Morgunblaðið - 25.11.1989, Page 30

30
MORGUNBLAÐIÐ LAUGÁRÐAGUR 25.. NÓVEMBER 1989
Einar Guðmunds-
son - Minning
Fæddur 10. maí 1906
Dáinn 17. nóvember 1989
Hann Einar á Steinhúsi er dáinn.
Mig langar að kveðja hann með
fáeinum orðum, því hann var svo
stór hluti af minni æsku og upp-
vexti í sveitihni fyrir vestan. Eg
kann ekki að rekja ættir hans, enda
munu aðrir betur fallnir til þess.
Einar á Steinhúsi í Tálknafirði
bjó þar alla tíð, fyrst með móður
sinni Margréti og eftir lát hennar
var hann einbúi. Þó var hann aldrei
einn, því hann hafði lengstum
myndarlegan fjárhóp, sem hann
sinnti af natni og alúð og Einari
þótti vænt um kindurnar sínar.
Hann sinnti skepnanum og svo vann
hann mikið í fr/stihúsinu. Seinni
árin fannst honuia vinn.an drag'ast
fullmikið saman ef hann fékk ekki
að vinna fram á kvöld alla daga
og um helgar líka.
Bærinn hans Einars, Steinhús,
stendur á jafnsléttu örstutt frá sjón-
um og Hraun, þar sem ég ólst upp,
í brekkunni fyrir ofan. Ég sótti
mikið í félagsskap Einars, sem og
uppeldisbróðir minn og frændi,
Guðmundur Karl, en okkur fannst
Einar spennandi karl. Hann hefur
líklega verið um fimmtugt þegar
ég fyrst man eftir okkar samskipt-
um, og okkur fannst hann vera
„karl“ allá tíð. Áttum við frænd-
systkinin stundum í nokkrum úti-
stöðum við Einsa, því við vorum
baldnir krakkar og fundum upp á
ýmsu.
Einar var vænsti karl og fór yfir-
leitt vel á með okkur en þegar við
gerðum eitthvað á hans hlut átti
hann til að reiðast og þá urðum við
hrædd og hlupum tii mömmu. Man
ég að Einar átti frænda „í lögg-
unni“ og hótaði að láta frænda sinn
hirða okkur ef við værum ekki stillt.
Við þekktum bíl frændans og hlup-
um upp í fjall í felur þegar hann
kom í heimsókn. Þar hírðumst við
þar til við sáum bílinn fara og töld-
um okkur þá óhætt að fara heim-
leiðis. Vel man ég þegar við ákváð-
um að loka Einar inni í hlöðu til
að sjá hvort hann yrði vondur og
hvað hann myndi gera.
Hann var að losa hey inni í hlöðu,
en innangengt var fram í fjárhúsin.
Fyrst settum við loku fyrir fjárhús-
dymar og slagbrand þar utanfyrir
og síðan fórum við að hiöðudyrun-
um. Eitthvað var kjarkurinn lítill
V
og handtökin óstyrk, því Guðmundi
frænda tókst ekki að setja slag-
brandinn alveg fastan og þá komst
Einar út, en við hlupum hlæjandi
en þó hrædd í burtu. Einar elti
okkur og var ansi illur að sjá. Stutt
til hnésins vorum við, og nokkuð
þúfótt leiðin, auk þess þótti okkur
Einar hræðilegur ásýndum, sót-
rauður í framan og ragnandi, er
hann elti okkur upp brattann. Við
vorum farin að skæla af hræðslu
við að hann næði okkur og var nú
svo stutt á milli að við þóttumst
finna andardrátt hans á bakinu.
Mamma kom í þessum svifum út á
tröppur, því hún heyrði einhver
læti og stóðst á endum að við náð-
um að grípa í hana um leið og Ein-
ar náði taki á afturendum okkar.
Náði mamma að tala hann til, en
nokkra daga tók að ná heilum sátt-
um á milli okkar þriggja.
Einar verkaði stundum hákarl
og svo átti hann alltaf harðfisk í
hjallinum sínum. Við fylgdumst
með allri handteringu á hákarlinum
og svo fengum við bita og bita þeg-
ar við báðum hann um smakk. Eitt-
hvað munum við hafa stolist í harð-
fiskinn og það áður en hann var
fullverkaður, því oft fengum við
fiskibólur en harðfiskurinn var allt-
af jafngóður.
