Alþýðublaðið - 28.02.1959, Blaðsíða 7

u :*bB8e»>_BBVa_aa■>'»«aiaegeBHHesea
Björgvin Gúðmundsson:
nf að framkv
sr..
Ritstjóri:
Bolli Gústavsson.
Kjördæmamállð.
ALLAR líkur benda til
Jjess, að næstu þingkosningar
muni að mestu leyti smiast
lim kjördæmamálið. Ríkis-
stjórn Alþýðuflokksins hét
því við valdatöku sína, að
leggja fram tillögur um breyt
ingar á kjördæmaskipuninni
og Sjálfstæðisflokkurinn hef-
ur lýst stuðningi sínum við
iillögur Alþýðuflokksins um
það, að landinu verði skipt í
nokkur stór kjördæmi.
Undanfarin ár hefur rang-
læti núverandi kjördæmaskip
unar komið æ skýrar í ljós.
Eftir þingkosningarnar 1953
var ástandið t. d. þannig, að
Alþýðuflokkurinn hafði 2000
atkvæði á bak við hvern sinn
þin-gmann, en Framsóknar-
flokkurinn ekki nema 1000.
Slíkt va<r misréttið þá. Og
alla tíð hefur það verið svo,
að Framsóknarflokkurinn hef
Ur fengið mun fleiri þingsæti
en aðrir flokkar máðað við
atkvæðamagn, Framsókn hef
ur því haft mun meiri völd í
landsmálum en henni hefur
borið' miðað við fylgi með
þjóðinni, en AjJþýðuflokkur-
inn aftur á móti allt of fá
þingsæti miðað við atkvæða-
magn. Það var því ekki nema
cðlilegt, að iþessum tveim
flokkum tækist EKKI að
leysa kjördæmamálið saman,
þar sem hagsmunir þeirra í
kjördæmamálinu hafa stang-
azt svo mjög á. Ekki hefur
heldur örlað á neinum skiln-
ingi hjá Framsókn á því, að
kjördæmabreyting- væri óhjá-
kvæmileg. Þvert á móti streit-
ist flokkurinn gegn séríivei-ri
breytingu. Framsókn á að vísu
mikið undir núverandi kjör-
ílæmaskipan og hefur í skjóli
hennar öðlazt mijcil völd, ett
©kki hefði því þó yerjð trúað,
að flokkurinn yrði snarblind-
ttr á nauðsyn þess, að sú kjör-
dæmaskipun yrði leiðrétt eins
©g Alþýðuflokkurinn hefur
éskáð eftir.
Það var eðlilegt, að það
kæmi í hlut Alþýðuflokksins
að hafa frumkvæði að breyt-
Ingu á kjördæmaskipuninni
að þessu sinni. Frá upphafi
hefur flokkurinn leitazt við
að tryggja sem mest jafnrétti
kjósenda. Þannig fékk flokk-
urinn því framgengt í upp-
Jiafi, að allir nytu kosningar-
réttar án tillits tii þess hvort
þeir hefðu þegið fátækrafram
jtæri eða ekki. Alþýðuflokkur-
inn kom kosningaréttinum
niður í 21 árs aldursmark og
flokkurinn hefur átt frum-
kvæðið að öllum þeim umbót-

IIÐAST LIÐIÐ VOR ritaði
ég grein á síðu SUJ í Alþýðu-
blaðinu, undir fyrirsögninni:
,.Er niðurfærsluleiðin ófær?“
Var þar fjallað um öll helztu
rökin fyrir því, að fremur yrði
farin niðurfærsluleið en geng
islækkunarleið í því skyni að
leysa vanda okkar í efnahags-
málunum. En því hafði þá ver
ið haldið fram um skeið, að
niðurfærsluleiðin væri ófær
eins og ástatt væri.
Niðurfærsla í
framkvæmd
Ráðstafanir ríkisstjórnar
Alþýðuflokksins í efnahags-
málunum, þær er tóku gildi
1. febrúar sl. hafa verið nefnd
ar niðurfærsla, enda þar um
að ræða verulega niðurfærslu
verðlags og launa. Er greini-
legt að mikill meirihluti al-
mennings er þeirrar skoðun-
ar, að þessar ráðstafanir hafi
verið mun heppilegri en á-
framhaldandi skattahækkun-
arleið. Hins vegar gætir þess
misskilnings nokkuð, að með
þessum ráðstöfunum sé vandi
okkar í efnahagsmálunum úr
sögunni. Slíkt er þó því miður
fjarri lagi, þar eð niðurfærsla
sú, er ríkisstjórn Alþýðu-
flokksins hefur nú fram-
kvæmt, var aðeins miðuð við
brýnustu þarfir útvegsins. En
eftir sem áður er að miklu
leyti óleyst það vandamál, er
hin ranga gengisskráning
skapar í efnahagslífinu.
