Morgunblaðið - 02.03.1990, Page 2

2
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 2. MARZ 1990
Steingrímur Hermannsson:
Skoðum kröfii um
lagasetningu komi
hún frá ASI/VSÍ
RÍKISSTJÓRNIN mun ekki hafa frumkvæði að því að sett verði
lög til þess að koma í veg fyrir að þeir aðilar sem eru með lausa
kjarasamninga geti samið um bætt kjör, sem feli í sér kjarabætur
umfram það sem samningarnir frá 1. febrúar sl. fela í sér. Gert
var ráð fyrir því í samningum aðila vinnumarkaðarins að þeir sem
ósamið ættu, lykju samningum sínum eigi síðar en 5. mars nk. eða
á mánudag. Steingrímur Hermannsson, forsætisráðherra, sagði í
samtali við Morgunblaðið að krafa um slíka lagasetningu hefði
ekki komið fram, en ef hún kæmi, þá yrði hún skoðuð í ríkisstjóm.
„Við höfum ekki viljað hafa
frumkvæði að lagasetningu í þess-
um efnum,“ sagði forsætisráð-
herra. „Krafa um lagasetningu
hefur ekki komið fram, en ef hún
kemur munum við skoða hana í
ríkisstjórninni. Ef aðilar vinnu-
markaðarins koma fram með slíka
kröfu í sameiningu, það er ef Al-
þýðusamband íslands styður hana,
þá yrði vissulega hlustað á slíkt,“
sagði Steingrímur.
Einar Oddur Kristjánsson, form-
aður Vinnuveitendasambands ís-
lands, sagði í samtali við Morgun-
blaðið: „Við trúum því og treystum
að þeir starfshópar sem enn hafa
ekki samið muni ganga inn í það
samkomulag sem tókst við undir-
ritun allsheijarsamninganna. Það
er óskaplega mikilvægt að aðilum
vinnumarkaðarins takist að ná
slíku markmiði í fijálsum samning-
um, án íhlutunar ríkisins."
Þórarinn V. Þórarinsson, fram-
kvæmdastjóri VSI, tók í sama
streng og Einar Oddur: „Auðvitað
eru það vonbrigði að það hefur
gengið hægar hjá þeim starfs-
hópum sem ekki hafa samið, held-
ur en maður ætlaði. Ég útiloka
ekki að samningar takist við ein-
hveija hópa fyrir fimmta mars.
Það liggur ekkert fyrir um það,
að óskað verði eftir lagasetningu,
enda hlýtur það fyrst og fremst
að vera í höndum ríkisstjómarinn-
ar að meta það hver afskipti henn-
ar eiga að vera af þróun og fram-
vindu efnahags- og kjaramála."
Ásmundur Stefánsson, forseti
Alþýðusambands íslands, sagðist
í samtali við Morgunblaðið binda
eindregnar vonir við að niðurstaða
Grindavík;
Loðnuskip
fékk bauju
í skrúfuna
Grindavík.
LOÐNUSKIPIÐ Sunnuberg
GK 199, fékk bauju í skrúf-
una rétt fyrir utan innsigl-
inguna í Grindavíkurhöfii í
gær.
Jón Pétursson, útgerðarstjóri
Siglubergs hf., sem á Sunnu-
berg sagði í viðtali við Morgun-
blaðið að Sunnuberg hefði verið
á leiðinni austur til Hornafjarð-
ar með fullfermi af loðnu og
hefði komið til Grindavíkur til
að setja fjóra skipveija í land.
Jón sagði að hafnsögubáturinn
hefði dregið Sunnuberg utar
meðan beðið var eftir kafara
frá björgunarsveitinni til að
skera úr skrúfunni.
Eftir að kafari hafði skorið
úr skrúfunni hélt Sunnuberg
áfram siglingunni til Homa-
ljarðar.
FÓ
í kjarasamningum þeirra sem ekki
hafa enn samið lægi fyrir í kring-
um 5. mars, hvort sem það dræg-
ist einhveija daga eftir það eða
ekki. „Aðalatriðið er að þetta gangi
fram í sáttum og ég geri mér von-
ir um að svo verði,“ sagði Ásmund-
ur. „Við höfum unnið mjög ein-
dregið að því að þeir samningar
sem eftir em verði efnislega sam-
hljóða þeim sem þegar hafa verið
gerðir,“ sagði forseti ASÍ.
Guðmundur J. Guðmundsson,
formaður Verkamannasambands
íslands, sagðist telja að þeim kjara-
samningum sem ólokið væri,
myndi ljúka í svipaða vem og að-
alkjarasamningunum lauk fyrir
rúmum mánuði.
Unnið við loðnuhrognafrystingu í Hraðfi-ystistöð Vestmannaeyja í gær.