Þegar heyskapurinn stóð sem
hæst, þótti okkur meira gaman að
hjálpa til hjá Einari en heima hjá
okkur. Við fengum að standa aftan
á heysleðanum og stundum sitja
uppi á hlassinu þegar verið var að
flytja töðuna heim í hús. Skrítið
fannst frænda okkar Munda, að
krakkamir höfðu alltaf nennu til
að rifja hjá Einari, þótt þau hefðu
legið út undir vegg í sólbaði og
borið við þreytu, en ruku svo af
stað að hjálpa Éinsa þegar hann
fór út í flekk. Það var nú bara ein-
hvernveginn meira gaman að vera
í hans heyi, og svo gaf hann okkur
stundum harðfiskbita að launum,
eða þá að Magga móðir hans stakk
að okkur kandísmola úr brúnum
bréfpoka sem hún átti inni í búri.
Við reyndum stundum að hjálpa
honum að halda í kindur meðan
hann rúði þær, en það gekk nú upp
og ofan.
Eftir því sem árin liðu og við
eltumst, var minna um heimsóknir
vestur og þarmeð til Einars á Stein-
húsi. Hann varð samt alltaf svo
glaður þegar maður kom, og kyssti
Systir okkar, MARGRÉT SIGURÐARDÓTTIR
frá Skammbeinsstöðum,
andaðist á Reykjalundi 25. nóvember.
Systkini hinnar latnu.
t
Elskulegur faðír minn, sonur okkar og bróðir,
HIIMRIK ERLINGSSON,
Breiðási 10,
Garöabæ,
lést af slysförum 23. þ.m.
Erlingur Hinriksson,
Helga Höskuldsdóttir,
Erlingur Magnússon
og systkini hins látna.
t
Innilegar þakkir til allra þeirra sem sýndu okkur samúð og hlýhug
við andlát og útför föður okkar, bróður, tengdaföður, afa og lang-
afa,
JÓNS SVEINBJÖRNSSONAR,
Safamýri 69,
Reykjavík,
Börn, systir, tengdabörn, barnabörn
og barnabarnabörn.
mann í bak og fyrir og tók fast í
hendina manns. Ég sá hann síðast
í júlímánuði 1988, en þá för ég í
heimsókn með árs dóttur mína í
Tálknafjörðinn. Hann hafði mikið
gaman af að sjá þá stuttu og trakt-
eraði okkur á kaffi, mjólk og súkk-
ulaði, en seinni árin lumaði hann
alltaf á súkkulaði fyrir gestkom-
andi.
Einar var meðalmaður á hæð,
þrekinn nokkuð og veðurbarinn í
andliti. Hann var með mikið grátt
hár og oft úfið. Hann var hijúfur
á yfirborðinu, en hjartahlýr og
vænsti karl er innfyrir kom. Hann
var mér alltaf góður og sérlega
hjálpsamur þegar ég bytjaði að
vinna í fiski. Þá var hann fljótur
að kenna mér réttu handtökin við
flökunina og svo þolinmóður að
hans leiðsögn bar af annarra.
Síðustu misserum ævi sinnar
eyddi Einar á sjúkrahúsinu á Pat-
reksfirði. Þar mætti honum gott
atlæti og þar var hann sæll og glað-
ur. Hann lést af hjartaslagi að-
faranótt 17. nóvember sl. Útför
hans verður gerð frá Stóra-Laugar-
dalskirkju laugardaginn 25. nóvem-
ber.
Ég kveð Einar með kærri þökk
og votta ættingjum hans einlæga
samúð mína.
Veit ég að vel mun hlúa
vestfirzka moldin góða
barni við bijóstið sitt.
Síðar með sól og dðggvum
sumargróðurinn breiða
lifandi á leiðið þitt.
(Kvæði, Jakobína Sigurðardóttir)
Blessuð sé minning Einars Guð-
mundssonar.
Stella Aðalsteinsdóttir
Og nú er hann horfinn.
Ekki verður framar barið að dyr-
um á Steinhúsum, sest við eldhús-
borðið með slitna vaxdúknum og
drukkið kaffi úr sexstrendu glösun-
um.
Ekki verður framar tekið um
mann þéttingsfast, smellt kossum
á kinnar og munn, horft á mann
bláum, brosandi augunum og spurt
um heilsuna.
Og ekki verður framar skimað
úteftir, borin kennsl á göngulagið
og könnunni skellt á í hvelli áður
en gamalkunnugt „Er einhver
heima?“ heyrist úr ganginum.
