Morgunblaðið - 06.03.1987, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ, FOSTUDAGUR 6. MARZ 1987
C 11
™E KARATE
KID"
The Karate Kid II ☆ ☆
Leikstjóri John G. Avildsen. Framleiðandi Jerry Weintraub.
Handrit Robert Mark Kamen. Kvikmyndataka James Crabe,
A.S.C. Tónlist Bill Conti. Aðalhlutverk Ralph Macchio, Noriyuki
„Pat“ Morita. Bandarísk. Columbia 1985.95 mín.
Sem kunnugt er eykst jafnt og þétt hvimleitt flóð framhaldsmynda
frá Hollywood. Má nefna að vestur þar eru menn að vinna að
Rambo III, Rocky VI, Missing in Action guð-má-vita-hvað, Nightmare
on Elm Street IV, Karate Kid III ...
Þessari leiðindastefnu vilja menn kenna að þeir sem stjórna málum
í kvikmyndaborginni í dag eru ekki lengur kvikmyndagerðarmenn af
lífi og sál heldur mikils metnir lögfræðingar. Menn sem vega allt og
meta eftir ágóðavoninni, með ákaflega takmarkaða sköpunar- og lista-
gáfu. Það virðist nokkuð til í því.
The Karate Kid II er dæmigerð fyrir þessa stefnu. Hefði sjálfsagt
þótt prýðismynd ef hún væri ekki nauðalík forveranum. Það eina sem
Rocky leikstjórinn Avildsen gerir til tilbreytingar í framhaldinu er að
flytja sögusviðið til Japan og krydda það dálítið með gömlu og nýju
ástarævintýri. Meginþemað svipað og kemur nokkuð á óvart hversu
aðdragandinn er langur að meginbarsmíðunum og þáttur máttarvald-
anna ófagmannlega unninn.
Semsagt, hin þekkilegasta afþreyingarmynd, enda ein sú vinsæl-
asta á síðasta ári. Morita karlinn afbragð einsog fyrri daginn — en
eitthundrað prósent iðnaðarvara.
MYNDBÖND
Sæbjörn Valdimarsson
Bonnie
&Clyde
Bonnie And Clyde
★ ★ ★ V2
Leikstjóri: Arthur Penn.
Handrit: David Newman og
Robert Benton. Tónlist:
Charles Strouse.
Kvikmyndatökustjóri: Burnett
Guffey. Framleiðandi: Warren
Beatty. Aðalleikendur:
Warren Beatty, Faye
Dunaway, Michael J. Pollard,
Gene Hackman, Estelle
Parsons, Denver Pyle, Gene
Wilder. Bandarísk. Warner
Bros. 1967.109 mín.
Bonnie og Clyde var sann-
kölluð tímamótamynd
þegar hún kom á markaðinn
1967. Handrit Davids Newman
og Roberts Benton, sem áttu
heldur betur eftir að gera garð-
inn frægan, var afdráttarlaus
tragi-kómedía um þetta furðu-
lega fyrirbrigði, glæpahyski
kreppuáranna. Þrátt fyrir að líkin
hrúguðust upp í kjölfar þess og
afrakstur áranna oftast lítill sem
enginn hreifst almúginn af
þessu bíræfna morðpakki sem
gjarnan rændi þá banka sem
voru búnir að koma honum út á
guð og gaddinn.
Hvað þekktust af þessum
óráðsíumanneskjum var gengið
sem kennt var við og stjórnað
af Bonnie og Clyde. Geðtrufluð
Suðurríkjaungmenni með
gáfnavísitölu nærri stofuhita-
mörkunum. Bæði brengluð
kynferðislega, hún með króníska
brókarsótt, hann hommi. Og
sjálfsagt stutt í kvalalostann hjá.
báðum. En að sjálfsögðu eru
heflaðir af þeim sumir vankant-
anna í myndinni. Arthur Penn
leikstjóri er hér í sínu besta
formi. Myndin hröð, grimm en
þó merkilega fyndin í öllum
óhugnaðinum. En hún er óvæg-
in og aldrei fyrr höfðu nokkrir
afbrotamenn fengið aðra eins
refsingu í kvikmynd og þessi
þjóðsagnakenndu skötuhjú, í
sögufrægu lokaatriðinu. Þar
tæta vélbyssukúlurnar í spað
bófa og bíl. Athugið að myndin
var gerð fimm árum á undan
The Godfather.
Forðast er að gera nokkuð til
þess að fegra ímynd skötuhjú-
anna, annað en að þau eru leikin
af því myndarpari, Beatty og
Dunaway, sem bæði standa sig
vel í stykkinu. Einkum þó Beatty,
sem að auki framleiddi myndina
og hefur ekki þurft að fela sig
fyrir bankastjóranum síðan.
Segið svo að glæpir borgi sig
ekki!