Morgunblaðið/Sigurgeir
Fyrstu loðnuhrognin fryst
Vestmannaeyjum.
FYRSTU loðnuhrognin á
vertíðinni voru fryst í Hrað-
frystistöð Vestmannaeyja í
gær. Hrognin voru úr loðnu
.sem veiddist á miðunum við
Snæfellsnes.
35 tonnum af hrognum var
pakkað í Hraðfrystistöðinni í gær.
Að sögn Jóns Svanssonar, yfir-
verkstjóra, voru hrognin ágæt,
miðað við byijun frystingar. Hann
sagði að japönsku eftirlitsmenn-
irnir, sem væm í Eyjum, hefðu
verið tregir á að hefja frystingu
en þeir vildu helst ekki frysta
hrognin nema í 10 daga meðan
þau væru best. „Á þeim tíma er
ekki hægt að frysta það magn sem
þarf þannig að það þarf lengri
tíma fyrir þetta,“ sagði Jón. Hann
sagði að Rannsóknastofa fiskiðn-
aðarins í Eyjum teldi hrognin góð
og því væri ekkert því til fyrir-
stöðu að frysta af fullum krafti.
í gærkvöldi var unnið við lönd-
un úr Kap VE og von er á fleiri
bátum til löndunar í Eyjum um
hádegið í dag. Ekki vora fryst
hrogn í öðrum stöðvum en Hrað-
frystistöðinni í gær en búast má
við að frysting hefjist annars stað-
ar í dag eða á morgun.
Grímur
Vaxtalækkunin um mánaðamótin:
Bankarnir hafa staðið í einu
o g öllu við yfirlýsingu sína
- segir Ragnar Önundarson; framkvæmdastjóri fjár-
mála- og verðbréfaviðskipta Islandsbanka
RAGNAR Önundarson, framkvæmdasljóri íjármála- og verðbréfavið-
skipta íslandsbanka, segir að bankar og sparisjóðir hafi staðið í einu
og öllu við þá yfirlýsingu sem þeir gáfú við gerð kjarasamninganna
og fúllyrðingar um annað séu rangar og byggðar á vanþekkingu.
Bankar lækki skuldabréfavexti nú eins og rætt hafi verið um í kjara-
samningunum, þrátt fyrir að verðlagsforsendur séu ekki fyllilega til
þess og því lækki vextir annarra útlána minna. Þetta jafiiist út og
í heildina tekið hagnist bankarnir ekki á þessu. Samkvæmt upplýsing-
um Seðlabankans námu yfirdráttarlán innlánsstofiiana um áramótin
16,5 milljörðum, almennir víxlar og viðskiptavíxlar námu 16,3 mill-
jörðum og ahnenn skuldabréf voru 15 milljarðar.
Ragnar sagði að við gerð kjara-
samninganna hefðu bankarnir gefið
fyrirheit um tvennt, annars vegar
um tilteknar vaxtalækkanir 1. febr-
úar og hins vegar um þá aðferð sem
yrði viðhöfð við ákvörðun vaxta
næstu fjóra mánuði, en hún fælist
í því að miða við hækkun láns-
kjaravísitölu síðasta mánaðar og
spá næstu tvo mánuði. Á samráðs-
fundi Seðlabanka með bönkum og
sparisjóðum á föstudaginn var hefði
komið fram það sámeiginlega álit
að verðbólgustig samkvæmt áður-
nefndum mælikvarða væri 11,3% í
stað rúmlega 10%, sem gert hefði
verið ráð fyrir í kjarasamningunum.
Miðað við þáð verðbólgustig og
8,25% raunvexti, sem væru raun-
vextir algengustu skuldabréfalána
nú, maéttu nafnvextir óverð-
tryggðra skuldabréfalána nema allt
Rafmagnslaust víða í
vesturhluta borgarmnar
RAFMAGNSLAUST varð í vest-
urbæ Reykjavíkur í gær upp úr
klukkan 17.45 vegna bilunar í
háspennustreng sem liggur frá
aðveitustöð 1 á Barónsstíg og á
streng sem liggur á milli aðveitu-
stöðvar 1 og aðveitustöðvar 2 á
Meistaravöllum.
Rafmagnslaust varð í um eina
klukkustund og 40 mínútur í Há-
skólabíói þar sem fundur Norður-
landaráðs stóð sem hæst og sþmu-
leiðis í Umferðarmiðstöðinni, Áma-
garði, Melunum og Kaplaskjóli.
Einnig varð rafmagnslaust í miðbæ
Reykjavíkur í 2-3 mínútur.
Vinna stóð yfir við aðveitukerfi
við Njarðargötu þegar bilunin varð
og tafðist sú vinna af þeim sökum.
