Morgunblaðið - 21.10.1992, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 21. OKTÓBER 1992
19
FRA FISKIÞINGI
Verðum að taka auð-
lindaskatt til umræðu
- sagði Einar Hreinsson frá ísafirði í umræðum á Fiskiþingi
TALSVERÐAR umræður urðu um auðlindaskatt og veiðileyfagjald
á Fiskiþingi 1992 í gær. Urðu þær i framhaldi af framsöguerindi
Einars Hreinssonar frá ísafirði um stjórnun fiskveiða er var á dag-
skrá þingsins. Einar sagði að þingið yrði að taka auðlindaskattinn
til umræðu og hætta að forðast umræðu um hann enda um grund-
vallaratriði að ræða í öllum umræðum um stjórnun fiskveiða. Marg-
ir þeirra sem til máls tóku að loknu erindi Einars voru hlynntir
umræðu um auðlindaskattinn og töldu hann það sem koma skyldi
en aðrir voru alfarið á móti því að ræða mál þetta á þinginu.
í upphafi máls síns rakti Einar
þær tillögur sem liggja fyrir um
stjómun fiskveiða á þessu 51. Fiski-
þingi en vék síðan máli sínu að
veiðistjórnarkerfum. Hann sagði að
menn í sjávarútvegi stæði eins og
bjálfar frammi fyrir því að finna
sér veiðistjórnarkerfi sem væri til
frambúðar. „Þegar veiðileyfasala
hefur komið til tals eru rökin á
móti ávallt sú að nóg sé skattlagt
fyrir,“ segir Einar. „En menn hafa
ekki skilið fyllilega kosti þessarar
stjórnunaraðferðar. Og málið er að
útgerðin greiðir auðlindaskatt nú
þegar, en gerir það bara innan síns
hóps með sölu og kaupum á kvóta
í stað þess að greiða hann til þjóðfé-
lagsins. Ég vil að við fömm af al-
vöru að skoða auðlindaskatt sem
tæki til að stjórna sókninni.“
í máli Einars kom fram að al-
menn óánægja væri í þjóðfélaginu
með kvótaviðskiptin enda hætta á
að með þeim missi heilu byggðalög-
in lífsviðurværi sitt. Auk þess leiði
kvótakerfið og kvótaviðskiptin til
þess að allur sjávarútvegurinn sé
meira og minna rekinn á forsendum
útgerðarmanna.
Pétur Bjarnason flutti næst
framsöguerindi um nýtingu fiski-
stofnanna og fiskveiðilögsögunnar
en að því loknu urðu almennar
umræður um þessi tvö erindi. í
máli Péturs kom m.a. fram að það
væri ekki umdeilanlegt að fiski-
stofnamir við landið væru sameig-
inleg eign þjóðarinnar samkvæmt
lögum. Innan sjávarútvegsins væru
hinsvegar raddir sem segðu að þeir
væru einfærir um að ráðskast með
þessa eign. Það væru helst ritstjór-
ar Morgunblaðsins sem hefðu
andæft þeim sjónarmiðum. „Ég tel
að sjávarútvegurinn verði að þola
gagnrýni og taka mark á henni ef
hún á við rök að styðjast," segir
Pétur. „Og á milli greinarinnar og
þjóðarinnar má ekki myndast gjá
eins og nú stefnir í með vaxandi
gagnrýni almennings."
Sveinbjörn Jónsson tók fýrstur
til máls í almennu umræðunum.
Hann sagðist hafa verið að velta
fyrir sér auðlindaskatti en hinsveg-
ar hefðu íslendingar fyrir sér slæm-
ar afleiðingar þess að einhver auð-
lind þeirra væri seld hæstbjóðanda.
Nefndi hann það er Danir seldu
verslunarrétt hérlendis hæstbjóð-
anda fyrr á öldum og gengið hefði
undir nafninu „einokun“. Hann
gagnrýndi síðan núverandi kvóta-
kerfi harkalega og taldi það þarfn-
ast mikilla lagfæringa.
