Morgunblaðið - 22.07.1990, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 22. JÚLÍ C 11
Bettína Alberts er
gagnmenntuð í
nokkrum tungu-
málum og kann að
hraðrita þau. Hún starfar við fyrir-
tæki í Fellbach, sem er í nágrenni
við Stuttgart í Þýskalandi. Fyrir-
tækið framleiðir margskonar vara-
hluti og annað sem tengist bilum.
Bettína starfar í útflutningsdeild
fyritækisins. Starf hennar felst í
samskiptum við viðskiptavini fyr-
irtækisins í hinum ýmsu löndum
og þarf hún starfs síns vegna að
ferðast mikið og oft fyrirvaralítið.
„Þegar ég hóf störf var mér stund-
um sagt að fara af stað síðari
hluta dags í ferðalag til annarra
landa. Ég útskýrði fyrir vinnuveit-
endum mínum að ég þyrfti að fá
fyrirmæli um slík ferðalög með
svolitlum fyrirvara svo mér gæfist
tími til að biðja einhvern fyrir
hestana mína tvo. Vinnuveitendur
mínir sýna mér þessa tillitssemi í
dag,“ segir Bettína. Hún á tvo
íslenska hesta. Sá yngri er 13 ára
og þann hest notar hún að stað-
aldri. Dýralæknir hefur ráðið
henni frá að nota hinn hestinn,
sem hún hefur átt mun lengur.
Sá hestur er orðinn rösklega tví-
tugur og er fjarskalega heilsulítill.
Hann þjáist af astma og er stund-
um kaunum sleginn vegna sólar-
exems. Bettína segir hann lítið
geta hlaupið vegna mæði. Hann
var upphaflega seldur til Þýska-
lands frá Hafnarfirði. „Hann er
góður hestur og mér þykir mjög
vænt um hann. En hann er oft
skelfing óhamingjusamur,“ segir
hún. „Mér finnst að það eigi ekki
að flytja uppkomna hesta til út-
landa. Þeir verða svo óhamingju-
samir og eiga svo bágt með að
þola hitann og aðstæðumar í nýja
landinu og verða oft veikir.' Eg
kom til Islands til þess að sjá
umhverfið þar sem þessir vinir
mínir fæddust og ólust upp. Ég
var að koma frá sex mánaða
starfi á Manhattan í New York
og það voru mikil umskipti að
koma hingað. Ég vann þá hjá fyr-
irtæki sem framleiðir litlar plastf-
ígúrur og hafði unnið afar mikið
þar vestra. Ég átti þess kost að
stansa hér í tíu daga á leið minni
til Þýskalands og ég notfærði mér
það. Ég bað íslenskan viðskiptavin
fyrirtækisins sem ég vann hjá að
benda mér á stað þar sem ég
gæti séð íslenska hesta í sínu eig-
inlega umhverfi og hann benti mér
á Brattholt í Biskupstungum. Ég
var þar í tíu daga og kom svo
aftur í fyrra og var aðra tíu daga.
í sumar hef ég hins vegar unnið
hér allt sumarleyfi mitt og gert
það sem til fellur á bænum. Þar
er ferðaþjónusta og því mikið um
að vera á sumrin. Húsráðendur í
Brattholti, Njörður Jónsson og
Lára Ágústsdóttir, eru einnig með
hestaleigu og ég hef farið margar
ferðirnar hér um nágrennið sem
fýlgdarmanneskja þeirra sem
leigja sér hesta hér.“
Bettína segir að hestamir hér
hafi „hamingjusamara andlit“, en
hestarnir í Þýskalandi. „Ég hef
mikla samúð með íslenskum hest-
um sem seldir hafa verið upp-
komnir til útlanda. Þeir eru bijóst-
umkennanlegir útlagar. Þó ég vildi
leyfa hestunum mínum að koma
aftur heim til íslands þá er það
ekki hægt. Mér skilst að reglur
banni að þeir fái að koma aftur
inn í landið. Hestar sem seldir eru
frá íslandi til útlanda eru því
dæmdir til ævilangrar útlegðar.
Og það er engu líkara en þeir líti
á sig sem útlaga, í það minnsta
virðast þeir oft óskaplega óham-
ingjusamir. í Þýskalandi eru hest-
ar lokaðir mun meira inni en ger-
ist hér, þar sem þeir fá oftast að
vera úti nema þegar mjög illa viðr-
ar. Hins vegar eru flestallir þeir
hestar, sem eru af íslenskum ætt-
um en fæddir í Þýskalandi, við
bestu heilsu og una hlutskipti sínu
vel.“
íslenskir hestar eru eftirsóttir í
Þýskalandi og því mjög dýrir að
sögn Bettínu. Fyrir venjulegan ís-
lenskan hest borga menn í Þýska-
landi röskar þijú hundruð þúsund
íslenskar krónur. Auk þess er dýrt
að hafa þar hesta í húsi og á fóðr-
um.
