Morgunblaðið - 04.09.1987, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 4. SEPTEMBER 1987
Reuter
Spandau fangelsi rifið
Breskir verkamenn eru teknir til við að rífa Spandau-fangelsið
í Vestur-Berlín en Rudolf Hess, einn nánasti samstarfsmaður
Adolfs Hitler, eyddi síðustu 40 árum ævi sinnar innan múra
þess. Hess lést 17. ágúst og var þá hlutverki Spandau lokið.
Það verður jafnað við jörðu. Myndin var tekin í gær og sýnir
breskan verkamann að störfum.
Viðræður um framtíð Afganistans:
Stjórnin í Kabúl
slær af kröfum
Islamabad i Pakistan, Reuter.
VIÐRÆÐUR á vegum Sameinuðu þjóðanna um frið í Afganist-
an munu hefjast á ný á mánudag í næstu viku í Islamabad.
Talið er líklegt að kommúnistastjórnin í Kabúl muni slá af
kröfum sínum og samþykkja að sovéska innrásarliðið yfirgefi
landið á skemmri tíma en hún hefur hingað til krafist.
Viðræður þessar munu aðeins
standa í fjóra daga og voru ákveðn-
ar öllum að óvörum af sáttasemjara
Sameinuðu þjóðanna, Diego
Cordovez.
Ágreiningur milli afgönsku
stjómarinnar og Pakistansstjómar
um tímaáætlun fyrir brottflutning
sovésku heijanna minnkaði í síðustu
lotu viðræðnanna í mars. Pakistan,
sem hýsir nærri þijár milljónir afg-
anskra flóttamanna og bækistöðvar
afganskra uppreisnarmanna, féllst
á að herimir færu á sjö mánuðum
í stað þriggja, sem áður var kraf-
ist. Afganska stjómin féll frá kröfu
um að brottflutningurinn færi fram
á fjórum árum og samþykkti átján
mánuði.
Háttsettur sovéskur embættis-
maður í Islamabad sagði í gær að
Kabúlstjómin kynni nú að fallast á
enn styttra tímabil. Hann vildi þó
ekki tilgreina það nákvæmlega og
sagði: „Kannski fímmtán mánuðir,
kannski tólf, kannski sjö mánuðir,
ég veit það ekki.“
Ekki er enn vitað um viðbrögð
Pakistana við þessum ummælum,
en embættismenn í utanríkisráðu-
neytinu hafa áður sagt að þeir
byggjust ekki við að samkomulagi
yrði náð í þessari samningalotu.
Þeir sögðu að Kabúlstjóminni yrði
það tvímælalaust í hag að sam-
þykkja styttri tímaáætlun fyrir
brottflutning Sovétmanna áður en
Allsheijarþing SÞ tæki Afganist-
anstríðið fyrir síðar á þessu ári.
Bandarískir embættismenn
sögðu á þriðjudag að Bandaríkja-
stjóm myndi hugsanlega sam-
þykkja að Sovétmenn drægju heri
sína til baka á einu ári. Þeir sögðu
aukinn skilning á því í Washington
að krafa um að herinir færu á hálfu
ári, væri óraunsæ. Bandaríkjastjóm
á ekki beinan þátt í viðræðunum í
Islamabad, en hún hefur allmikil
áhrif á Pakistansstjóm og er einn
helsti stuðningsaðili uppreisnar-
manna í Afganistan.
V estur-Þýskaland:
Frjálsir demókrat-
ar leika á als oddi
Bonn, Reuter.
FLOKKSÞING Fijálsra demó-
krata (FDP) í V-Þýskalandi hefst
á laugardag. Flokksmenn eru
bjartsýnir á framtíð flokksins
eftir að þeim tókst að sannfæra
Helmut Kohl kanslara landsins
um nauðsyn þess að fórna Persh-
ing 1A flaugunum.
Skoðanakannanir em flokknum
einnig hagstæðar fyrir fylkiskosn-
ingar í Bremen og Schleswig-Hol-
stein þann 13. september.
