Morgunblaðið - 10.03.1990, Qupperneq 22

22
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 10. MARZ 1990
23

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aðstoðarritstjóri
Fulltrúarritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 83033. Áskrift-
argjald 1000 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 90 kr. eintakið.
Verkfall ungra
lækna
Heilbrigðisráðherra hefur
harðlega mótmælt ákvörð-
un fjármálaráðherra um 1.200%
hækkun gjaldskrár fyrir lækn-
inga- og sérfræðingaleyfí, sem
ungum læknum er gert að greiða
á „verðstöðvunartíma“ í kjölfar
nýgerðra kjarasamninga. Hækk-
anirnar ná reyndar til ýmissa
fleiri starfsleyfa. Þessar skylm-
ingar ráðherranna færa þjóðinni
heim sanninn um standið á
Goddastöðum ríkisstjómarinnar:
samstöðuna og stefnufestuna í
störfum hennar.
„Svefnvana sinna þeir sjúkl-
ingum“ heitir fréttaskýring um
störf ungra lækna, sem birt var
í Morgunblaðinu 25. febrúar sl.
Þar kemur m.a. fram að algengt
er að aðstoðarlæknar vinni
130-160 yfírvinnustundir mán-
uði — og dæmi eru um meira
en 200 tíma yfírvinnu. Spurning
er, hvort slíkt vinnuálag er rétt-
lætanlegt, fyrst og fremst með
hliðsjón af velferð sjúklinganna,
sem viðkomandi heilbrigðis-
stofnanir eiga að þjóna. Það er
spuming sem heilbrigðisráð-
herra og fjármálaráðherra
mættu leita svars við á „félags-
hyggjuvettvangi" sínum.
Trúlega tekur þorri fólks und-
ir mótmæli heilbrigðisráðherra
gegn hækkunaráráttu ijármála-
ráðherrans, sem gengur þvert á
þjóðarsátt og þjóðarátak gegn
verðbólgu í samfélaginu. Trú-
lega tekur fólk almennt undir
mótmæli ungra lækna gegn
1.200% hækkun starfsleyfís-
gjalda — í kjölfar fyrirheita
stjómvalda um að spoma gegn
verðlags-, gjaldskrár- og skatta-
hækkunum. A hinn bóginn hlýt-
ur það verklag, sem hinir ungu
læknar höfðu á mótmælum
sínum, að mæta andstöðu al-
mennings. Verkfall þeirra, sem
að vísu stóð aðeins í sólarhring,
bitnar lítt eða ekki á þeim, sem
mótmælunum var beint gegn,
fjármálaráðherra og skoðana-
bræðrum hans, heldur fyrst og
fremst á þeim sem sízt skyldi,
starfsemi sjúkrahúsa og sjúkl-
ingum.
Vandamálaflóra ríkisstjómar-
innar vex frá degi til dags. Ofá
dæmi þeirrar flóru rekja rætur
til fjármálaráðuneytisins ogyfír-
stjómar á ríkisbúskapnum. Um-
deild „afskipti" fjármálaráð-
herra af leyfisveitingum lækna
eru nýjasta sýnishomið. Mót-
mæli samráðherra hans, sem
eiga sér fá fordæmi, segja raun-
ar alit sem segja p^rf um petta
sýnishorn af vinnubrögðum for-
manns Alþýðubandalagsins.
Islenzk
myndlist í
Bretlandi
*
Iljósi þeirrar staðreyndar að
Islendingar eru fámenn
pjóð verður það þeim mun merki-
legra að það skuli hafa komið
fram svo stór hópur, ekki aðeins
listamanna, heldur listamanna
styrks og frumleika. Það hlýtur
að vera einungis landfræðileg
einangran sem hefur komið í veg
fyrir að Jóhannes S. Kjarval hlyti
alþjóðlega viðurkenningu meðal
helztu symbólista, því hann er
fær um að fylla einfaldasta
myndsvið hæglátri dulúð, sem
þvingar fram eftirtekt".
Þannig kemst John Russel
Taylor, einn kunnasti myndlist-
argagnrýnandi Bretlands, að
orði i umsögn í The Times um
sýningu á íslenzkum landslags-
málverkum sem nú stendur yfír
í Barbican-listamiðstöðinni í
London. Við svipaðan tón kveður
hjá William Packer, einnig kunn-
um gagnrýnanda, í The Finan-
cial Times.
