Morgunblaðið - 24.04.1986, Page 12

Morgunblaðið - 24.04.1986, Page 12
12 B MORGUNBLAÐIÐ, viÐaapn/iaviNNuiiF , FIMMTUDAGUR 24. APRÍL1986 Bílar Erfiðleikar hjá Renault Fyrsta ríkisfyrirtækið sem nýja hægristjómin í Frakklandi neyðist til að taka út af sölulista sinum er Renault. Um siðustu páska voru birtir ársreikningar bílasmiðjanna fyrir 1985, og kemur þar fram að rekstrartapið á árinu nam 10,9 milljörðum franka (um 62,9 milljörðum króna). Afkoman varð þvi litlu skárri en árið áður þegar tapið nam 12,6 milljörðum franka (um 72,8 milljörðum króna). En jafnvel þessi litli bati stafar ekki af bættri afkomu; í reikningun- um fyrir 1985 er gert ráð fyrir skattalækkun upp á 1,4 milljarð franka, og ekki var varið nema 3,4 milljörðum til endumýjunar og uppbyggingar á árinu, en 4,5 millj- örðum árið áður. Líklegt er að Renault verði rekið með tapi út þennan áratug. Á for- stjórinn, Georges Besse, fyrir hönd- um mikið verk við að skera niður kostnað. Til þessa hefur hann að- eins stefnt að því að fækka starfs- mönnum úr 98.000 í árslok 1984 í 77.000 í lok yfirstandandi árs. Stjómmálaflokkamir í Frakklandi em ekki á einu máli um stöðu Renault, og vildi Besse bíða úrslita þingkosninganna í fyrra mánuði áður en næsta skref yrði stigið. Eins og hjá Volkswagen vilja forráðamenn Renault halda uppi fjöldaframleiðslu bíla víðar en í heimalandinu. Þegar Besse var ráð- inn til Renault frá ríkisreknu ál- bræðslunum Pechiney til að taka við af Bemhard Hanon, sem vikið var úr starfi snemma á síðasta ári, héldu margir að hann yrði fljótur til að losa Renault við 46% hlut í bandarísku bflasmiðjunum Americ- an Motors. Hann hafði staðið fyrir kaupum Renaults á AM-hlutabréf- unum, en þau kaup hafa reynst Renault mikil fjárhagsleg byrði. En Besse telur bersýnilega að það verði Raunault dýrara að losa sig við American Motors en að halda áfram í sama farinu. Frá og með næsta ári vonast Renault til að flytja út til Bandaríkj- anna árlega um 70.000 bfla af gerðinni R21, sem er bfll af milli- stærð, auk dýrari sportbfla. Renault Minnkandi hlutdeild Renautt ífranska bflamarkaðinum: 119801 % af heildarsölu RÍKISFYR- IRTÆKI - Tap Renault- verksmiðjanna á síðasta ári nam tæpum 63 millj- örðum króna. Verksmiðjurnar eru ríkisreknar og hefur hægri stjórnin í Frakk- landi stefnt að þvi að selja verk- smiðjumar, en neyðist nú til að taka þær af sölu- lista. þafnast markaðarins í Bandarílq'un- um til að geta fulinýtt framleiðslu- getuna í Evrópu. American Motors er einnig að fullgera nýja bflasmiðju í Ontario í Kanada í samræmi við eina síðustu ákvörðun Hanons. Það ætti að auðvelda lokun bílasmiðja AM í Kenosha í Wisconsin, sem eru ekki aðeins einar elstu og úreltustu bflasmiðjur Bandaríkjanna, heldur hafa engar bflasmiðjur þar í landi átt í jafn miklum erfiðleikum í samskiptum við verkalýðshreyfíng- una. Það getur verið tvísýnt fyrir Renault að halda fast í American Motors. Frá árinu 1979 hefur Renault lagt um 650 milljónir doll- ara (um 27 milljarða króna) í AM, en sú fjárfesting hefur engu skilað til baka. í fyrra nam heildarsalan hjá American Motors 4,1 milljarði dollara (um 170 milljörðum króna), og tapið á árinu 125 milljónum dollara (rúmum 5 milljörðum króna). Frekari fjárfestingar í Bandaríkjunum gagna lítið við að draga úr vanda Renault varðandi offramleiðslu. Afkastageta Ren- ault, að American Motors-bflasmiðj- unum meðtöldum, er 2 milljónir bfla á ári. En í fyrra voru aðeins smíðað- ar 1,4 milljónir bflar. Besse reiknar með að smiðjumar þurfi að selja 1,6 milljón bfla á ári til að standa undir kostnaði, og vill reyna að koma því marki niður í 1,2 milljónir bfla. Batnandi afkoma hjá hinum franska bflaframleiðandanum, Peu- geot-samsteypunni, sem er í einka- rekstri, er hálfgert feimnismál hjá Renault. Peugeot-samsteypunni