Morgunblaðið - 08.06.1986, Page 4

4 B
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDÁGUR 8. JÚNÍ 1986
HÚSAVÍK
Séðyfirhluta af Húsavíkurhöfn, en & fiskvinnsluhúsinu sjásthöggmyndirHelga Gíslasonar.
Það er vissara að vita hvaðan & sig stendur veðrið.
Fiskveiðistefnan
einn mesti
glæpurinn á Islandi
— segirEiÖur Gunnlaugsson sjómaður
ur afskiptaleysi. Það mætti kenna
sjómönnum meira en gert er og
hreinlega skylda þá til verka í þeirn
efnum.
Nei, ég er ekki sáttur við fisk-
veiðistefnuna. Gildandi fískveiði-
stefna er mesti glæpur sem framinn
hefur verið að mínu mati á íslandi
varðandi það atriði þegar útgerðar-
mönnum var leyft að selja kvótann
sem ég tel almenningseign. Maður
veit dæmi þess að helmingurinn af
sfldarkvótanum hefur verið seldur.
Mér fínnst rétt að setja kvóta á í
þeirri stöðu sem við búum við og
ágreiningurinn um skiptinguna er
ekki óeðlilegur. Skiptingin á sfld
og loðnu var til fyrirmyndar og
jafnaðar gætti milli báta og báta-
stærða. En braskið með þetta eins
og í sfldinni er ekki að mínu skapi.
Það þarf örugglega að skoða þessi
mál vel annað slagið og kannske í
lagi að þau gildi í 2—3 ár í senn,
en það verður að hafa eðlilegan
sveigjanleika fyrir þróunina í at-
vinnugreininni, að nýir menn geti
komið til verka í þessari mikilvæg-
ustu atvinnugrein landsins. Og ég
tel að ef menn veiði ekki upp í
kvóta eigi að skipta honum til þeirra
sem eru að í þessu, sækja.
Aðbúnað hjá sjómönnum tel ég
þolanlegan á stærri bátum. Þessir
stærri bátar hér á Húsavík eru
famir að fara tvo mánuði ársins á
hverri vertíð í Breiðafjörðinn og þar
fá þeir gjaman kvóta sinn. Það er
ekkert að hafa hér orðið til margra
ára og þar tel ég um að kenna
ofveiði á hrygningarfíski. Það er
nóg friðað i Breiðafírðinum og þess
vegna kemur fískurinn þangað, en
ég tel að það hafí verið ofveitt við
landið á mikilvægum stöðum. Hjá
okkur er búið að vera dautt á þessu
svæði í mörg ár.
Hljóðið í sjómönnum er ekkert
of gott. Ég tel að það eigi stórlega
að fækka netum á báta þannig að
þeir geti sinnt þessu betur og skilað
betra hráefni. Og ég tel að það
verði að vera hægt að borga vel
fyrir gott hráefni. Það gerist úti í
hinum stóra heimi og því ætti það
ekki að geta gerzt hér ef menn
koma á annað borð með úrvals hrá-
efni upp úr bátunum. Ég tel að það
eigi að leggja höfuðáherzlu á vöru-
vöndun en því hefur í litlu verið
sinnt og engin framför átt sér stað
hjá stærstum hluta bátaflotans.
Jú, ég held upp á sjómannadag-
inn, mæti á þá dagskrá sem boðið
er upp á, útihátíðahöldin og ég var
algerlega ósammála því að hafa
kosningar um sjómannadagshelg-
ina. Það er staða sem á ekki að
þurfa að koma upp.
- áj.
Um borð í Sigþór hittum við
einnig Eið Gunnlaugsson,
Húsvíking, sem hefur búið á
Husavík frá 7 ára aldri og hefur
alla tíð verið sjómaður eða frá
því um tvítugt. Hann hefur róið
á öilum tegundum
landróðrabáta á Húsavíkurmið
en aldrei á togara. Ég spurði
hann fyrst um öryggismálin.
„Það er alltaf verið að færa
öryggismálin í betra horf,“ sagði
Eiður, „en mér fínnst upp og ofan
um afskipti sjómanna eða öllu held-
Skipvetjar á Sigþór, sem voru að gera klárt þegar okkur bar að garði. Eiður en annar frá vinstri og
Guðmundur nnnar frá hægri. ...
Byltingin í ðryggismálum sjó-
manna er vissulega tímabær
— segir Guðmundur Óskarsson sjómaður
Það glampaði á listaverk Helga
Gislasonar myndhöggvara, sem
skreyta útveggi
Fiskiðjusamlagsins á Húsavík.
