Morgunblaðið - 08.06.1986, Síða 14

14 B
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 8. JÚNÍ 1986
REYKJAVIK
„Lífeyrissjóðs-
málín veg’a þyngst
hjá farmönnum“
- segja Hafsteinn og Gísli stýrimenn á írafossi
í vesturhöfninni í Reykjavík
hittum við að máli nokkra
farmenn, allt skipverja á
írafossi. Við ræddum við þá um
ýmis atriði sem eru ofarlega á
baugi hjá farmönnum.
„Það baráttumál sem mér finnst
vega þyngst njá okkur,“ sagði
Hafsteinn Hafsteinsson 1. stýri-
maður á írafossi, „eru lífeyrissjóðs-
málin. Eins og þetta er nú þá skipt-
ist fyrirkomulagið eftir skipafélög-
unum. Og lífeyrissjóðurinn hjá þeim
farmönnum sem starfa hjá ríkinu
er sterkari en okkar sem vinnum
hjá sjálfstæðum fyrirtækjum. Ég
tel að það þurfi að samræma lífeyr-
issjóðina og gera þá sterkari en
þeir eru. Það eru engar verðbætur
í lífeyrissjóðnum hjá okkur, en það
þarf auðvitað að vera. Það er stutt
síðan byijað var að taka greiðslur
af öllum launum, og það má reikna
með að það taki einhvem tíma að
byggja sjóðina upp, en þetta er
aðalmáíið. Við fáum ekki greitt úr
lífeyrissjóði fyrr en við 67 ára ald-
ur.“
Gísli Jensson 2. stýrimaður á Ira-
fossi, sagði að farmenn hjá Eimskip
væru í sama sjóði og skrifstofufólk-
ið hjá Eimskip. „Við vitum ekki
hvort sjómenn völdu 67 ára aldurinn
eða 60, þegar um það var kosið
fyrir nokkrum árum, eða hvort
skrifstofufólkið valdi það, það var
sameiginleg kosning. Undirmenn á
farskipunum fá greitt úr lífeyris-
sjóði eftir 60 ára aldursmarkið, og
þeir fá greitt þótt þeir vinni áfram
eftir þann aldur. Þannig standa
þeir betur að vígi í þessum efnum
en við.“
„Atvinnuöiyggið skiptir líka
miklu máli í þessum efnum," sagði
Hafsteinn, „það fer minnkandi. Allt
leiguskipafarganið ruglar í þessum
efnum. Það er í mesta lagi einn
íslenskur maður um borð, fulltrúi
fyrirtækisins, þar sem annars er
um erlendar áhafnir að ræða.
Talið barst nú að sjómannadegin-
um, og Hafsteinn sagði að það
væri gefið mál að það væri ekki
hægt að lögbinda sjómannadaginn
hjá farmönnum, það gengi hrein-
lega ekki upp. Oðru máli skipti um
fískimenn.
„Sem betur fer er ailt á mikilli
uppleið í öryggismálum sjómanna,
Hafsteian Hafsteinsson tv. og Gísli Jensson.
Morgunblaðið/Ámi Johnsen
sagði Hafsteinn. Ég var nýlega á
námskeiði hjá Slysavamafélagi ís-
lands og það var allt mjög jákvætt.
Við erum nú famir að kynnast
flotgöllunum sem skipta sköpum í
ýmsu er lýtur að öiyggismálum.
En hér í skipinu em flotgallar fyrir
alla mennina. Þeir fylgdu skipinu
þegar það kom til landsins."
„Það var meira að segja sagt í
Morgunblaðinu," sagði Gísli, „að
hver og einn þyrfti að fá sinn galla.
Ég held að það sé alveg rétt, þetta
er stórmál. Og líklega væri eðlileg-
asta fyrirkomulagið að galli yrði
keyptur á hvem fastráðinn mann,
og þessi galli fylgdi honum síðan á
milli skipa eftir því sem á þyrfti
Farmaður og trillukarl í bland
Hallgrímur Guðfinnsson 2.
vélstjóri á írafossi sagðist vera
búinn að vera á sjó frá því hann
var unglingur. Ég hef verið að
gutla við þetta meira og minna,
sagði Hallgrímur.