tókst að skila smávegis rekstrar- hagnaði á árinu 1985, þótt Citroén-deildin sé enn rekin með tapi. Hefur samsteypan nú náð stærri hlutdeild í innanlandsmark- aðinum fyrir nýja bfla en Renault, og er það ekki síst að þakka vel- gengni nýju geðarinnar, Peugeot 205. Virðist ætla að verða framhald á þessari velgengni, því nýjasta Fataiðnaður Þjóðveijar að verða stór- veldi í karlmannafatnaði Vöxtur Hugo Boss ber vitni um góð- an árangur Þjóðverja í fataiðnaði Arum saman hefur tískuiðnaður- inn í Þýskalandi virst láta sér nægja að leggja til súrkál og pylsur í evrópskum karlmannafatnaði. Að- eins brýnustu þarfír, — ekkert fyrir sælkerana. Að vísu hafa þekkt nöfn í kven- fatnaði komið frá Þýskalandi. Hið frægasta er trúlega Karl Lagerfeld, — helsti hönnuður Fendi, Chanel og undir eigin nafni í París. Nú hafa Þjóðveijar hins vegar skapað sér stórt nafn í karlmanna- fatnaði. Hugo Boss AG með höfuð- stöðvar í Metzingen í Suður-Þýska- landi, — 19.000 manna bæ — steinsnar frá framleiðendum Benz og Porsche-bflanna. Með framboði á karlmannaföt- um, frökkum og sportfatnaði, þar sem notuð eru vönduð ítölsk efni og evrópsk hönnun, er Boss að nota sér markaðsleyndarmál ná- granna sinna, Daimler-Benz og Porsche: bjóða upp á vöru, sem gerir hinum vel stæðu og áhrifam- iklu kleift að sína stöðu sína. Frakkland — tískumiðstöð Evr- ópu — er orðið stærsti útflutnings- markaður Boss. ítalir, sem eiga hönnuði á borð við Gianni Versace og Giorgio Armani, kaupa sífellt meira frá Boss. Á þessu ári er búist við, að þeir kaupi Boss-fatnað fyrir þijár milljónir dollara. Handan Atlantshafsins, í Banda- ríkjunum, er hægt að kaupa Boss- föt í búðum á borð við Beau Brum- mel í New York, Mr. Guy í Beverly Hills og Neiman-Marcus. Salan á Boss-fötum í Bandaríkjunum nam fimm milljónum dollara á síðasta ári, og fyrirtækið spáir 40% aukn- ingu á þessu ári. Beau Brummel bauð fyrst upp á föt frá Boss fyrir tveimur árum, og hefur aukið pantanir sínar á hveiju ári síðan. I Bandaríkjunum kostar „navy kashmír" frakki um 1000 dollara, jakkaföt á bilinu 400 til 550 dollara og stakir jakkar 275 til 350 dollara. Suður-Kalifomía er líka álitlegur markaður, og Sylvester Stallone er einn þeirra kvikmyndaleikara, sem ganga í fötum frá Boss. Og Boss lagði til fötin í síðustu mynd Stall- one’s — Rocky IV, og einnig í bandaríska framhaldsþáttinn „Miami Vice". En það eru ekki allir viðskiptavinir Boss í skemmtana- iðnaðinum. Þegar Richard Burt kom til Bonn í fyrrasumar, sem sendiherra Bandaríkjanna, lét hann sauma á sig föt hjá Boss. Hann hafði einnig gengið í Boss-fötum í Washington, þegar hann var að- stoðarutanríkisráðherra. Að þjóna frægum viðskiptavinum er einn mælikvarðinn á það hversu mikið fyrirtækið hefur breyst frá því að Hugo Boss byijaði að fram- leiða vinnufatnað og einkennis- búninga árið 1923. Nú er áherslan lögð á jakkaföt, frakka, sportfatnað og fleira í þeim dúr. Einnig eru á boðstólum gallabuxur, leðurvörur og snyrtivörur fyrir karlmenn. Fjórar verksmiðjur Jochen Holy, 43ja ára bamabam stofnandans, er ábyrgur fyrir tísku- hliðinni, og bróðir hans, Uwe, 45 ára, sér um innkaupin og fjármálin. Fýrirtækið er með fjórar verksmiðj- ur í Vestur-Þýskalandi, en auk þess lætur það sauma fyri sig í Grikk- landi og Júgóslavíu, þar sem vinnu- • aflið er ódýrara. „Við emm ekki hönnuðir", segir Jochen Holy. „Við höfum okkar hugmyndir, en við forðumst villta tilraunstarfsemi, sem er til þess eins fallin, að hræða viðskiptavinina." Heildarsala fyrirtækisins jókst í 142 milljónir dollara á síðasta ári, úr 96 milljónum dollara 1984. Hagnaðurinn varð 7,2 milljónir dollara, en forsvarsmenn fyrirtæk- isins spá því að hann aukist um 60—80% á þessu ári. Í desember síðastliðnum byijaði Boss að bjóða hlutabréf í fyrirtækinu á almennum markaði, sem er óvenjulegt