Filippseyjar:
90 falla í bardögnm komm-
únista og stj órnarhersins
2000 uppreisnarmenn ganga lausir
Manilu, Reuter.
SKÆRULIÐAR kommúnista á
Filippseyjum hafa gert alvöru
úr hótunum sinum frá því á
mánudag um að þeir myndu nota
sér umrótsástandið í landinu til
að ráðast á hinn sundraða stjórn-
arher. Samtals 91 hefur fallið í
skærum stjórnarliða og komm-
únista, þar af féll 21 stjórnar-
hermaður er skæruliðar réðust á
varðsveit í fyrradag. Ekki hefur
enn tekist að fullu að vinna bug
á uppreisnarmönnum, sem
reyndu að steypa forsetanum um
siðustu helgi og er talið að um
2000 þeirra gangi enn lausir.
Mannfall kommúnista er enn sem
komið er miklu meira en stjómar-
hersins, talið er að þeir hafí misst
61 mann en stjómarmenn 90.
Skæruliðahreyfíng kommúnista,
Nýi alþýðuherinn, sagði í tilkynn-
ingu í gær að uppreisnarmenn réðu
enn stórum svæðum á hinum ein-
angaða norðurhluta Luzon-eyju.
Sagt var að fílippseyski fáninn
blakti á hvolfí við hún, sem er
merki um stríðsástand.
Vamarmálaráðherra eyjanna,
Rafael Ileto, sagði að uppreisnar-
menn hefðu um 2000 manna liðs-
styrk og gætu gert árás hvenær
sem væri. Ekki er enn vitað með
vissu hversu margir herforingjar
tóku þátt í uppreisninni eða hversu
mörgum hermönnum hefði líkað illa
af hversu mikilli hörku hún var
barin niður.
Aquino forseti kom fram í sjón-
varpi á miðvikudagskvöld og sagði
að nauðsynlegt hefði verið að beija
uppreisnina niður með harðýðgi, því
annað hefði boðið miklu stærri
hættum heim.
Aquino gaf jafnframt lýsingu á
því hvemig hún hefði fyrst orðið
uppreisnarinnar vör. „Ég fór í hátt-
inn á miðnætti, en vaknaði við
skothríð," sagði forsetinn. Hún
bætti við að neyðarsímalína milli
forsetahallarinnar og aðalstöðva
hersins hefði bilað, og því hefði
henni ekki verið gert aðvart í tæka
tíð.
Flokksþingið verður í Kiel og víst
er að ásjóna manna verður bjartari
en á síðasta flokksþingi í Hannover
í fyrra. Þá var fylgi flokksins sam-
kvæmt skoðanakönnunum, á
landsvísu einungis 4%, minnsta
fylgi í 13 ár. Síðan þá hefur allt
gengið í haginn. í þingkosningum
í janúar fékk flokkurinn níu af
hundraði atkvæða. í ríkisstjóminni
sem mynduð var í kjölfar kosning-
anna hefur kanslarinn úr flokki
Kristilegra demókrata (CDU) verið
milli tveggja elda, Hans Dietrich
Genschers utanríkisráðherra og
leiðtoga Fijálsra demókrata og
Franz Josef Strauss leiðtoga Kristi-
Iega flokksins í Bæjaralandi (CSU).
Tvístígandi kanslarans hefur komið
Fijálsum demókrötum til góða svo
flokkurinn vann á í tvennum fylkis-
kosningum í maí, í Rheinland-Pfalz
og Hamborg.
Ef mark er takandi á nýlegum
skoðanakönnunum mun flokknum
takast að ná tilskildum 5 hundraðs-
hlutum atkvæða til að komast á
fylkisþing í Bremen og Schleswig-
Holstein. Þá á flokkurinn fulltrúa
á öllum 11 fylkisþingum landsins
nema í Bayem. í komandi kosning-
um skýrist einnig hvort yfírlýsing
Kohls um Pershing flaugamar næg-
ir til að færa Kristilegum demókröt-
um glatað fylgi eða hvort kjósendur
efast um að hugur fylgi máli og
haldi að einungis sé um kosninga-
brellu að ræða.