Frekari niðurgreiðsla
eða gengislækkun
í grein minni sl. vor var
fjallað um stórkostlega niður-
færslu, er kæmi alveg í stað
gengislækkunar eins og nú
væri ástatt í þjóðarbúskapn-
AÐ A EKKI við Fram-
sóknarflokkinn að vera í
stjórnarandstöðu. Flokkurinn
er vanastur þyí að sitja í
stjórn og það er eins og Fram-
sóknarmenn kunni alls ekki
við sig svona utangátta. Ey-
steinn lofaði því, þegar nú-
verandi ríkisstjórn var mynd-
uð, að Framsókn skyldi vera
ábyrg í stjórnarandstöðunni,
láta málefnin ráða. í samræmi
við það hafa leiðarar blaðsins
oftast verið ritaðir. Þannig
var fjallað í leiðurum blaðs-
ins um ráðstafanir ríkisstjórn
arinnar í efnahagsmálum sem
óhjákvæmilegar og nauðsyn-
legar ráðstafanir. Eysteinn
orðaði það svo, að vegna kaup
hækkananna sl. vor hefði ver
ið nauðsynlegt að gera ráð-
stafanir til þess að kippa þeim
til baka! En á næstu blaðsíðu
Tímans var iðulega allt annað
hljóð. Þar gat að líta upphróp
anir í Þjóðviljastíl eins og:
Alþýðuflokkurinn ræðst á
kjör launþega og þar fram eft
ir götunum. Þannig hefur eitt
rekið sig á annars horn í á-
róðri Tímans gegn ríkisstjórn
inni undanfarið.
Framsókn eini sanni
íhaldsandstæðingurinn!
Hjákátlegust eru þó ung-
lömb Framsóknar í skrifum
sínum. Þau eru sýnilega ekki
búin að átta sig á því enn, að
um, er gerðar hafa verið á
kjördæmaskipuninni síðan.
Á síðasta þingi Alþýðu-
flokksins í haust var gerð á-
lyktun, þar sem óskað var
eftir, að kjördæmamálið yrði
nú tekið upp og þeirri tillögu
varpað fram, að landinu yrði
skipt í nokkur stóv kjördæmi.
Á þann hátt taldi flokkurinn,
að helzt mætti tryggja það, að
Framhald á 12. síðu.
baráttan gegn ríkisstjórninni
á að vera „ábyrg“ samkvæmt
fyrirmælum Eysteins, því að
eðlilega vill Eysteinn ekki láta
nudda sér upp úr því sama og
hann néri íhaldinu mest um
nasir, þ.e. ábyrgðarlausu
gaspri. En hvað um það. Á
sama tíma og Eysteinn ræddi
um óhjákvæmilegar ráðstaf-
anir á alþingi kölluðu ungir
Framsóknarmenn sömu ráð-
stafanir alltaf árás á lífskjör
launþega. Hins vegar hafa
ungir Framsóknarmenn staðið
sig vel í baráttunni gegn leið-
réttingu á kjördæmamálinu.
Einkum og sér 1 lagi var ske-
íegg grein, er birtist á síðu
ungra Framsóknarmanna ekki
alls fyrir löngu og var undir-
rituð af „verkamanni“. Nið-
urlagið var sérlega snjallt, en
það var eitthvað á þessa leið:
Haldið þið kratar bara áfram
að breyta og breyta. Fram-
sóknarflokkurinn verðnr á-
fram eini sanni íhaldsandstæð
ingurinn. Ja, margir munu
hafa brosað,. er þeir lásu þessi
spakmæli, en þó einkum þeir,
er hafa þá reynslu af Fram-
sóknarflokknum, að hann sé
jafnvel ennþá íhaldssamari en
Sjálfstæðisflokkurinn. Og það
er vissulega táknrænt fyrir
hugsunarhátt ungra Fram-
sóknarmanna, að þeim þykir
sá ljóður hélztur á ráði Al-
þýðuflokksmanna, að þeir
skuli vilja breytingar. Vafa-
laust eru þeir aldir upp í þessu
innan Framsóknárflokksins,
að standa gegn breytingu.m og
umbótum yfirleitt. Og í sam-
bandi við kjördæmaskipun-
ina er þétta eðlilegt, því að
einmitt í skjóli úreltrar og
ranglátrar kjördæmaskipunar
hefur Framsóknarflokkurinn
öðlazt völd langt umfram það,
er eðlilegt mátti teljast miðað
við fýlgi með þjóðinni. Og í
þetta ranglæti halda Fram-
sóknarmenn nú dauðahaldi.
um og gerði því kleift að af-
nema styrki og uppbætur til
útvegsins. Ýmsir hafa spurt:
Hyers vegna var ekki niður-
færslan höfð svo mikil, að mál
þessi væru leyst með öllu?