Það kemur ekki á óvart að
framherjar íslenzkrar myndlist-
ar, sem verk eiga á sýningunni
í Barbican-listamiðstöðinni, fá
svo lofsamlega dóma, sem lesa
má í þessum virtu blöðum, The
Times og The Financial Times.
Þeir era staðfesting á því mati,
sem íslenzkir listunnendur
þekkja, á framlagi þessara
meistara, ekki sízt Kjarvals, til
íslenzkrar og evrópskrar menn-
ingar.
Verk þessara meistara og eft-
irkomenda þeirra, sem lengst
hafa náð, era og verða verðmæt-
ur hluti af íslenzkri þjóðmenn-
ingu; hluti af menningararfleifð
okkar og hluti af íslenzku fram-
lagi til heimsmenningarinnar.
Af þessum sökum era dómar
þeir, sem íslenzku málverkin í
Barbican-Iistamiðstöðinni fá í
Bretlandi, í senn gleðiefni og
hvatning til yngri listamanna,
sem nú era að verki í samfélag-
inu. Og sem betur fer er víða
gróska i íslenzku listalífí, enda
á það drepið í fyrmefndum skrif-
um. Á Ólafur Egilsson, fyrrum
sendiherra í Lundúnum, heiður
* sRíltð ’fýrír 'fdt'göngtrög' ^ttuga: •
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 10. MARZ 1990
Ný rök fyrir tvíhliða
viðræðum við EB
eftir Þorstein Pálsson
Þegar umræður fóru fram á
Alþingi í nóvember og desember
sl. um viðræður Fríverslunarsam-
takanna (EFTA) við Evrópu-
bandalagið lögðu sjálfstæðismenn
höfuðáherslu á að gætt yrði
íslenskra hagsmuna í þessum við-
ræðum. í því sambandi var lagt
til að við tækjum upp tvíhliða við-
ræður við Evrópubandalagið um
hindrunarlausan útflutning á sjáv-
arafurðum.
Sjálfstæðismenn styðja mjög
eindregið viðræður Fríverslunar-
samtakanna við Evrópubandalagið
og þann fjórþætta grundvöll fyrir
auknu frelsi sem þær byggjast á.
Á hinn bóginn hefur verið ljóst frá
upphafi að taka yrði sérstaklega
á útflutningi sjávarafurða, ef gæta
ætti íslenskra hagsmuna í þessum
mikilvægu viðræðum.
Áhersla á tvíhliða viðræður
Samtök atvinnurekenda í sjáv-
arútvegi lögðu á það mikla áherslu
að teknar yrðu upp tvíhliða við-
ræður um hindrunarlausan út-
flutning á sjávarafurðum samhliða
almennum viðræðum EFTA og
EB. Öllum hugsandi mönnum
mátti vera ljóst, að útilokað var
að tryggja íslenska hagsmuni í
þessum efnum nema með slíkum
tvíhliða viðræðum. Það var ástæð-
an fyrir því hve sjálfstæðismenn
lögðu mikla áherslu á þetta atriði.
Ríkisstjórnin hafnaði sem kunn-
ugt er öllum tillögum sjálfstæðis-
manna og sjávarútvegsins um
þetta efni. Það var gert með
slíkum stóryrðum og ásökunum í
garð sjálfstæðismanna og forystu-
manna í íslenskum sjávarútvegi
að fá dæmi eru um slíkan hroka
og fúkyrðaflaum í stjórnmálaum-
ræðum á síðari árum.
Það voru einkum Steingrímur
Hermannsson forsætisráðherra og
Jón Baldvin Hannibalsson utanrík-
isráðherra sem tóku upp í sig í
þessum umræðum. Flestum er
sennilega í fersku minni æsinga-
ræða formanns Alþýðuflokksins í
vantraustumræðum á Alþingi
skömmu fyrir jól. Allur sá æsingur
var sviðsettur í þeim tilgangi að
bijóta á bak aftur kröfur sjálf-
stæðismanna og sjávarútvegsins
um tvíhliða viðræður við Evrópu-
bandalagið.
Sjónarmið sjálfstæðismanna
fá stuðning
Upp á síðkastið hefur ýmislegt
komið fram sem styrkir enn kröfur
sjálfstæðismanna um breyttar
áherslur í þessum viðræðum. Það
er að verða deginum ljósara að
við verðum að leggja meiri rækt
við íslenska hagsmuni í tvíhíiða
viðræðum en ríkisstjórnin hefur
fengist til að viðurkenna fram að
þessu.