Ég hef verið farmaður á vetmm
sl. 10 ár, lengst af hjá Hafskip, á
meðan hitt flaggið blakti. Síðan fór
ég í þennan túr núna, svona eigin-
lega á heimavelli, þetta kom upp,
annars er ég trillukari á sumrin. Ég
á 5 tonna trillu Tjald RE 32, og
er á skaki á sumrin. Þetta er gott
í bland en ég verð að segja að það
Rœtt við Hallgrím GuÖfinnsson vélstjóra
er mikið meira lifandi að vera á
fískiríi.
Ef maður veltir fyrir sér málefna-
stöðu sjómanna og farmanna þá
væri gott að fá verkfallsréttinn
aftur, þá væri hægt að fara að
gera hitt og þetta sem á brennur.
En ég held að íslenskir sjómenn
ættu að fara að gera sjómennsku
að alvömatvinnugrein, vera ekki
alltaf að keppa við stóra vinninginn,
menn em ekki ungir nema tak-
markað og þegar kjarabætumar
kosta aukið vinnuálag þá endast
menn ekki lengi, og það kemur fram
Hall-
grímur
Guðfinns-
son, vél-
stjóri.
á öryggisþættinum. Ég tel að það
ætti að stuðla meira jafnvægi f
kjaramálum, það verður ekki enda-
laust leyst með því að fækjca mann-
skap á skipunum. Annars flnnst
mér í stuttu máli að það standist
ekki að framsóknarmaður fari með
hlutverk sjávarútvegsráðherra, má
ég þá biðja um Lúlla eða Matta.
Halldór var t.d. augljóslega að refsa
trillukörlunum í fyrra vegna þess
að öðmm gekk vel, slíkt gengur
auðvitað ekki upp.“
á.j.
að halda. En þetta er ekki í lögum
enn þá að það eigi að vera galli á
hvem skipveija. En það er mikil-
vægt að koma þessu inn í lög að
það eigi að vera galli á hvem mann.
Þegar maður er búinn að prófa
þetta, þá sér maður hvað þetta
skiptir miklu máli. Þetta er lög-
bundið í norska skipaflotanum og
þýska flotanum, þar var það lög-
bundið eftir Kampen-slysið hér við
land.
Þetta er fyrst og fremst skipu-
lagsatriði, hvernig gallamir nýtast,
ef keyptur er galli á hvem skip-
veija," sagði Gísli. Auðvitað þarf
að vera ákveðinn hreyfanleiki í
göllunum, eftir stærð mannanna
sem þurfa að nota þá.
Talið barst nú að skipakosti
landsmann, bæði flskiskipa- og
farskipaflota og Hafsteinn hafði á
orði að gömlu góðu skipin, þessi
með fallegu línumar væm nú ekki
til staðar, nema í nokkmm undan-
tekningum, „þetta em allt gáma-
skip“, sagði hann. Og Gísli bætti
við að það hefði enginn efni á að
reka falleg skip nema Rússamir.
Ég spurði þá hvort þeir héldu
upp á sjómannadaginn og þeir kváð-
ust gera það svo fremi sem þeir
væm í höfn. Að öðm leyti væri nú
lítið haldið upp á þann ágæta dag.
„Róðrar og allt slíkt er lagt af
varðandi farmenn," sagði Haf-
steinn, „það er enginn tími til slíks
nema við lendum í verkföllum í
kring um sjómannadaginn og það
er nú ekki það allra besta."
- Á.J.
Nýtt tílhlaup í örygg-
ismálum sjómanna
„Við höfum síðustu mánuði aðal-
lega unnið að því,“ sagði Pétur, „að
fylgja eftir fyrri tillögum okkar og
reyna að sjá um að þær yrðu fram-
kvæmdar. Við höfum líka staðið
fast við baráttu Slysavamafélags-
ins í því að koma upp sínum eigin
slysavamaskóla og vomm m.a.
meðmæltir, að öll sú fjárveiting sem
við fengum til þessara mála í fyrra
færi nú til Slysavamafélagsins.
