Morgunblaðið - 21.10.1992, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 21. OKTÓBER 1992
Rúmlega eitt þúsund athugasemdir bárust vegna lagningar Fijóts-
dalslínu, E-leið, að Suðurárbotnum.
Þúsund athugasemdir
-vegna Fljótsdalslínu
Krafa Kísiliðjunnar um tryggari framtíð
Auðvelt að velja á milii
lífríkisins og Kísiliðju
- segir Þorgrímur Starri Björgvinsson
„ÞAÐ var pólitísk ákvörðun að setja Kísiliðjuna hér niður. Ríkis-
sfjórn og Alþingi verða því að bera ábyrgð á atvinnulegum og fjár-
hagslegum afleiðingum þess að loka verksmiðjunni. En sveitarstjór-
inn lætur samþykkja kröfu um að leyfa starfsemi Kisiliðjunnar í 15
ár eftir að Ijóst er að hún eyðileggur náttúruna," sagði Þorgrímur
Starri Björgvinsson bóndi í Garði II í Mývatnssveit þegar leitað var
álits hans á kröfu hreppsnefndar Skútustaðahrepps og Kísiliðjunnar
um tryggari framtíð verksmiðjunnar.
Heimamenn og Nátt-
úruverndarráð á móti
byggðalínu
RUNNINN er út frestur til að
skila inn athugasemdum til
hreppsnefnda Jökuldals- og
Skútustaðahrepps vegna lagn-
ingu Fljótsdalslínu E-leið og bár-
ust rúmlega þúsund athugasemd-
ir til oddvita Skútustaðahrepps.
Nær allir lýsa sig mótfallna lagn-
ingu háspennulínunnar og flestir
vilja að fylgt verði núverandi
byggðalínu. Heimamenn í báðum
hreppum eru mótfallnir byggða-
línu og segjast Mývetningar helst
geta sætt sig við E-leiðina. A
næstunni munu hreppsnefndirnar
fjalla um athugasemdirnar, sem
síðan verða sendar Skipulags-
stjórn ríkisins til umfjöllunar
ásamt tillögum hreppsnefndanna.
Til Skútustaðahrepps bárust
1.002 athugasemdir, sem skrifaðar
höfðu verið eftir að tillagan hafði
verið auglýst en 308 athugasemdir
höfðu borist áður en auglýst var
eftir athugasemdum. „742 athuga-
semdir eru skrifaðar á staðlað eyðu-
blað, sem einhver hefur útbúið,"
sagði Sigurður Rúnar Ragnarsson,
oddviti Skútustaðahrepps. „248 eru
frá einstaklingum sem hafa skrifað
á eigin haus og 12 frá félögum og
félagasamtökum. Og þær 308 at-
hugasemdir, sem áður höfðu borist,
eru allar á stöðluðu eyðublaði en
þeim var safnað saman í Herðubreið-
arlindum í sumar og ég get ekki
betur séð en að tveir þriðju séu er-
lendir ríkisborgarar, sem þar hafa
skrifað. Þetta er mest ferðafólk."
Sigurður sagði, að athugasemdir
hefðu borist frá 18 Mývetningum
og ennfremur hefðu landeigendur
Reykjahlíðar, þar sem línan liggur
um að mestu leyti, sent frá sér
ábendingu um að E-leiðin frá Þrí-
hyrningsvatni að Suðurárbotnum sé
sú leið sem þeir sætta sig best við.
„Náttúruvemdarráð hefur tekið af-
stöðu,“ sagði Sigurður. „Ráðið hafn-
ÁTTHAGAFÉLAG Þórshafnar
og nágrennis mun halda sinn
fyrsta vetrarfagnað laugardag-
inn 24. október næstkomandi.
Félagið var stofnað síðastliðið vor
og er tilgangur þess að viðhaldá
og endumýja kynni brottfluttra
Þórshafnarbúa. Samkoman verður
haldin í Hreyfilshúsinu og hefst hún
kl. 20.00 með borðhaldi. Að því
loknu verður hátíðarræða og heima-
^.ilbúin skemmtiatriði sem skemmti-
ar A-leiðinni og hafnar jafnframt
að farið verði með byggðalínunni í
gegnum Skútustaðahrepp eins og
flestar athugasemdir benda á að
frekar ætti að gera.“
I bréfi Náttúruverndarráðs kemur
fram að ráðið er á móti legu meiri-
háttar háspennulínu um Mývatns-
sveit og um svæðið milli Dyngju-
fjalla og Vatnajökuls. Því sé fárra
kosta völ og E-leiðin sé tilraun til
málamiðlunar. Ráðið gerir þó at-
hugasemdir við fyrirhugaða línu og
bendir á breytingar sem draga eiga
úr umhverfisspjöllum.
