Morgunblaðið - 23.08.1989, Síða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDÁGUR 23. ÁGÚST 1989
t
Ástkær eiginkona mín, móðir, tengdamóðir og amma,
BJÖRG HJÖRLEIFSDÓTTIR,
Brekku við Vatnsenda,
verður jarðsungin frá Fossvogskirkju fim'mtudaginn 24. ágúst ki. 15.00.
Fyrir hönd aðstandenda,
Hilmar Árnason.
t
Faðir okkar, tengdafaðir og afi,
RICHARD GUÐMUNDSSON
bifreiðarstjóri,
Hvammstanga,
sem lést 15. ágúst sl. verður jarðsunginn frá Hvammstangakirkju
föstudaginn 25. ágúst kl. 14.00.
Gunnar Richardsson, Ásrún Ólafsdóttir,
Birna Richardsdóttir, Guðmundur Gústafsson,
Rafn Richardsson, Aðalheiður Einarsdóttir,
og barnabörn.
t
Faðir minn, fósturfaðir, tengdafaðir, afi og langafi,
KRISTJÁN ÞORSTEINSSON,
Dvalarheimilinu Höfða,
Akranesi,
verður jarðsunginn frá Akraneskirkju föstudaginn 25. ágúst kl. 11.00.
Sigríður Kristjánsdóttir, Jón Otti Sigurðsson,
Valdimar Indriðason, Ingibjörg Olafsdóttir,
Óskar Indriðason, Selma Júlíusdóttir.
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma og langamma,
MARIA LILJA JÓNSDÓTTIR,
Nónvörðu 2,
Keflavfk,
verður jarðsungin frá Keflavíkurkirkju fimmtudaginn 24. ágúst
kl. 14.00.
Guðný Gunnarsdóttir,
Guðrún Gunnarsdóttir, Hilmar Harðarson,
Sigurður Gunnarsson, Elsa Júlfusdóttir,
Ingibjörg Gunnarsdóttir, Frfmann Guðmundsson,
Gunnar Gunnarsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Þökkum innilega auðsýnda samúð við andlát og jarðarför
ÞORVALDAR GUÐMUNDSSONAR
frá Deplum.
Guðmundur Þorvaldsson, Gunnhildur Davíðsdóttir,
Magnús Þorvaldsson,
Guðný Þorvaldsdóttir, Eiríkur Ásgeirsson,
Hörður Þorvaldsson, Ingibjörg Hallgrímsdóttir
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Þökkum innilega auðsýnda samúð og hiýhug við andlát og útför
föður okkar, tengdaföður, afa og langafa
SÆMUNDAR MAGNÚSAR ÓSKARSSONAR
frá Eyri,
Hlaðbrekku 3,
Kópavogi.
Guðmundur A. SæmundssonHalldóra E. Magnúsd.,
Inga Þ. Sæmundsdóttir, Jóhann M. Hafliðason,
Kristfn U. Sæmundsdóttir, Helgi Birgisson,
Guðrún Ó. Sæmundsdóttir, Valdimar H. Sigþórsson,
Sigþrúður I. Sæmundsd., Eyjólfur V. Harðarson,
barnabörn og barnabarnabörn.
+
MINNINGARKORT
Minning:
RagnarA. Magnússon
lögg. endurskoðandi
Vinur og samstarfsmaður, Ragn-
ar Á. Magnússon löggiltur endur-
skoðandi er fallinn frá. Kynni min
af Ragnari hófust fyrir tæplega 19
árum, er ég kom á skrifstofu hans
og falaðist eftir að komast að sem
lærlingur í endurskoðun. Eg hóf
störf nokkrum dögum síðar og höf-
um við síðan starfað saman óslitið.
Samstarf okkar er nú rofið jafn fyrir-
varalaust og það hófst, hann var við
vinnu á skrifstofu okkar á föstudegi
og var allur að kvöldi sunnudags.
Hjá honum er starfsdegi lokið hér á
jörðu.