Ekki framar Einar.
Það var svo margt, sem við áttum
eftir að tala um, svo margt sem
hann átti eftir að segja mér frá
fyrri tíð, svo margt persónulegt um
hann sjáifan sem mig hefði langað
að spyija um og nú verður ekki
gert. Okkur fannst alltaf nógur tími
og Einar víst alltof ungur til að
vera að tala um gamla daga eða
grafa upp hluti úr liðinni tíð. Hans
umræðuefni voru hér og nú, — afla-
brögðin, fiskvinnslan, búskapurinn,
uppbyggingin í firðinum og fólkið
þar. Stundum hvað þeir væru að
gera í útlandinu. Sjálfur vann hann
ungur bæði á sjó og landi einsog
títt var á Vestfjörðum, bjó síðan
með móður sinni aldraðri og var
að lokum einyrkjubóndi um langt
árabil, en vann jafnhliða í frystihús-
inu. Vann og vann alla tíð og undi
ekki öðru þar til fyrir rúmum tveim
árum, að hann varð að láta undan
lögmáli lífsins og sætta sig við
minnkað þrek með háum aldri.
Miklu verður Tálknafjörðurinn
fátækari þegar Einar er allur, en
þótt hans sé saknað veit ég að
fleiri en ég eru ánægðir með hvern-
ig-lát hans bar að, að hann skyldi
fá að fara án langvinnra erfiðra
veikinda. Ég er nefnilega ekki viss
um að minn æðrulausi vin hefði
Minning:
Gunnþórunn Rúts-
dóttir, Akureyri
Fædd 11. ágúst 1940
Dáin 18. nóvember 1989
Eins og tilveran getur verið björt
og gjöful, getur hún einnig orðið
grimm og krefjandi, en svo fannst
okkur þegar við fréttum að Gunn-
þórunn vinkona okkar hefði kvatt
þennan heim svo skyndilega og
óvænt. Við sem umgengumst hana
svo náið, sáum hana ætíð fyrir okk-
ur sem glaðværa, dugmikla en þó
umfram allt heilsuhrausta, enda
hafði henni sjaldan orðið misdægurt
um æfina, og því kemur skyndilegt
fráfall hennar svo sárt við okkur öll.
Gunnþórunn fæddist að Bakka-
seli í Oxnadal, en fluttist ung með
foreldrum sínum, þeim Rúti Þor-
steinssyni og Margréti Lúthers-
dóttur, að Engimýri í sömu sveit,
þar sem hún ólst upp með bróður
sínum Þorsteini, nú bónda að Þverá
í Öxnadal. Ung stúlka fluttist hún
til Akureyrar og hóf störf í Fata-
verksmiðjunni Heklu, þar sem hún
'kynntist manni sínum, Eðvarði
Jónssyni. Áður en til hjúskapar kom
á milli þeirra, fór Gunnþórunn til
náms í Húsmæðraskólanum á
Laugalandi í Eyjafírði, en að skóla-
göngu lokinni gengu þau í hjóna-
band þann 23. júlí 1960. Þau hófu
búskap sinn í leiguíbúð við Skipa-
götu, en byggðu sér síðan sitt eigið
húsnæði á Byggðavegi 148, þar sem
þau bjuggu síðan alla tíð. Gunnþór-
unn var mikil húsmóðir í sér, og
bjó manni sínum og bömum vistlegt
og fagurt heimili, sem bar hand-
lagni hennar og dugnaði fagurt
vitni. Börn þeirra hjóna eru þijú,
elstur er Viðar Örn, fæddur 1961,
þá Margrét Dóra, fædd 1963, og
yngst er Edda Rut, fædd 1977. Það
er mikill missir eiginmanni og böm-
um að sjá á bak eiginkonu og móð-
ur, sem alla tíð umvafði þau ástúð
og umhyggju, en Gunnþómnn bat
ætíð hag eiginmanns og bama fyr-
ir bijósti. Þau Eddi og Gunnþórunn
vom alla tíð einstaklega samhent
hjón, bæði í einkalífinu og í dagleg-
um störfum. Nú nokkur undanfarin
ár hafa þau ásamt Margréti systur
hans rekið sitt eigið fyrirtæki,
Prjónastofuna Glófa. Gunnþómnn
var ekki sú manngerð sem situr
með hendur í skauti ef eitthvað er
að gera, heldur sístarfandi, og þeg-
ar kallið kom var hún í miðri önn
dagsins. Þannig var hún, dugnaðar-
forkur þegar þess þurfti með, al-
vömgefin og ábyrgðarfull þegar
það átti við og glaðvær og hress á
góðri stund.