Því er til að syara, að stór-
felid lækkun verðlags og
launa, er ráðstöfun, sem er
mjög erf ið í framkvæmd, bæði
í efnahagslegu og stjórnmála-
legu tilliti. Sú niðurfærsla,
sem nú' hefur verið fram-
kvæmd, getur því verið eins
konar prófsteinn á það, hvort
þjóðin kýs niðurfærslu eða
ekki. Takist þessi niðurfærsla
vel er sjálfsagt að halda henni
áfram. En verði niðurfærsl-
unni mætt með tortryggni er
ólíklegt að unnt verði að halda
áfram á braut niðurfærslu.
Og þá verður ekki um nema
eitt annað úrræði að raeða:
gengislækkun.
Þjóðin verður að
velja á millt
Að sjálfsögðu fæst ekki end
anlegur úrskurður í þessu
máli fyrr en í þingkosningun-
um í vor. Þá mun þjóðin
segja sitt álit á ráðs.töfunum
Alþýðuflokksins í efnahags-
málunum, jafnvel því sem
þær kosningar munu vafalaust
að miklu leyti snúast um kjör
dæmamálið. En í efnahags-
málunum er aðalatriðið, að
menn geri sér grein fvrir því,
að ekki er í grundvallaratrið-
um nema um tvær leiðir að
ræða: niðurfærslu eða gengis-
lækkun. Enginn getur hafnað
báðum. Menn verða að velja
á milli, vega og meta, hvora
leiðina þeir telja farsælli.
Kommúnistar munu reka á-
róður gegn báðum þessum
leiðum, án þess að benda á
nokkra aðra leið í staðinn.
Menn verða að vara sig á
þeim áróðri og gera sér það
Ijóst, að það er ekki unnt að
hafna báðum þessum leiðum.
p
Bolli Gústavsson
RITSTJ ÓRN ASKIPTI hafa
orðið við „Síðu“ SUJ. Hafa.þeh'
látið af rittsójrn, þeir Auðiunn
Guðimundsson og Unnar Stef-
ánsson en þeir höfðu gegnt þvá
starfi :um tveggja ára skeiö.
Þakkar stjórn SUJ þeim ágxt
störf. Við ritstjórn tekur BoIIi
Þ. Gústavsson, stúd. theol. fuiU.-
trúi Stúdentafélags jafnaðar-
manna í Stúdentaráði. Er þó .&•
víst hyersu Iengi hann getur
gegnt starfinu vegna anna. —-
Sem stendur er Bolli erlencíis.
Unpr jafnaðar-
UNGIR jafnaðarmenn, hvas’
sem er á ladinu, eru hvattir
til að senda „Síðunni“ greþa"
ar itm áhugamál sín. Greám-
arnar þurfa ekki cndilega
fjalla iim stjórnmál. Greiii'u
úm ýmis áhugamál æskufólfe
eru vel þegnar.
Magmir niðskrif íhaldssfúi
MEÐ því að opinber blaða-
skrif hafa nú hafizt um árás-
argrein þá, er birtist um
menntamálaráðherra í Stú-
dentablaði ekki alls fyrir löngu
þykir „Síðunni“ rétt að skýra
frá afstöðu fulltrúa Stúdenta-
félags jafnaðarmanna í þessu
máli.
Á fundi Stúdentaráðs 11.
febrúar s. 1. var umrædd grein
til umræðu. Af hálfu Stúdenta-
félags jafnaðarmanna sat Matt
hías Kjeld, stud. med. fundinn.
Flutti hann svohljóðandi til-
lögu:
„Vegna greinar um mennta
málaráðherra, sem birtist í
Stúdentablaði laugard. 7.
febr, s. I. og Stúdentaráð Há-
skóla íslands álítur stúdent-
um til vansæmdar og ekloi
hæfa til birtingar í bla’ðít
sínu samþykkir SHÍ að víkja
ritneínd blaðsins frá síörftsm
og kjósa aðra í hennar sía@.<c1
— Tillagan var felld með 8:li
. atkv.
Á fundi Stúdentará'ðs .!#„
febr. var Emil Hjartatsor..,
stud.med. mættur af há'Jíyi
Stúdentafélags jafnaðarmaenfi.,
Var mál þetta þá enn á dag-
skrá. Lét Emil þá þóka, a'cl
hann teldi umrædda grein jj
Stúdentablaði algera svívirðu
og ósæmilega til þess að birt«
ast í málgagni Stúdentaráðs.
Er af þessu ljóst, að fuRí/fú-t
ar Stúdentafélags . jafnaðan*
manna hafa fordæmt umræddy
árásargrein harðlega.
Alþýðublaðið — 28. febr. 1959 f