Morgunblaðið - 22.05.1987, Blaðsíða 7

X ‘*l
"öÖRtíúkBi^ÍÐ/^gTúbWfe-^mr’íð-á?
Einn helzti bölvaldurinn að
þessu leyti er uppfinning sem að
öðru leyti var frábær: Herðatask-
an. Fyrir konur sem ganga í
gegnum lífið með plastpoka í báð-
um höndum væri taska í herðaól
hin ákjósanlegasta lausn ef hún
hefði ekki í för með sér herping
og spennu vöðva í herðum og
hálsi. Af þessari ástæðu er ráðleg-
ast að gleyma herðatöskunni í eitt
skipti fyrir öll. í öllum þessum
plastpokum hlýtur að vera rúm
fyrir litla skjóðu með því sem nauð-
synlegt er að hafa meðferðis, s.s.
budduna og varalitinn og greiðuna
og vasabókina og ...
Næsta skrefið er að læra að
slaka á vöðvunum í hálsi og herð-
um. Vöðvaspennan getur orðið
svo rótgróin að slökun sé ómögu-
leg, einfaldlega af því að maður
áttar sig ekki á því hvernig vöðvun-
um líður þegar þeir eru slakir. Til
eru sérstakar slökunaræfingar
sem hægt er að gera hvar sem
er og hvenær sem er:
1. Sitjiö bein og upprétt og horfið
fram, með armana niður með
síðunum. Lyftið öxlunum alveg
upp að eyrum og látið þær
síðan síga, ofurhægt, þar til
vöðvarnir sleppa takinu. Þá eru
axlirnar komnar langtum neðar
en ætla mættil
2. Spennið greipar fyrir aftan
hnakka og haldið örmunum í
nákvæmlega sömu hæö og
öxlunum. Beinið olnboganum
út á við allan tímann, eins og
ætlunin sé að snerta með þeim
veggina. Haldið þessari stell-
ingu og dragið nú axlirnar upp
að eyrunum þannig að teygist
á öllum líkamanum. Næst eru
það herðablöðin. Hreyfið þau í
litla hringi, án þess að láta axl-
irnar síga frá eyrunum. Loks
er öxlunum þrýst niður — án
þess að færa armana.
3. Andið jafnt og rólega með axl-
irnar slakar. Teygið síðan á
11 hálsinum þannig að hakan nálg-
ist bringuna. Haldið hökunni
sem næst bringunni og teljið
upp að fimm. Endurtakið þrisv-
ar á dag og helzt oftar.
4. Loks er það æfingin sem allir
kunna og hún er ekki úr gildi
fallin. Horfið beint fram og
beygið höfuðið út á vinstri hlið.
Hreyfið síðan höfuðið hægt í
hálfhring til hægri og reisið það
síðan hægt. Gerið æfinguna
síðan frá hægri til vinstri og
endurtakið hana sem allra oft-
ast.
HENDUR
Hendurnar eru stöðugt í notkun
en þær fá þó sjaldan þá alhliða
hreyfingu sem þörf er á. Þetta
verður til þess að þær stirðna með
aldrinum. Til að vinna gegn þess-
ari þróun er nauðsynlegt að tryggja
höndunum hæfilega hreyfingu og
það er bezt gert með því að „spila"
með öllum fingrum þegar færi
gefst, a.m.k. þrisvar á degi hverj-
um. Gott er líka að nudda hendurn-
konur. Skýringin kann að felast í
því að konur geri meira af því en
karlar „að dýfa hendi í kalt vatn"
en rakinn gerir það að verkum að
neglurnar „losna úr límingunni" og
flagna. Til að hlífa nöglum og hönd-
unum yfirleitt er sjálfsagt að nota
gúmmíhanzka hvenær sem færi
gefst. Vert er þó að vekja athygli
á því að loftið inni í hanzkanum
verður að sjálfsögðu rakt um leið
en úr því má bæta með því aö
vera í tauhanzka undir
gímmíhanzkanum.
Kalk, kísill og ölger styrkja negl-
urnar en áður en áhrifin koma í Ijós
þarf að taka þessi efni mánuðum
saman. Hvítir blettir á nöglunum
stafa ekki af kalkskorti eins og
margir halda, heldur myndast þeir
við högg eða loft sem kemst á
milli laga í nöglinni.
