Morgunblaðið - 29.12.1988, Blaðsíða 17

( MÓFÍÖfrtféÉÁ.ÐIÐ, k»riitTtJDAGUR 29. DESEMBER 1988
17
Opið bréf Amnesty Intemational:
Herferð vegna mannrétt-
indabrota í Brasilíu
Morgnnblaðinu hefur borist
opið bréf Amnesty International
til allra ríkisstjóra í brasilíska
ríkjasambandinu frá 8. septem-
ber sl. Fer bréfið hér á eftir í
heild:
Um árabil hafa æ ofan í æ bor-
ist fregnir af ofbeldisaðgerðum í
ákveðnum landbúnaðarhéruðum í
Brasilíu, einkum frá stöðum þar
sem markviss efnahagsleg upp-
bygging á sér stað. Smábændur og
indíánar hafa orðið fyrir líkamsár-
ásum og einnig hafa verið framin
pólitísk morð á bændaleiðtogum og
stuðningsmönnum þeirra vegna
starfs þeirra í þágu bænda sem eiga
í málavafstri vegna lands- eða
vinnudeilna.
Amnesty International telur, að
brasilísk lög hafi að geyma full-
nægjandi ákvæði til að hægt sé að
láta fara fram rannsókn á svo alvar-
legum glæpum sem morð eru, og
að unnt sé að lögsækja þá sem
bera ábyrgð á þeim. Aftur á móti
eru sannanir fyrir hendi sem benda
til misbrests á notkun þessara
ákvæða, bæði af hálfu lögreglu og
dómsvalds í morgum fylkjum. I
mörgum málum sem Amnesty Int-
ernational hefur haft afspum af,
hafa lögregluyfirvöld farið í kring-
um skráningu á glæpum eða sleppt
alfarið að afla sér þeirra sönnunar-
gagna sem nauðsynleg eru sam-
kvæmt brasilískum lögum. Jafnvel
þótt sum þessara atvika megi skýra
sem reynsluleysi eða vanmátt, er
það áhyggjuefni að í ákveðnum til-
fellum hafi embættismenn jafnvel
af ráðnum hug eyðilagt fyrir rann-
sókn sem þeim hefur verið falin.
Yðar hágöfgi eruð án efa meðvit-
aðir um þann óróleika sem borið
hefur á, um heim allan, í tengslum
við þá staðreynd, að opinberir emb-
ættismenn samþykki ólöglegt at-
hæfi vopnaðra manna og öryggis-
varða. Þessir menn hafa verið ráðn-
ir af auðugum landeigendum og
gróðabrallsmönnum í þeim tilgangi
að veitast að saklausum bændum
og indíánum. í sumum héruðum
virðist vera algengt að lögfræðingar
og vopnaðir menn flæmi burt bænd-
ur af jörðum sínum, jafnvel þótt
viðhlítandi leyfi hafi ekki fengist til
þess af dómara. Þegar talsmönnum
stjórnarinnar hafa borist fyrir-
spurnir frá Amnesty International
um þessi efni fást þau svör að náin
tengsl milli embættismanna ríkisins
og háttsettra embættismanna land-
búnaðarins sé skýring á óeðlilega
fáum handtökum og ófullnægjandi
málssóknum á hendur þeim sem
ábyrgir eru fyrir morðunum.
Annað áhyggjuefni Amnesty Int-
ernational er það, að indíánar hafa
að ósekju verið handteknir og hald-
ið föngnum í stuttan tíma m.a. ti!
að hræða þá frá pólitískum afskipt-
um, eða til þess að fá þá til að falla
frá réttmætum kröfum til lands síns
fyrir dómstólum.
Sönnunargögn um misþyrmingar
lögreglu koma jafnan fram eftir að
bændur eða indíánar hafa verið
flæmdir burt af umdeildum landar-
eignum. Það er einnig sannað, að
bændur sem sakaðir eru um alvar-
lega glæpi hafa verið í haldi án
vitneskju yfirvalda og án þess að
réttarúrskurður hafi verið fenginn,
jafnframt hefur þeim verið neitað
um lögfræðiaðstoð og læknishjálp
í prísundinni. Á meðan þeir hafa
verið í haldi hafa þeir hlotið illa
meðferð, jafnvel verið pyntaðir til
þess að knýja fram játningu eða
yfirlýsingu sem sakfellir aðra. Þrátt
fýrir að sönnunargögn liggi fyrir
um illa meðferð lögreglu á bændum
og indíánum í landbúnaðarhéruð-
um, hefur Amnesty Intemational
reynst erfitt að fá skjalfest hvaða
lagalegar ráðstafanir hafa verið
gerðar af yfirvöldum gagnvart hlut-
aðeigandi yfirmönnum lögreglu.
Amnesty International fer þess
virðingarfýllst á leit við fylkisstjóra
og embættismenn stjómarinnar að
þeir geri nauðsynlegar ráðstafanir
til þess að skylda alla embættis-
menn ríkisins til þess að hlíta lög-
um. Þeir sem gerist sekir um ólög-
legt ofbeldi, ólöglegar handtökur
eða brjóti rétt fanga á annan hátt
samkvæmt stjómarskránni, skuli fá
viðhlítandi málsmeðferð og rétt-
mætan dóm.
Ennfremur fer Amnesty Inter-
national fram á:
Að fylkisyfirvöld rannsaki þegar
í stað allar morðákærur og kærur
vegna slæmrar meðferðar í fangels-
um og birti niðurstöðu rannsókn-
anna.