Sigurður benti á að um þúsund
athugasemdir hafi borist á þeim tíma
sem veittur var til athugasemda.
„Þetta er rúmlega xh til 1% af at-
kvæðisbærum Islendingum, sem
hafa sent inn athugasemdir, en 99%
teljast þá samþykkir samkvæmt
skipulagslögunum," sagði hann.
Arnór Benediktsson, oddviti Jök-
uldalshrepps, sagði að mun fleiri
hefðu sent inn athugasemdir til
hreppsnefndar vegna Fljótsdalslínu
nú en í fyrra og eru þær allar á einn
veg og á móti línulögn um hálendið.
Þó eru nokkrir sem vilja að byggðal-
ínunni verði fylgt. „Þetta eru mikið
sömu nöfnin og voru á síðasta ári,“
sagði Amór. „En það kom á óvart
hvað það voru margir undir það síð-
asta. Lengi vel barst ekkert og þá
hélt ég að væri sátt um þetta. Það
er nánast enginn sem býr við línuna
sem sendir inn athugasemd. Þetta
eru að mestum hluta íbúar í þétt-
býli eða annars staðar frá. Ég get
ekki betur séð en að þetta séu yfir-
leitt ríkisstarfsmenn, mest kennarar
sem ekki þurfa að vinna á sumrin
og eru þá á ferðalagi. Við hér heima
erum ekki svo sáttir við byggðalín-
una. Hún fer hér um miðja sveit og
við viljum frekar hafa þetta fjær og
þá að línulagnir verði á svipuðum
slóðum í framtíðinni. Ef af þessu
verður og áfram verður virkjað þá
er þetta ekki fyrsta línan sem verður
lögð yfír hálendið. Hér eru virkjunar-
svæðin og við erum með stærsta
drauminn og veruleikann."
nefnd hefur haft veg og vanda af.
Veislustjóri verður Kristín María
Indriðadóttir en Baldvin Elís Ara-
son mun stjóma fjöldasöng undir
borðhaldi. Síðan verður stiginn dans
við undirleik hljómsveitarinnar
Gunnglaðir sem er að tveimur þriðju
hlutum skipuð brottfluttum Þórs-
hafnarbúum.
Miðasalan er þegar hafín og hef-
ur hún gengið vel.
Þorgrímur Starri vakti athygli á
því að á blaðamannafundinum þar
sem kröfur Kísiliðjunnar og sveitar-
stjómar voru kynntar hafí þeir kom-
ið fram saman forstjóri Kísiliðjunnar
og sveitarstjóri Skútustaðahrepps
en sveitarstjórinn hafí til skamms
tíma verið bæði stjórnarformaður
Kísiliðjunnar og starfsmaður. Þeir
hafí þar rekið áróður fyrir því að
Kísiliðjan fengi starfsleyfi til lengri
tíma og ný námavinnsluleyfi í Mý-
vatni. Þorgrímur Starri sagði að
atvinnuleg og fjárhagsleg rök þeirra
gætu staðist ef gengið væri út frá
því að engin önnur leið væri til eða
að þessi rök væru dýrmætari en
náttúruauðlindin sjálf. Hann sagði
það sína skoðun að hvomgt væri
rétt. Auk þess sagði hann að á
blaðamannafundinum hafí verið far-
ið afar frjálslega með fyrirliggjandi
upplýsingar um afleiðingar af starf-
semi fyrirtækisins sem nú væm að
koma í ljós.