Bettína segist hafa haft áhuga
fýrir hestum svo lengi sem hún
man eftir sér. „Mamma segir að
ég líkist afa mínum sem átti bú-
garð og hafði mörg hross. Mamma
vandist snemma hestamennsku og
skilur mig því vel. Pabbi og systk-
ini mín þijú eru hins vegar ekki
áhugasöm um hesta,“ segir Bett-
ína. „Búgarðuriiín sem afi minn
átti var á svæði sem nú tilheyrir
Póllandi og fjölskylda móður
minnar varð að flýja þaðan undan
Rússum árið 1944.“
Kærastanum ofbauð áhuginn
á hestamennskunni
Bettína er fædd fyrir 30 árum
í Ravensburg í Suður-Þýskalandi
nálægt Sviss og þar ólst hún upp.
Sem barn las hún bókina um
Nonna og Manna og það hafði
mikil áhrif á hana þegar Nonni
segir í bókinni: „Ég fór út og náði
mér í hest.“ Og svo gekk hann
út og sótti sér hest. „Þetta var
algerlega óhugsandi fyrir barn að
gera í Þýskalandi. Þessi bók hafði
mikil áhrif á mig. Fyrir þau áhrif
keypti ég mér íslenskan hest strax
og ég hafði lokið námi í háskóla.
Með tilliti til hestamennskunnar
lagði ég leið mína að námi loknu
til Stuttgart þar sem
atvinnumöguleikar voru betri en á
heimaslóðum mínum og betri
aðstæður til þess að hafa hesta.
Ég hef frá barnsaldri elskað hesta
og þá tilfinningu á sumt fólk
erfitt með að skilja. Ég bjó um
tíma með manni frá
Suður-Ameríku. Hann var
arkitekt og málaði myndir í
frístundum sínum. Honum ofbauð
áhugi minn á hestamennsku. Á
þeim tíma átti ég ekki hesta sjálf
og varð að leigja mér hesta og
það kostaði mikla peninga því ég
fór oft á hestbak. Fyrir orð
kærastans hætti ég um tíma í
hestamennskunni. En ég gat ekki
hætt til lengdar. Ég leið fyrir það.
Endirinn varð sá að ég og
kærastinn minn slitum samvistum.
Sambúðarfólk verður að geta liðið
áhugamál hvors annars. Skömmu
síðar keypti ég mér íslenskan
hest. Ég hef góð laun og get leyft
mér að hafa hesta með því að
hirða þá sjálf,“ segir hún. „Ég er
í félagi við þijá aðra
hestaeigendur um hesthús og við
hjálpumst oft að við að hirða
hestana. Við förum líka saman í
útreiðartúra. í Þýskalandi eru
hestarnir sjaldnast látnir hlaupa
mikið. Við ríðum langar
vegalengdir en förum hægt yfir.
Vinir mínir sjá um hestana mína
meðan ég er á íslandi. Því er ekki
að neita að mörgum heima finnst
ég í meira lagi skrítin að eyða
sumarfríinu mínu í að vinna í
sveit á íslandi. Þeir álíta að það
hljóti að vera mjög nöturlega
tilvera hér. Mikill kuldi og varla
stingandi strá. Þegar ég fór á
Landsmót hestamanna. á
Vindheimamelum fyrir skömmu
fann ég ýmis blóm sem eru til í
Þýskalandi, þau eru bara stærri
þar. Ég tók þessi blóm og er að
þurrka þau. Ég ætla að sýna þau
fólki úti til þess að sannfæra það
um að á íslandi vaxi líka blóm.
Ég veit að það á bágt með að trúa
mér þegar ég segi því að hér hafi
næstum verið miðjarðar-
hafsloftslag þann tíma sem ég var
hér.“
Meðan á þessu samtali stóð
höfðum við Bettína riðið yfír heiði
í átt að Gullfossi. Henni verður
tíðrætt um þá dæmalausu gæfu
íslendinga að eiga sér svo víð-
áttumikið og fagurt land og segir
mér dapurlegar sögur um
þrengslin í stórborgum
Þýskalands og víðar þar sem hún
hefur verið. Eg hlusta og reyni
að leggja á minnið. En þegar við
fjarlægjumst um tíma nota ég
tækifærið til þess að freista þess
að koma upplýsingunum inná lítið
segulband sem ég gríp uppúr vasa
mínum til þess að tala inná. En
þetta tiltæki kemur Urriða,
hestinum sem ég sit, í opna
skjöldu. Þegar hann heyrir
smellina í tækinu tekur hann á rás
og hleypur með mig á
eldingarhraða um grónar
valllendisgrundir. Ég hafði áður
setið þennan hest og gengið það
vel. Ég hafði dáðst að vilja hans
og þýðum gangi og gjarnan viljað
fá hann léðan aftur. En ég vissi
hins vegar ekki að hestur þessi
hafði unnið mörg verðlaun á
kappleikjum en er afar viðkvæmur
fyrir öllum óvæntum hljóðum.
