Alþýðublaðið - 28.02.1959, Blaðsíða 5

1 september: Reglugerðin um
tólf sjómílna fiskveiðilög-
sögu við ísland gengur í
gildi á miðnætti.
2. september: Brezki togarinn
„Northern Foam“ tekinn að
ólöglegum veiðum í nýju
fiskveiðilögsögunni. Níu
varðskipsmenn af „Þór“ og
„Maríu Júlíu“ fara um borð
í togarann og ná undirtök-
unum. Brezkir sjóliðar koma
á vettvang og bera íslend-
ingana ofurliði. Eru þeir
fluttir um borð í herskipið
„Eastborne“ og hafðir þar í
haldi. Samdægurs ber utan-
ríkisráðherra fram harðorð
mótmæli gegn ofbeldinu við
brezka ambassadorinn á ís-
landi.
13. september: „Eastborne"
siglir upp undir landsteina
í Keflavík og laUmar föngun
um í land eftir að hafa haft
þá í haldi í 11 daga.
14. september: Utanríkisráð-
herra mótmælir landhelgis-
broti herskipsins.
20. september: Brezkur sjóliði
lagður á sjúkrahús á Pat-
reksfirði.
25. september: Varðskipsmenn
taka brezkan togara út af
Vestfjörðum eftir snarpa
viðureign við skipverja.
Nokkru síðar berast fyrir-
mæli um að sleppa togaran-
um lausum.
3. október: Brezkur togari sigl
ir á varðskipið „Ægi“ og
laskar það lítilsháttar.
23. október: 18 brezkir togarar
að ólöglegum veiðum í ís-
lenzkri fiskveiðilögsögu.
12. nóvember: íslenzkt varð-
skip kemur að brezka togar-
anum „Hackness“ með ólög-
legan veiðarfæraútbúnað 2,
5 sjómílur frá landi. Áður
en til tíðinda dregur, kemur
herskipið „Russel“ á vett-
vang og hótar að sökkva
varðskipinu, ef það skjóti á
togarann. 7
13. nóvember: Ríkisstjórn og
utanríkismálanefnd ganga*-
frá harðorðum mótmælum
til brezka ambassadorsins ■
vegna atburðarins daginn
áður, sem talinn er sá alvar- fi
legasti frá því að útfærsla ®
fiskveiðilögsögunnar og deil
an við Breta kom til sögunn-
ar. ®
14. nóvember: Utanríkisráð-
herra afhendir ambassador
Breta eindregin og hörð
mótmæli vegna „Hackness“-
málsins.
28. nóvember: Brezku herskip-
in opna nýtt „verndarsvæði“
út af Austfjörðum. 10 togar-
ar að ólöglegum veiðum
þann dag.
10. desember: Enginn brezkur
togari að veiðum í fiskveiði-
lögsögunni, en togaraskip-
stjórar kvarta sáran yfir lé-
legum aflabrögðum.
8. janúar: Brezkir togarar
hefja landhelgisbrot að nýju
eftir nokkurt hlé. Aðeins
var þá vitað um tvo að ólög-
legum veiðum frá því á ann-
an dag jóla.
1. febrúar: Varðskipið „Þór“.
tekur brezka togarann „Vala
fell“ að veiðum innan fjög-
urra sjómílna takmarkanna.
Tvö brezk herskip koma
þegar á vettvang og hindra
frekari aðgerðir meðan beð-
ið sé nánari fyrirmæla frá
London.
5. febrúar: Fýrirmæli berast
frá útgerð „Valafells“ um
að hann skuli hlýða íslenzku
landhelgisgæzlunni og sigla
til hafnar. Skipstjóri reynir
að sigla á haf út, en „Þór“
nær honum fljótlega og fer
með togarann til Seyðis-
fjarðar.