I ljósi þess að forráðamenn Kísil-
iðjunnar fullyrtu að ekki væri rétt
að þeir sem stæðu að rannsóknum
á náttúm Mývatns mætu þær sjálf-
ir vildi Þorgrímur Starri benda á
álit sem Veiðfélag Laxár og Mý-
EVRÓPSKA efnahagssvæðið eyk-
ur þjóðartekjur EFTA-ríkjanna
um allt að 5%. Ríkin fá sama
ávinning og EB-ríkin af innri
markaðnum, án þess að til komi
sömu stjórnmálalegu skuldbind-
ingar og felast í EB-aðild
Þetta kemur fram í þriðju árs-
skýrsiu CEPR, Centre for Economic
Policy Research, óháðri rannsókn-
arstofnun er samræmir rannsóknir
170 hagfræðinga í um 100 stofnun-
um, sem flestar eru í Evrópu. Skýrsl-
una sömdu níu fræðimenn sjö há-
skóla í Sviss, Englandi, Noregi og
Þýskalandi. Þar segir, að samkeppn-
isstaða fyrirtækja í EFTA-ríkjum
gagnvart fýrirtækjum í EB-ríkjum
batni verulega með tilkomu EES,
samhliða innri markaðnum, vegna
þess að EFTA-ríkin muni njóta
ávaxtanna af niðurfellingu ýmissa
hindrana í viðskiptum. Það komi í
veg fyrir að sala EFTA-fyrirtækja
og hagnaður minnki á mikilvægasta
útfutningsmarkaði þeirra, en slíkt
hefði dregið úr velferð og afkomu
EFTA-ríkjanna.
Þá segir, að tap EFTA-fyrirtækja
án EES jafngilti 0,1% af vergri
landsframleiðslu, í stað 0,7% hagn-
aðar með aðgangi að innri markaðn-
um, ef aðeins eru tekin bein áhrif
fyrir iðnaðinn.
Hagfræðingamir segja í skýrslu
sinni að ávinningur neytenda af sam-
keppni í þjónustugreinum _gæti þýtt
16-31% lægri útgjöld. I skýrslu
framkvæmdastjórnar EB, um innri
markaðinn árið 1993, segir að ávinn-
ingur fjármálaþjónustu af honum
geti orðið allt að 0,7% af vergri
landsframleiðslu. Hagfræðingar
vatns hefði fengið hjá bandaríkja-
manni sem þeir fengu hingað upp
til þess að fara yfir öll gögn um
rannsóknir á svæðinu. Þessi maður,
Carl Parker, sem hefði haft það
trúnaðarstarf að vera einskonar
verndari vatna og lífríkis New York
ríkis og væri gagnkunnugur því
hvað valdið gæti tjóni á vötnum,
hefði lýst því yfir að rannsóknirnar
væm vel unnar. Hann hefði kveðið
fastar að orði um niðurstöðurnar
en vísindamennirnir, hann teldi að
Kísiliðjan yrði að loka og að ekki
mætti hefja dælingu á nýjum svæð-
um í vatninu.
„Friðrik Sigurðsson forstjóri Kís-
iliðjunnar fullyrti á blaðamanna-
fundinum að ekkert hafí komið fram
um það að Kísiliðjan væri völd að
þeirri lægð sem gengið hefur yfir
Mývatn. Til dæmis hafí engin efna-
megnum fundist. Þetta er rangt. í
skýrslu um rannsóknir á Mývatni
sem kynnt var fyrr á þessu ári er
sannað að köfnunarefnisbreytingar
í lindarvatni eru geypilegar. Þær em
vegna Kísiliðjunnar. Rannsóknar-
mennirnir segja það efamál að þetta
hafí áhrif á lífríkið. En Bandaríkja-
maðurinn segir að þetta sé algengt
CEPR telja, að ástæða sé til að
ætla að ávinningur norrænu EFTA-
ríkjanna á EES verði ekki minni en
þetta. Þá gæti hagnaður Austurríkis
og Sviss orðið enn meiri.
í skýrslunni segir, að EES komi
í veg fyrir að fjárfestingar og fjár-
magnsmyndun dragist saman innan
Það er mjög sjaldgæft að tvær
jarðarfarir séu frá sömu kirkju
sama dag í fámennu sveitarfélagi.
Þó skal þess getið hér að það em
63 ár síðan það gerðist hér í sveit.
