Morgunblaðið - 06.06.1986, Blaðsíða 12

12 B
tgei Í/UíiítUOACUT'iC"’:. CIKIAJ8H1 ItíIDt/
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 6. JÚNÍ 1986
Böm í leikskólanum Drafnarborg voru fengin
til að telkna draumaleiksvædi sín.
„Fossvogsdalurín er yndislegt útívistarsvæði," segir Auður Sveinsðttír þar sem hún situr með dsstrum sfnum
Bergþóru og Valgerði.
Þegar hólar
verða að fjöllum
og pollar að sjó
Rœtt viÖAuði Sveinsdóttur
landslagsarkitekt um leiksvœði barna
Breyting frá því
sem áður var
„Þetta hefur allt breyst frá því
sem áður var þegar svo til öll börn
fóru í sveit á sumrin eða voru á
einhvern hátt í snertingu við nátt-
úruna. í þéttbýlinu er aö vaxa upp
ný kynslóð borgarbarna sem skort-
ir nálægð við dýrin og gróðurinn
og óttast kannski kyrrðina fyrir
utan borgarmörkin. Við megum
ekki jarða gróður jarðar undir
steypu og malbiki. Börnin þurfa
einnig aö fá útrás við að búa til
hluti, finna upp á einhverju, án
þess að um skemmdarverk sé að
ræöa. Við verðum að gæta þess
að apa ekki of mikið eftir þjóðum
sem nú eru að drukkna i mengun
og firringu þéttbýlis. Það má ekki
leita langt yfir skammt og mín til-
laga er því sú að nýta það sem
við höfum á annan hátt en gert
hefur verið. Það þarf að skipu-
leggja betur hverfin með börn á
öllum aldri í huga og einnig þarf
að endurskipuleggja leiksvæði
sumra dagvistunarstofnana á
þann hátt að eitthvað sé þar skiiið
eftir fyrir hugmyndaflug barnanna.
f grónum hverfum má taka opnar
lóðir og gera þær betur við hæfi
barna. Æskilegt er að þar sé nátt-
úrulegt umhverfi, og þar þarf einn-
ig að vera skjólgott og snúa rétt
mót sól. Grasfletina á ekki alltaf
að þurfa að slá reglulega. Hvers
vegna má ekki grasið vaxa svo
hægt sé að tína sóleyjar, fífla og
hrafnaklukkur og svo má fara í
heyskap? Börnin fá þá vinnu og
ábyrgð. Það gefur barninu mest
að fá tækifæri til að skapa eitthvaö
sjálft," segir Auður.
Hún tekur dæmi frá miðbæjar-
svæðinu í Reykjavík og segir að
þar sé ekki um að ræða neitt
boölegt opið útivistar- eða leik-
svæði. „Við höfum Hljómskála-
garðinn, en það er dálítið sérkenni-
legt með hann, að hann er eigin-
lega hvorki leiksvæði né skrúð-
garður. Þar er það bara grasið sem
er hægt að nota við leik með
börnum, og varla það því það er
illfært stóran hluta ársins. Nú, ef
ég ætla að fara með mínar dætur
að gefa öndunum er ekki mikið
varið í það, umferðargnýrinn er svo
mikill að þær heyra vart í þeim og
einnig er mikil mengun frá bílun-
um. í mínum huga hefur oft vaknað
Sérstök leiksvæði fyrir
börn eru í rauninni
neyöarúrræði, börn
eru þannig háð því
umhverfi sem full-
orðna fólkið býr þeim. En það er
ekki hægt að ætlast til þess að
öll börn geti leikið sér í fjöru eða
komið nálægt búskap og því hefur
veriö gripiö til þess ráðs að búa
börnum leiksvæöi. Það sem er
verst, er að það hefur ekki verið
gert af nægilega mikilli fyrirhyggju
þannig að í alltof mörgum tilfellum
hefur það mistekist. Börn eru
varnarlaus og gera sér auðvitaö
ekki grein fyrir því, að til lang
frama getur það haft áhrif á
andlega og líkamlega heilsu
þeirra að vera innilokuð á
litlum grasfleti með tveimur
rólum og einum sand-
kassa fyrstu fjögur til fimm
ár ævi sinnar. Að þessum
árum liðnum er svo lítið
annað sem tekur við
en gatan og malbikaðar skólalóðir.
Þetta er skoðun Auöar Sveins-
dóttur landslagsarkitekts, en leik-
svæöi eru meðal þeirra verkefna
sem hún fæst við daglega, bæði
í Reykjavík og úti á landi. „Um-
hverfismál eru stór málaflokkur",
segir hún. „Það er ekki hægt að
líta á grænu svæðin í byggöinni
óháð æskulýðs-, íþrótta- og úti-
vistarmálum. Sú skoðun að grænu
svæðin séu einhver sérmálaflokk-
ur eru leifar frá gömlum tíma þegar
búféð óð um allt og gripið var til
þess ráðs að girða af svæði sem
einhvers konar skrúðgarð í bæjar-
landinu. Grænu svæðin eru hluti
af öðru umhverfi manna og tengj-
ast öllum þáttum daglegs lífs."
Opið leiksvæði eins og allir
þekkja, með rólum og
vegasöltum.