Fjölmiðlar hafa flutt fregnir af
því að utanríkisráðherra hafí
hrokkið í kút þegar hann sat fund
utanríkisráðherra Norðurlanda í
vikunni og danski ráðherrann
benti honum og öðrum forustu-
mönnum EFTA-þjóða á að tvíhliða
viðræður við Evrópubandalagið
væru eðlilegur og sjálfsagður hlut-
ur. Að vísu er það ekki ný afstaða
af hálfu danskra stjórnvalda. Vilji
þeirra hefur lengi verið skýr. Þau
vilja helst sjá fleiri Norðurlönd í
hópi aðildarþjóða Evrópubanda-
lagsins.
Þegar lögmaður Færeyja kom
hingað til að sitja þing Norður-
landaráðs fyrir skömmu upplýsti
hann íslenska fjölmiðla um að
samningar Færeyinga við Evrópu-
bandalagið væru nú á lokastigi.
Hann greindi frá því að Færeying-
ar myndu fá hindrunarlausan að-
gang með sjávarafurðir inn á
markað Evrópubandalagsins, þar
á meðal fyrir saltfisk, án þess að
gagnkröfur um veiðiheimildir
hefðu komið fram af hálfu banda-
lagsins. Með þessu móti hafa
Færeyingar mjög styrkt sam-
keppnisstöðu sína gagnvart
íslenskum útflytjendum.
Vegna ofsafenginna viðbragða
forsætisráðherra og utanríkisráð-
herra gegn kröfunni um tvíhliða
viðræður við Evrópubandalagið
samhliða EB-EFTA-viðræðunum
munu íslendingar dragast aftur
úr samkeppnislöndunum og búa
við lakari skilyrði á þessum mikil-
væga markaði. En vera má að
ráðherrarnir skilji málið betur þeg-
ar utanríkisráðherra Dana hefur
gert þeim grein fyrir því.
EB viðurkennir sérstöðu
íélands
í fréttabréfí, sem Samstarfs-
nefnd atvinnurekenda í sjávarút-
vegi gefur út, segir frá nýlegum
viðræðum sem fulltrúar aðildarfé-
laga Vinnuveitendasambandsins
og Félags íslenskra iðnrekenda
áttu 22. febrúar sl. við varaform-
ann framkvæmdastjórnar Evrópu-
bandalagsins, Henning Christo-
phersen. Þar kemur fram að vara-
formaður framkvæmdastjórnar-
innar taldi sýnt að gera yrði und-
antekningu frá almennri fiskveiði-
stefnu Evrópubandalagsins gagn-
vart íslandi.
Þetta eru mjög athyglisverðar
upplýsingar og hitt er ekki síður
Þorsteinn Pálsson
„Þegar lögmaður Fær-
eyja kom hingað til að
sitja þing Norðurlanda-
ráðs fyrir skömmu upp-
lýsti hann íslenska fjöl-
miðla um að samningar
Færeyinga við Evrópu-
bandalagið væru nú á
lokastigi. Hann greindi
frá því að Færeyingar
myndu fá hindrunar-
lausan aðgang með sjáv-
arafiirðir inn á markað
Evrópubandalagsins, þar
á meðal fyrir saltfisk, án
þess að gagnkröfur um
veiðiheimildir hefðu kom-
ið fram af hálfu banda-
lagsins.“
AF INNLENDUM
VETTVANGI
AGNES BRAGADÓTTIR
Enn engin niðurstaða hjá Englandsbanka um túikun á nýjum reglum:
Scandinavian Bank og Hambros
Bank vonast eftir jákvæðu svari
ÞÓTT Landsbanki íslands sé í eigu ríkisins, kann svo að fara að
Englandsbanki ákveði að hann og fleiri fyrirtæki eða stofiianir ýmist
að einhverju eða öllu leyti í eigu ríkisins, falli undir samskonar
ákvæði og Landsvirkjun kann að gera, hvað varðar eigendaábyrgð
við lántökur. Þannig myndu lánskjör þau sem hann nýtur hjá við-
skiptabönkum í London versna í kjölfarið. Sverrir Hermannsson,
bankastjóri Landsbankans, sagði í samtali við Morgunblaðið í gær
að hann vildi ekki tjá sig um þetta mál, fyrr en niðurstaða lægi fyr-
ir hjá Englandsbanka, en ljóst væri að „miklir hagsmunir gætu ver-
íð hér í hún“.