6. febrúar: Réttarhöld yfir skip
stjóranum á „Valafelli“ fara
fram á Seyðisfirði. Mótmæl-
ir hann ekki mælingum varð
skipsins. Skipstjóri illa á sig
kominn til heilsunnar og
mun hafa fengið vott af
taugaáfalli.
febrúar: Dómur kveðinn upp
í máli „Valafells“-skipstjór-
John Foster Dulles utan-
ríkisráðherra Bandaríkjanna
hverfur úr því embætti á
sama tíma og allt útlit er fyr-
ir að utanríkisstefna Banda-
ríkjanna, sem verið hefur ó-
breytt og einstrengingsleg í
tíu ár hlýtur að taka einhverj
um breytingum í átt til meiri
sveigjanleika.
Utanríkisstefna Dullesar
var í meginatriðum hin sama
og fyrirrennara hans, demo-
kratans Dean Achesons. Ache-
son orðaði hugmyndir sínar
upp á gamlan og rótgróinn
diplómatiskan máta, en Dull-
es gerði ýmist að ákalla guð
eða hóta andstæðingunum öllu
illu. Ræður hans og yfirlýs-
ingar voru morandi í slagorð-
um eins og „stórkostlegt end-
urgjald“ og „sársaukafullt
endurmat“. í kosningabaráttu
heima fyrir ræddi hann gjarn
an um frelsun rússnesku lepp-
ríkjanna, en í þau skipti, sem
tækifæri var til að láta til
skarar skríða — eins og í upp-
reisninni í Berlín 1953 og Ung
verjalandi 1956 — varð ekki
neitt úr neinu. Þetta voru að-
eins slagorð.
í samræmi við stefnu Ache-
sons hefur Dulles ætíð lagt
höfuðáherzlu á að stöðva
framrás kommúnismans með
því áð gera bandalög við þjóð-
ir Vestur-Evrópu, og þeir báð-
ir hafa álitið það skipta meg-
inmáli að Þýzkaland yrði
sterkt hernaðarlega og efna-
hagslega. En þegar Dulles
hafði nærri gert að éngu sam-
starf Bandaríkjanna og Bret-
ans. Er hann dæmdur í 74
þús. kr. sekt til Landhelgis-
sjóðs íslands og afli og veið-
arfæri upptækt gert. Dóm-
inum áfrýjað til Hæstarétt-
ar.
ulanrlkis-
lands vegna Súezævintýrsins,
hlaut hann fyrir það mikla
gagnrýni hjá Acheson.
Acheson er formaður utan-
ríkismálanefndar Demókrata-
flokksins og sem slíkur hefur
hann talsverð áhrif, sem þó
hafa farið minnkandi undan-
farið. Hinn nýi formaður ut-
anríkismálanefndar öldunga-
deildarinnar, J.W. Fulbright,
er mjög andstæður utanríkis-
stefnu Dullesar, og Mansfield,
sem talinn er hægri hönd
Lyndon Johnsons hins óopin-
bera forsætisráðherra Banda-
ríkjanna, lét nýlega svo um
mæl á þingfundi, að Berlínar-
deilan yrði aldrei leyst nema
með beinum samningum rík-
isstjórna Austur- og Vestur-
Þýzkalands.
Allir þeir sem til greina
koma sem eftirmenn Dullesar
(Cabot Lodge þó undantek-
inn) þeir Herter, Gruenter og
McCloy eru fylgjandi svip-
aðri afstöðu og Dulles varð-
andi samstarfið við Vestur-
Evrópu. En þess er ekki að
vænta að þeir geti haft sömu
áhrif á bandaríska þingið og
Dulles. Framámenn Demó-
krata koma því sennilega til
með að ráða utanríkisstefn-
unni hér eftir, og verður hún
þá væntanlega tekin til ræki-
legrar endurskoðunar.
Adenauer kanslari Vestur-
Þýzkalands virðist vera á-
hvggjufullur vegna þessarar
þróunar í Bandaríkjunum, og
búast má við, að þeir forustu-
menn vestrænna þjóða, sem
Framhald á 12. síðu.
Alþýðublaðið — 28. febr. 1959 5