Naglalakk er prýðileg vörn fyrir
neglurnar en til þess að það end-
ist þarf að lakka þær þrisvar
sinnum. Fyrst kemur sérstakt
grunnlakk sem kemur í veg fyrir
að neglurnar dragi í sig litarefni
og gerir það auk þess að verkum
að litað lakk festist betur. Litaða
lakkið er síðan borið á tvisvar sinn-
um. Auðvitað eru margar konur
sem kæra sig ekki um að lita negl-
urnar og þeim nægir grunnlakkið
sem er glært.
Naglaböndin eru kapítuli út af
fyrir sig og mikilsvert er að halda
þeim mjúkum þannig að þau rifni
ekki eða springi því að fátt er eins
hvimleitt og arnögl. Því skyldi
nudda naglaböndin með þar til
ætluöum áburði daglega.
SUND ER BEZTA
ALHLIÐA ÞJÁLFUNIN
ÞaA skiptir ekki litlu máli fyrir
heildarmyndina hvernig
einstaklingurinn ber sig, en til þess
að halda líkamanum relstum og
uppróttum þarf krafta og stælta
vöðva. Hór verAur ekki ráAlagt um
allsherjar líkamsrækt — aAeins á
það bent að einhver bezta alhliða
þjálfun sem líkaminn getur fengið
er sund.
ar og byrja þá á fingurgómunum
og fylgja síðan hverju fingurbeini
upp að úlnliðnum. Grípið þéttings-
fast utan um stóra vöðvann undir
þumalfingrinum og haldið takinu
um stund. Slökunartilfinningin læt-
ur ekki á sér standa.
Neglur vaxa misjafnlega ört og
ekki er óalgengt að 3—6 mánuðir
líði þar til nögl er vaxin fram á fing-
urgóm. Vöxtur naglanna hægir á
sér með aldrinum.
Margar konur kvarta undan því
að neglurnar séu stökkar og brotni
auðveldlega. Ekki er vitað hvers
vegna þetta virðist síður hrjá karla
— varla neyta þeir hollari fæðu en
BOLURINN
Það er hlutverk lýtalækna að
lagfæra skavanka á líkamanum og
ein algengasta ástæða þess að
konur leita slíkra lækna er sú að
þær eru óánægðar með brjóstin á
sér. Annaðhvort er þau of stór,
of lítil eða of slök, nema fleira en
eitt komi til. Það mundi að vísu
stríða algjörlega gegn lögmáli
nátturunnar ef konur gætu verið
með ungmeyjarbrjóst til æviloka
en ýmislegt er þó hægt að gera
til að tefja þróunina. Þegar árunum
fjölgar slaknar óhjákvæmilega á
húðinni, hvar sem er á líkamanum,
en með því að nota góð brjósta-
höld er unnt að létta álagið á
húðina á brjóstunum. Einnig eru
til ágæt krem sem sérstaklega eru
ætluð þessari húð og hafa þann
eiginleika að gera hana stinnari.
Með æfingum er iíka hægt aö
styrkja brjóstvöðvana en þær þarf
að sjálfsögðu að gera reglulega,
helzt á hverjum degi. Ein er sú að
halda handleggjunum fyrir aftan
bak og grípa í handklæði og lyfta
síðan örmunum eins langt upp og
hægt er. Önnur er í því fólgin aö
krossleggja armana framan á
bringunni og taka síðan með hönd-
unum eins fast í olnbogana og
unnt er. Loks skulu lófarnir lagðir
saman í sömu hæð og brjóstin og
olnbogunum er síðan lyft í þessa
sömu hæð. Þá er lófunum þrýst
fast saman og talið upp að fimm
Allar þessar æfingar þarf að end-
urtaka að minnsta kosti þrisvar
sinnum.
Það skiptir ekki litlu máli fyrir
heildarmyndina hvernig einstakl-
ingurinn ber sig, en til þess að
halda líkamanum reistum og upp-
réttum þarf krafta og stælta vöðva.
Hér verður ekki ráðiagt um alls-
herjar líkamsrækt — aðeins á þaö
bent að einhver bezta alhliða þjálf-
un sem líkaminn getur fengið er
sund. Einnig er vert að vekja á því
athygli að langar stöður hafa í för
með sér mikið álag á líkamann og
því er alls ekki sama hvernig stað-
ið er. Minnst verður álagið ef því
er dreift þannig að staðið er með
fæturna aðeins í sundur, rétt úr
baki og hálsi og öxlum og maga-
vöðvar eins nálægt hrygglengjunni
og unnt er.