Fyrirtæki, ýmist að hluta til eða
alfarið í ríkiseign, hafa eins og
greint var frá í Morgunblaðinu í
gær, notið lánskjara erlendis, nán-
ast eins og ótakmörkuð ríkisábyrgð
væri að baki lánum þeirra. Verði
niðurstaðan sú, að Englandsbanki
meti ábyrgðina nú á annan veg og
flokki lánveitinguna í hærri áhættu-
flokk en gert hefur verið, þurfa
lántakendumir að greiða hærri
vexti af nýjum lánum en áður. Þetta
geta orðið miklir fjármunir, þar sem
erlendar skuldir Islendinga voru í
árslok 1989 155,7 milljarðar króna,
og því ljóst að miklu munar um
hvern þúsundasta hluta (prómill)
sem vextir hækka. Samkvæmt upp-
lýsingum John Quitter, aðstoðar-
bankastjóra Scandinavian Bank,
sem stjórnar viðskiptum bankans
við íslendinga, gæti vaxtabyrði
stórs hluta erlendra lána okkar sem
þegar hafa verið tekin svo og þeirra
sem enn hafa ekki verið tekin auk-
ist umtalsvert verði niðurstaða Eng-
landsbanka okkur í óhag. Meðal-
vextir erlendra langtímalána okkar
á síðastliðnu ári voru um 8,8%.
Vextir langtímalánanna geta verið
mismunandi, bæði eftir því í hvaða
mynt þau eru og svo eftir því hvort
þau eru með föstum vöxtum eða
breytilegum.
Scandinavian Bank þurfti
að afiturkalla útboðið
Scandinavian Bank þurfti að aft-
urkalla skuldabréfaútboð fyrir
Landsvirkjun vegna túlkunar Eng-
landsbanka á útlánsreglunum og
áhættuþáttum, og sagði Quitter að
nú væri bara beðið eftir ákvörðun
Englandsbanka í þessu máli. Quitt-
er sagði að hann vonaðist svo sann-
arlega til þess að Englandsbanki
kæmist að jákvæðri niðurstöðu, og
kvaðst raunar bjartsýnn á að svo
yrði. „Við erum að vonast til þess
að Englandsbanki muni fallast á
sjónarmið Seðlabanka Islands í
þessu máli, og reyndar sjónarmið
flestra annarra seðlabanka í Evr-
ópu,“ sagði Quitter. „Þessi upphaf-
lega túlkun og afstaða Englands-
banka til nýju reglanna kom okkur
öllum í opna skjöldu. Englands-
banki samþykkir í raun og veru að
áhættuþátturinn við lántöku Lands-
virkjunar sé enginn þegar upp er
staðið, en það séu einfaldlega skil-
málarnir sem bresku bankarnir
verði að uppfylla, hvað varðar fryst-
ingu eigin fjár á móti lánsfjárupp-
hæðinni, sem sé lykilspurningin.
Því er þannig varið að þegar bank-
ar lána fyrirtækjum eða stofnunum
sem hafa skilyrðislausa og óaftur-
kræfa ríkisábyrgð, þá þarf við-
skiptastofnunin ekki að frysta neitt
fjármagn á móti lánveitingunni, eða
með öðrum orðum að draga úr lána-
umsvifum sínum eða hækka vexti.
Því er spurningin um það hjá Eng-
landsbanka, að ef Landsvirkjun
væri ófær um að standa í skilum,
hvort bankarnir, sem ættu hlut að
máli, gætu snúið sér beint til ríkis-
sjóðs Islands, þegar í stað og kraf-
ist greiðslna, eða hvort bankarnir
þyrftu að sækja rétt sinn, jafnvel í
gegnum dómskerfíð.“
Bjartsýnn á jákvæða
niðurstöðu fyrir íslendingfa
„Ég geri mér vonir um að Eng-
landsbanki muni breyta afstöðu
sinni, Islendingum í hag, því í
mínum huga er hér miklu frekar
um formsatriði að ræða en raun-
verUlegan mun á ábyrgðum. Það
4 *-4»
getur enginn séð fyrir sér að sú
staða kæmi upp á íslandi, að íslensk
stjórnvöld létu það gerast að ekki
yrði staðið við skuldbindingar fyrir-
tækis með ríkisábyrgð í hvaða fé-
lagsformi sem það væri.“
Jess Lawes, aðstoðarbankastjóri
Hambrosbanka í London, sagði að
vissulega væri það mikið áhyggju-
efni ef Englandsbanki stæði fast á
því að túlka þessar nýju reglur á
annan og strangari hátt en aðrir
seðlabankar í Evrópu. „Ég skil
málið svo að dr. Jóhannes Nordal,
seðlabankastjóri ykkar, ætli sér að
komast til botns í þessu máli í við-
ræðum við Englandsbanka, og vona
eindregið að bankinn fallist á sjón-
armið hans, en treysti mér ekki til
þess að fullyrða um niðurstöðuna á
þessu stigi. Auðvitað gerum við
okkur ljóst að þetta er mjög þýðing-
armikil spurning fyrir íslenskt efna-
hagslíf, vegna mikilla erlendra
skulda ykkar. Við hjá Hambros
vorum mjög undrandi á þessari af-
stöðu Englandsbanka, sem er önnur
en afstaða seðlabanka Norðurland-
anna og því áhyggjufullir fyrir Is-
lands hönd,“ sagði Lawes.