Sigurbjörn Svavarsson taldi hvað
auðlindaskattinn varðaði að þingið
yrði að ræða málið. En í framhaldi
af því vöknuðu spurningar um
hvernig fýrirkomulag ætti að hafa
á skatti þessum og til dæmis hvort
bjóða ætti allar aflaheimildir út.
Ogeðfellt váeri að hugsa til slíks því
þá myndu hinir ríku hirða stærstan
hluta kökunnar.
Sá er fýrstur mótmælti þessum
umræðum var Jakob Sigurðsson.
Hann kvaðst ekki geta lengur orða
bundist eftir að fjórir ræðumenn
hefðu lýst sig hlynnta, eða ýjað að
stuðningi sínum, við auðlindaskatt.
„Ég furða mig á þessum umræðum
og er hissa því ég hélt að búið
væri að ræða þetta mál,“ segir Jak-
ob. „Ég veit ekki betur en þjóðin
fái arðinn af fiskveiðunum og að
honum sé dreift til hennar með
stjórnun veiðanna. Ég átti frekar
von á að heyra þetta raus í Moggán-
um en að heyra það hér. Ef selja
á aðgang að fískimiðunum hverjir
eiga þá að kaupa? Það er alveg
ferlegt að heyra þetta. Svona vit-
leysu eiga menn að hætta að tala
um.“
Guðjón A. Kristjánsson sagði að
auðlindaskattur væri nær en menn
héldu og að með núverandi kvóta-
kerfi væri stefnt hraðbyri í auð-
lindaskatt. „Meðan útgerðarmenn
selja og kaupa kvóta hvorir af öðr-
um út og suður er stefnt að auð-
lindaskatti," segir Guðjón.
Árni Jón Sigurðarsson var ekki
fremur en Jakob hrifinn af því með
hvaða hætti umræður um auðlinda-
skatt þróuðust á þinginu. „Það er
alveg ljóst að útgerðin þolir ekki
auðlindaskatt í dag,“ sagði Árni
Jón.
Veiða má 100.000 tonn
af úthafskarfa árlega
- segir dr. Jakob Magnússon forstjóri Hafrannsóknastofnunar
DR. JAKOB Magnússon, aðstoðarforstjóri Hafrannsóknastofnunar,
telur að varlega áætlað megi veiða um 100.000 tonn af úthafskarfa
á ári en veiðar íslendinga í ár eru áætlaðar 16-17 þúsund tonn.
Þetta kom fram í erindi sem Jakob hélt á Fiskiþingi um úthafskarf-
ann og nýtingu djúpslóðarinnar. Veiðar íslendinga á úthafskarfa
hafa vaxið frá 3.200 tonnum árið 1989 upp í 9.900 tonn í fyrra.
í erindinu rakti Jakob þær rann-
sóknir sem framkvæmdar hafa
verið á úthafskarfa á síðustu árum
og áratugum, einkum af Sovét-
mönnum. Islendingar hafa stundað
þessar rannsóknir kerfísbundið frá
árinu 1989. Nú er talið að stofn-
stærð þessa fisks sé tæplega 2
milljónir tonna og tekur mat Jak-
obs á veiðanlegu magni þessarar
tegundar mið af því.
Hvað djúpslóðina að öðru leyti
varðar á Jakob ekki von á að rek-
ast á annan stofn sambærilegan
við úthafskarfann, sem hægt væri
að gera út á í jafnmiklum mæli.
Nokkrar tegundir eru kunnar og
farið að hirða eins og gulllax, lang-
hala og búra og vitað um aðrar
sem ekki er farið að hirða eins og
litla karfa. „Þótt ég vilji alls ekki
gera lítið úr möguleikum á djúp-
slóð mega menn ekki heldur gera
sér of miklar væntingar," segir
Jakob Magnússon.
