Morgunblaðið - 09.04.1992, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 9. APRIL 1992
9
Gaggó Rétt - f. 1950
Allir, sem voru í Réttarholtssköla og eru fæddir 1950:
Nú hittumst við og rifjum upp gamla daga, laugar-
daginn 9. maí '92.
Hringió strax i:
Guðrúnu Markúsdóttur, s. 666915 — Lovísu Jó-
hannsdóttur, s. 72840 - Svein Óttar Gunnarsson,
s. 74068 - Marínu Magnúsdóttur, s. 654395.
/
Avöxtun verðbréfasjóða
1. apríl
3 mán. 6 mán.
Kjarabréf 7,8% 8,1%
Tekjubréf 8,1% 7,9%
Markbréf 8,7% 8,7%
Skyndibréf 6,5% <22> 6.6%
VERÐBRÉFAMARKAÐUR
FJÁRFESTINGARFÉLAGSINS HF
HAFNARSTRÆTI, S. (91) 28566 - KRINGLUNNI, (91) 689700 - AKUREYRI.S. (96) 11100
FERMIMGARGJAFIR
í ÚRYAll
TILDÆMIS:
HANDSMÍÐAÐIR14 K
HRINGIR MEÐ PERLU 6.900
HRINGIR MEÐ STEINI 7.900
dðn Slpunilsson
Skortyipoverzlun
LAUGAVEG 5-101 REYKJAVÍK
SÍMI 13383
Spilafíkn
I nýjasta tölublaði Vís-
bendingar, riti Kaup-
þings hf. um efnahags-
mál, er birt grein eftir
Jón Snorra Snorrason,
hagfræðing, uni einka-
væðingu, þar sem hann
fjallar um aðstæður á
Islandi með tilliti til
reynslu Breta. Kaflar úr
grein Snorra l'ara hér á
eftir (millifyrisagnir
Morgunblaðsinsj:
„Með því að Ieggja fé
í hlutabréf eru menn að
taka áhættu og þess
vegna telja margir nauð-
synlegft að almenningur
sé búinn undir slíkt ef
hægt á að vera að einka-
væða fyrirtæki í stórum
stíl. Það er athyglisvert
að Islendingar og Bretar
eiga þaö sameiginlegt að
spilafíkn þeirra er mikil.
Hún kemur fram hjá
Bretum í veðmálum um
hesta, fótbolta og nánast
allt sem nöfnum tjáir að
nefna, en hjá okkur (þai-
sem bein veðmál eru
bönnuð) í formi kaupa á
miðum i liappdrætti,
lottói, getraunum o.þ.h.
Ætla mætti að hér væru
á ferðinni hinar full-
komnu forsendur fyrir
áhuga almennings á
hlutabréfamarkaði, þ.e.
fólk er vant að leggja fé
í áhættu í von um ábata
og hefur í raun hina
mestu velþóknun á at-
hæfinu. Rannsóknir sýna
að þær fjárhæðir sem
Bretar eyða í þessa spila-
fíkn sína jafngilda þeirri
sem stofnfjárfestar verja
í hlutabréfakaup!
Árið 1979, áður en
einkavæðingin hófst í
Bretlandi, var þriðjungur
skráðra hlutabréfa í eigu
einstaklinga. Almemiing-
ur var því þegar orðinn
stór þátttakandi í hluta-
bréfamarkaði þar í landi.
Sama má segja hér, ein-
staklingar liafa sífellt
tekið meiri þátt í hluta-
bréfamarkaði á undan-
förnum árum með til-
komu skattafsláttar.
Tímasetning
En það þýðh- ekki að
Sala ríkisfyrirtækja
Það er ekkert nýtt, að ríkið selji fyrirtæki
sín, en það hefur verið til einstakra kaup-
enda. Ríkisfyrirtæki hefur aldrei verið
breytt í almenningshlutafélag hér á landi.
í Staksteinum í dag er sagt frá grein í
Vísbendingu um einkavæðingu.
treysta um of á spákaup-
meimskuna og spilafíkn-
ina í þjóðarsálinni þó að
eflaust hafi hún sín
leyndu áhrif!