Eng-landsbanki vill
ekkert segja
Blaðafulltrúi Englandsbanka
vildi í gær ekki gefa út neina yfirlýs-
ingu um málið. Eina svarið sem
fékkst var að fundur dr. Jóhannesar
Nordal, seðlabankastjóra, og yfir-
manna Englandsbanka hefði farið
fram fyrr um daginn, en ekkert
yrði gefið upp um fundinn eða
umijöllunarefni hans. „Þetta var
einkaheimsókn seðlabankastjóra
ykkar og því verður ekki fjallað
efnislega af hálfu Englandsbanka
um þær viðræður sem hér fóru
fram,“ sagði blaðafulltrúinn.
Dr. Jóhannes Nordal, seðla-
bankastjóri og formaður stjórnar
Landsvirkjunar, sagði að fundinum
loknum að ekki hefði fengist niður-
staða á þessum fundi. „Þetta var
jákvæður og mjög gagnlegur fund-
ur, en menn þurfa að skiptast á
frekari upplýsingum og bera þær
undir fleiri menn áður en niðurstaða
fæst í þessu máli. Af hálfu Eng-
landsbanka er ekki komin nein end-
anleg túlkun á því með hvaða hætti
þessar reglur verða í framkvæmd,“
sagði Jóhannes.
Gæti bitnað á mörgum
Verði niðurstaðan okkur íslend-
ingum í óhag og njóti Landsbanki
veni lánskjara en hingað til, þá
mun slíkt bitna á öllum viðskipta-
vinum bankans, sem Landsbankinn
hefur milligöngu fyrir um útvegun
lánsfjár. Ríkisbankarnir hafa þurft
að greiða ríkissjóði ákveðið gjald,
0,25%, fyrir ríkisábyrgðina, en þó
hefur Landsbankinn ekki þurft að
greiða þetta gjald af afurðalánun-
um, sem eru langstærsti hluti lán-
anna.
Eftir því sem næst verður kom-
ist, munu þessar nýju reglur um
útlán breskra viðskiptabanka og
eiginijárstöðu þeirra ekki hafa nei-
kvæð áhrif á Iánskjör hlutafélaga-
banka. íslandsbanki hf. t.d. og lán-
tökur hans flokkast sem áhættulán,
þar sem að baki þeim er ekki ríkis-
ábyrgð. Lántökur Islandsbanka
flokkast í mismunandi áhættu-
flokka, eftir því hvort um skamm-
tímalán eða langtímalán er að ræða.
Samkvæmt mati ráðgjafa Islands-
banka erlendis hefur það verið talið
rétt að íslandsbanki einblíndi eink-
um á skammtímalánamarkaðinn,
þar til bankinn hefur unnið sér sess
og er orðinn þekktara nafn erlend-
is. Er talið að hann geti á þann
hátt tryggt sér betri lánskjör.

markvert, sem segir í þessari frá-
sögn, að á Henning Christopher-
sen hafi mátt skilja, að samningar
sem þessir þyrftu ekki að heyra
undir viðræður Evrópubandalags-
ins og EFTA um sameiginlegt
evrópskt efnahagssvæði. Þær
gætu farið fram beint milli íslands
og bandalagsins.