Sjálfir höfum við farið í það, að
safna peningum til frekara starfs á
okkar vegum, sem aðallega verður
útgáfustarfsemi í fullu samráði við
Siglingamálastofnun, útgáfustarf-
semi á hinum og þessum bækling-
um, sem munu verða til þess, að
sjómenn læri um hættur í sambandi
við einstaka þætti. Það hefur þegar
farið ítarlegt rit um eldsvoða á sjó
til allra skipa og nú er verið að
leggja síðustu hönd á bækling, sem
ber nafnið Björgun úr köldum sjó.
Okkur tókst að vinna mjög vel
fyrsta árið, en á árinu 1985 tók
hið langa þinghald mikinn tíma en
— segir Pétur Sigurðsson formaður
Öryggismálanefndar sjómanna
ogformaður Sjómannadagsráðs
Öryggismálanefnd sjómanna hefur komið mikið við sögu
í þeim tillögum og ákvörðunum sem teknar hafa verið á
sl. tveimur árum í öryggismálum sjómanna og hafa skapað
verulega hreyfingu í þeim efnum. Nefndina skipaði
Matthias Bjarnason samgönguráðherra í kjölfar
utandagskrárumræðna á Alþingi eftir Helliseyjarslysið í
marz 1984.9 þingmenn sitja í nefndinni undir forsæti
Péturs Sigurðssonar, en auk hans eiga sæti í nefndinni:
Árni Johnsen, Valdimar Indriðason, Ólafur Þórðarson,
Stefán Guðmundsson, Kolbrún Jónsdóttir, Svavar Gestsson,
Guðrún Agnarsdóttir og Karvel Pálmason. Morgunblaðið
ræddi við Pétur Sigurðsson, en nnnið hefur verið að því
af samgönguráðherra að hrinda í framkvæmd þeim 17
tillögum sem Óryggismálanefndin hefur þegar sent frá sér.
Pétur var spurður um gang mála hjá nefndinni og einnig
um það sem er efst á baugi hjá Sjómannadagsráði.
það var fram á mitt sumar. En nú
hefur verið tekið nýtt tilhlaup og
það er verið að vinna að síðustu
gerð lokatillagna. Við eigum hins
vegar eftir að fá upplýsingar frá
aðilum, sem lofuðu ákveðinni til-
lögugerð í ákveðnum málum.
Þá hafa komið upp önnur og ný
mál, sem reynt hefiir verið að af-
greiða. Það er mikið mál að koma
reglugerðinni um öiyggi vegna
vaktgæslu í brú, heim og saman
við íslenska venju og reglur. Því
miður þá vantar hér öll lagaákvæði
þar um. Inn í þetta kemur að sjálf-
sögðu hinn allt of langi vinnutími
farmanna, en hann hefur þróast
þannig á undanfömum árum. Þetta
er orðið mikið vandamál í öðrum
nágrannalöndum okkar og geri ég
fastlega ráð fyrir, að frá nefndinni
komi eitthvað sem varðar þetta
mikla vandamál áður en hún lýkur
störfum, a.m.k. tel ég það sjálfsagt.
Þá má einnig geta frekar um
ákvæði um búnað landhelgisgæsl-
unnar og þá á ég sérstaklega við
Pétur Sigurðsson alþingismaður
búnað til slökkvistarfa á sjó og
björgunarstarfa. Um leið geri ég
ráð fyrir að nefnd okkar muni gera
tillögur um, að tekin verði upp sér-
stök þjálfun þeirra áhafnarmanna,
sem þar eru um borð og er þá
bæði átt við yfir- og undirmenn.
Alla vega verði þeir fyrstir skyldaðir
til að sækja slysavama- og björgun-
amámskeið þau sem Slysavamafé-