En aukaleikararnir stela sen-
unni. Þau eru öll stórkostleg,
Hackman, Pollard og Estelle
Parsons. Allir leikararnir fimm
voru tilnefndir til Óskarsverð-
launa, en Parsons stóð ein uppi
sem sigurvegari, fyrir eftirminni-
lega túlkun sína á móðursjúkri,
saklausri sveitastúlku sem fyrir
gráglettni örlaganna flækist inn
í félagsskap hyskisins. Og
prestsdóttir í ofanálag! Burnett
Guffey hlaut sömu verðlaun fyrir
afbragðs kvikmyndatöku og
búningar og leikmunir gerðir og
valdir af slíkri kostgæfni að
maður hverfur hálfa öld aftur í
tímann. Sígild mynd.
DELIVER ANCE
Deliverance ☆ ☆ ☆ ☆
Leikstjóri John Boorman.
Handrit James Dickey, byggt
á eigin metsöluskáldsögu.
Kvikmyndataka Vilmos
Zsigmond. Tónlist Eric
Weissberg. Aðalhlutverk
Burt Reynolds, Jon Voight,
Ned Beatty, Ronny Cox.
Bandarísk. Warner Bros
1972.100 mín.
Þessi 15 ára gamla mynd er
alltaf jafn forvitnileg,
spennandi, og ekki síst athyglis-
verð skoðun á hversu grunnt er
á skepnunni í manninum.
Fjórir borgarbúar undir for-
ystu Burts Reynold, hreysti-
mennis sem hefur unun af að
leita fangabragða við móður
náttúru, ætla að skemmta sér
yfir helgina með því að fara á
kanóum niður straumþungt fljót.
Þeir halda uppí hálendið og
fyrsti áfanginn er ekki ýkja erfið-
ur. En eftir því sem neðar dregur
verður elfan æ verri viðureignar
að auki lenda bátsmenn í örlaga-
ríkum útistöðum við fjallabúa.
Menn eiga ekki að ráðast í
hluti sem þeir hafa litla eða enga
þekkingu á og kannski síst af
öllu að bjóða náttúruöflunum
birginn. Ósköp venjuleg helgar-
ferð endar með skelfingu,
átökum við óbeislaða krafta
sköpunarverksins og óheflaða,
hálfvillta, úrkynjaða fjallabúa
Suðurríkjanna. Til byggða koma
skrifstofublækurnar stórslasað-
ar, einum færri og með hendur
roðnar blóði. Var náttúran að
hefna að verið var að nauðga
henni — jarða hið stolta, óhefta
vatnsfall og umhverfi þess
vegna virkjunarframkvæmda?
En það má líka spyrja sem svo:
Hvernig tekur stórborgin á móti
hilibillíanum? Ætli hann sé nokk-
uð betur settur þar en borgarbú-
inn í fjöllunum í Deliverance?
En um leið og Deliverance
varpar fram mörgum spurning-
um um sambýli mannsins og
náttúrunnar og eðli mannskepn-
unnar, þar sem grunnt reynist á
villimanninum, er hún hvort
tveggja, frábær þriller frá fyrstu
mínútu til enda og sannkallað
listaverk hvað snertir hand-
bragð flestra þátta kvikmynda-
gerðarinnar. Myndin er
tvímælalaust sterkari og heil-
steyptari en nokkurt annað verk
Boormans, (Point Blank, Emer-
ald Forest, Zardoz, Excalibur).
Maður getur rétt ímyndað sér
hverskonar stórvirki og mann-
raunir hafa fylgt því að fanga
fljótið. Það er með ólíkindum
hversu glæsilegur og raunveru-
legur árangur leikstjórans er og
ekki síður hins valinkunna kvik-
myndatökumanns, Vilomos
Zsigmonds.
Ekki er þáttur leikhópsins
síðri. Hlutverkin reyna gífurlega
á leiklistarhæfileika og líkams-
burði. Jafnvel karlmannsímyndin
sjálf, garpurinn Burt Reynolds,
sem ýmsu er vanur, hefur marg-
lýst því yfir að Deliverance sé
sú langerfiðasta lífsreynsla sem
hann hefur upplifað. Og hefði
áin oft verið komin að því að
drepa þá, og undrar engan sem
séð hefur!
Hinn geysilegi kraftur í Deliv-
erance liggur ekki hvað síst í
þéttu og skorinortu handriti
Dickeys, (sem bregður fyrir í
hlutverki lögreglustjórans).
Söguþráðurinn er hraður, frum-
legur — enda ól myndin af sér
tugi eftirapana — og persónurn-
ar fastmótaðar.
Deliverance er jafnvel orðin
bragðbetri með árunum, einsog
eðalskoti. Hún er ekki síður
magnþrungin og mikilfengleg í
dag en fyrir þeim hartnær
fimmtán árum er maður sá hana
fyrst. Og enn þann dag í dag
er ásláttareinvígi fjallabúans og
borgarans eitt mergjaðasta at-
riði sem fyrir augun hefur borið.
Mynd í hæsta gæðaflokki.