þó var sólarlítið, en það var
vorblær við höfnina.
Trillukarlar voru í dúndrandi
aðgerð rétt utan bryggju og
búkkinn kögraði trilluna. Við
bryggjuna lágu litlir og stórir
bátar og menn voru að vinna
verkin sín. Við hittum þrítugan
Húsvíking, Guðmund
Óskarsson, og tókum hann tali.
„Ég hef verið sjómaður síðan
1971, byijaði þá 15 ára á fullri
ferð í sjómennskunni og sigldi víða
um lönd. Ég var í millilandasigl-
ingum í tvö ár og síðan eina ver-
tíð í Kefiavík. Það var skemmti-
legt að vera í millilandasiglingun-
um, tilbreyting og maður sá að-
eins út fyrir skerið. Á þessum bát
sem ég er nú, Sigþór, hef ég verið
í þijú ár. Ég er 2. vélstjóri á bátn-
um. Við vorum á línu í janúar og
febrúar en síðan á netum í Breiða-
fírðinum. Og nú erum við að gera
klárt fyrir rækjuna annað sumarið
sem við förum á rækju.
Jú, mér líkar vel á sjónum,
annars væri ég ekki að þessu. Ég
er nokkuð ánægður með stöðuna
í sjávarútvegsmálum, en það er
náttúrlega enginn ánægður með
það hvað útgerðin tekur mikið af
kökunni. Þetta hefur þó frekar
lagast. Við þurfum ekki að kvarta
sem erum með hlut nær allt árið.
Það sem mér fínnst mest
brenna á í málum sjómanna eru
öryggismálin. Þau hafa verið höfð
útundan og margs konar vitleysa
á sér stað í þeim efnum eins og
t.d. það að eigandi báts geti skoð-
að bát sinn eins og hér hefur borið
við í Húsavík. Okkur hefur aldrei
verið sýnt hér um borð hvemig á
að nota tækin og þannig er það,
eftir því sem ég bezt veit, víðast
hvar. Maður sér nokkum veginn
hvar þau em staðsett en það er
ekki sýnt hvemig á að nota búnað-
inn. Og þetta er svo sem ekkert
síður sjómönnum sjálfum að
kenna en yfírmönnum eða út-
gerðarmönnum, en í þessum mál-
um hefur verið hrikalegt sinnu-
leysi sem mál er að linni. Það
mætti taka mun fastar á í þessum
málum og að undanfömu hefur
verið eins konar bylting á þessu
sviði og var það vissulega tíma-
bært því að ástandið hefur verið
óviðunandi þegar að er gáð.
Já, það er að mörgu að hyggja
f sjómennskunni. Þetta er sérhæfð
vinna og það er óraunhæft að
miða hana við landvinnu nema að
litlu leyti.
Já, já, ég held upp á Sjómanna-
daginn. Ég er giftur, á konu og
työ böm, og við fömm gjaman
niður á stétt á Sjómannadaginn
og fylgjumst með dagskránni, sem
þar er reynt að vanda til hveiju
sinni.
Þú spyrð hvað sé aðalatriðið
að mínu mati í útgerðinni í dag,
sjósókninni. í rauninni tel ég að
fískverðið sé ekki aðalatriðið. Það
getur ekki verið það þegar svo
illa er farið með fískinn sem raun
ber vitni. Það er að mínu mati
t.d. alltof mikið af netum í sjó og
það er illa gengið um fískinn.
Þetta er að vísu í áttina í Breiða-
firðinum. Þegar þeir tóku flestir
upp netin um helgar í vetur, en ég
vil sýna miklu meiri nýtingu í
meðferð aflans, aga mannskap-
inn. Það er ekki aðalatriðið að
heimta hærra fiskverð,. heldur
borga mönnum eins og þeir ganga
um fískinn, eins og þeir skila
honum frá sér. Þá mun margt
rétta sig af.
Öryggismál eiga að vera fram-
arlega, en umræður um þau og
raunveruleg tök í þeim vilja verða
alltof mikið viðkvæmnismál hjá
sjómönnum. Þeir hika við að tala
um öiyggismálin og það veldur
sinnuleysi sem er auðvitað algert
ábyrgðarleysi miðað við þær að-
stæður sem íslenzkir sjómenn búa
við og fjölskyldur þeirra.
-á.j.