Morgunblaðið - 23.08.1987, Blaðsíða 6

6 B
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 23. ÁGÚST 1987
Munnmæli herma að eftir
kristnitöku á Þingvöllum árið
1000 hafi sumir heiðingjar
verið skírðir í volgri laug á
Laugarvatni, þar sem heitir
Vígðalaug.
I hartnær sextíu ár hafa
ótalin íslensk ungmenni hlotið
á Laugarvatni annars konar
skirn, þá eldskírn sem það er
hverjum og einum að standa
á eigin fótum og brjótast til
mennta og manndóms.
Laugarvatn er fjölmennasta
skólasetur íslands í dag. Það
var Jónas Jónsson frá Hriflu
sem mestu réði um það að
Laugarvatn varð hinn útvaldi
staður þegar ákveðið var að
reisa unglingaskóla á
Suðurlandi. Ekki gekk
staðarvalið átakalaust fyrir
sig. Er þar skemmst frá að
segja að um það stóðu
langvinnar deilur og
fundahöld. Þessu lyktaði þó
með þvi að skólinn var
stofnaður á Laugarvatni árið
1928. Seinna fylgdu í kjölfarið
íþróttakennaraskóli, sem
stofnaður var árið 1932,
Húsmæðraskóli, stofnaður
árið 1942 ogloks Menntaskóli,
sem stofnaður var árið 1953.
Þ
órir Þorgeirsson
íþróttakennari hefur
starfað allan sinn
starfsaldur við skólana
á Laugarvatni. Þórir
er fæddur fyrir rétt rúmum sjötíu
árum á Hlemmiskeiði á Skeiðum og
ólst þar upp hjá foreldrum sínum.
Hann fór sem nemandi í Héraðsskól-
ann á Laugarvatni árið 1936 og
hefur að heita má ekki yfirgefið
Laugarvatn síðan. Nokkru eftir að
Þórir lauk námi í Héraðsskólanum
flutti hann sig um set í íþróttaskól-
ann sem Bjöm Jakobsson stofnaði á
Laugarvatni árið 1932. Bjöm var
menntaður í Danmörku. „A þeim
tíma hámenntaður í sínum fræðum,"
segir Þórir og bregður fyrir kímni
djúpt í samankipruðum augum hans.
Sólin skín glatt í heiði þennan eftir-
miðdag sem ég staldra við á
Laugarvatni og ræði við Þóri á skrif-
stofu hans í húsi sveitarstjómarinnar
í Laugardalshrepp. Hinu megin í
húsinu er hjúkrunarfræðingur stað-
arins að sprauta smábam og gengur
Textl: QuArún Quðlaugsdóttlr
Myndir: Benedikt JAnsson
Héraðsskólinn á Laugarvatni
þeim árum. Það var langtum meiri
dans hjá stúlkunum, Bjöm sá um
tónlistina, lék á fiðlu í tímunum hjá
þeim. Hitt var svo annað að hann
fór yfir allt kennsluefni stúlknanna
með okkur strákunum, svoleiðis að
við gætum kennt stúlkum.
Bjöm var merkilegur maður á
margan hátt. Hann starfaði í anda
ungmennafélaganna og lagði
áherslu á heilbrigt líf og reglusemi
á allan hátt. Skólinn býr að því enn
þann dag í dag hvað þau mál voru
tekin föstum tökum strax frá upp-
hafi. Ekkert vín eða tóbak og því
Menntaskóiinn á Laugarvatni
striki hefur verið reynt að halda fram
á þennan dag.
Ég hef aldrei smakkað vín eða
notað tóbak á æfi minni, hvorki fyrr
né síðar og ætla að halda mig við
það. Bjöm var þó ekki „fanatískur",
enda hefur slíkt oft öfug áhrif.
Bjami Bjamason viðhafði sömu
reglusemi á öllum sviðum í Hérðas-
skólanum.
Bjöm Jakobsson kenndi leikfimi
í Héraðsskólanum og nemendur
íþróttaskólans hjálpuðu til við
kennsluna, ég þar á meðal. Haustið
1941 varð ég ábyrgur fyrir leik-
fimikennslu í Héraðsskólanum og
hafði nemendur íþróttaskólans mér
til aðstoðar eins og Björn hafði áð-
ur, bæði í sundi og leikfimi. Ég
kenndi raunar við báða skólana,
enda var þetta allt samtvinnað.
Þegar ég fór að kenna íþróttir
voru fáir íþróttakennarar starfandi
í landi og fáir íþróttasalir til. Það
kemur ekki skriður á þau mál fyrr
en Þorsteinn Einarsson varð íþrótta-
fulltrúi, en hann kom til starfa um
Húsmæðraskólinn á Laugarvatni
það ekki hljóðalaust fyrir sig. Þórir
lætur bamsgrátinn ekki á sig fá,
heldur riljar ótrauður upp liðna tíma
á Laugarvatni.
„Áður en ég fór í íþróttaskólann
var ég starfsmaður á skólabúinu á
Laugarvatni í tvö ár og sótti jafn-
framt tíma í skólanum. Þá var rekið
kúabú á Laugarvatni og það var til
húsa einhversstaðar nálægt þar sem
Menntaskólinn er núna. Eg var bú-
stjóri hjá Bjama Bjamasyni skóla-
stjóra Héraðsskólans, sem rak
skólabúið. Lengi vel sá búið skólun-
um fyrir mjólk.
Ég var orðinn 18 ára þegar ég
kom fyrst á Laugarvatn, hafði að
mestu verið heima fram að því. Fljót-
lega eftir að ég kom á Laugarvatn
ákvað ég að verða íþróttakennari.
Ég hafði lítilsháttar lært að synda
í sundlaug sem komin var í Brautar-
holti og íþróttimar voru mitt
áhugamál. Með mér á íþróttaskólan-
um voru þrír herrar og fjórar dömur.
Við vorum í skólanum veturinn 1940
til ’41. Um það leyti var íþróttaskól-
Nýi íþróttaskólinn
inn gerður að ríkisskóla, var áður
einkaskóli Bjöms Jakobssonar. Skól-
inn starfaði í Hérðasskólanum,
kennslustofan var bókasafnið og
íþróttimar voru kenndar í íþróttasal
Héraðsskólans og sundlaug.
Bjöm Jakobsson var langt á und-
an sinni samtíð í íþróttakennslu.
Hann hafði verið kennari við
Menntaskólann í Reykjavík og þjálf-
að ÍR um írabil. Hann lagði í kennslu
mest uppúr mýkt og að fara vel með
manninn. Hann var sérstaklega góð-
ur í kvennaleikfimi. Það var mikill
munur á karla og kvennaleikfimi á
i»|iliiwrrrs