Þegar við nú lítum til baka yfir
nær þijátíu ára tímabil tryggrar
vináttu og ánægjulegra samveru-
stunda, er sannarlega margs að
minnast. Þá koma helst upp í hug-
ann samvemstundir þær er við átt-
um saman í fríum okkar heima og
heiman, og allar unaðsstundirnar í
Vaglaskógi þar sem við dvöldum
löngum saman á sumrin yfir helgár
tekið því léttilega að liggja lengi
og bíða lausnar. Að sofna sætt, það
var hans ósk, og hún var uppfyllt.
Það er svo annað mál, hvort aðr-
ar óskir hans hér á jörðu voru upp-
fylltar. Um það náðum við aldrei
að ræða til fulls. Óskir og draumar
um skólagöngu, hjónaband, kannski
börn, hver veit? Einar var barnavin-
ur, en á rólegan hátt, sótti ekki á,
en tók vel á móti. Fimm ára tók
ég að venja komur mínar í gamla
bæinn á Steinhúsum, bæði til að
lesa framhaldssögu í Mogganum
hjá Guðmundi föður hans, þá há-
öldruðum með hvítt og mikið skegg
sem mér fannst minna á jólasvein
eða Guð, — og líka til að þiggja
veitingar hjá Margréti móður hans,
heimabakað rúgbrauð með sméri
ofaná, jafnþykku sneiðinni. Ekkert
hunang var betra. Einar var þá einn
systkina sinna eftir heima og sinnti
búverkum. Útí hjalli átti hann
reyktan rauðmaga og hertan
steinbít, sem ég fékk að smakka
þá og ótal oft síðar um ævina, og
alltaf hafði hann stund til að spjalla
við krakka. Mikil var gleðin þegar
hann gaf mér tóbaksdósir til að tína
ber í. Ég átti nefnilega engan pabba
sem tók í nefið, en það áttu allir
hinir krakkarnir. Þetta var fyrir
plasttíð.
Eftir að Einar var orðinn einn á
bænum hélt hann búskapnum
áfram þar til fyrir örfáum árum,
hafði kindur í húsi og heyjaði á
sumrin með gamla laginu, sló með
orfi og ljá og rakaði og rifjaði með
hrífu. Þótti sumum tímaskekkja, en
margir komu og réttu karli hjálpar-
hönd, ekki síst vinkonur hans, ög
nutu þess að hamast í heyinu eins-
og í gamla daga. Aldrei varð ég
vör við að Einar þættist einmana
þótt hann byggi einn og nánir ætt-
ingjar væru fjarri. Hann vai' þvert
á móti bæði sjálfum sér nógur og
þó félagslyndur, kunni listina að
blanda geði við unga og gamla á
þann veg, að eftirminnilegt er, ekki
síst yngra fólki, vinnufélögum um
lengri eða skemmri tíma. Einars er
því minnst með hlýju af kunningja-
hópi, sem nær langt útfyrir fjörðinn
hans, þótt hann væri heldur tregur
til ferðalaga og heimsókna. Sjálf lít
ég til baka með þakklæti fyrir nærri
fimmtíu ára samfylgd og vináttu.
Vilborg Harðardóttir
í góðra vina hópi. Þær voru ófáar
gönguferðirnar sem Gunnþórunn
dreif okkur með sér í um skóginn,
full orku og glaðværðar, enda
náttúrubarn að upplagi, sprottin úr
jarðvegi hinnar íslensku sveitar, úr
dalnum „þar sem háir hólar, hálfan
dalinn fylla“.
Minningarnar eru margar og
kærar. Við erum þakklát fyrir að
hafa átt Gunnþórunni að, bæði sem
mágkonu og einlægan vin. Og þó
hún sé nú horfin til annarra heim-
kynna, mun minningin um hana lifa
áfram með okkur ástvinum hennar
um ókomin ár. Edda, börnunum og
foreldrum hennar sendum við okkar
innilegustu samúðarkveðjur.
Við kveðjum Gunnþóru hinstu
kveðju og biðjum Guðs blessunar.
Blessuð sé minning hennar.
Aðalbjörg og Tryggvi