fyrir vestur-þýskt fyrirtæki af þessari stærð. Þegar bréfín vom fyrst boðin á markaðnum í Frankfurt kostuðu þau 850 vestur-þýsk mörk, og um miðjan janúar vom bréfín komin upp í rúmlega 1.100 mörk. Þegar samkeppnin frá Asíu ýtti vestur-þýskum fataiðnaði út af fjöldamarkaði fyrir skyrtur og undirfatnað, og ódýrari vömr, beindu Þjóðveijar framleiðslunni til láglaunasvæða eins og Austur Evrópu, eða sköpuðu sér rými á markaði fyrir dýrar hágæðavömr. Mikil fækkun í fataiðnaði Starfsmönnum í vestur-þýskum fataiðnaði hefur fækkað um helm- ing frá því 1970, — 382.000 í 190.000. Hins vegar nam fataút- flutningurinn í fyrra samanlagt 2,1 milljörðum dollara, einum fjórða af heildarútflutningi Vestur-íjóð- veija, — borið saman við 485.000 dollara 1970, eða einn tíunda af heildarútflutningnum. Um ímyndina segir Holy, að Boss vilji tengjast fólki og hlutum, sem njóti virðingar — hafí „status". í stað þess til dæmis, að gera samning við tennisstjömuna Boris Becker (Holy kallar tennis „svita- sport") fór Boss á fjörumar við Bemhard Langer, 26 ára golf- stjömu. Boss leggur einnig peninga í íþróttaviðburði, svo sem opna Þýskalandsmótið í golfi. „Við skoðum fataefnin og sjáum hver tilhneigingin er“, segir Jochen Holy. „Sumt hangir þó í lausu lofti. Við viljum nútímaleg snið, sem em klæðileg. Við viljum ekki tilrauna- föt, sem ekki er hægt að ganga í. Samt sem áður leikum við okkur töluvert". Og dæmi um það hvemig Boss leikur sér er Boss 20-línan í stökum jökkum, og aðrar flíkur í nýstárleg- um sniðum og djörfum litum. Holy- bræðumir reka þijár verslanir í Vestur-Þýskalandi undir eigin nafni, og em að athuga möguleik- ana á keðju af Boss-verslunum í París, London, New York, Tokyo og öðmm stórborgum. En línan og framleiðslan verður hin sama fyrir allan heiminn, — því eins og Jochen Holy segir: „Tískan er alþjóðleg". Heimild: Herald Tribune. gerðin frá Peugeot, sem nefnist Peugeot 309, og kynnt var í október í fyrra, hefur þegar náð 5% hlut- deild í innanlandsmarkaðinum. í fyrra var numið úr gildi ákvæði um hámarksverð á bílum í Frakk- landi, og ætti sú ráðstöfun að koma báðum bílasmiðjunum til góða. Talsmenn Peugeot segjast vona að heildarsalan á nýjum bflum þar í landi í ár verði 1,9 milljónir bíla, um 140.000 bflum meiri en árið 1985. (Heimild: The Economist) General Motors stærsta fyrirtæki heims Á síðasta ári endurheimti General Motors sæti sitt sem stærsta iðnfyrirtæki heims. Velta fyrirtækisins á síðasta ári var 96.4 milljarðar dollara (37.260 milijarðar íslenskra króna) og hefur hækkað um 66% á föstu verðlagi frá 1970. Velta GM er svipuð og verg þjóð- arframleiðsla Svíþjóðar (skemmti- legur en villandi samanburður, eins og breska tímaritið Economist benti á í frétt nýlega). GM var stærsta fyrirtæki heims árið 1970 en í kjöl- far hækkandi olíuverð margfaldað- ist velta olíufyrirtækja og Exxon komst í fyrsta sætið og var þar fram á síðasta ár. Aðeins tvö af tíu stærstu fyrir- tækjum heims eru ekki bandarísk, Shell og BP. Engin japönsk fyrir- tæki hafa enn komist á „topp-tíu- listann“ en Toyota er í 12. sæti og því er spáð að innan fárra ára verði fyrirtækið komið í röð þeirra tíu stærstu. Á myndinni hér til hliðar er yfir- lit yfir veltu tíu stærstu fyrirtækja heims, annars vegar árið 1985 og hins vegar 1970. Velta fyrirtækj- anna 1970 er á verðlagi ársins 1985. Velta í milljörðum dollara 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 | Motojl (US) p BP (UK) | Ford Motor (US) ) IBM (US) ) Texaco (US) ) Chevron (US) General Electric (US) General Motors (US) Exxon (US) Ford Motor (US) Royal Dutch/Shell (Holland/UK) p General Electric (US) ) IBM (US) ) Mobil (US) 1970 p Chrysler (US) | Unilever (UK/Holland) ) ITT(US) xjrces Company (-.o><rts; > tune

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.