Dýrkeyptur
þvergirðingsháttur
í þessari frásögn af viðræðum
í Brussel segja iðnrekendur og
vinnuveitendur, að afstaða Chri-
stophersen lýsi skilningi á sérstöðu
íslensks útflutnings og þeirri rétt-
lætiskröfu að sömu lögmál eigi að
gilda í viðskiptum með íslenskar
sjávarafurðir og iðnaðarvarning
Evrópubandalagsins. Af þessari
frásögn má ráða, að svo virðist
sem ráðherrarnir í ríkisstjórn ís-
lands séu nú þeir einu sem ekki
hafa skilning á því með hvaða
hætti hyggilegast er að gæta
íslenskra hagsmuna á Evrópu-
markaðinum.
Þegar umræðurnar hófust á
Alþingi fyrr í vetur voru færð skýr
rök fyrir þeirri stefnumörkun að
taka samhliða upp tvíhliða viðræð-
ur. Það gerðu talsmenn sjávarút-
vegsins einnig. En ráðherrarnir
blésu á þann málflutning. Vegna
þessa þvergirðingsháttar hefur
dýrmætur tími farið til spillis. í
raun og veru hefur ekkert breyst
frá því að þessar umræður hófust,
en staðreyndir hafa komið upp á
yfirborðið sem afhjúpa ríkisstjóm-
ina í þessum efnum.
Vandi á Evrópumarkaði
Þær umræður, sem fram hafa
farið síðustu daga um útflutning
á ferskum, flöttum fiski, sýna
glöggt í hvaða vanda íslenskur
sjávarútvegur er fyrir þá sök að
ekki hefur verið gengið í að fá
viðurkenningu á hindrunarlausum
viðskiptum með sjávarafurðir inn
á markað Evrópubandalagsins.
Þeir sem fullvinna saltfiskinn hér
heima sæta Iakari samkeppnis-
sföðu vegna tolla á markaðinum.
í raun og veru snýst þetta mál
því ekki um gæðakröfur eða
hvernig skuli staðið að gæðaeftir-
liti. Það lýtur fyrst og fremst að
samningum okkar við Evrópu-
bandalagið og varpar ljósi á mis-
munandi aðstöðu útflytjenda. Við
eigum auðvitað ekki að gefa Evr-
ópubandalaginu forgjöf í þeim við-
ræðum sem fyrir dyrum standa.
En þegar allir standa jafnfætis
gagnvart Evrópubandalaginu er
ástæðulaust að hindra útflutning
af einu tagi fremur en öðra.
En deilurnar um þetta efni
varpa ágætlega ljósi á það hvaða
hagsmunir voru í húfi þegar ríkis-
stjórnin hafnaði tillögum um
tvíhliða viðræður til þess að gæta
íslenskra hagsmuna á þessum
markaði. Óhjákvæmilegt er því að
þess verði krafist með meiri þunga
en áður að ríkisstjórnin taki tillit
til þessara sjónarmiða og hefji án
óþarfa tafa formlegar tvíhliða við-
ræður.
Ríkisstjórnin hefur byggt allan
sinn málflutning á því samkomu-
lagi sem gert var fyrir ári innan
Fríverslunarsamtakanna um frí-
verslun með fisk. Sú samþykkt
felur í sér að sömu meginreglur
eigi að gilda um fiskverslun og
iðnvarning, þar á meðal að allir
styrkir falli niður. Samþykktin á
að taka gildi á miðju þessu ári en
nokkur umþóttunartimi er veittur
til þess að fella styrki niður. Á
grundvelli þessarar samþykktar
átti síðan að taka upp viðræður
Morgunblaðið/Benedikt Guðmundsson
Hættulegir drönglar
í FROSTINU undanfarið hafa víða myndast grýlukerti á þakskeggjum
húsa og geta verið hættuleg vegfarendum. Veðurstofan spáir mildara
veðri á sunnudag en undanfarið. Þá er hætt við að drönglarnir falli
af þökunum og er ástæða fyrir húseigendur að bægja hættunni frá
og slá niður grýlukertin áður en þau taka að falla.
við Evrópubandalagið um fríversl-
un með fisk.
Frá öndverðu hefur á hinn bóg-
inn verið ljóst og almennt viður-
kennt af öllum þeim, sem þekk-
ingu hafa á málum, að litlar eða
engar líkur væru á því að Evrópu-
bandalagið væri tilbúið að falla frá
styrkjastefnu sinni á næstu árum.