Rafmagn komst á við Njarðargötu
um kl. 20.20 og hafði þá verið raf-
magnslaust þar í nokkrar klukku-
stundir.
Blöndunarstöð Hitaveitu
Reykjavíkur á Öskjuhlíð varð óvirk
í um eina klukkustund vegna raf-
magnsleysisins, og leiddi það til
þess að tæplega 100 gráðu heitt
vatn rann inn á hitaveitugeymana
þar og inn á bæjarkerfið, en venju-
lega er vatnið um 80 gráðu heitt.
Samkvæmt upplýsingum Hitaveit-
unnar er ekki kunnugt um að neitt
tjón hafi orðið af þessum sökum.
að 19,5%, án þess að um vanefndir
væri að ræða af hálfu bankanna.
„Almennt lækkuðu bankar og
sparisjóðir þessa viðmiðunarvexti
hins vegar meira en lofað hafði
verið, en vexti yfirdráttarlána og
víxla ívið minna, en meðaltalsvaxta-
lækkunin er fyllilega til jafns við
fyrirheit banka og sparisjóða.
Ástæða þess að bankamir töldu
rétt að lækka viðmiðunarvexti
meira en þeir höfðu skuldbundið sig
til nú var sú að óheppilegt var talið
að víkja langt frá þeim tölum sem
vitað var að aðilar vinnumarkaðar-
ins reiknuðu með,“ sagði Ragnar.
Hann sagði það slysalegt að opin-
ber umræða hefði hafist og hörð
viðbrögð komið fram áður en mönn-
um hefði gefist ráðrúm til þess að
kynna sér breyttar verðlagsforsend-
ur, sem byggju að baki vaxta-
ákvörðuninni. Hann benti og á að
með bréfinu til aðila vinnumarkað-
arins hefðu bankar og sparisjóðir
ekki verið að framselja ákvörðunar-
vald sitt um vexti. Þvert á móti
væri brýnt við núverandi aðstæður
að vextir væru breytanlegir og háð-
ir markaðsaðstæðum, svo ekki
kæmi til peningalegrar þenslu, sem
gæti raskað markmiðum kjara-
samninganna.
Hann sagði að það gætu orðið
miklar sveiflur í víxilvöxtum á
skömmum tíma, en það sem máli
skipti væri að þetta jafnaði sig út
þegar til Iengri tíma væri litið. Víxil-
vextir gætu verið undir verðbólgu-
stigi þegar verðbólga væri á upp-
leið og það væri ekkert óeðlilegt
að það endurheimtist þegar verð-
bólgan lækkaði. Þannig hefði þessu
alla tíð verið háttað og það væri
ekkert hægt að fullyrða um það að
mismunur á vöxtum skuldabréfa
og víxla hefði verið eðlilegur síðast
í janúar þegar hann var 4,7%. Hann
fór niður í 1% í febrúar og nú eru
forvextir víxla hærri.
Aðspurður sagði Ragnar að í
gegnum árin hefði verið allur gang-
ur á því hvort forvextir væm lægri
eða hærri en skuldabréfavextir, en
það væri alveg rétt að að öðra jöfnu
ættu þeir að vera lægri en eftir á
teknir vextir þegar verðbólga væri
stöðug. Það hefði hins vegar lengi
verið þannig hér á landi að við
vaxtaákvarðanir væri tekið mið af
því sem gerst hefði en ekki spá um
horfurnar framundan. Þetta ylli því
að vextir hækkuðu seinna en ann-
ars þegar verðbólga yxi og á sama
hátt lækkuðu þeir einnig seinna
þegar verðbólga minnkaði.
Bíður hjarta-
ígræðslu
ELÍN Birna Harðardóttir, 34 ára
gömul kona, er nú í London og
bíður þess að fá nýtt hjarta. Yrði
hún þar með þriðji Islendingur-
inn sem fengi grætt í sig nýtt
hjarta.
Aðgerðin verður framkvæmd við
Brompton-sjúkrahúsið þar sem
tveir aðrir íslenskir hjartaþegar
fengu nýtt hjarta, þeir Halldór
Halldórsson og Helgi Harðarson.
Leit að trillu
LEIT hófst í gær að sex tonna
trillu, Kalla á Litlalandi VE, sem
var við veiðar við Kolluál um sjö
sjómílur norður af Ólafsvík.
Farið var að óttast um trilluna
þar sem hún hafði ekki sinnt til-
kynningarskyldu í gærmorgun.
Fjórir bátar ásamt þyrlu Landhelg-
isgæslunnar höfðu hafið leitina þeg-
ar trillan kom heilu á höldnu til
hafnar í Ólafsvík á fimmta tímanum
í gær.