Markaðsaðstæður jiarf
að meta vel og tímasetn-
ing útboðs skiptir miklu
máli. Það er ekkert vit i
að bjóða hlutabréf ríkis-
fyrirtækja á meðan ríkið
býður háa vexti af ríkis-
skuldabréfum. Rikið get-
ur hreinlega lækkað
vexti með því að mæta
fjárþörf ríkissjóðs með
sölu ríkisfyrirtækja.
Lækkun vaxta gerir
hlutabréf fýsilegri kost
fyrir fjárfesta.
Meginforsend-
ur
Það liggur ljóst fyrir ,
að einkavæðingin í Bret-
landi hefur liaft gífurleg
álirif í þá átt að fá al-
menning til þátttöku á
lilutabréfamarkaði. Árið
1979 er talið að um 3
milljónir Breta liafi átt
hlutabréf en nú, 13 árum
síðar, eru þeir um 11
milljónir, en það lætur
nærri að vera fjórði liver
kosningabær Breti.
Árangur hinnar ntiklu
einkavæðingar Breta er
talinn eiga sér þijár meg-
inforsendur:
í fyrsta lagi sjáunt við
á breyttum hlutföllum að
stofnanafjárfestar (s.s.
lífeyrissjóðir) hafa komið
mun meira inn í myndina
og má búast við að stór-
felld einkavæðing geti
ekki átt sér stað nema
með mikilli þátttöku
þeirra.
í öðru lagi átti einka-
væöingin sér stað á tíma-
bili einhverra mestu
verðhækkana hlutabréfa
í sögunni og var henni
að mestu lokið þegar
verðhrunið varð haustið
1987 og því er alls óvíst
hve vel hefði tekist til ef
markaðsaðstæður hefðu
verið aðrar.
Síðast en ekki síst er
í Bretlandi kvikur eftir-
markaður, en án hans er
hætt við því að almenn-
ingur hefði ekki verið
tilbúinn að kaupa hluUi-
bréfin í upphafi (ef hann
hefði ekki verið viss um
að geta losnað við þau
síðar) auk þess sem up-
lýsingamar um verð og
umsvif á eftirmarkaði
bjálpuðu ríkisstjórninni
að verðleggja og mark-
aðssetja einkavæðinguna
betur.
Lífeyrissjóðir
Ef við lítum á forsend-
ur Breta fyrii- árangi i
og heimfærum þær á ís-
land, þá má fullyrða að
frumforsendur verði að
vera fyrir héndi, þ.e. að
lífeyrissjóðir hér á landi
komi inn í myndina með
svipuðum liætti og í Bret-
landi. Hvað seinni tvær
forsendurnar snertir má
segja að við höfum átt
svipuðu gengi að fagna
í hlutabréfum á% undan-
fömum árum og Bretar
áttu en stóra spurningin
er sú hvort það timabil
sé nú að mestu úr sög-
unni og loks má færa rök
fyrir því að sú seinni
(kvikur eftirmarkaður)
sé ekki enn fyrir hendi.
En að teknu tilliti til
niarkaðsaðstæðna núna
er það engu að síður að-
almarkmið ríkisstjórnar
að færa eignarhald
margra rikisfyrirtækja í
hendur einkaaðila á kjör-
tímabilinu og í þvi sam-
bandi skulum við gera
okkur grein fyrir um-
fangi og hraða einkavæð-
ingai’ Thatchers. Samtals
nam sala ríkisfyrirtækja
á valdatíma hennar 3
þúsund milljörðum
króna. En fyrstu 5 árin
voru seld ríkisfyrirtæki
fyrir 1.000 milljarða, en
það samsvarar rúmum 5
niilljörðuni króna hér á
landi.
Milljarður á
ári
Það má því segja að
þessar tölur séu í takt við
þá stefnu ríkisstjórnar-
inn að setja á markað
hlutabréf fyrir rúman
milljarð króna á ári út
kjörtimabilið. Þetta er
ekki heldur óraunhæf
stærð m.v. hlutatjárút-
boð fyrirtækja hér á und-
anfömum ámm. Það sem
skiptir öllu máli er að
vanda vel valið á fyrsta
ríkisfyrirtækinu sem fer
á almennan mai-kað og
að útboðið gangi fljótt
og vel upp. Athugum að
áformuð sala Búnaðar-
banka íslands ein tæki
allt kjörtimabilið á byij-
unarhraða Thatchers."