Ragnar fæddist 25. marz 1917,
að Ketu á Skaga. Hann var því lið-
lega 72 ára er hann lést. Hann ólst
upp hjá foreldrum sínum á íslensku
sveitaheimili í Skagafirði. Vann
hann á unglingsárum ýmis störf til
sjós og lands, stundaði nám í Reykja-
skóla og í Samvinnuskólanum. Síðar
hóf hann nám í enduskoðun á Endur-
skoðunarskrifstofu N.H. Mancher
og varð löggiltur endurskoðandi árið
1949. Árið 1951 hófu þeir Ragnar
og Eyjólfur K. Siguijónsson rekstur
endurskoðunarskrifstofu í
Reykjavík. Ráku þeir hana saman
til ársins 1966, en þá skildu leiðir
þeirra, og rak Ragnar skrifstofu sína
einn til ársins 1974, er ég, sem þess-
ar línur rita, og Hreggviður Þor-
steinsson, báðir lærlingar hjá hon-
um, komum til samstarfs við hann.
Síðar bættust í hópinn Hafsteinn
Halldórsson og Magnús Benedikts-
son.
Við félagar hans og annað sam-
starfsfólk á skrifstofu okkar sjáum
nú á eftir góðum félaga. Við minn-
umst skemmtilegra stunda, hvort
sem það voru kaffitímar á annasöm-
um starfsdegi eða kvöldstund í nota-
legu umhverfi. Hann var ætíð hrók-
ur alls fagnaðar. Auk þess að vera
sjálfur góður hagyrðingur kunni
Ragnar ógrynni af vísum og sögum.
Verður okkur samferðafólki hans
minnisstæð frásagnargleði hans og
óþrjótandi brunnur vísna og sagna.
Ragnar var hestamaður góður og
átti oftast góða og gangmikla hesta.
Kaus hann heldur í fríum sínum að
fara á hesti sínum um landið, en að
baða sig í sól í suðrænum löndum.
Ragnar var tvíkvæntur. Fyrri
kona hans var Svanlaug Gunnlaugs-
dóttir. Áttu þau saman fjórar dæt-
ur, en þær eru Sigurbjörg fædd
1944, Martafædd 1946, Hrafnhildur
fædd 1948 og Ragnheiður fædd
1949. Síðari kona hans var Gróa
Bæringsdóttir. Þau slitu samvistir
eftir stutta sambúð.
Við samstarfsfólk Ragnars á Að-
alendurskoðun og fjölskyldur okkar
sendum dætrum hans, tengdasonum
og barnabörnum okkar innilegustu
samúðarkveðjur. Einnig hefur Ey-
jólfur K. Sigurjónsson fyrrum starfs-
félagi hans beðið mig fyrir kveðju
til sömu aðila, en Eyjólfur er stadd-
ur erlendis.
Björn Ó. Björgvinsson
Hinn 13. ágúst síðastliðinn andaðist
tengdafaðir minn, Ragnar Á. Magn-
ússon, öllum að óvörum, á meðan
við hjónin vorum stödd í fríi erlendis
ásamt dætrum okkar. Því var erfitt
að trúa, að Ragnar skyidi ekki Ieng-
ur birtast á hátíðis- og tyllidögum
þegar Ijölskyldan safnaðist jafnan
saman, þar sem hann var alltaf
kærkominn gestur. Hvað nú um
framhaldið?
Þó að ég kynntist ekki tengdaföð-
ur mínum af alvöru fyrr en fyrir 8
árum, finnst mér eins og hann hafi
alltaf verið hluti af lífi mínu. Svo
mikill var hæfileiki hans til að gera
fortíðina lifandi, rifja hana upp í
sögum og frásögnum, að hún varð
um leið Ijóslifandi fyrir aðra.
Og Ragnari líkaði vel í hlutverki
sögumanns. Hann stefndi gjarnan
beint í hásætið og bytjaði strax að
segja frá, á meðan dætur háns báru
fram kaffið og barnabörnin léku
sér. Hlutverkið var honum eðlilegt,
sem hafði allt sitt líf séð fyrir fjöl-
skyldu sinni, konu og íjórum dætr-
um.
Eftirminnilegt er ferðalagið í
fyrra, þegar Ragnar lagði í bíltúr á
æskustöðvar með bróður sínum,
dægrum, tengdasonum og barna-
börnum. Hér vorum við beinlínis
komin inn á sögusvið Ragnars, enda
var hann í essinu sínu og sagði ós-
part frá staðarháttum, húsum,
mönnum og ekki síst hestum.
Síðasta skiptið sem við fengum
að njóta samveru Ragnars var ein-
mitt þegar hann kom ásamt bróður
sínum, Magnúsi og Hansínu konu
hans, til að riija upp þessa ferð.