Þá vom tvö fermingarsystkini jarð-
sett í Miklaholti, þáverandi sóknar-
prestur, sr. Árni Þórarinsson, jarð-
söng. Þau sem jarðsett vom þá
vom Halldóra Stefánsdóttir frá
Borg, hún lést í Reykjavík og var
banamein hennar lungnabólga. Lík
hennar var flutt með skipi í Borgar-
nes, síðan var það flutt á bíl að
Hólslandi í Eyjahreppi, þá var bíl-
vör ekki komið lengra. Ungmenna-
félagar í Miklaholtshreppi bám lík
hennar frá Hólslandi í Miklaholt.
banamein vatna. Friðrik verður að
sitja undir því að ekkert iðnfyrir-
tæki hér á landi er gmnað um jafn
stórkostleg náttúmspjöll og Kísiliðj-
an. Það er því mikil kokhreysti að
lýsa því yfír að fyrirtækið sé alger-
lega hættulaust.
Ekki er hægt að ráðast af meiri
mddaskap á lífríkið en að dæla á
land botninum úr vatni enda er
mikilvægasti hlekkurinn í lífkeðju
vatna á botni þeirra. Það gat aldrei
endað nema með ósköpum þegar
byrjað var að dæla úr Mývatni, eins
og ég varaði við þegar í upphafí.
Við sem höfum búið hér á bakkanum
í 70 ár eða lengur getum ekki látið
menn vaða svona áfram,“ sagði
Þorgrímur Starri.
Hann benti á að Mývatns- og
Laxársvæðið væri bæði undir er-
lendri og innlendri vernd. í Ramsar-
sáttmálanum um vemdun votlendis
væri það talið eitt af 40 dýrmæt-
ustu votlendissvæðum jarðar. Carl
Parker hafí nú sent umhverfisráðu-
neytinu alvarlega viðvömn um að
raska því ekki. „Á umhverfísráð-
stefnunni í Ríó var staðfest sú stefna
að náttúmvemd ætti að njóta vaf-
ans. Ef gmnur er um náttúmspjöll
verður fyrirtæki að sanna mál sitt
en ekki þeir sem benda á skaðvald-
inn. Umhverfísráðherra skrifaði upp
á þessa yfírlýsingu og menn verða
að gera sér grein fyrir því að hún
verður staðfest hér. Menn geta ekki
lengur beðið með að velja á milli
lífríkis Mývatns og Laxár annars
vegar og Kísiliðjunnar hins vegar.
Það val er flestum auðvelt," sagði
Þorgrímur Starri Björgvinsson.
EFTA. Annars kæmi minna í vasa
launafólks og hætta væri á að fram-
leiðni minnkaði. Slíkur samdráttur
hefði leitt til þess að faglært fólk
leitaði úr landi eftir vinnu og fyrir-
tækin flyttu jafnvel starfsemi sína
inn á innri markaðinn. Þar með yrði
vandi EFTA-ríkjanna enn meiri.
Hinn sem jarðsettur var hét
Gunnlaugur Einar Jónasson, þá
vinnumaður í Syðra-Skógamesi.
Hann lést líka úr lungnabólgu.
Ungmennafélagar bám hann frá
Skógarnesi í Miklaholt.
Það hafa orðið margvíslegar
breytingar á lífsháttum fólks frá
þessum tíma þá vom ekki til fúkka-
lyf sem eflaust hefðu getað bjargað
þessu fólki frá dauða. Það vill svo
vel til að til eru reikningar yfír
kostnað við útför Halldóru. Flutn-
ingsgjald með skipi frá Reykjavík
til Borgarness kostaði 12 krónur
og líkkistan kostaði 254 krónur.
- Páll.
Hljómsveitin Gunnglaðir.
Vetrarfagnaður Atthagafé-
lags Þórshafnar og nágrennis
Skýrsla evrópskra fræðimanna um áhrif EES-samnings
Hagur EFTA-ríkja af
EES meiri en EB-ríkja
Miklaholtshreppur
Tvær jarðarfarir frá
sömu kirkju sama dag
BorjjJ Miklaholtshreppi.
UTFOR Jónasar Þórólfssonar frá Lynghaga var gerð laugardaginn
10. október sl. kl. 14 og var hann jarðsettur á Fáskrúðabakka. Kl.
17 síðdegis sama dag fór svo fram útför Pálínu G. Þorgilsdóttur frá
Kleifarvöllum frá sömu kirlgu. Sóknarpresturinn, sr. Hreinn S.
Hákonarson, jarðsöng og var mikið fjölmenni við þessar jarðarfarir.