Notaðir bílar á góðu verði
BRIMBORG
- Allir skoðaðir 1992 og góð greiðslukjör í boði -
Bíll vikunnar:
Honda Accord DX, árg. 1987.
Sjálfskiptur, 4 dyra.
Staðgr. 495.000,- kr.
BÍLAGALLERÍ • FAXAFENI 8 • SÍMI 685870 • Opiö mánudaga til föstudaga kl. 9-18 • Laugardaga kl. 10-16
100-300þús. Kr. 300-500 þús. Kr. 500-700 þús. Kr. 700-900 þús. Kr. 900-1.100 þús. 1.100-2.000 þús.
Daihatsu Charmant LC 4G 4D árg. '82 Ekinn 140. Tölvunr. 2049 stgr. 130 Daihatsu Cuore 5G 3D árg. '87 Ekinn 47.Tölvunr. 2227i stgr.300 Volvo 360 GL 2,0 5G 4D árg. '86 Ekinn 70.Tölvunr. 1956. stgr.500 Peugot 106 XR 5G 3D árg. '91 Nýr. Tölvunr. 2203 stgr.730 Volvo 740 GLE 5G 4D árg. '86 Ekinn 103. Tölvunr. 1473 stgr.900 Volvo 740 GL SSK 4D árg. '88 Ekinn 67. Tölvunr. 1027 stgr. 1.190
Ford Escort LX 1,3 4G 5D árg. '84 Ekinn 93. Tölvunr. 1840 stgr.200 Volvo 340 DL 4G 5D árg. '86 Ekinn 92. Tölvunr. 2275 stgr.380 Volvo 340 GL 1,7 5G 4D árg. '87 Ekinn 71.Tölvunr. 2020 stgr.500 Volvo 240 GL 5G 4D árg. '87 Ekinn 73. Tölvunr. 1971 stgr.730 Dai. Feroza 4x4 EI-2 5G 3D árg. '89 Ekinn 49. Tölvunr. 1497 stgr.910 Volvo 460 GLE SSK 4D árg. '90 Ekinn 21.Tölvunr. 1404 stgr.1.230
Ford Fiesta 4G 3D árg. '86 Ekinn 51. Tölvunr. 2253 stgr. 245 Subaru Justy 4x4 1,2 5G 5D árg. 87 Ekinn 53. Tölvunr. 2043 stgr.390 Daihatsu Charade TX SSK 3D árg. '88 Ekinn 25. Tölvunr. 1783 stgr. 530 Volvo 240 GL SSK 4D árg. '87 Ekinn 99. Tölvunr. 1493 stgr.740 Daihatsu Feroza 4x4 EL-2 5G3Dárg. '89 Ekinn 23. Tölvunr. 2133 stgr.930 Volvo 440 Turbo 5G 50 árg. '90 Ekinn 57.Tölvunr. 1910 stgr. 1.280
Ford Escort Laser 4G 3D árg. '85 Ekinn 91. Tölvunr. 2232 stgr.240 Volvo 340 GL 1,7 5G 4D árg. '86 Ekinn 52.Tölvunr. 1714 stgr.390 Volvo 360 GLT 2,0 5G 5D árg. '86 Ek- inn 60. Tölvunr. 2179 stgr.550 Volvo 740 GLSSK 4D árg. '85 Ekinn 75. Tölvunr. 2039 stgr.750 Volvo 240 GL station SSK 5D árg. '88 Ekinn 72. Tölviinr. 2031 stgr. 960 Volvo 460 GLE SSK 4D árg. '91 Ekinn 7. Tölvunr. 2096 stgr. 1.370
Daihatsu Charade TS 4G 3D árg. '86 Ekinn75.Tolvunr.1344 stgr.250 Daihatsu Charade CX 5G 5D árg. '88 Ekinn 69. Tölvunr. 1948 stgr. 430 Honda Accord DX SSK 4D árg. '87. Tölvunr. 1212 stgr.495 Toyota Corolla GTÍ5G 3D árg. ‘88 Ekinn 67. Tölvunr. 2101 stgr.790 Volvo 740 GLE SSK 4D árg. '87 Ekinn 72. Tölvunr.479 stgr. 1.050 Dai. Rocky disel Turbo 5G 3D árg. '90 Ekinn30. Tölvunr. 2176 stgr. 1.520