Yfirvöld fylkjanna styðji stjórn-
völd eftir megni, þannig að unnt
sé að rannsaka á hlutlausan -hátt
þessi pólitísku morð sem framin em
án afskipta fylkis- eða staðaryfir-
valda. Aðferðir og niðurstöður þess-
ara rannsókna ættu að gerast opin-
berar og hinir ábyrgu ættu að kom-
ast undir hendur réttvísinnar.
Amnesty International telur,
m.t.t. hins alvarlega ástands —
e.t.v. þúsund morð á undanförnum
fimm árum og næstum engar ákær-
ur þar að lútandi — að viðeigandi
aðgerðum af hendi stjórnvalda megi
ekki lengur skjóta á frest. Amnesty
Intemational hvetur því yðar há-
göfgi til að gera allt sem í yðar
valdi stendur til að tryggja það að
lögum verði framfylgt og að hinum
seku verði komið í hendur réttvís-
innar. Á þennan hátt geta fylkis-
yfirvöld sýnt á skýran og afdráttar-
lausan hátt, að í hinu nýja bras-
ilíska lýðveldi séu brot á mannrétt-
indum ekki umborin.
Byrjum aftur
eftir jólafrí 3. janúar
ÞOLAUKANDI OG VAXTAMOTANDI ÆFINGAR
Byrjendur I og II og framhald I
Afhverju annað ál-
ver í Straumsvík?
eftirRúnar
Guðbjartsson
Allt frá því að ég var ungur
maður og fór að gera mér grein
fyrir orku fallvatnanna okkar, þá
hefur mér fundist mikil sóun, að
láta þau renna óbeizluð til hafs.
Kannski var það Einari Bene-
diktssyni að þakka, því ég man
hvað ég hreifst af framsýni hans,
þegar ég las ritverk hans, sem ung-
ur maður.
Því var það, að ég fagnaði því,
þegar hafist var handa hér á landi
og fyrsta stóriðjan reis við
Straumsvík.
Á þeim tíma var ég sáttur við
staðarvalið, álverið átti sinn þátt í
að reisa við þau byggðarlög sem
voru í næsta nágrenni, og sem á
þeim tíma stóðu mjög höllum fæti.
En það fóru að renna á mig tvær
grímur, þegar næsta stóriðja var
reist á Grundartanga í Hvalfirði, í
sama landsfjórðungi og sú fyrri og
nokkra kílómetra burtu í beinni
loftlínu, og styrkir í raun enn betur
sömu byggðarlögin og áður.
Því var ég alveg forviða þegar
ég frétti fyrir nokkrum mánuðum
að nú ætti að reisa þriðju stóriðj-
una, og hana ætti að reisa við hlið-
ina á þeirri fyrstu.
Sem sagt allar þijár stóriðjurnar
sem reistar hafa verið, reistar nán-
ast á sama blettinum, í sama lands-
fjórðungnum til mikilla hagsbóta
fyrir sömu landsbyggðina og áður,
og sem er fyrir, sú öflugasta á
landinu í dag.
Á sama tíma eru stórkostleg
vandamál til sjávar og sveita í öllum
hinum landsfjórðungunum og kvóti
komin á hina hefðbundnu atvinnu-
vegi.
Þau úrræði sem dreifbýlið hefur
gripið til, eins og loðdýrarækt og
fiskirækt hafa því miður ekki skilað
þeim árangri enn, sem til var ætl-
ast, og það sárvantar stór og sterk
Rúnar Guðbjartsson
„Eg er sannföerður um,
að það er hagkvæmast
fyrir íslenzku þjóðina
að reisa næsta álver
annars staðar en á Suð-
vesturlandi.“
atvinnufyrirtæki í alla hina lands-
Qórðungana, 'andsbyggðinni til
styrktar.
Framleiðslugjald af álverinu, til
styrktar dreifbýlinu, getur aldrei
komið í stað stóriðjuvers heima í
héraði, með allri þeirri umsetningu,
sem svona fyrirtæki fylgir.
Ég er sannfærður um, að það
er hagkvæmast fyrir íslenzku þjóð-
ina að reisa næsta álver annars
staðar en á Suðvesturlandi.
Hagkvæmisathugun hinna er-
lendu fjármagnseigenda og að reisa
næsta álver í Straumsvík er auðskil-
in, það er aðeins einn galli á gjöf
Njarðar, Suðvesturland er búið með
stóriðjukvótann sinn.
FRAMHALDSFLOKKAR I OG II
Lokaðirflokkar
ROLEGIR TIMAR
Fyrir eldri konur og þær, sem þurfa að fara variega
wmSmm '
KERFI MEGRUNARFLOKKAR b Fjórum sinnum i viku
fiHiISSÍ ^ ^ x. P: x:v - rv;;;
KERFI j FYRIR UNGAR OG HRESSAR Teygja-þrek-jazz. Eldfjörugir tímar með léttri jazz-sveiflu
„LOW IMPACK" - STRANGIR TIMAR
Hægar en erfiðar æfingar, ekkert hopp en mikil hreyfing
SKOLAFOLK
Hörku púl og svitatímar
NYTT- NYTT
Nýi kúrinn slær ígegn!!
28+7
undirstjórn Báru og Önnu
ATH!
Kynmðykkurafslatt-
arprógramm okkar-
Keðiuverkandi ar
sláttur fyrirþær,
sem eru allan vetur-
inn
Suðurveri, sími 83730 liraunbergi, sími 79988
Höfundur er flugstjóri.