifaraárum mínum á alþingi
reyndi Gísli Jónsson þingmaður
Barðstrendinga nokkrum sinnum
að koma til leiðar róttækum breyt-
ingum á skattalögum. Hann gekk
hreinast til verks 1951 og flutti
þá frumvarp til laga sem m.a. fól
í sér afnám tekjuskatts. Þetta þótti
undarlegt frumvarp. Það fékk
Hannibal Valdimarssyni andúðar,
Páli Zóphóníassyni hryggðar og
Gísli Jónsson
Ástandið núna er lognið
á undan storminum. Ef
ekki verður við brugðist,
bæði skjótt og sköru-
lega, til hagsbóta fyrir
launþega á íslandi, í
skattamáium og hús-
næðismálum umfram
allt annað, brestur rokið
á og feykir burtu laun-
þegafylgi Sjálfstæðis-
flokksins, og „valda þá
krossnefnir stórtjóni“.“
Karli Kristjánssyni skemmtunar.
Hann sagði oftar en einu sinni
að málið væri „skemmtileg fjar-
stæða“. Rétt áður en frumvarpið
var fellt, sagði Karl: „Málið er
sjálfdautt, og engin ástæða til þess
að halda langar ræður og níðast á
takmörkuðum tíma deildarinnar
með umræðum um dauðan hlut,
þótt skrýtinn sé og skemmtilegur
- og skapara sínum harmdauði."
Enginn sjálfstæðismaður lagði
nafna minum þá lið á þingi, enda
var Sjálfstæðisflokkurinn í stjórn-
arsamvinnu við Framsóknarflokk-
inn. Frumvarpið um afnám tekju-
skatts var fellt með 8 atkvæðum
gegn 1 og komst því ekki út úr
efri deild, þar sem það var flutt.
Skylt er mér að geta þess, að
flokksbræður mínir á alþingi hafa
bætt fyrir þetta síðar, en hvergi
nærri nógu mikið. Fjölgar þeim
þó sífellt sem í orði viðurkenna
ranglæti stighækkandi launa-
tekjuskatts við þær aðstæður sem
við þekkjum. Hitt er rétt að muna
og viðurkenna, að hlutdeild beinna
skatta í tekjuöflun ríkisins hefur
minnkað að mun frá því um 1951.
3.
Kannski heldur ríkisstjórn ís-
lands, sú sem nú situr, að hún sé
tiltölulega vinsæl þessa dagana,
af því að skoðanakannanir benda
til þess að hún hafi nokkurn meiri-
hluta þjóðarinnar með sér. Ekki
segja þær niðurstöður alla sögu.
Hvergi rekst ég á þennan meiri-
hluta stjórnarsinna á förnum vegi,
enda hefur ríkisstjórnin sárlega
vanrækt að hafa frumkvæði að góð-
um málum, svo sem afnámi tekju-
skatts (eða a.m.k. stórfelldri lækk-
un hans) og skjótvirkum úrbótum
í húsnæðismálum. Hún sýnist
miklu fremur enn ætla sér að hafa
þessi mikilvægu mál að verslunar-
vöru í kjarasamningum. Skyldi rlk-
isstjórnin ekki hafa staðið betur
að vígi í síðustu viðureign sinni
við BSRB, ef húr. hefði verið búin
að fá meirihluta sinn á alþingi til
þess að lögfesta verulegar umbæt-
ur í málefnum húsbyggjenda og
afnema skattaranglætið?
Skýringin á fylgi ríkisstjórnar-
innar í skoðanakönnunum er ekki
sú, að ég hygg, að fólki þyki stjórn-
in standa sig vel, heldur hin, að
menn telja ekki völ á öðru betra,
meðan skipan alþingis er óbreytt.
Þetta er nokkurs konar hræðslu-
bandalag meirihluta þjóðarinnar
af ótta við eitthvað verra, ef þessi
rkisstjórn færi frá.
Þó að ég hafi dregið mig frá
víglinu stjórnmálanna, er ég
hvorki hættur að hugsa né finna
til „í stormum minnar tíðar“. Mig
langar því, sem óbreyttur liðsmað-
ur í Sjálfstæðisflokknum og laun-
þegi að atvinnu, að beina því til
forystumanna flokksins að þeir
gaumgæfi, hvort ekki sé rétt að
slíta stjórnarsamvinnunni við
Framsóknarflokkinn við fyrsta
tækifæri. Framsóknarflokkurinn
er erfðaandstæðingur okkar sjálf-
stæðismanna og verður seint
samstarfsheill til varanlegrar far-
sældar. Hvernig væri svo að taka
höndum saman við öfl sem hafa
mættu vilja og dug til að afnema
launatekjuskatt og rétta myndar-
lega hlut húsbyggjenda? Það mun
því miður trauðla geta gerst með
Steingrím í forsæti og Álexander
í herrasæti félagsmála:
Ástandið núna er lognið á undan
storminum. Ef ekki verður við
brugðist, bæði skjótt og skörulega,
til hagsbóta fyrir launþega á ls-
landi, í skattamálum og húsnæðis-
málum umfram allt annað, brestur
rokið á og feykir burtu launþega-
fylgi Sjálfstæðisflokksins, og
„valda þá krossnefir stórtjóni"
ekki þeir krossnefir sem flognir
eru frá Rússlandi í austanáttinni
og bíta fræ í skógi, heldur okkar
eigin krossnefir í líki skattarang-
lætis og eignaupptöku. Krossnef-
irnir í Hallormsstaðaskógi blikna
við þann samanburð, hversu stór-
fleygir sem þeir gerast á síðum
Þjóðviljans.
22.08/85
G.J.
Höíundur er menntaskólakennari
í Akureyri
F ullar y er slanir
af góðum
tækifærum!!
OpiðtUkl.21 í Mjóddinni-™
AUSTURSTRÆT117 — STARMÝRI 2
STÖRMARKAÐUR MJÖDDINNI