Þegar búið var að skoða litskyggn-
urnar kom mikið á óvart er Ragnar
dró upp fleiri hundruð litskyggnur
til viðbótar, sem hann hafði safnað
saman í gegnum árin úr reiðtúrum
vítt og breitt um landið. Enn einu
sinni kom í ljós hvað Ragnar var
ótrúlega minnugur og orðhagur, því
hann kunni bókstaflega skil á hveij-
um manni og ekki ófáum hesti, og
það einnig á myndum sem hann
hafði fengið hjá Ferðafélagi íslands.
Þegar við Ragnheiður eignuðumst
tvíburastelpur 1982 var eins og
mynduðust aukin tengsl á milli okk-
ar og Ragnars, en sjálfur var hann
tvíburi. Dætur okkar dýrkuðu hann,
hann var ávallt afi þeirra og ávallt
sama hlýja manneskjan, þó að aldrei
gleymdi hann sér í hlutverkinu sem
yfirhöfuð ijölskyldunnar.
Eftir Ragnar liggja ekki tuttugu
bindi með frásögnum ýmis konar,
en sú tilfinning er sterk hjá þeim
sem elskðu hann, að hann hafði
mikið að segja. Ég er mjög þakklát-
ur fyrir að hafa fengið að kynnast
Ragnari og met mikils það sem hann
var mér og minni fjölskyldu.
Keld Gall Jorgensen
glaður og reifur
skyli gumna hver
uns sinn bíður bana.
Þessar hendingar úr Hávamálum
hljóma eins og einkunnarorð Ragn-
ars Á. Magnússonar enda var mað-
urinn þeirrar gerðar að hann gat
verið ættaður úr djúpinu þaðan sem
Hávamál eru runnin, þetta forna
kvæði sem talið er vísust bending
um lífsskoðun norrænna manna í
heiðni. Ef hægt er að ímynda sér
að eigindir búi með heilum kynstofni
þá var Ragnar áreiðanlega gjald-
gengur fulltrúi margs þess sem við
köllum íslenskt, raunar ekki hægt
að hugsa sér hann undir öðrum
himni.
Ragnar Á. Magnusson var fæddur
að Ketu á Skaga vorið 1917, sonur
hjónanna Magnúsar Árnasonar og
Sigurbjargar Sveinsdóttur. Keta er
með nyrstu bæjum í Skagafirði,
stendur fyrir opnu hafi á utanverð-
um Skaga með útsýni til Drangeyjar
en niðurundan bænum svarrar aldan
í Ketubjörgum sem steypast
þverhnípt í sjó fram.
Hér ólst Ragnar upp með Sigurði
tvíburabróður sínum og yngri systk-
inum: Magnúsi og Ester. Þótt Keta
hafi verið hlunnindajörð vegna auð-
fengins sjávarafla, þá var lífið þar
harðdrægt og vinnusamt. Skáld-
skapur og ævintýri voru þó sjaldan
langt undan: í Ketubjörgum bjuggu
tröll en í heimatúni var Grímsborg
þéttbyggð álfum og . fyrir augum
sveif leiksvið Grettissögu: Drangey.
Keta er kirkjustaður með öllu því
kærkomna félagslífi sem messuhaldi
fylgir í fásinninu og strax í bernsku
greyptust sveitungar í minni Ragn-
ars og kunni hann af þeim slík ókjör
af sögum að Skefilsstaðahreppur
hlaut að vera einhver íjölmennasta
sveit á landinu.
Ragnar hélt ungur að heiman,
stundaði sjóróðra hér syðra, fór á
síld fyrir norðan en á veturna reyndi
■hann að verða sér úti um alla þá
skólamenntun sem hann átti kost
á. Námsgáfur hans voru ótvíræðar
en tækifæri til mennta fá. Hann
sótti nám í Reykjaskóla í tvo vetur,
Gagnfræðaskóla Akureyrar einn
vetur og lauk prófi frá Samvinnuskó-
lanum í Reykjavík. Stríðið varð hans
örlagavaldur eins og títt var um
hans kynslóð þegar gáttir allar opn-
uðust og kallað var eftir vinnuafli.
Vorið 1943 gekk Ragnar að eiga
æskuvinkonu sína frá því í Reykja-
skóla, Svanlaugu Gunnlaugsdóttur
og áttu þau heimili í Reykjavík upp
frá því.