Jakob segir að þótt ýmislegt sé
vitað um djúpslóðina séu stór svæði
hennar ókönnuð og því miður hef-
ur Hafrannsóknastofnun ekki get-
að kannað hana með nægilega
skipulögðum hætti. Innan stofnun-
arinnar sé hinsvegar unnið mark-
visst að undirbúa átak í þeim efn-
um og sú starfsemi í höndum sér-
staks starfshóps. Búið sé að kynna
LÍÚ þær hugmyndir sem stofnunin
hafi um víðtæka rannsókn á djúp-
slóðinni en til þess þurfi að nota
verulegan hluta togaraflotans
ákveðið tímabil. Ætlunin er að
þessi könnun fari fram í nóvember
og yrði síðan endurtekin til dæmis
í febrúar/mars á næsta ári.
.^^r^ Skráning stúdenta í Háskóla íslands
v ijSkólaárin 1991-1992 og 1992-1993
Skráning í upphafi haustmisseris
1991 - 1992
■ •
Skráningar Hökli studenta
í námskeið Nýskráðir Alte
1992-1993
Skráningar fíöldi stúdenta
i námskeið Nýskráðir AJIs
Viðskipta- og hagfræðideild 3.178 258 745 2.919 163 620
Féiagsvísindadeild 2.896 353 912 2.871 297 858
Raunvísindadeild 2.641 195 499 2.826 195 505
Heimspekideild 3.198 488 1.237 2.655 249 923
Hjúkrunarfræði 1.443 163 405 1.459 83 376
Læknisfræði 1.105 184 386 1.096 176 372
Verkfræðideild 872 89 278 858 103 272
Sjúkraþjálfun 587 80 129 549 73 126
Lagadeild 443 178 403 503 154 414
Lyfjafræði 328 24 85 399 24 86
Guðfræðideild 300 28 80 378 15 82
Tannlæknadeild 229 19 55 214 24 59
Samtals 17.220 2.059 5.210 16.727 1.556 4.693

Skráningar við Háskóla íslands
Ekkí fækkað í námsskeið-
um eins og búist var við
SKRÁNINGUM í námsskeið við Háskóla íslands hefur ekki fækkað
í sama hlutfalli og fækkun á heildarfjölda nemenda hefði gefið til-
efni til. Þannig eru skráningar í námsskeið veturinn 1992-93 16.727
samanborið við 17.220 í fyrravetur, en heildarfjöldi nemenda nú er
4.693 samanborið við 5.210 í fyrravetur. Nýskráðum stúdentum hef-
ur fækkað mest, þeir voru 2.059
Skráningum í námsskeið hefur
þannig nánast ekkert fækkað í Fé-
lagsvísindadeild þrátt fýrir fækkun
nemenda, einkum nýnema, um rúm-
lega 50. Nemendum í viðskipta-
fræði fækkar um 125 en fækkun á
skráningum í námsskeið eru um
250. Nemendum í hjúkrunarfræði
fækkar um 30, en skráningum í
námsskeið fjölgar hins vegar lítil-
lega. Þá fækkar nemendum um
fjórðung í heimspekideild milli ára
en námsskeiðaskráningum fækk-
fyrravetur, en eru nú 1.556.
ar ekki hlutfallslega í sama mæli.
Árni Finnsson, prófstjóri við Há-
skóla íslands, segir að skýringa á
þessu sé væntanlega að leita ann-
ars vegar í breyttri samsetningu
nemendahópsins vegna tilkomu
hærri skráningargjalda og hins veg-
ar hugsanlega vegna breyttra út-
hlutunarreglna Lánsjóðsins og stíf-
ari krafna hans um námsframvindu
en verið hefur. Það sé alveg greini-
legt að nemendur séu að skrá sig
í fleiri námsskeið en áður.
GOOD/YEAR
VETRARHJÓLBARÐAR
GOODýYEAR
60 ÁR Á ÍSLANDI
UMBOÐSMENN UM LAND ALLT
11
HEKLA
FOSSHÁLSI 27
SÍMI 695560 674363