Nú hefur það einnig gerst að Norð-
menn sem eru aðilar að Fríverslun-
arsamtökunum hafa vegna mikilla
vandræða í fiskveiðum neyðst til
þess að auka styrki til sjávarút-
vegs í stað þess að draga úr þeim
og fella þá alveg niður eins og
samþykkt Fríverslunarsamtak-
anna frá því i fyrra mælir fyrir um.
Grundvöllur
ríkisstjórnarinnar veikist
Aðspurður sagði utanríkisráð-
herra á þingi fyrir skömmu að
hann hefði ekki borið fram kvart-
anir á vettvangi EFTA vegna
þeirra ákvarðana Norðmanna að
auka styrki í sjávarútvegi á nýjan
leik. En ljóst má vera að þessar
nýju aðstæður veikja enn frekar
þann grandvöll sem ríkisstjórnin
hefur byggt sinn málflutning á.
Sigurinn sem þeir státuðu sem
mest af, forsætisráðherrann og
utanrikisráðherrann, á Oslóar-
fundinum í fyrra um fríverslun
með fisk var i reynd meira að formi
en efni.
Allt hnígur þetta að því sama.
Nú er kominn tími til að knýja
ríkisstjórnina til þess að viður-
kenna nauðsyn tvíhliða viðræðna
við Evrópubandalagið samhliða
almennum viðræðum Fríverslun-
arsamtakanna þannig að tryggt
verði að íslenskra hagsmuna verði
gætt svo sem frekast er kostur.
Höfundur er formaður
Sjálfstœðisflokksins.
Byggðastofiiun:
Vandi Ólafsvík-
ur, Þórshafti-
ar og Vopna-
flarðar ræddur
Á FUNDI Byggðastofnunar í gær
var tekið til umræðu hvernig
bregðast ætti við þeim erfiðleikum
sem útgerðar- og fiskvinnslufyrir-
tæki á Þórshöfn, Vopnafirði og
Ólafsvík standa frammi fyrir. Að
sögn Guðmundar Malmqvist, for- -
stjóra Byggðastofiiunar, var af-
greiðslu máisins frestað. Hann
sagði þetta mál hvíla enn um sinn,
enda væri það hjá ríkisstjórninni.
Halldór Blöndal alþingismaður,
sem sæti á i stjórn Byggðastofnun-
ar, sagði í samtali við Morgunblaðið
að ljóst væri, eftir þeim gögnum sem
fyrir liggja, að ekki verði hægt að
koma umræddum fyrirtækjum á við-
unandi rekstrargrundvöll nema veru-
leg opinber fyrirgreiðsla komi til,
annaðhvort með beinum ríkisfram-
lögum eða með því að hlutafjársjóður
Byggðastofnunar hlaupi undir
bagga.
„Þetta mál fékk ekki afgreiðslu í
stjóm Byggðastofnunar vegna þess
að í ljós hefur komið að þessi mál
hafa mjög lítið verið rædd í ríkis-
stjórninni. Þær upplýsingar komu
mér mjög mikið á óvart, þar sem
látið hefur verið í veðri vaka að ríkis-
stjórnin hefði margsinnis fjallað um
þau,“ sagði Halldór.
Listasafn ASÍ:
Sýning á verkum fatlaðra
SÝNING á verkum fatlaðra verður opnuð í dag, laugardag, klukkan 15
í Listasafhi ASÍ að Grensásvegi 16. Forseti Islands frú Vigdís Finn-
bogadóttir verður heiðursgestur við opnun sýningarinnar. Svavar Gests-
son, menntamálaráðherra, mun einnig ávarpa samkomuna.
I tengslum við sýninguna verður
ljóðadagskrá með söng og upplestri
bæði frá hópi fatláðra og frá Félagi
íslenskra leikara. Einnig verða fyrir-
lestrar um heimspeki, listfræði, sál-
lækningar og listmeðferð.
Það voru Landssamtökin Þroska-
hjálp og Öiyrkjabandalag íslands
sem ákváðu að hefja leit að verkum
fatlaðra. Leitað hefur verið til þeirra
sem eru mikið hamlaðir og skoðað
hvaða listsköpun hefur gert fyrir þá
m.a. sem tjáningarmiðill. í fréttatil-
kynningu frá þessum tveimur sam-
tökum segir að það sé von þeirra að
með sýningunni takist að bijóta nið-
ur einhverja þá múra sem enn um-
lykja marga fatlaða og að opna þeim
greiðari aðgang að mannlegu sam-
félagi.
Aðgangur að sýningunni verður
öllnm heimill, og, er hann ókeypis.