Það var einkenni á kynslóð Ragn-
ars og kannski öllum kynslóðum þar
á undan hve fátítt það var að menn
gætu valið sér hlutskipti. Hlutskiptið
valdi þá. Við sem komin erum til
sögu eftir stríð könnumst við spurn-
inguna: hvað ætlar þú að verða? —
og síðan miklar og strangar bolla-
leggingar þar sem válið stendur á
milli margra kosta. Ragnar og Svana
stóðu í sporum ijölmargra sveita-
manna sem komin voru á mölina
með engan bakhjarl og þurftu að
sjá sér farborða. Ragnar fékk vinnu
við skrifstofustörf hjá Storr ogfljót-
lega komst hann að sem lærlingur
á endurskoðunarskrifstofu Mansch-
hers og starf endurskoðandans varð
hlutskipti hans frá 1949 til dauða-
dags. Árið 1950 stofnaði hann eigin
skrifstofu og meðal stórra verkefna
í upphafi voru reikningar Sigluijarð-
arkaupstaðar og síðar Akraness og
var hann þá tíðum íjarvistum í þess-
um plássum vikum ■ og mánuðum
saman en Svana sat fyrir sunnan
með stækkandi dætrahóp: Sigur-
björgu (1944), Mörtu (1946), Hrafn-
hildi (1948) og Ragnheiði (1949).
í samskiptum manna er algengast
að láta starfstitil auðkenna einstakl-
inginn og skynja hann í gegn um
yfirborð stöðu og athafnasviðs. Oft-
ast dregur það hlálega stutt og í
tilfelli Ragnars Á. Magnússonar nær
það engri átt. Því þótt hann hafi
gegnt endurskoðunarstörfum af lífi
og sál um 40 ára skeið og fullyrti í
gamni að hann hefði skrifað meira
en Laxness, þá fer fjarri að endur-
skoðandinn dragi upp heila mynd
af manninum. Ragnar var fyrst og
síðast sögu-, vísna- og hestamaður
sem skynjaði lífið í gegn um sögur
og vísur og miðlaði því áfram í sama
efni. Frásagnargáfa hans var svo
listræn að það skipti engu máli hvað
hann sagði sögurnar oft, söguefnin
voru jafnan eins og ný.
Oft hvarlaði að manni hvort hér
yrði ekki að hraðrita eða taka upp
á band. En á hinn bóginn: ræðan
er bara hluti af frásögninni. Það
hefði þurft að ná svipbrigðum, radd-
blæ, hreyfingum. Kannski í miðri
sögu sló hann út hendinni á hárréttu
augnabliki, stóð jafnvel upp og girti
sig. Stundum voru áheyrendur tvö-
faldir af hlátri en sögumanni einum
stökk ekki bros. Svo gat hann líka
hlegið sig tárvotan og kom ekki upp
nema orði á stangli en áheyrendur
sátu skilningsvana og sáu ekki ann-
að broslegt en hvað hann hló.
Þau kynstur af sögum og vísum
sem hverfa með Ragnari eru af
þeirri stærðargráðu að maður sundl-
ar við tilhugsunina en jafnframt
verður manni á að hugsa hvort hér
sé ekki komið hryggjarstykkið í
viðrómaðrí söguarfleifð okkar ís-
lendinga og stendur undir öðru af
tveimur alþjóðaorðum sem íslenskan
hefur lagt til heimsmenningarinnar:
saga. Sögumenn á borð við Ragnar
sem ferðast hafa um með sjóð af
sögum og sagt frá af íþrótt.
Sjálfur var Ragnar ferskeytluhöf-
undur að hefðbundnum hætti og þær
lausavísur sem hann hafði á hrað-
bergi hlupu á þúsundum. Oft skal
Ragnari hafa liðið undarlega með
þennan farm í samtimanun þar sem
ferskeytlan hefur úrkynjast í skrítlu:
fyrripartur framkallar brosgrettu
hjá áheyranda og seinniparturinn á
síðan að koma út á honum hlátrin-
um, að öðrum kosti telst stakan
misheppnuð.
„Glaður og reifur skyli gumna
hver“ og það var háttur Ragnars.
Ef orðið „hress“ hefði ekki fengið
viðlíka útreið og stakan, þá væri
óhætt að segja um Ragnar að hann