Þegar hann þenur sig um grund-
irnar verður mér þó ljóst að þetta
er ekki neinn venjulegur klár.
Eftir glæsilegan endasprett lætur
hann þó til leiðast að nema staðar
og bíða samfylgdarmannanna sem
undir forystu Bettinu höfðu gætt
iess að fylgja okkur ekki eftir á
hestum sínum. Við Urriði erum
bæði nokkuð þrekuð eftir hlaupin
svo við förum okkur hægt þar til
við æjum á heiðarbrún í nánd við
Gullfoss. Þar ræðum við Bettína
horfurnar í Þýskalandi. Hún segir
mér áhyggjur sínar vegna sam-
einingar þýsku ríkjanna. „Þeir
fyrir austan halda að þeir geti
gripið gull uppúr götu sinni fyrir
vestan. En það er alger
misskilningur. I
Vestur-Þýskalandi hefur fólk haft
góð laun en það hefur líka þurft
að vinna mikið. Við vinnum 8 til
10 tíma á dag og tökum varla
matarhlé. Það eru gerðar miklar
kröfur til starfsfólks í Þýskalandi.
Þessu hefur verið öðruvísi farið í
Austur-Þýskalandi. Ég óttast að
sameining þýsku ríkjanna hafí í
för með sér hækkun á sköttum
þó yfírvöld láti annað í veðri vaka
nú. Einnig óttast ég að þýska
markið falli verulega í verði. En
vissulega verður sameinað
Þýskaland sterkt ríki og það er
mikið gefandi fyrir að sú
sameining er orðin að veruleika.
í öðrum Evrópuríkjum horfa menn
með nokkurri tortryggni á
sameinað Þýskaland en ég held
að sú tortryggni sé algerlega
óþörf.“
Þegar við höldum af stað aftur
býður Bettína mér hestaskipti og
ég þigg það. Ég fæ Mósa, sem
er góður og þýður hestur, en ekki
nærri því eins viljugur og Urriði.
En Bettína situr Urriða og heldur
þétt við hann og veitir ekki af því
nú erum við á heimleið og hann
hefur mikinn hug á að hlaupa.
Hún segir mér að Urriði sé
óvenjulegur hestur á hestaleigu.
„Hann á ennþá til þann vilja og
sjálfstæða hugsun sem er
aðalsmerki góðs hests. Hinir
hestarnir eru af öðru tagi. Þeir
eru hlýðnir og þægilegir en búnir
að glata hinni fælnu tign sem
einkennir gæðinginn, hafí þeir
einhvern tímann átt hana.“ Hún
segir mér á leiðinni að hún hafí
notið þess mjög að vinna þessar
vikur í Brattholti. Þar hefur hún
gengið til allra verka og Lára
húsmóðir hennar gefur henni þann
vitnisburð að hún sé mjög laghent
og ósérhlífín til vinnu. En mesta
unun hefur Bettína þó haft af að
sinna hestunum og fara í útreiðar-
túra með ferðafólk sem leigt hefur
hesta í Brattholti. „Mér hefur
fundist mjög gaman að þessum
ferðum. Én þær hafa þó ekki
verið eintóm ánægja," segir
Bettína. „Stundum kemur fólk
sem kann ekki að sitja hest og
vill ekki læra það. Sumt fólk hefur
enga tilfínningu fyrir hestinum
sem það situr. Getur jafnvel ekki
skilið að hestar eru lifandi og
finna til. Stundum hefur mig mest
af öllu langað til að taka slíkt fólk
af hestunum og skipa því að
ganga.“
Við nálgumst nú Brattholt og
ég dáist að því í huganum hve vel
Bettínu ferst að halda aftur _af
mínum óstýriláta vini, Urriða. Ég
fæ ekki varist þeirri hugsun að
viss líkindi séu þar með knapa og
hesti. Bæði eru þau fremur
smávaxin en þrótturinn og viljinn
lýsir af þeim. Mynd þeirra fellur
inn í sumarljósa náttúruna og
fylgir mér þegar ég ek úr hlaði í
Brattholti eftir að hafa kvatt þar
heimafólk og þýsku stúlkuna
Bettínu Alberts, sem gefíð hefur
íslandi þann hluta sálu sinnar sem
ann frelsinu.