Til eru ótal aðferðir til að styrkja
magavöðvana en þeim sem þrá
sérstaklega mjótt mitti skal aðeins
bent á það að skæðasti óvinur
mittisvöðvanna er teygja í stað
strengs á pilsum og buxum.
Appelsínuhúð, sem aðallega
kemur á mjaðmir, læri og upp-
handleggi, er mörgum þyrnir í
augum. Skoðanir um orsakir og
úrbætur eru skiptar, svo vægt sé
tekið til orða, en ágreiningur er
ekki um það að mataræðið skipti
hór miklu máli. Trefjar, ávextir og
grænmeti eru helztu fæðutegundir
sem vitað er að vinni gegn myndun
hinnar alræmdu appelsínuhúðar,
en þegar hún hefur einu sinni náð
að nema land er úr vöndu að ráða.
Þá kemur enginn megrunarkúr að
gagni. Hins vegar er talið árang-
ursríkt að bursta húðina duglega
með stinnum bursta úr náttúru-
legu hári, t.d. svínshári.
FÆTUR
Það eru fæturnir sem eiga að
bera okkur ævina á enda og því
er mikilvægt að annast þá eins vel
og frekast er unnt. Margir þjást
af eymslum og bólgu í fótum og
ökklum. Slíkir kvillar stafa oft af
því að blóðrásin í fótunum er ekki
nægilega ör. Hægt er að örva hana
verulega með einfaldri og auð-
veldri æfingu sem helzt þarf að
gera mörgum sinnum á dag: Sitjið
á stól, réttið úr fótunum og teygið
þá fram. Beygið síðan hægri og
vinstri fót um ökklann til skiptis.
Lúnir fætur hafa mjög gott af
fótabaði, einkum ef það stendur
ekki lengur yfir en í 5—10 mínút-
ur. Vatnið þarf að vera vel heitt
og til eru þeir sem halda því fram
að fáeinir dropar af piparmyntuolíu
út í vatnið geri kraftaverk! Að lok-
um á að láta kalt vatn renna á
fæturna. Það örvar blóðrásina.
Sigg sem safnast á fætur er til
ama ef of mikið er af því. Siggið
hefur þann tilgang að hlífa fótun-
um en það er ekki annað en dauð
húð sem verndar nýja, lifandi húð.
Undir nýju húðinni eru taugaendar
og þeir eru viðkvæmir. Þess vegna
er óráðlegt að ráðast of harkalega
á siggið en sjálfsagt er að halda
þvi í skefjum með því að nota dag-
lega pimpstein eða fótaþjöl.
Hirðing tánaglanna er mikilvæg,
m.a. til að hindra að fótsveppur
nái að búa um sig og dafna. Það
gerir hann ef fæturnir eru rakir og
getur orðið sérlega erfiður við-
fangs ef hann berst í táneglurnar.
Því þarf að klippa þær oft, sem
næst kvikunni, en varast að klippa
þær niður til endanna. Afleiðingin
getur orðið niðurgróin nögl sem
er allt annað en gamanmál. Nauð-
synlegt er að þerra fæturna
vandlega eftir þvott og strá síðan
á þá talkúmi, ekki sízt milli tánna.
Þannig helzt þetta viðkvæma
svæði líkamans betur þurrt en ella.
Fótsvampur er smitandi og veöur
ekki sízt uppi á almennum bað-
stöðum, þannig að þeir sem þá
stunda ættu að gæta fyllsta hrein-
lætis og helzt að ganga þar á
ilskóm eftir því sem við verður
komið.
Skynsamlegt er að hafa skó-
skipti a.m.k. tvisvar á dag, þannig
að skór séu aldrei rakir of lengi í
senn. Ráðlegt er að ganga á mis-
munandi háum hælum. Það hvílir
fæturna og styrkir vöðvana i leggj-
um og lærum.
Loks skal á það bent að þeim
peningum sem varið er til kaupa á
vönduðum fótabúnaöi er ekki á
glæ kastað. Skór ættu helzt að
vera úr hreinum náttúruefnum og
þeir þurfa að vera alveg mátulega
stórir, þ.e. svo rúmgóðir að þeir
þrengi hvergi að fætinum en ekki
svo stórir að erfitt sé að hemja þá
á fótunum.