Daihatsu Charade CX 5G 5D órg. '86 Ekinn 67. Tölvunr. 2195 stgr.270 Lada Samara 5G 3D árg. '89 Ekinn 11. Tölvunr. 2269 stgr. 325 Suzuki Samurari 4x4 JX 5G 3D árg. '89 Ekinn 42. Töh/unr. 2005 stgr. 650 BMW 316 5G 4D árg. '88 Ekinn 25. Tölvu- nr. 1580 stgr.795 Dai. Feroza 4x4 Special 5G 3D árg. '90 Ekinn 16. Tölvunr. 1905 stgr. 1.080 Toyota Landcr. Turbo 5G 3D árg. '87 Ekinn112.Tolvunr.1071 stgr. 1.550
Daihatsu Charmant 1,3 5G 4D árg. '86 Ekinn86.Tolvunr.465 stgr.290 Volvo 240 GL 2,3 5G 4D árg. '84 Ekinn 150.Töivunr. 1926 stgr.450 Toyota Carina Sedan SSK 4D árg. '88 Ekinn 62. Tölvunr. 2078 stgr.690 Subaru 1800 GL 5G 5D árg. '88 Ekinn 67.Tölvunr. 2276 stgr.860 MMC Pajero 5G 3D árg. 87 Ekinn 84. Tölvunr. 2264. stgr. 1.090 Volvo 740 GLE SSK 4D árg. '88 Ekinn 52. Tölvunr. 2048 stgr. 1.590
Daihatsu Coure SSK 5D árg. '87 Ekinn 40. Tölvunr. 2088 stgr.290 Ford Orion CL 1,6 5G 4D árg. '87 Ekinn 54.Tölvunr. 2008 stgr.480 MMC Colt GLx SSK 3D árg. '89 Ekinn 28. Tölvunr. 21lé stgr.690 Daihatsu Feroza 4x4 EL-2 5G 3D árg. '89 Ekinn 53. Tölvunr. 1661 stgr.890 Volvo 440 Turbo 5G 5D árg. '89 Ekinn 20.Tölvunr. 1811 stgr. 1.095 Volvo 740 GL Station 5G 5D árg. '90 Ekinn 20. Tölvunr. 2128 stgr.1,590
Fiat Uno 45 Sting 4G 3D árg. 88 Ekinn 48.Tölvunr. 2215 stgr.270 Ford Escort Savoy 1,3 5G 3D árg. '88 Ekinn30.Tolvunr.2017 stgr.490 Subaru Justy J12 5G 5D árg. '90 Ekinn 11. Tölvunr. 220 stgr.680 Daihatsu Feroza 4x4 EL-2 5G 3D árg. '89Ekinn47.Tolvunr.2024 stgr.890 Volvo 440 Turbo 5G 5D árg. '89 Ekinn 57.Tölvunr. 2019 stgr. 1.100 Volvo 740 GLT station 5G 5D árg. '90 Ekinn 23. Tölvunr. 2143 stgr. 1.700
Volvo 240 DL SSK 4D árg. '82 Ekinn 160. Tölvunr. 2180 stgr.300 Volvo 360 GL 2,0 5G 4D árg. '87 Ekinn 87 Tölvunr. 2187 stgr.495' Volvo 740 GL SSK 4D árg. '86 Ekinn 75. Tölvunr. 2198 stgr.700 Volvo 460 GLE 5G 4D árg. '90 Ekinn 94.Tölvunr. 2090 stgr.895 Dai. Feroza 4x4 Special 5G 3D árg. ’90 Ekinn 61. Tölvunr. 1831 stgr. 1.100 Volvo 740 GLTi SSK 4D árg. '90 Ekinn 23. Tölvunr. 2140 stgr. 1.750
SSK = Sjálfskiptur. D = Dyrafjöldi. G = Gírar. St. = Station.