Spánn:
Slökkvilið fær grímur við alnæmi
Bilbao, Reuter.
SLÖKKVILIÐSMENN í Bilbao á
Spáni munu í framtíðinni fá sér-
stakar grímur til að setja fyrir
vit sér þurfi þeir að beita munn
við munn aðferðinni til að blása
lífi i fólk, að því er slökkviliðs-
stjóri borgarinnar tilkynnti í
gær.
Ákveðið var að grípa til þessa
ráðs eftir að slökkviliðsmaður
reyndi að endurlífga konu, sem
haldin var sjúkdómnum alnæmi.
Þegar konan, sem dmkknaði í
ágúst, var krufín kom í ljós að hin
banvæna veira hefði getað borist
í slökkviliðsmanninn með blóði úr
munni hennar.
Slökkviliðsmaðurinn veit ekki
hvort hann sýktist, enda líða
nokkrir mánuðir frá því að veiran
tekur sér bólfestu í líkamanum þar
til hægt er að mæla hana með
vissu.
Reyktur lax á einni nóttu
SÆNSKT fyrirtæki hefur nú
hafið framleiðslu á vélabúnaði,
sem getur gert að fiski á innan
við mínútu ogjafnvel reykt hann
að auki á einni nóttu.
Enn sem komið er hefur tækja-
búnaðurinn verið miðaður við
vinnslu á laxi, en hann er nú á
borðum sífellt fleiri neytenda um
hinn vestræna heim, ekki síst eftir
að laxeldi hófst af krafti, til dæmis
í Noregi og á íslandi. Hönnunin tók
sex ár fyrir fyrirtækið FTC-tækni
í Stokkhólmi.
Jan Soderlind, sem er meðeig-
andi í FTC, segir að búnaðurinn sé
sá fyrsti sinnar tegundar í heimin-
um og mun fljótvirkari en fyrri
aðferðir. Þar sem lítinn mannafla
þarf til að vinna við vélamar, gætu
þær jafnvel lækkað verð hins góm-
sæta físks.
Það sem gerir kerfíð sérstakt er
að fiskurinn stöðvast næstum aldrei
á leið sinni í gegn um hin ýmsu
framleiðsluþrep. Laxinn er fyrst
slægður í sérstakri vél, síðan fer
hann í gegn um flökunarvél og er
úrbeinaður. Fiskurinn er síðan roð-
flettur í sjálfvirkum roðflettara.
Flökin eru síðan vætt í mettaðri
saltlausn til þess að fá fram kjam-
meira bragð. Fiskurinn er síðan
reyktur eða kryddleginn og síðar
færður í áttatíu blaða skera af nýrri
gerð, sem sker flakið í áttatíu sneið-
ar. Soderlind segir að þessi nýi skeri
rífí ekki vefí físksins, en slíkt getur
orsakað missi mikilvægra eggja-
hvítuefna, skorpnaðar brúnir og
þörf á að pakka hverri sneið sérs-
taklega í plastþynnu. Að lokum er
flökunum pakkað í Iofttæmdar
umbúðir og em þau þá reiðubúin
til flutnings á markað. „Kerfíð sér
um allt nema að gera að hausn-
um,“ segir Soderlind og telur að
það sé betur gert í höndunum.
Ef fískurinn er ekki reyktur, en
það tekur eina nótt, getur nýi bún-
aðurinn gert að honum á 30
sekúndum, og þar að auki nýtir
hann 70% físksins í stað 60% með
gamla laginu. Sex starfsmenn geta
á einni viku unnið sex tonn af ljúf-
fengum laxi, en það verk þarfnaðist
áður 30 manna. FTC sendi fyrstu
vélina laxeldisfyrirtæki í Noregi
fyrir nokkmm vikum, og nokkrar
til viðbótar verða afhentar fyrir-
tækjum á Ítalíu, Spáni, Bretlandi
og Ástralíu. Flestar em vélamar
framleiddar í Vestur-Þýskalandi og
Japan. Tækjabúnaðurinn kostar um
26 milljónir íslenskra króna.